Οι μορφές ειδικού-εναλλακτικού τουρισμού αποτελούνται από νέα και πολυσύνθετα τουριστικά προϊόντα, που χαρακτηρίζονται από δυναμική ζήτηση και ανταποκρίνονται σε ειδικά κίνητρα. Για τον λόγο αυτό οι μορφές ειδικού-εναλλακτικού τουρισμού, που καταγράφονται στο παρόν άρθρο, είναι ενδεικτικές και όχι περιοριστικές:
(Α) Συνεδριακός –Εκθεσιακός τουρισμός
Στρατηγικές κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης:
• α. Ανάπτυξη συνεδριακού – εκθεσιακού τουρισμού στις ευρύτερες περιοχές των αστικών κέντρων και στις αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενες τουριστικά περιοχές της χώρας (περιοχές με επαρκή προσβασιμότητα (κυρίως αεροπορική και οδική) και δυνατότητες δραστηριοτήτων για τους συνέδρους και τους συνοδούς τους.
• β. Δημιουργία εγκαταστάσεων συνεδριακού – εκθεσιακού τουρισμού μικρότερης κλίμακας σε μικρότερα αστικά κέντρα και άλλους τουριστικούς προορισμούς, βάσει κριτηρίων, όπως: ύπαρξη Α.Ε.Ι. ή ερευνητικών κέντρων, παρουσία κάποιου κυρίαρχου παραγωγικού τομέα στην περιοχή, ύπαρξη αξιόλογων στοιχείων του φυσικού ή ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, ιστορικών τόπων, αθλητικών ή πολιτιστικών εκδηλώσεων, κ.α.
• γ. Βελτίωση της ελκυστικότητας των πόλεων και τουριστικών περιοχών, μέσω εκσυγχρονισμού και αναβάθμισης των υφιστάμενων εγκαταστάσεων και δημιουργίας νέων, είτε αμιγώς συνεδριακών – εκθεσιακών είτε συνδυασμένων με καταλύματα υψηλών προδιαγραφών.
• δ. Αξιοποίηση υφιστάμενου κτιριακού αποθέματος, μέσω της μετατροπής κλειστών αθλητικών εγκαταστάσεων μεγάλης κλίμακας (π.χ. Ολυμπιακές εγκαταστάσεις) σε χώρους συνεδριακών εκδηλώσεων και εκθέσεων και της αποκατάστασης και επανάχρησης αξιόλογων παλαιών κελυφών ως συνεδριακών – εκθεσιακών χώρων με παράλληλη θέσπιση κινήτρων.
• ε. Ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών στις υποδομές του συνεδριακού – εκθεσιακού τουρισμού.
στ. Σύνδεση του συνεδριακού με άλλες μορφές τουρισμού.
(Β) Αστικός Τουρισμός
Στρατηγικές κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης:
• α. Υποστήριξη του ρόλου των πόλεων ως αυτόνομων προορισμών τουρισμού σύντομης διάρκειας (city break).
• β. Ανάδειξη και αναβάθμιση των ιστορικών κέντρων. μνημείων, αρχαιολογικών χώρων και λοιπών αξιόλογων στοιχείων του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος των αστικών κέντρων.
• γ. Ένταξη των αστικών κέντρων σε δίκτυα βάσει θεματικών ενοτήτων (π.χ. κοινή ιστορία, αρχιτεκτονική, τοπική παραγωγή, κ.α.).
• δ. Αναβάθμιση και επέκταση των παρεχόμενων υπηρεσιών και δραστηριοτήτων σε μουσεία, εκθετήρια, σύγχρονες εγκαταστάσεις πληροφόρησης, φεστιβάλ και άλλες θεματικές ή πολιτιστικές εκδηλώσεις.
• ε. Εκσυγχρονισμός και βελτίωση της ποιότητας του ξενοδοχειακού δυναμικού των αστικών περιοχών με κατασκευή νέων καταλυμάτων υψηλών προδιαγραφών, παράλληλη απόσυρση απαξιωμένων μονάδων κατά τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις, επανάχρηση του υφιστάμενου κτιριακού αποθέματος οποιασδήποτε χρήσης με τη μετατροπή του σε τουριστικά καταλύματα και υποστηρικτικές χρήσεις καθώς και ανάπτυξη οργανωμένων χωρικών υποδοχέων στις ευρύτερες περιοχές των πόλεων.
• στ. Αναβάθμιση του ρόλου των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, βελτίωση της κυκλοφορίας και της ασφάλειας των πεζών καθώς και της προσβασιμότητας των εμποδιζομένων ατόμων.
• ζ. Κατάλληλη σήμανση και ενημέρωση των επισκεπτών για τη θέση και το περιεχόμενο των τουριστικών πόρων και εξασφάλιση εύκολης πρόσβασης σε αυτούς.
(Γ) Θαλάσσιος Τουρισμός
Ο θαλάσσιος τουρισμός, αφορά τουριστική δραστηριότητα αιχμής, με μακροχρόνια δραστηριότητα στην Ελλάδα. Τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει σταθερή τάση ανάπτυξης, τόσο όσον αφορά στο τουρισμό κρουαζιέρας, όσο και στο τουρισμό με σκάφη αναψυχής. Η ανοδική πορεία του θαλασσίου τουρισμού πρέπει να υποστηριχθεί από πολιτική χωρικής οργάνωσης για τη σταθερή βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του.
(Γ1) Τουρισμός κρουαζιέρας
Στρατηγικές κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης:
• α. Βελτίωση και εκσυγχρονισμός των υφιστάμενων και δημιουργία πυλών εισόδου επιβατών κρουαζιέρας (home ports) με σύγχρονες εγκαταστάσεις κατά προτεραιότητα σε αναπτυγμένες, αναπτυσσόμενες και μητροπολιτικές περιοχές που διαθέτουν αεροδρόμια διεθνών συνδέσεων.
• β. Δημιουργία εγκαταστάσεων εξυπηρέτησης επιβατών κρουαζιέρας ((ports of call) σε λιμάνια που έχουν ήδη δυνατότητα, ή μπορούν να αποκτήσουν τη δυνατότητα να εξυπηρετούν μεγάλα κρουαζιερόπλοια και βρίσκονται σε περιοχές τουριστικού ενδιαφέροντος. Κατά προτεραιότητα οι περιοχές αυτές είναι: Πειραιάς, Θεσσαλονίκη, Κατάκολο, Ρόδος, Βόλος, Καβάλα, Κως, Πάτμος, Μύκονος, Σαντορίνη, Καλαμάτα, Κέρκυρα, Κρήτη.
• γ. Ειδικά για την περίπτωση της Αττικής διερεύνηση της δυνατότητας δημιουργίας εγκαταστάσεων εξυπηρέτησης επιβατών κρουαζιέρας στον Πειραιά, στην ευρύτερη περιοχή του Φαληρικού Όρμου και στο Λαύριο.
• δ. Ανάδειξη των σταθμών κρουαζιέρας σε πολυθεματικούς προορισμούς μέσω διασύνδεσής τους με τα θεματικά δίκτυα των ευρύτερων περιοχών (πολιτιστικά, θρησκευτικά, φυσιολατρικά κ.ά.).
• ε. Εξασφάλιση πρόσβασης των επιβατών κρουαζιέρας στους τουριστικούς πόρους των ευρύτερων περιοχών των σταθμών (βελτίωση συγκοινωνιών, διεύρυνση ωραρίου λειτουργίας μουσείων, αρχαιολογικών χώρων κλπ.).
• στ.Πρόβλεψη διαχωρισμού λιμενικής ζώνης σε ζώνη για εξυπηρέτηση κρουαζιέρας και ζώνη εμπορικού / επιβατικού-ακτοπλοϊκού λιμένα και προσδιορισμός χρήσεων στην λιμενική ζώνη για εξυπηρέτηση τουρισμού κρουαζιέρας με αντίστοιχες λιμενικές και χερσαίες εγκαταστάσεις.
• ζ. Ανάπτυξη στις παρυφές των σταθμών κρουαζιέρας χώρων εμπορικών χρήσεων, ψυχαγωγίας και προώθησης τοπικών προϊόντων.
(Γ2) Τουρισμός με σκάφη αναψυχής
Στρατηγικές κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης:
• α. Διαμόρφωση Ζωνών Ναυσιπλοΐας Αναψυχής σε όλο το θαλάσσιο εύρος της χώρας, όπως αυτές αποτυπώνονται στο Παράρτημα …, που αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της Απόφασης αυτής ως εξής:
• – Ζ.Ν,Α. 1: Θερμαϊκός-Βόρειες Σποράδες
• – Ζ.Ν.Α. 2: Θρακικό πέλαγος-Βόρειο Αιγαίο
• – Ζ.Ν.Α. 3: Κεντρικό-Ανατολικό Αιγαίο
• – Ζ.Ν.Α. 4: Νοτιανατολικό Αιγαίο – Δωδεκάνησα
• – Ζ.Ν.Α. 5: Κρήτη
• – Ζ.Ν.Α. 6: Κυκλάδες
• – Ζ.Ν.Α. 7: Νότια Πελοπόννησος
• – Ζ.Ν.Α. 8: Σαρωνικός – Αργολικός
• – Ζ.Ν.Α. 9 Ιόνιο Πέλαγος
• – Ζ.Ν.Α. 9α: Κορινθιακός (υποσύστημα Ζ.Ν.Α. 9)
• β. Σχεδιασμός με βάση την ενδεικτική αποτύπωση/περιγραφή σε επίπεδο Επικράτειας των βέλτιστων (με κριτήρια περιβαλλοντικά, τουριστικά, δημοσιονομικά και οικονομικά) γεωγραφικών θέσεων για χωροθέτηση τουριστικών λιμένων με γνώμονα την ιδανική διασπορά τους, όπως αυτή φαίνεται στο Παράρτημα …, που αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της Απόφασης αυτής.
γ. Βελτίωση και εκσυγχρονισμός των λιμενικών υποδομών (μαρίνες, αγκυροβόλια,
καταφύγια), λαμβάνοντας υπόψη:
Ολοκληρωμένες και επαρκείς υπηρεσίες στους ελλιμενιζόμενους (καύσιμα, νερό, ηλεκτρικό ρεύμα, χώροι υγιεινής, συλλογή και διαχείριση απόβλητων, τεχνική υποστήριξη, κλπ).
Σχεδιασμός, ανάπτυξη και λειτουργία, με βάση τα χαρακτηριστικά των κύριων ομάδων στόχου (τύποι σκαφών και μέγεθος, διακύμανση της εποχικότητας και διαφοροποίηση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των επισκεπτών ανά εποχή, μακροχρόνιος ελλιμενισμός, κλπ).
Εφαρμογή διαδικτυακής ενημέρωσης, πληροφόρησης, κράτησης, παροχή
υπηρεσιών διαδικτύου στις λιμενικές υποδομές, εφαρμογή ηλεκτρονικών έξυπνων συναλλαγών (διακίνηση εγγράφων, καταβολή τελών και άλλες χρήσεις).
Εφαρμογή εξοπλισμού και μεθόδου διαχείρισης φιλικών προς το περιβάλλον, στη κατεύθυνση των πράσινων υποδομών.
δ. Πύκνωση του δικτύου τουριστικών λιμένων (μαρίνες, αγκυροβόλια, καταφύγια) με χωροθέτηση και κατασκευή νέων, ώστε να εξασφαλίζεται η λειτουργική συνοχή του δικτύου σε συνδυασμό με τις Ζώνες Ναυσιπλοΐας Αναψυχής.
Η επιλογή των θέσεων του δικτύου θα πρέπει να συνυπολογίζει:
– τις αρχές της ολοκληρωμένης διαχείρισης της παράκτιας ζώνης,
– τη συμβατότητα των χρήσεων της κάθε περιοχής παρέμβασης,
– την προστασία του παράκτιου οικοσυστήματος και του ανθρωπογενούς
περιβάλλοντος,
– τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης,
– τον καθορισμό ελάχιστων αποστάσεων 30 Ν.μ. μεταξύ μαρίνων και 15 Ν.μ. μεταξύ μαρίνων και αγκυροβολίων, εξαιρούμενων των μητροπολιτών περιοχών.
– Σε κάθε περίπτωση οι ελάχιστες αποστάσεις μπορούν να διαφοροποιούνται
μεταξύ των Ζ.Ν.Α. με βάση πληθυσμιακά κριτήρια, κριτήρια στόχευσης και ζήτησης υπηρεσιών ελλιμενισμού τουριστικών σκαφών, κριτήρια προσέγγισης ορίου περιβάλλοντος, ανάγλυφου της ακτογραμμής και μετεωρολογικών δεδομένων.
• ε. Ενσωμάτωση – ένταξη των λιμένων στον ευρύτερο σχεδιασμό για την ολοκληρωμένη διαχείριση του παράκτιου χώρου και της γειτονικής ενδοχώρας, με στόχο την ανάπτυξη συναφών – συγγενών δράσεων σε θεματικές ενότητες.
• στ. Αξιοποίηση τουριστικών λιμένων που έχουν παραμείνει ημιτελείς και ολοκλήρωση των απαιτούμενων υποδομών για άμεση ένταξή τους στο υφιστάμενο δίκτυο.
• ζ. Αναβάθμιση αργούντων και σχολαζόντων κρηπιδωμάτων με προσθήκη των απαιτούμενων υποδομών και ένταξή τους στο δίκτυο τουριστικών λιμένων
• η. Συνδυασμός της λειτουργίας επιλεγμένων τουριστικών λιμένων με κατά περίπτωση συναφείς χρήσεις, όπως –ενδεικτικά- ναυταθλητισμός, υδατοδρόμια, σταθμοί θαλάσσιων «ταξί», ημερόπλοια κλπ.
θ. Ανάπτυξη «πράσινων υποδομών» (ενέργεια, διαχείριση απορριμμάτων κλπ.).
• ι. Ανάπτυξη και λειτουργία ενιαίου συστήματος ηλεκτρονικής ενημέρωσης για διαθεσιμότητα θέσης, κόστος κλπ. σε όλες τις κατηγορίες τουριστικών λιμένων.
(Γ3) Άλλες μορφές θαλάσσιου τουρισμού (Αλιευτικός, καταδυτικός)
(Γ3.1) Αλιευτικός τουρισμός
Στρατηγικές κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης:
Ο αλιευτικός τουρισμός, αφορά δυναμική μορφή τουριστικής δραστηριότητας, στον οποίο η Χώρα παρουσιάζει υστέρηση, τόσο ως προς το θεσμικό πλαίσιο των επιτρεπόμενων δραστηριοτήτων, όσο και ως προς τη λήψη μέτρων ανάδειξης και προώθησης του.
Ο αλιευτικός τουρισμός μπορεί να αποτελέσει δυναμικό στοιχείο και του εισαγόμενου τουρισμού, εφ’ όσον οι ελληνικές θάλασσες – συγκριτικά με άλλες – παραμένουν σε καλή σχετικά κατάσταση και εφ’ όσον οι υδρόβιοι οργανισμοί είναι εξαιρετικής ποιότητας και ως προς τα χαρακτηριστικά της υγιεινής τους και ως προς τα γευσιγνωστικά και γαστρονομικά χαρακτηριστικά.
Δραστηριότητες αλιευτικού τουρισμού, μπορούν να πραγματοποιούνται:
1. στο θαλάσσιο χώρο και όπου επιτρέπεται η αλιεία στα πλαίσια θεσμικών δεσμεύσεων που ισχύουν από την εκάστοτε νομοθεσία και αφορούν είτε ειδικά καθεστώτα προστασίας – Εθνικά θαλάσσια Πάρκα, Δίκτυο Φύση – 2000/NATURA – είτε ειδικές δεσμεύσεις – π.χ. αλιευτικά πεδία με ειδικές και περιορισμένες διατάξεις, δεσμευμένες θαλάσσιες περιοχές για λόγους προστασίας υδρόβιων οργανισμών ή περιοχών αναπαραγωγής, κ.λπ., είτε αφορούν κεντρικές πολιτικές ολοκληρωμένης προσέγγισης, – π.χ. ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική.
2. Στα εσωτερικά επιφανειακά ύδατα – λίμνες, ποτάμια, υφάλμυρα οικοσυστήματα – και στα οποία επιτρέπεται η αλιεία, στα πλαίσια θεσμικών δεσμεύσεων που ισχύουν από την εκάστοτε νομοθεσία και αφορούν είτε ειδικά καθεστώτα προστασία – Εθνικά πάρκα, Δίκτυο Φύση – 2000/NATURA – είτε λοιπές κανονιστικές διατάξεις.
3. Σε μισθωμένα τμήματα του θαλάσσιου ή χερσαίου χώρου, με χρήση εκτροφής υδρόβιων οργανισμών, υπό των προϋποθέσεων που θέτει το πλαίσιο αδειοδότησης των μονάδων αυτών.
Οι δραστηριότητες αλιευτικού τουρισμού μπορούν να αναπτύσσονται σε συνδυασμό με προγράμματα ολοκληρωμένης διαχείρισης της παράκτιας ζώνης.__
(Γ3.2) Τουρισμός καταδύσεων αναψυχής
Στρατηγικές κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης:
– Ανάπτυξη τουρισμού καταδύσεων, αυτόνομων ή οργανωμένων, με στόχο τον εμπλουτισμό του τουριστικού προϊόντος.
– Δημιουργία θαλάσσιων καταδυτικών πάρκων, τα οποία οριοθετούνται σε θαλάσσιες περιοχές εφαπτόμενες ή μη της ακτής, προστατευμένες από την αλιεία και από άλλες θαλάσσιες και υποθαλάσσιες δραστηριότητες, εντός των οποίων αναπτύσσονται και διεξάγονται καταδυτικές δραστηριότητες για λόγους αναψυχής ανάπτυξη υποθαλάσσιων μουσείων με στόχο την αναψυχή και σε θαλάσσιες περιοχές με κατάλληλο ενάλιο απόθεμα, υπό τους όρους και τις δεσμεύσεις που αφορούν τα αρχαιολογικά μνημεία και τόπους
Τα θαλάσσια καταδυτικά πάρκα αναπτύσσονται σε περιοχές που διαθέτουν τους απαιτούμενους προς τούτο πόρους (υποθαλάσσιοι γεωλογικοί σχηματισμοί και πλούσια σε ιχθυοπανίδα οικοσυστήματα ή επιδεχόμενα αναβάθμισης σε αριθμό και μέγεθος ειδών με κατάλληλα μέτρα, ναυάγια, ενάλιες αρχαιότητες, στοιχεία ιδιαίτερης τεχνητής μορφολογίας κλπ), προσβασιμότητα και πληρούν τις προδιαγραφές που καθορίζονται από την οικεία νομοθεσία, ιδίως επί θεμάτων υγείας και ασφάλειας.για τη χωροθέτηση καταδυτικών και πάρκων και υποβρύχιων μουσείων, απαιτούνται:
επαρκής οδική προσβασιμότητα,
λιμενική υποδομή σε απόσταση μικρότερη των 10 Ν.μ.
(Δ) Πολιτισμικός Τουρισμός
Στρατηγικές κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης:
• α. Αναβάθμιση και διασύνδεση του μουσειακού, μνημειακού, αρχαιολογικού και λαογραφικού κεφαλαίου της χώρας.
• β. Διατήρηση και ανάδειξη της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς και ειδικότερα των ιστορικών κέντρων των πόλεων αλλά και μεμονωμένων κτιρίων.
• γ. Εξασφάλιση της προσβασιμότητας, της επισκεψιμότητας και οργάνωσης των αρχαιολογικών χώρων και μνημείων και υποστήριξη τους με κατάλληλα έργα υποδομών/ Ένταξη τους σε τουριστικά δίκτυα.
• δ. Δημιουργία μουσείων και θεματικών πάρκων συμπεριλαμβανομένων των τεχνολογικών για την ανάδειξη των πολιτιστικών πόρων και ιδιαιτεροτήτων κάθε περιοχής.
• ε. Ενίσχυση δράσεων για τη δημιουργία πολυχώρων ψηφιακής αναπαράστασης ιστορικών, μυθολογικών και άλλων πολιτιστικών σεναρίων (σύνδεση καινοτομίας-πολιτισμού).
• στ. Ενίσχυση, προβολή και καθιέρωση φεστιβάλ, πολιτισμικών θεσμών και άλλων σχετικών εκδηλώσεων.
• ζ. Ανάπτυξη του γαστρονομικού τουρισμού και ένταξη του στο τουριστικό προϊόν (ανάπτυξη βιολογικών προϊόντων, συστημάτων διασφάλισης της ποιότητας τους και πιστοποίησης της αξίας και της μοναδικότητας τους).
(Δ.1) Θρησκευτικός Τουρισμός
Στρατηγικές κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης:
• α. Ανάδειξη πόλων προσκυνηματικών και θρησκευτικών μνημείων και τόπων (π.χ. Μετέωρα, Πάτμος, Άγιο Όρος), συγκρότηση, οργάνωση και προβολή τους σε δίκτυα.
β. Βελτίωση της προσβασιμότητας τους καθώς και των μεταξύ των συνδέσεων.
• γ. Προώθηση μέτρων εξωραϊσμού / αναβάθμισης και ανάδειξης των λατρευτικών χώρων, των συνοδών τους εγκαταστάσεων διημέρευσης και διαμονής καθώς και του περιβάλλοντα χώρου τους.
• δ. Διαφύλαξη των αρχιτεκτονικών χαρακτηριστικών των μοναστηριών από νέες μη προσαρμοσμένες στο χαρακτήρα τους κτιριακές επεκτάσεις.
ε. Στήριξη δράσεων που αφορούν στην οργάνωση σχετικών εκδηλώσεων.
• στ. Προώθηση / στήριξη προγραμμάτων ανταλλαγής επισκέψεων μεταξύ θρησκευτικών κοινοτήτων.
(Ε) Αθλητικός Τουρισμός
Στρατηγικές κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης:
• α. Αξιοποίηση των αθλητικών εγκαταστάσεων της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και των άλλων μεγάλων πόλεων (Πάτρα, Ηράκλειο, Λάρισα, Βόλος), ιδίως για τη διοργάνωση τακτικών διεθνών αθλητικών εκδηλώσεων.
• β. Ενίσχυση δυνατοτήτων εξειδικεύσεων αθλητικών εκδηλώσεων θέασης (αγώνες ταχύπλοων σκαφών, κωπηλατικοί αγώνες, κλπ.) σε πόλεις ή περιοχές που διαθέτουν κατάλληλες φυσικές ή τεχνητές εγκαταστάσεις και ξενοδοχειακή υποδομή, καθώς και αεροδρόμια.
• γ. Ανάπτυξη προπονητικών κέντρων σε περιοχές του ορεινού και ημιορεινού χώρου που διαθέτουν ικανοποιητική πρόσβαση και ξενοδοχειακή υποστήριξη, καθώς και σε παραθαλάσσιες και παραλίμνιες περιοχές για τις δραστηριότητες του θαλάσσιου σκι, ιστιοδρομίες, κλπ. Τα προπονητήρια και οι λοιπές σχετικές υποδομές πρέπει να εναρμονίζονται με την κλίμακα και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιοχής εγκατάστασης.
δ. Δημιουργία υποδομών μηχανοκίνητου αθλητισμού.
(Ε.1) Γκολφ
Στρατηγικές κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης:
• α. Δημιουργία εγκαταστάσεων γκολφ στις ευρύτερες περιοχές των μεγάλων αστικών κέντρων που αποτελούν τουριστικούς προορισμούς (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Βόλος, Ιωάννινα, Κρήτη, Κέρκυρα, Ρόδος, Ζάκυνθος, Κως και στις Περιφερειακές Ενότητες Ηλείας, Μεσσηνίας, Χαλκιδικής, Αχαΐας, Αργολίδας, Λευκάδας, Αιτωλοακαρνανίας, Κεφαλονιάς), καθώς και ως μορφή ειδικής τουριστικής υποδομής που συνδυάζεται με ξενοδοχειακά καταλύματα ή εντάσσεται σε οργανωμένους υποδοχείς τουρισμού ή/και σε σύνθετα τουριστικά καταλύματα, με την προϋπόθεση εξασφάλισης των απαιτούμενων υδατικών πόρων της εγκατάστασης ύστερα από την ικανοποίηση υδρευτικών, αρδευτικών και οικολογικών αναγκών της περιοχής που επηρεάζεται ή τη χρήση ανακυκλωμένου νερού από αξιοποίηση των λυμάτων μετά από τριτοβάθμια επεξεργασία ή από αφαλάτωση. Στην κατεύθυνση αυτή είναι επιθυμητή η χρήση ειδών της τοπικής αυτοφυούς χλωρίδας με μικρές απαιτήσεις σε υδατικούς πόρους σε συνδυασμό με κατάλληλες τεχνικές άρδευσης και ο περιορισμός της δημιουργίας τεχνητών λιμνών.
• β. Αναβάθμιση των ήδη υπαρχόντων γηπέδων γκολφ και δημιουργία δικτύων γηπέδων με στόχο τη δημιουργία «τουριστικών προορισμών γκολφ» σε επιλεγμένες περιοχές της Ελλάδος, ενδεικτικά, των περιοχών των κατηγοριών Α και Β1, καθώς και σε Οργανωμένους Υποδοχείς τουριστικών δραστηριοτήτων και Σύνθετα Τουριστικά Καταλύματα.
Σε κάθε περίπτωση απαιτείται η λήψη μέτρων ορθής περιβαλλοντικής διαχείρισης καθώς και η διασφάλιση της προστασίας του περιβάλλοντος και ιδιαίτερα των υδάτινων πόρων, από κινδύνους εξάντλησης και ρύπανσης.
(Ε. 2) Χιονοδρομικός τουρισμός
Στρατηγικές κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης:
• α. Εκσυγχρονισμός των εγκαταστάσεων, συμπεριλαμβανομένης πιθανής συμπλήρωσης, επέκτασης και αναβάθμισης της ποιότητας των προσφερόμενων υπηρεσιών στα σημαντικότερα τουλάχιστον χιονοδρομικά κέντρα και ταυτόχρονη βελτίωση της ασφάλειας των υποδομών πρόσβασης (οδικό δίκτυο).
• β. Δημιουργία δικτύων διαδρομών ορειβατικού σκι σε υφιστάμενες δασικές οδούς και ορειβατικά μονοπάτια, κατά προτεραιότητα, σε ορεινά συγκροτήματα που δεν διαθέτουν χιονοδρομικά κέντρα, καθώς και γύρω από ορεινούς οικισμούς, οι οποίοι διαθέτουν ικανοποιητική υποδομή φιλοξενίας και εστίασης.
• γ. Ρυθμίσεις και κίνητρα για την προσέλκυση επενδυτών τουριστικών και συναφών δραστηριοτήτων στα υφιστάμενα χιονοδρομικά κέντρα.
• δ. Βελτίωση προσβασιμότητας με μέριμνα για την προστασία του περιβάλλοντος και του τοπίου.
ε. Ρυθμίσεις και κίνητρα για την εγκατάσταση Α.Π.Ε. σε χιονοδρομικά κέντρα κατά τις διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών τους.
Σε κάθε περίπτωση, απαιτείται η λήψη μέτρων ορθής περιβαλλοντικής διαχείρισης και η διασφάλιση της προστασίας του περιβάλλοντος και ειδικότερα των υδατικών πόρων, από κινδύνους εξάντλησης και ρύπανσης.
(Ε.3) Αθλητικές δραστηριότητες αναψυχής στον ορεινό χώρο
Στρατηγικές κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης:
• α. Ανάπτυξη αθλητικών δραστηριοτήτων (σπορ) στον ορεινό χώρο (π.χ. ορειβασία, αναρρίχηση, κανόε-καγιάκ, rafting, αιωροπτερισμός, αλεξίπτωτο πλαγιάς). Ορισμένες από τις δραστηριότητες αυτές μπορούν να αναπτυχθούν σε μικρότερο βαθμό και στον ημιορεινό και πεδινό χώρο.
• β. Περιβαλλοντική προστασία περιοχών με δυνατότητες ανάπτυξης αναρριχητικών πεδίων, με πρόβλεψη περιορισμένης προσβασιμότητας.
(ΣΤ) Ιαματικός και θεραπευτικός τουρισμός
Στρατηγικές κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης:
α) Αξιοποίηση των ιαματικών φυσικών πόρων με σκοπό την ανάπτυξη περιοχών θερμαλισμού με κριτήρια:
– Την αξία / ιαματικότητα/ θεραπευτικές ιδιότητες (με βάση σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα), σε συνδυασμό με την επάρκεια του φυσικού πόρου για τη βιωσιμότητα της επένδυσης.
– Την ποιότητα του φυσικού και οικιστικού περιβάλλοντος της ευρύτερης περιοχής του φυσικού ιαματικού πόρου.
– Το βαθμό χωροταξικής ένταξης τους σε περιοχές που παρουσιάζουν ευρύτερο τουριστικό ενδιαφέρον.
– Την προσβασιμότητα της περιοχής και την υποστήριξη της με σύγχρονη τεχνική και κοινωνική υποδομή.
– Τη δυνατότητα υποστήριξης με ξενοδοχειακές υποδομές υψηλών προδιαγραφών καθώς και με συναφείς εγκαταστάσεις ελευθέρου χρόνου, αναψυχής, αθλητισμού.
β) Λήψη μέτρων για τη διαφύλαξη του φυσικού πόρου από τη ρύπανση και γενικότερα κάθε είδους υποβάθμιση και
γ) Συνεχής παρακολούθηση της ποιότητας των ιαματικών μέσων, ανάπτυξη σχετικής επιστημονικής έρευνας / τεκμηρίωσης των θεραπευτικών ιδιοτήτων σε συνδυασμό με τις εφαρμοζόμενες τεχνικές και εκπαίδευση / εξειδίκευση επιστημονικού και μη προσωπικού.
δ) Ανάδειξη και χαρακτηρισμός λουτροπόλεων σε περιοχές που διαθέτουν ιαματικούς φυσικούς πόρους (φυσικά νερά, ατμοί, φυσικά αέρια, πηλοί κ.λπ.), και όπου αναπτύσσεται ή δύναται να αναπτυχθεί συνολική προσφορά τουριστικών δραστηριοτήτων, προϊόντων και υπηρεσιών επικεντρωμένων στην παροχή υπηρεσιών θερμαλισμού, υγείας, ευεξίας, αποκατάστασης.
ε) Δημιουργία γενικότερα κέντρων θεραπευτικού τουρισμού (θερμαλισμού, θαλασσοθεραπείας, υδροτουρισμού – spa, τουρισμού ευεξίας – wellness, κ.ά.) με έμφαση στον συνδυασμό πρόληψης / θεραπείας -αποκατάστασης, αναψυχής και παραθερισμού σε περιοχές που διαθέτουν, σε αντιστοιχία με το αντικείμενο «θεραπείας», κατάλληλους πόρους, ιδιαίτερα σε ανεπτυγμένες ή αναπτυσσόμενες τουριστικά περιοχές της χώρας με καλή προσβασιμότητα.
(Ζ) Τουρισμός υπαίθρου
Στρατηγικές κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης:
• α. Ο τουρισμός υπαίθρου αναπτύσσεται σε περιοχές της υπαίθρου που παρουσιάζουν ενδιαφέρον για τον τουρισμό, συμπεριλαμβανομένων των περιοχών του Εθνικού Συστήματος Προστατευόμενων Περιοχών, πλην των περιοχών απόλυτης προστασίας της φύσης. Στις περιοχές προστασίας της φύσης) και στα εθνικά πάρκα επιτρέπονται μορφές τουρισμού φύσης που προσιδιάζει στις περιοχές αυτές (πχ. ορειβατικός, γεωτουρισμός) με τις αναγκαίες συνοδευτικές εγκαταστάσεις (καταφύγια μέχρι 200 τ.μ.). Στα περιφερειακά φυσικά πάρκα ενθαρρύνεται η ανάπτυξη τουρισμού της υπαίθρου, με την οριοθέτηση περιοχών οικοανάπτυξης με επέκταση της σχετικής δυνατότητας και εκτός οικιστικών ενοτήτων.
• β. Δράσεις ανάδειξης προστατευόμενων περιοχών που διαθέτουν σχετικούς πόρους (φύση, τοπίο), ως πόλων ανάπτυξης τουρισμού φύσης ευρύτερης ακτινοβολίας. Τέτοιες περιοχές αποτελούν καταρχήν οι προστατευόμενες περιοχές που διαθέτουν Φορέα Διαχείρισης.
• γ. Καθιέρωση τοπικών δικτύων, διαδρομών – μονοπατιών, πολυθεματικού χαρακτήρα με έμφαση στη φυσιολατρική διάσταση.
• δ. Σήμανση διαδρομών σύμφωνα με τις προδιαγραφές που ισχύουν στην Ε.Ε. και έκδοση χαρτών ορεινής περιήγησης και εμπλουτισμός των διαδρομών με εναλλακτικές δραστηριότητες (πίστες mountain bike, ιππασία). Ένταξη σε αυτές, όπου είναι δυνατόν, παραδοσιακών οικισμών με υποδομές εστίασης και αναψυχής.
• ε. Διατήρηση και ανάδειξη των στοιχείων του παραδοσιακού τρόπου ζωής.
• στ. Δημιουργία υποδομών παρατήρησης και ερμηνείας της φύσης (π.χ. παρατηρητήρια, κέντρα ενημέρωσης επισκεπτών, μουσεία και ορειβατικά καταφύγια).
Ειδικότερα για την προώθηση του αγροτουρισμού:
– Ενίσχυση των δράσεων ανακαίνισης παραδοσιακών ή εγκαταλελειμμένων κτιρίων και οικισμών ή συνόλων οικισμών με στόχο τη διατήρηση της αγροτικής κληρονομιάς.
– Διασύνδεση της τοπικής παραγωγής με την αγροτοτουριστική κατανάλωση (σύμφωνα τοπικής ποιότητας, κλπ).
– Ενίσχυση του γαστρονομικού τουρισμού με δράσεις προώθησης της ελληνικής κουζίνας και των επιμέρους εκδοχών της ως σημαντικού τουριστικού πόρου.
– Προώθηση της εμπορίας γεωργικών προϊόντων ποιότητας καθώς και τοπικά μεταποιημένων προϊόντων ποιότητας.
– Ενίσχυση του προσανατολισμού των συνεχιζόμενων ευρωπαϊκών προγραμμάτων για τον αγροτικό χώρο προς μια ολοκληρωμένη αγροτική ανάπτυξη.
Ειδικότερα για την προώθηση του οινοτουρισμού:
– Ενίσχυση των δράσεων ανακαίνισης παραδοσιακών ή εγκαταλελειμμένων κτιρίων και οικισμών ή συνόλων οικισμών με στόχο τη διατήρηση της αγροτικής κληρονομιάς.
– Διασύνδεση της τοπικής παραγωγής με την κατανάλωση (σύμφωνα τοπικής ποιότητας, κλπ).
– Προώθηση της εμπορίας τοπικά μεταποιημένων προϊόντων ποιότητας.
– Ενίσχυση του προσανατολισμού των συνεχιζόμενων ευρωπαϊκών προγραμμάτων προς μια ολοκληρωμένη αγροτική ανάπτυξη.
(Η) Γεωτουρισμός
Στρατηγικές κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης:
• α. Ανάδειξη, προβολή και δραστηριότητες επισκεψιμότητας των γεωτόπων της χώρας (ηφαίστεια, σπήλαια, φαράγγια, απολιθωματοφόρες θέσεις, μεγάλα γεωλογικά ρήγματα, αρχαία ή ανενεργά μεταλλεία και λατομεία, γεωμορφές και τοπία που δημιούργησε στην διάρκεια των γεωλογικών αιώνων η φύση) και δραστηριότητες για την ένταξή τους σε τουριστικά δίκτυα (θεματικά ή μη) ανάλογα με τα ιδιαίτερα (γενικά ή ειδικά) χαρακτηριστικά που συγκεντρώνουν.
• β. Εξασφάλιση της προσβασιμότητας τους και διαχείριση ροών επισκεπτών με σεβασμό στην αντοχή του εκάστοτε οικοσυστήματος.
• γ. Ένταξη τους σε τουριστικά δίκτυα (θεματικά ή μη) ανάλογα με τα ιδιαίτερα (γενικά ή ειδικά) χαρακτηριστικά που συγκεντρώνουν.
(Θ) Άλλες ειδικές – εναλλακτικές μορφές τουρισμού
Στρατηγικές κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης:
Προώθηση ψυχαγωγικών και θεματικών πάρκων, είτε αυτοτελώς, είτε σε συνδυασμό με τον αστικό τουρισμό, όπου δύνανται να εντάσσονται τα θεματικά πάρκα, τα πάρκα περιπέτειας, τα πάρκα ομοιωμάτων (miniature parks), κ.ά. Τα πάρκα αυτά δύνανται να συνδυάζονται με άλλες δραστηριότητες όπως πολυκινηματογράφοι, εμπορικά κέντρα, εστιατόρια, λούνα παρκ, ιδίως στις μείζονες αστικές συγκεντρώσεις.
Επιπροσθέτως, πέραν των ανωτέρω ειδικών – εναλλακτικών μορφών τουρισμού, προωθούνται και άλλες ειδικές – εναλλακτικές μορφές τουρισμού, που εμπλουτίζουν το τουριστικό προϊόν μιας περιοχής. Οι μορφές αυτές μπορεί να συνδέονται με τοπικούς τουριστικούς πόρους και οικονομικές δραστηριότητες της κάθε περιοχής (βιομηχανία, ενέργεια, αλιεία, κυνήγι, κ.ά.).
Προβλέπεται η αξιοποίηση ανενεργών λατομείων (πέραν της αποκατάστασης τοπίου) για τουριστικές δραστηριότητες, όπως θεματικά πάρκα ή άλλες μορφές τουρισμού.
(Ζ) Τουρισμός υπαίθρου
Να προωθηθεί άμεσα το Σχέδιο Νόμου για τον Τουρισμό Υπαίθρου (που είχε δωθεί στο παρελθόν σε διαβούλευση), μεσω του οποίου να προσδιορίζεται με ακρίβεια και λεπτομέρειες η συγκεκριμένη μορφή τουρισμού, καθώς και οι δυνατότητες και οι μορφές ανάπτυξής της σε σχέση και με τις περιοχές του Εθνικού Συστήματος Προστατευόμενων Περιοχών και την ζητούμενη διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος από το κυρίαρχο μοντέλο (διαφοροποιημένο τουριστικό προϊόν οικονομικά αποδοτικότερο, ποιοτικό, πολυθεματικό, με μεγαλύτερη διάρκεια παραμονής και διασποράς στο χρόνο που απευθύνεται σε κοινό με υψηλότερες απαιτήσεις, με παράλληλη αξιοποίηση των φυσικών και ανθρωπογενών τουριστικών πόρων).
Άρθρο 6 – Ειδικές – Εναλλακτικές Μορφές Τουρισμού
(Α) Συνεδριακός – Εκθεσιακός Τουρισμός
Στη παράγραφο α να συμπεριληφθεί η δυνατότητα ανάπτυξης συνεδριακού και εκθεσιακού τουρισμού και στις περιοχές αυτές που εμφανίζουν περιθώρια ανάπτυξης μορφών ειδικού και εναλλακτικού τουρισμού στις οποίες σύμφωνα με το υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου περιλαμβάνεται η Καστοριά.
(Γ) Θαλάσσιος Τουρισμός
(Γ3) Άλλες μορφές θαλάσσιου τουρισμού (αλιευτικός, καταδυτικός)
Προτείνεται η αλλαγή του τίτλου της συγκεκριμένης θεματικής ενότητας καθώς στο περιεχόμενο της γίνεται λόγος και για την ανάπτυξη τέτοιων δράσεων στα εσωτερικά επιφανειακά ύδατα. Πρόκειται λοιπόν ουσιαστικά για άλλες μορφές τουρισμού συνυφασμένες με το υγρό στοιχείο.
(Δ.1) Θρησκευτικός Τουρισμός
Στη παράγραφο α να προστεθεί και η Καστοριάς στις ενδεικτικές αναφορές καθώς αποτελεί θέλουμε να πιστεύουμε εξέχουσας σημασίας προορισμό και ως προς αυτή τη κατεύθυνση καθώς στον αστικό ιστό της περιλαμβάνονται πάνω από 63 βυζαντινές και μεταβυζαντικές εκκλησίες παρά το γεγονός ότι δεν λειτουργούνται στο σύνολο τους.
Στη παράγραφο δ να επισημανθεί η ανάγκη διαφύλαξης των αρχιτεκτονικών χαρακτηριστικών και των ναών πέρα από τα μοναστήρια από νέες μη προσαρμοσμένες στο χαρακτήρα τους κτιριακές επεκτάσεις.
(Ε) Αθλητικός Τουρισμός
Στη παράγραφο α να προστεθεί στην αναφορά των πόλεων και η πόλη της Καστοριάς καθώς στη πόλη μας φιλοξενούνται σημαντικά αθλητικά γεγονότα σε σχέση με το άθλημα της κωπηλασίας.
Η παράγραφος β προτείνεται να τροποποιηθεί ως ακολούθως «ενίσχυση δυνατοτήτων εξειδικεύσεων αθλητικών εκδηλώσεων θέασης (αγώνες ταχύπλοων σκαφών, κωπηλατικοί αγώνες, motorcross κτλ) σε πόλεις ή περιοχές που διαθέτουν κατάλληλες φυσικές συνθήκες ή της απαιτούμενες τεχνικές υποδομές – εγκαταστάσεις και ξενοδοχειακή υποδομή καθώς και εύκολη, ασφαλή και γρήγορη πρόσβαση.
Στη παράγραφο γ να προσδιορίζεται ευθαρσώς ότι τόσο τα προπονητικά κέντρα όσο και οι λοιπές σχετικές υποδομές πρέπει να εναρμονίζονται με τη κλίμακα αλλά και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιοχής όπου θα εγκατασταθούν.
Δεν γίνεται αναφορά στη δυνατότητα εκσυγχρονισμού υφιστάμενων υποδομών τέτοιου τύπου και θα πρέπει να συμπεριληφθεί.
Προτείνεται επίσης να διατηρηθεί η προώθηση της σύνδεσης δράσεων αθλητικών φορέων (συλλόγων και σωματείων) με τη τουριστική δραστηριότητα.
(Ε.1) Γκολφ
Στη παράγραφο α να διευκρινιστεί τι ακριβώς εννοεί ο νομοθέτης με την αναφορά στις ευρύτερες περιοχές των μεγάλων αστικών κέντρων. Στο σημείο αυτό κρίνουμε σκόπιμο να επισημάνουμε ότι στο εν ισχύ ειδικό χωροταξικό πλαίσιο περιλαμβάνεται ένας ορισμός της έννοιας της ευρύτερης περιοχής για πέντε πόλης στις οποίες και δεν περιλαμβάνεται η πόλη της Καστοριάς.
Θεωρούμαι επίσης στην αναφορά των τουριστικών προορισμός θα πρέπει να συμπεριληφθεί και η περιφερειακής ενότητα Καστοριάς καθώς υπάρχει η δυνατότητα στήριξης της συγκεκριμένης υποδομής γεωμορφολογικά αλλά και η δυνατότητα κάλυψης των αρδευτικών αναγκών τους με ασφάλεια όσον αφορά τις άλλες ανταγωνιστικές χρήσεις του νερού.
(Ε.2) Χιονοδρομικός τουρισμός
Είναι ένα είδος τουρισμού που θα πρέπει να στηριχθεί σημαντικά με διαρθρωτικές παρεμβάσεις σε όλα τα επίπεδα προκειμένου να καταστεί εφικτή η νομιμοποίηση τους δηλαδή η κατ’ εξαίρεση πολεοδομική τακτοποίηση τους και ο εφοδιασμός τους με άδεια λειτουργίας. Προτείνεται επίσης υπάρξει διάκριση όσον αφορά τη περιβαλλοντική αδειοδότηση των συγκεκριμένων εγκαταστάσεων μεταξύ των υφιστάμενων και των υπό ίδρυση. Ποιο συγκεκριμένα προτείνεται τα υφιστάμενα χιονοδρομικά κέντρα να κατηγοριοποιηθούν στην υποκατηγορία Α2 της Α κατηγορίας ενώ τα νέα να διατηρηθούν στην Α1. Καθώς η παρουσία και η λειτουργία τους σε ένα χώρο έχει ήδη διαμορφώσει τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον.
Θεωρούμαι επίσης ότι σε επίπεδο εθνικού πλέον σχεδιασμού θα πρέπει να προσδιοριστεί η φέρουσα ικανότητα του εθνικού μας χώρου πριν τη χορήγηση αδειών για την ανάπτυξη νέων χιονοδρομικών κέντρων.
(Ζ) Τουρισμός υπαίθρου
Να αξιολογηθεί εκ νέου το περιεχόμενο της παραγράφου α για την αποφυγή συγκρούσεων με το περιεχόμενο όλων μορφών τουρισμού που θα διατηρήσουν ένα συγκεχυμένο περιβάλλον που θα λειτουργεί αποτρεπτικά στην εκδήλωση επενδυτικού ενδιαφέροντος.
Να διευκρινιστεί με ποιο τρόπο θα λάβει χώρα η οριοθέτηση των περιοχών οικοανάπτυξης για τις οποίες και γίνεται λόγος.
Στη παράγραφο β στο τέλος να συμπληρωθεί ως εξής « που διαθέτουν φορέα διαχείρισης ή η άσκηση των συγκεκριμένων αρμοδιοτήτων έχει αποδοθεί σε συγκεκριμένη υπηρεσία με διάταξη νόμου.
Στη παράγραφο στ γίνετε αναφορά στη προώθηση του οινοτουρισμού χωρίς να προσδιορίζεται τα μέτρα και οι δράσεις που θα πρέπει να ληφθούν. Να αξιολογηθεί η δυνατότητα προώθησης τουριστικού μοντέλου μέσα από την καλλιέργεια ή και τη συσκευασία προϊόντων γεωγραφικής ένδειξης (π.χ. μήλο, φασόλι, κτλ).
Ο Σύλλογος Φίλων Σιδηροδρόμου, (ΣΦΣ) έχει σαν κύριο σκοπό την προώθηση του σιδηροδρόμου και των άλλων μέσων σταθερής τροχιάς, στην Ελλάδα.
Στα πλαίσια αυτού του σκοπού ακολουθεί η παρακάτω πρόταση.
Στις ειδικές εναλλακτικές μορφές τουρισμού θα πρέπει να συμπεριληφθεί ο τουριστικός και μουσειακός σιδηρόδρομος.
Σε πολλά μέρη του κόσμου λειτουργούν μουσειακοί – τουριστικοί σιδηρόδρομοι με μεγάλη επιτυχία.
Η διεθνής ένωση μουσειακών σιδηροδρόμων, με στοιχεία του2008, υπολογίζει με συντηρητικούς υπολογισμούς ότι ο αριθμός των σιδηροδρομικών τουριστών αγγίζει τους 80.000.000 τουρίστες οι οποίοι έχουν σαν πρωτεύον θέμα τον σιδηρόδρομο αλλά σχεδόν πάντα συνδυάζεται με πολλές δράσεις, όπως φωτογράφηση τοπίων, τροχαίου υλικού, περιήγηση σε μνημεία, αρχαιότητες, ιστορικές τοποθεσίες γαστρονομία κλπ.
Ο σιδηροδρομικός τουρισμός είναι ανεπτυγμένος σε πολλές χώρες του κόσμου,
Για παράδειγμα μπορούμε να αναφέρουμε τους τουριστικούς συρμούς της Amtrak όπως το California Zephyr, το Texas Eagle κλπ οι οποίοι έχουν τουριστική πληρότητα πάνω από το 50% των συρμών και για το κλείσιμό θέσης απαιτείται σε ορισμένες περιπτώσεις να προηγηθεί κράτηση μερικές εβδομάδες πριν το ταξίδι.
Εκατοντάδες τουριστικά τραίνα με μεγάλη παράδοση λειτουργούν στο Ηνωμένο Βασίλειο, Γερμανία, Γαλλία, Σουηδία, Νορβηγία κλπ. Κορυφαία χώρα στην ανάπτυξη του τουριστικού σιδηρόδρομου είναι η Ελβετία με τεράστια πυκνότητα τουριστικών δρομολογίων. Τα τελευταία χρόνια έχουν μπει στην αγορά και πρώην Ανατολικές χώρες όπως η Πολωνία, Τσεχία, Ουγγαρία, Βουλγαρία κλπ. Δεν πρέπει να ξεχνάμε τον Υπερσιβηρικό που έχει εξελιχθεί σε αμιγώς τουριστικό σιδηρόδρομο πολυτελείας. Εκτός από τους συρμούς σε πολλά μέρη λειτουργούν δρεζίνες (μικρά οχήματα για μεταφορά 4-6 ατόμων) οι οποίες οι οποίες βέβαια λειτουργούν μέσα σε πλαίσια ειδικών κανόνων.
Οι δραστηριότητες του σιδηροδρομικού τουρισμού, σε αντίθεση με τον ανεπτυγμένο εποχικό τουρισμό που έχουμε στην χώρα μας, μπορεί να αναπτυχθούν όλες τις εποχές του χρόνου. Στις ΗΠΑ ο σιδηρόδρομος Durango-Silverton στο Κολοράντο ενώ λειτουργεί κατά βάση τους καλοκαιρινούς μήνες, τον χειμώνα ανοίγει συγκεκριμένες ημερομηνίες με πολύ ακριβότερες τιμές για φωτογραφικό τουρισμό.
Στην Ελλάδα έχουμε τις γραμμές του Πηλίου και του Οδοντωτού οι οποίες έχουν τεράστια περιθώρια ανάπτυξης. Επίσης μπορούμε να αναφέρουμε τις προσπάθειες των συλλόγων φίλου σιδηροδρόμου σε καταργημένες γραμμές της Θεσσαλίας.
Εκτός από τις παραπάνω περιπτώσεις τεράστιες δυνατότητες ανάπτυξης παρουσιάζει το μετρικό σιδηροδρομικό δίκτυο της Πελοποννήσου το οποίο σταμάτησε την λειτουργία του πριν τέσσερα περίπου χρόνια μετά από πλήρη ανακατασκευή κόστους 100 εκατ. Ευρώ. Εάν συνυπολογίσουμε τροχαίο υλικό, εγκαταστάσεις, μηχανήματα κλπ, διαπιστώνουμε ότι ένα σιδηροδρομικό σύστημα 250 εκατομ. Ευρώ απαξιώνεται…
Το μετρικό σιδηροδρομικό δίκτυο της Πελοποννήσου είναι παρουσιάζει τα εξής χαρακτηριστικά:
•Είναι το μεγαλύτερο μετρικό δίκτυο στην Ευρώπη. Αυτό από μόνο του μπορεί να προωθήσει στις πρώτες θέσεις της προτίμησης των τουριστών.
•Ορεινοί όγκοι οι οποίοι σε συνδυασμό με τα σχετικά σιδηροδρομικά έργα, γέφυρες κλπ, αποτελούν υπέροχα τοπία φωτογράφησης περιήγησης κλπ.
•Πρόσβαση σε καθαρές θάλασσες.
•Ήπιο κλίμα τους περισσότερους μήνες, άρα και λειτουργία για πολλούς μήνες στην διάρκεια του έτους.
•Υπάρχουν αρχαιολογικοί προορισμοί παγκοσμίου εμβέλειας όπως Ολυμπία, Μυκήνες κλπ.
•Τοπικά προϊόντα εξαιρετικής ποιότητας και χώροι παραγωγής του, όπως το λάδι και τα ελαιοτριβεία.
Η ΤΡΑΙΝΟΣΕ και ο Σύλλογος Φίλων Σιδηροδρόμου, σε συνεργασία με τουριστικά γραφεία, έχει διοργανώσει δέκα εκδρομές στο διάστημα Σεπτέμβριος 2012 – Ιούλιος 2013, με σχεδόν 100% πληρότητα.
Κατά την διάρκεια αυτών των εκδρομών διαπιστώθηκε ότι το δίκτυο είναι απόλυτα ασφαλές και λειτουργικό. Χρειάζεται βέβαια αποκατάσταση των αυτόματων μηχανισμών φύλαξης των ισόπεδων διαβάσεων οι οποίοι έχουν λεηλατηθεί.
Οι τοπικές αρχές υποστηρίζουν την λειτουργία του σιδηροδρόμου και είμαστε σίγουροι ότι θα προσφέρουν κάθε δυνατή βοήθεια. Το ανθρώπινο δυναμικό σε όλα τα επίπεδα, διαθέτει μεγάλη εμπειρία και δυναμική ώστε να υποστηρίξει την προσπάθεια.
Είμαστε σίγουροι ότι ο σιδηροδρομικός τουρισμός στην Ελλάδα, και ειδικά στο σιδηροδρομικό δίκτυο Πελοποννήσου μπορεί να αναδειχθεί σε μια σταθερή πηγή ανάπτυξης και πλούτου για όλες τις κοινωνικές ομάδες και μπορεί να δώσει νέες θέσεις εργασίας. Χρειάζεται βέβαια την θεσμική στήριξη του κράτους.
Παράγραφος Γ(2) δ.
Να γίνει απλοποίηση της νομοθεσίας για αδειοδότηση μαρίνας από μία και μόνον Αρχή και σε διάστημα όχι μεγαλύτερο των 6 μηνών. Μόνον έτσι θα μπορέσουν να υλοποιηθούν.
ΓΡΑΦΕΙΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗ
Κοζάνη 22/7/2013
Ταχ. Δ/νση : Διοικητήριο Αρ. Πρωτ. 65059/1842
ΖΕΠ
Κοζάνη-50100
Τηλ. : 24610-52610-11 Προς :
Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής
– Αναπληρωτή Υπουργό κ. Καλαφάτη Σταύρο
– Γενικό Γραμματέα Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος κ. Αλεξιάδη Σωκράτη
Fax
e-mail :: 24610-52614 info@pdm.gov.gr
ΘΕΜΑ : Διατύπωση απόψεων και προτάσεων για
– το Σχέδιο Κοινής Υπουργικής Απόφασης (Κ.Υ.Α.)
για την αναθεώρηση του «Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό (Ε.Π.Χ.Σ.Α.Α.Τ.)»
Αξιότιμοι Κύριοι,
αφού σας συγχαρούμε για τη συστηματική και ουσιαστική δουλειά που έγινε, σας υποβάλλουμε συνημμένα τις προτάσεις μας στο πλαίσιο της διαβούλευσης για το Σχέδιο της Κοινής Υπουργικής Απόφασης για το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό.
Οι προτάσεις που ακολουθούν συνοδεύονται από χάρτη.
Συγκεκριμένα :
1. Σχέδιο Κοινής Υπουργικής Απόφασης
Εγκρίνεται το Σχέδιο Κ.Υ.Α. του Ε.Π.Σ.Α.Α. για τον Τουρισμό, με την προσθήκη των παρακάτω απόψεων – προτάσεων :
Α. ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
1. Στο άρθρο 6 : Ειδικές μορφές τουρισμού
1.1 Κεφ. (Ε.2.) : Χιονοδρομικός τουρισμός
Στις στρατηγικές κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης να προστεθεί η έκφραση :
– Ανάπτυξη νέων Χιονοδρομικών Κέντρων μόνο στην περίπτωση που ο σχεδιασμός τους είναι σε εξέλιξη ή σε συνδυασμό με ήπιες και ειδικές μορφές τουρισμού ή/και παρεμβάσεις πολλαπλών δραστηριοτήτων.
1.2 Προτείνεται η ρητή αναφορά με ένταξη περίπτωσης (θ) στις ειδικές μορφές τουρισμού, ως ακολούθως:
«(ι) Βιομηχανικός – εκπαιδευτικός τουρισμός
Προωθείται η ανάπτυξη βιομηχανικού και εκπαιδευτικού τουρισμού σε περιοχές έντονης βιομηχανικής δραστηριότητας, καθώς και σε περιοχές που χαρακτηρίζονται από «μονοκαλλιέργεια» της απασχόλησης, το εισόδημα από την οποία, πολλές φορές, προέρχεται από εξαγωγική δραστηριότητα π.χ. γουνοποιία (συνεισφέρει με το 45% των εξαγωγών προς τη Ρωσία ενώ οι Ελληνικές επιχειρήσεις ελέγχουν το 40% της παγκόσμιας διακίνησης γουναρικών).
Για την ενίσχυση του βιομηχανικού – εκπαιδευτικού τουρισμού απαιτούνται ενδεικτικά:
• Η ανάδειξη της πορείας της βιομηχανικής ή βιοτεχνικής δραστηριότητας στο χρόνο και του ρόλου της στην οικονομία της περιοχής.
• Η ταυτοποίηση της περιοχής με τη συγκεκριμένη βιομηχανική ή βιοτεχνική δραστηριότητα.
• Η καταγραφή και προβολή των βιομηχανικών εγκαταστάσεων και διεργασιών και της διαχρονικής εξέλιξής τους, με σύγχρονες τεχνολογίες και μέσα.
• Η διάσωση, αξιοποίηση, επανάχρηση και οικονομική εκμετάλλευση παλαιών βιομηχανικών εγκαταστάσεων και χώρων π.χ. ορυχεία λιγνίτη, για πολιτιστικούς και εκπαιδευτικούς – τουριστικούς σκοπούς.
Σαν τέτοιες περιοχές αναφέρονται ενδεικτικά:
– το λιγνιτικό λεκανοπέδιο Εορδαίας Ν.Κοζάνης και Αμυνταίου Ν.Φλώρινας όπου υπάρχει συγκριτικό πλεονέκτημα στον ενεργειακό τομέα και στις νέες ενεργειακές και περιβαλλοντικές τεχνολογίες και εφαρμογές.
Με τον τρόπο αυτό θα ενισχυθεί η βιωσιμότητα της περιοχής και η ομαλή μετάβαση στη μεταλιγνιτική περίοδο καθώς και ο μετασχηματισμός της φυσιογνωμίας της υπό το πρίσμα των νέων εξελίξεων και προοπτικών.
– ο άξονας Καστοριάς – Σιάτιστας όπου δραστηριοποιούνται χιλιάδες γουνοποιητικές επιχειρήσεις και αναπτύσσονται παράλληλες επιχειρηματικές δραστηριότητες, που συμβάλλουν στην προσέλκυση των τουριστών – επισκεπτών στην περιοχή για αγορά ειδών γούνας και δέρματος (110.000 Ρώσοι τουρίστες – πελάτες επισκέφθηκαν μόνο το Νομό Καστοριάς, για την αγορά προϊόντων γούνας).»
Β. ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
1. Να προβλέπεται η διενέργεια Δημόσιας Διαβούλευσης για κάθε σχέδιο ή πρόγραμμα που ενδεχομένως να προκαλεί σημαντικές επιπτώσεις για το περιβάλλον γειτονικών διοικητικών περιοχών.
2. Να γίνει πλέον εμφανής ο συσχετισμός του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τον Τουρισμό με τα προγράμματα ανάπτυξης της Χώρας μας όπως τα συγχρηματοδοτούμενα (π.χ. ΕΣΠΑ, Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης κλπ.) ή τα Ειδικά Αναπτυξιακά Προγράμματα που χρηματοδοτούνται από Εθνικούς πόρους.
3. Να προβλεφθεί η εμπλοκή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α’ και Β’ βαθμού τόσο στο σχεδιασμό όσο και στην παρακολούθηση του Χωροταξικού Σχεδίου για τον Τουρισμό.
Πιθανή απουσία συμμετοχής της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αποδυναμώνει το ρόλο των τοπικών κοινωνιών στην τουριστική ανάπτυξη της Χώρας.
Είμαστε στη διάθεσή σας και σας ευχαριστούμε.
Με εκτίμηση.
Ο Περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας
Γιώργος Δακής
Επισημαίνεται η έλλειψη καθορισμού του Παγασητικού κόλπου, αλλά και γενικότερα των ακτών των Περιφερειακών Ενοτήτων Μαγνησίας και Λάρισας, ως Ζωνών Ναυσιπλοΐας Αναψυχής στο εν λόγω Πλαίσιο. Με δεδομένο ότι η ισχύς του Πλαισίου ορίζεται σε 12 χρόνια, πιστεύουμε ότι ο αποκλεισμός της δυνατότητας δημιουργίας τουριστικών λιμένων, θα στερήσει από την περιοχή μας πολλές αναπτυξιακές δυνατότητες.
Προτείνουμε την εξής διατύπωση για την τροποποίηση της Ζ.Ν.Α 1, ώστε να συμπεριλάβει τις ως άνω περιοχές.
• – Ζ.Ν,Α. 1: Θερμαϊκός – Παγασητικός- Παράλια Π.Ε. Λάρισας και Μαγνησίας – Βόρειες Σποράδες
Ταυτόχρονα να διευκρινιστεί ποιά είναι η διαφορά των «Ενδεικτικών θέσεων Τουριστικών Λιμένων (Μαρίνες) »του συνημμένου χάρτη με που σημαίνονται στο υπόμνημα κόκκινη κουκκίδα και των «Ενδεικτικών θέσεων προτάσεων Τουριστικών Λιμένων» που σημαίνονται στο υπόμνημα πορτοκαλί κουκκίδα.
Να διευκρινιστεί αν το λιμάνι του Βόλου αποτυπώνεται στο χάρτη που παρέχεται στον ιστότοπο της διαβούλευσης και αν δίνονται κατευθύνσεις για την ανάπτυξη μαρίνας σε αυτό.
Άρθρο 06:ΕΙΔΙΚΕΣ – ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ
δ. Πύκνωση του δικτύου τουριστικών λιμένων (μαρίνες, αγκυροβόλια, καταφύγια) με χωροθέτηση και κατασκευή νέων, ώστε να εξασφαλίζεται η λειτουργική συνοχή του δικτύου σε συνδυασμό με τις Ζώνες Ναυσιπλοΐας Αναψυχής. δικτύου τουριστικών λιμένων (μαρίνες, αγκυροβόλια, καταφύγια) με χωροθέτηση και κατασκευή νέων, ώστε να εξασφαλίζεται η λειτουργική συνοχή του δικτύου σε συνδυασμό με τις Ζώνες Ναυσιπλοΐας Αναψυχής.
• ζ. Αναβάθμιση αργούντων και σχολαζόντων κρηπιδωμάτων με προσθήκη των απαιτούμενων υποδομών και ένταξή τους στο δίκτυο τουριστικών λιμένων
Η επιλογή τωνΖωνών Ναυσιπλοΐας Αναψυχής θα πρέπει να στηρίζεται στις υπάρχουσες λιμενικές υποδομές. Από τις ενδεικτικές θέσεις στο χάρτη του παραρτήματος του πλαισίου προκύπτει ότι περιοχές με πυκνό δίκτυο μαρίνων και τουριστικών αγκυροβολίων (καθώς και παράδοση στην Ναυσιπλοΐα) είναι ανεξήγητα έκτος Ζ.Ν.Α. Πολλές λιμενικές υποδομές δεν αξιοποιούνται όπως προβλέπει η παράγραφος (ζ) του θαλασσίου τουρισμού. Ο ευβοϊκός κόλπος καθώς και η Βόρεια Εύβοια με την μαγευτική ακτογραμμή της και την γειτνίαση της με δυο από τις ομορφότερες ναυσιπλοΐα περιοχές της Ελλάδας (τις Βόρειες Σποράδες και το Πήλιο) διαθέτει τα στοιχεία της παραγράφου (ζ) και θα πρέπει να ενταχθεί στο πλαίσιο θαλασσίου τουρισμού και το δίκτυο Ζ.Ν.Α. όπως ήταν στο προηγούμενο χωροταξικό για το τουρισμό.
Άρθρο 08: ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΓΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΧΩΡΟΥ ΜΕ ΕΙΔΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΚΑΙ ΕΠΙΛΥΣΗ
«Α. Τουρισμός – Βιομηχανία: Σε περιοχές με αναπτυγμένη ή αναπτυσσόμενη τουριστική δραστηριότητα είναι κατά κανόνα επιθυμητή η συγκέντρωση βιομηχανικών εγκαταστάσεων μέσης και υψηλής όχλησης σε οργανωμένους υποδοχείς. Η τυχόν επιτρεπόμενη σημειακή χωροθέτηση της βιομηχανίας δεν πρέπει να θίγει το περιβάλλον και το τοπίο ως τουριστικούς πόρους.»
Θα πρέπει να γίνει πλήρως σαφές ότι η εγκατάσταση νέων μονάδων υψηλής όχλησης επιχειρηματικών πάρκων υψηλής όχλησης ή άλλων ασύμβατων βιομηχανικών δραστηριοτήτων δεν επιτρέπεται σε περιοχές με αναπτυγμένη ή αναπτυσσόμενη τουριστική δραστηριότητα. Αυτή η ασάφεια θα έχει ανασταλτικό χαρακτήρα στην προσέλκυση και ανάπτυξη ολοκληρωμένων και οργανωμένων τουριστικών επενδύσεων. Για φανταστείτε κάποιος ιδιώτης να ξοδέψει εκατομμύρια σε τουριστικές επενδύσεις σε μια τέτοια περιοχή και να ανακαλύψει αργότερα ότι ότι σε διπλανό χωρο έχουν εγκριθει μονάδες υψηλής όχλησης (σημειακά ή μεσα σε επιχειρηματικό πάρκο). Αυτή η αβεβαιότητα θα πρέπει να αρθεί για να μπορέσει το πλαίσιο να προσελκύσει ιδιωτικές επενδύσεις και να γίνουν αποδοτικές οι τουριστικές επενδύσεις σε αυτές τις περιοχές.
Στην παράγραφο Γ2, τουρισμός με σκάφη αναψυχής, θα πρέπει να ενταχθούν ο Νότιος και ο Βόρειος Ευβοικός Κόλπος. Διαθέτει φυσικά λιμάνια, τεχνητά λιμάνια, δυνατότητες ελλιμενισμού σκαφών κατά την χειμερινή περίοδο, το ναυπηγείο Χαλκίδος, και ειδικά η Αμάρυνθος και η Ερέτρια έχουν τη δυνατότητα για κατασκευή μαρίνας ή καταφύγιο τουριστικών σκαφών στον Ευβοικό Κόλπο. Επομένως σε αυτές τις περιοχές της Αμαρύνθου και της Ερέτριας που βρίσκονται σε απόσταση 4 Ν.Μ. περίπου και μπορουν οι υποδομές της μίας περιοχής να βοηθήσουν την άλλη, αλλά και να ανακουφίσουν την όποια κίνηση σκαφών αναψυχής, π.χ. λόγω καιρού, ίσως θα πρέπει να επαναδιατυπωθεί η πρόταση για την απόσταση.
Την ίδια δυνατότητα έχουν η Αμάρυνθος και η Ερέτρια για την ίδρυση και λειτουργία υδατοδρομίων.
Σημαντικό είναι επίσης η ανάπτυξη ακτοπλοίας μεταξύ των ένθεν και ένθεν ακτών της Εύβοιας και της Αττικής.
Στην παράγραφο Ε1 για το γκόλφ, θα πρέπει να ενταχθεί και η περιφερειακή ενότητα Ευβοίας.
Στην παράγραφο Γ1 β, θα πρέπει να προστεθεί και η Κύμη. Είναι παραδοσιακός, πολύ όμορφος οικισμός και θα πρέπει να συμπεριληθεί στον τουρισμό Κρουαζιέρας.
Στην παράγραφο Γ1 β, θα πρέπει να προστεθεί και η Κύμη. Είναι παραδοσιακός, πολύ όμορφος οικισμός και θα πρέπει να συμπεριληθεί στον τουρισμό Κρουαζιέρας.
Στην παράγραφο Γ2, τουρισμός με σκάφη αναψυχής, θα πρέπει να ενταχθούν ο Νότιος και ο Βόρειος Ευβοικός Κόλπος. Διαθέτει φυσικά λιμάνια, τεχνητά λιμάνια, δυνατότητες ελλιμενισμού σκαφών κατά την χειμερινή περίοδο, το ναυπηγείο Χαλκίδος, και ειδικά η Αμάρυνθος και η Ερέτρια έχουν τη δυνατότητα για κατασκευή μαρίνας ή καταφύγιο τουριστικών σκαφών στον Ευβοικό Κόλπο. Επομένως σε αυτές τις περιοχές της Αμαρύνθου και της Ερέτριας που βρίσκονται σε απόσταση 4 Ν.Μ. περίπου και μπορουν οι υποδομές της μίας περιοχής να βοηθήσουν την άλλη, αλλά και να ανακουφίσουν την όποια κίνηση σκαφών αναψυχής, π.χ. λόγω καιρού, ίσως θα πρέπει να επαναδιατυπωθεί η πρόταση για την απόσταση.
Την ίδια δυνατότητα έχουν η Αμάρυνθος και η Ερέτρια για την ίδρυση και λειτουργία υδατοδρομίων.
Σημαντικό είναι επίσης η ανάπτυξη ακτοπλοίας μεταξύ των ένθεν και ένθεν ακτών της Εύβοιας και της Αττικής.
Στην παράγραφο Ε1 για το γκόλφ, θα πρέπει να ενταχθεί και η περιφερειακή ενότητα Ευβοίας.
Αρθρο 06-ΕΙΔΙΚΕΣ-ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ
(Γ2)Τουρισμός με σκάφη αναψυχής,παρ.δ),τελευταία περίπτωση που αφορά την διαφοροποίηση των ελάχιστων αποστάσεων μεταξύ Ζ.Ν.Α
Τα ερωτήματα είναι:
1) ΠΩΣ θα διαπιστώνεται ΕΠΙΣΗΜΑ η ζήτηση υπηρεσιών ελλιμενισμού τουριστικών σκαφών σε μιά συγκεκριμμένη περιοχή (π.χ.Κρήτη); και
2) ΠΩΣ θα γίνεται η αξιολόγηση των κριτηρίων για την διαφοροποίηση αυτών των αποστάσεων; Θα γίνεται με την υποβολή ενός Master Plan για αξιολόγηση και παράλληλα ποιά βαρύτητα θα έχουν στην αξιολόγηση κριτήρια πραγματικής διαθεσιμότητας των ιδιωτικών πόρων για την ολοκλήρωση της μαρίνας;
Οι συγκεκριμμένες και σαφείς απαντήσεις στο υπό ψήφιση νομοσχέδιο θα ενθαρρύνουν,ήδη, ενδιαφερόμενα, ξένα,κεφάλαια να εισρεύσουν στον συγκεκριμμένο κλάδο του τουρισμού με σκάφη αναψυχής,τόσο για την δημιουργία των απαραίτητων υποδομών για την λειτουργία της μαρίνας όσο και για την δημιουργία θέσεων εργασίας,τόσο στο μέρος που αφορά τις θαλάσσιες εξυπηρετήσεις της μαρίνας όσο και αυτό που αφορά τις χερσαίες.