ΓΕΝΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ 1: ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ

Η βιοποικιλότητα κατά μεγάλο βαθμό στα φυτά οφείλεται στους επικονιαστές. Ο σπουδαιότερος είναι η μέλισσα, και ο μόνος που αναπαράγει ο άνθρωπος. Με δεδομένες τις τεράστιες απειλές που αντιμετωπίζει η μέλισσα (νεονικοτινοειδή φάρμακα , μεταλλαγμένα φυτά, συρρίκνωση των βιοτόπων, και η τεράστια όχληση από τα εργοστάσια χρυσού στην Χαλκιδική οπού παράγεται το 60% του μελιού *) προτείνω μεγάλα προγράμματα για την προστασία της. 1.Απαγόρευση μόνιμη επιβλαβών για την μέλισσα φαρμάκων και η αντικατάσταση τους με βιολογικά σκευάσματα.
2.Απαγόρευση της φύτευσης μεταλλαγμένων φυτών και η εκρίζωση τους σε περιπτώσεις επιμολυσμένων σπόρων. 3. Αναδασώσεις με μελισσοκομικά φυτά , και φύτευση πρανών με τέτοια. 4. Αναστολή της κατασκευής του εργοστασίου χρυσού στην Χαλκιδική , μιας και οι άνθρωποι που θα χάσουν την δουλειά τους (μελισσοκόμοι) είναι πολλοί περισσότεροι από αυτούς που θα δουλέψουν εκεί.
Με αγωνία
Εμμανουηλίδης Βασίλης Τεχνολόγος Γεωπόνος-Μελισσοκόμος

*Δες επιστημονικά μελισσοκομικά περιοδικά, Ανακοινώσεις Γεωπονικής Α.Π.Θ. τμήμα μελισσοκομίας, Μελέτες Α.Π.Θ. για το εργοστάσιο Σκουριών.

Γενικά σχόλια:
Χαιρετίζουμε την σύνταξη και την δρομολόγηση των διαδικασιών θεσμοθέτησης της Εθνικής Στρατηγικής για την Βιοποικιλότητα μέσα από το οποίο υιοθετούνται συγκεκριμένες κατευθύνσεις και καθορίζονται σημαντικά μέτρα και δράσεις. Ενδεικτικά αναφέρουμε:
• την αναγνώριση των οικολογικών διαδρόμων,
• την αναγνώριση των προβλημάτων με τα ξενικά – εισβάλλοντα είδη και
• την έννοια της αντιστάθμισης της περιβαλλοντικής απώλειας
Όμως μέσα από το συγκεκριμένο κείμενο του Σχεδίου Δράσης, λείπει η κοστολόγηση και κατανομή μεταξύ των δράσεων. Πρέπει να γίνει κοστολόγηση ή τουλάχιστον να υπάρχει το ελάχιστο ποσό που θα δαπανηθεί για κάθε δράση καθώς και η πηγές χρηματοδότησης της υλοποίησης.

Ειδικό σχόλιο:

1.2 Υπάρχει η τάση να δίνονται χρήματα για τις βάσεις δεδομένων και λίγα για την πραγματική έρευνα παρακολούθηση. Η αναλογία πρέπει να βαρύνει πολύ υπέρ της πρωτογενούς έρευνας –καταγραφής.

Σχετικά με το «Κείμενο Εθνικής Στρατηγικής για τη Βιοποικιλότητα» που έχει τεθεί από πλευράς ΥΠΕΚΑ σε Δημόσια Διαβούλευση μέχρι την Πέμπτη 13/2/2014, η Κυνηγετική Ομοσπονδία Μακεδονίας – Θράκης (ΣΤ’ ΚΟΜΑΘ) αναφέρει τα εξής:
Το συγκεκριμένο κείμενο καλύπτει σε σημαντικό βαθμό σε επίπεδο προτάσεων και αναφορών τους παράγοντες και τις παραμέτρους που επηρεάζουν άμεσα ή έμμεσα τη διατήρηση της βιοποικιλότητας στην Ελλάδα. Δεν περιλαμβάνει όμως καμία αναφορά σχετικά με τους τρόπους, τα μέσα, τη χρηματοδότηση και τους φορείς Υλοποίησης των προτάσεων αυτών.
Απουσιάζουν πλήρως δηλαδή από το κείμενο βασικές και θεμελιώδεις προϋποθέσεις, χωρίς τις οποίες κάθε διάλογος για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας ακυρώνεται εν τη γενέσει του.
Έτσι, οι κυνηγοί και οι Έλληνες ευρύτερα, βρισκόμαστε μπροστά σε μία ακόμη θεωρητική, ανέξοδη και ανεφάρμοστη διαδικασία η οποία όχι μόνο δε συμβάλλει στη διατήρηση της βιοποικιλότητας αλλά το αντίθετο, την αποδυναμώνει μέσα από τη σύγχυση και τον αποπροσανατολισμό που έχει ως αποτέλεσμα στους αρμόδιους φορείς και την κοινωνία.
Λαμβάνοντας υπόψη τις εξαγγελίες του ΥΠΕΚΑ πως με αυτό το δεύτερο κείμενο θα γινόντουσαν σαφείς οι δράσεις που θα αναληφθούν από πλευράς ΥΠΕΚΑ στην πενταετία 2014-2019, μόνο απογοήτευση μπορεί να νιώσει κανείς για το περιεχόμενό του. Και τούτο διότι για κανένα από τα σημαντικά ζητήματα που σχετίζονται με τη βιοποικιλότητα δεν προκύπτει λύση.
Αν το ΥΠΕΚΑ σκοπεύει στο άμεσο μέλλον να εξειδικεύσει τους άξονες και τις λύσεις που θα εφαρμόσει και να τους θέσει εκ νέου σε διάλογο, τότε θεωρούμε πως η συγκεκριμένη διαβούλευση στερείται ουσίας και θα περιμένουμε να διαβάσουμε κάτι πιο ουσιαστικό όταν αυτό θα είναι έτοιμο.
Αν όμως αντίθετα, με τη συγκεκριμένη διαδικασία, οι συντελεστές του ΥΠΕΚΑ επιχειρούν να παρακάμψουν τη Δημόσια Διαβούλευση και να αφήσουν τις όποιες αποφάσεις για θέσπιση διαχειριστικών μέτρων για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας στο μέλλον, χωρίς διάλογο με την κοινωνία, τότε οι κυνηγοί εκφράζουμε την έντονη δυσαρέσκεια μας τόσο για την απαξίωση του θεσμού της Δημόσιας Διαβούλευσης, όσο και για τον προκλητικό και αυθαίρετο αποκλεισμό μας από τις σχετικές διαδικασίες.
Ανεξάρτητα από τα παραπάνω, σήμερα βρίσκονται σε εξέλιξη διαδικασίες που θα καθορίσουν το πλαίσιο σε ιδιαίτερα σημαντικούς τομείς, όπως η αναδιοργάνωση της Δασικής Υπηρεσίας, η κωδικοποίηση της Δασικής Νομοθεσίας και η σύνταξη δασολογίου.
Θεωρούμε πως οι παραπάνω διαδικασίες αποτελούν θεμελιώδεις προϋποθέσεις που θα πρέπει να πληρούνται πριν την έναρξη οποιουδήποτε διαλόγου για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και για τη διαχείριση της Ελληνικής φύσης γενικότερα.
Στα παραπάνω έρχονται να προστεθούν ορισμένες ασαφείς αναφορές που υπάρχουν μέσα στο υπό διαβούλευση κείμενο, οι οποίες δε μπορεί κανείς να αποκλείσει το ενδεχόμενο να σημάνουν στο μέλλον δραστικούς περιορισμούς σε θεμελιώδη δικαιώματα των Ελλήνων όπως η επαφή με την Ελληνική φύση, όπως συμβαίνει για παράδειγμα με την παράγραφο 4.3.1 :
«Νομική κατοχύρωση των γενετικών πόρων της Ελλάδας και των προϊόντων που προκύπτουν από αυτούς ως εθνικό κεφάλαιο – Διαμόρφωση εθνικού ρυθμιστικού πλαισίου αδειοδοτήσεων για την πρόσβαση στους γενετικούς πόρους και για τον δίκαιο και ισότιμο καταμερισμό των ωφελειών που θα προκύψουν από τη χρήση τους»
Αντίστοιχα ασαφής και εν δυνάμει αρνητική για τους κυνηγούς είναι και η παράγραφος 5.8.2 «Ρυθμίσεις κυνηγιού – Kωδικοποίηση και επικαιροποίηση της νομοθεσίας που ρυθμίζει τη θήρα».
Θα πρέπει σε κάθε σχετική αναφορά να περιλαμβάνονται οι λόγοι για τους οποίους προτείνεται ρύθμιση του κυνηγιού διαφορετική από τη σημερινή, οι στόχοι, και τα κριτήρια με τα οποία θα επιχειρηθεί η προτεινόμενη επικαιροποίηση και κυρίως το γεγονός πως θα εξασφαλίζεται εκ των προτέρων η συνεργασία και ο διάλογος με τις Κυνηγετικές Οργανώσεις. Η θήρα ρυθμίζεται ετήσια στην Ελλάδα, η οποία είναι ίσως η μοναδική χώρα της Ε.Ε. η οποία δεν έχει καταδικαστεί σχετικά με το πλαίσιο που διέπει τη συγκεκριμένη δραστηριότητα. Επομένως δεν απαιτείται καμία συνολική κωδικοποίηση και επικαιροποίηση της σχετικής νομοθεσίας αλλά μόνο το αυτονόητο. Η εφαρμογή της. Κάθε άλλη πρόταση θεωρούμε βέβαιο πως δεν αποσκοπεί στη διατήρηση της βιοποικιλότητας αλλά στη συρρίκνωση της κυνηγετικής δραστηριότητας η οποία μεθοδεύεται συστηματικά τα τελευταία χρόνια από συγκεκριμένα συμφέροντα.

Ακόμα για το δασολόγιο (άρθρο 5.5.4 Σύνταξη δασολογίου), η σύνταξη του δασολογίου δεν μπορεί να αποτελέσει μέρος της διατήρησης της βιοποικιλότητας αλλά εκ των προτέρων εξασφαλισμένη προϋπόθεση. Χωρίς δασολόγιο, οποιαδήποτε πρόταση και διάλογος για τη βιοποικιλότητα είναι εκ των προτέρων καταδικασμένος.

Με βάση τα παρακάτω (ενδεικτικά):
1. Στο «Κείμενο Εθνικής Στρατηγικής για τη Βιοποικιλότητα», αναφέρονται προτάσεις αλλά όχι λύσεις
2. Βρίσκονται σε εξέλιξη διαδικασίες που αποτελούν θεμελιώδεις προϋποθέσεις για την έναρξη οποιουδήποτε διαλόγου σχετικού με τη βιοποικιλότητα, όπως η αναδιοργάνωση της Δασικής Υπηρεσίας, η Κωδικοποίηση της Δασικής Νομοθεσίας και η σύνταξη δασολογίου
3. Δεν εξασφαλίζεται ρητά η συμμετοχή των φορέων και των πολιτών που θα επηρεαστούν άμεσα ή έμμεσα από τις διατάξεις του παραπάνω κειμένου
4. Δεν προκύπτει μέσα από το κείμενο ο τρόπος με τον οποίον θα εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση των δράσεων που θα αναλάβει σχετικά με τη διατήρηση της βιοποικιλότητας το ΥΠΕΚΑ, ούτε αποσαφηνίζονται οι αρμοδιότητες και οι υποχρεώσεις που θα απορρέουν από την εφαρμογή του.
5. Δεν περιλαμβάνεται μέσα στο κείμενο καμία αναφορά στους Θηροφύλακες των Κυνηγετικών Οργανώσεων αλλά ούτε και σε άλλο φορέα αρμόδιο για τη φύλαξη και επόπτευση του φυσικού περιβάλλοντος.
6. Δεν έχει προηγηθεί συνεργασία του ΥΠΕΚΑ με τους εμπλεκόμενους φορείς και έρχεται στη δημοσιότητα ένα κείμενο, που αντί να λύσει συγκεκριμένα ζητήματα προκαλεί σύγχυση
Εκφράζουμε την έντονη δυσαρέσκειά μας για την επιλογή του ΥΠΕΚΑ να φέρει σε δημόσιο διάλογο ένα κείμενο γενικόλογο, θεωρητικό και επί της ουσίας ανεφάρμοστο, που θα έχει ως μοναδικό αποτέλεσμα περεταίρω καθυστέρηση στις διαδικασίες που σχετίζονται με τη διατήρηση της βιοποικιλότητας.
Ζητούμε την απόσυρση του «Κειμένου Εθνικής Στρατηγικής για τη Βιοποικιλότητα» και την αντικατάστασή του από νέο, το οποίο θα προκύψει μέσα από πραγματικό και ουσιαστικό διάλογο με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και την Ελληνική κοινωνία.
Το γεγονός πως για ένα τόσο σημαντικό θέμα υπάρχουν ελάχιστα σχόλια μέχρι σήμερα (13/2/2014) καταδεικνύει και την αστοχία της δημοσιοποίησης νομοσχεδίων με τόσο μικρό χρονικό διάστημα υποβολής προτάσεων!

Το παρόν κείμενο (Αρ. Πρωτ. 29/2014) συνιστά τη συμβολή του WWF Ελλάς στη διαβούλευση για το Σχέδιο Δράσης της Εθνικής Στρατηγικής για τη Βιοποικιλότητα.

Η απουσία του Σχεδίου Δράσης από τη διαβούλευση για την Εθνική Στρατηγική τον προηγούμενο μήνα ήταν ιδιαίτερα ανησυχητική ως προς την πρόθεση εφαρμογής των προβλέψεων της (Κείμενο θέσης WWF Ελλάς Ιανουάριος 2014, Αρ. Πρωτ. 10/2014). Παρά την ικανοποίηση που προκάλεσε η ανακοίνωση του Σχεδίου Δράσης, η ανησυχία μας για την πρόθεση εφαρμογής της Στρατηγικής παραμένει το ίδιο έντονη.
Από το Σχέδιο Δράσης απουσιάζουν τα στοιχεία εκείνα που θα επιτρέψουν στην άμεση εφαρμογή των δράσεων και ενεργειών που προβλέπει. Δεν υπάρχει αναφορά στο ποιος φορέας αναλαμβάνει την κάθε δράση. Το ζητούμενο αυτό είναι κρίσιμο, κυρίως διότι το Σχέδιο Δράσης δεν αφορά μόνο το καθ’ ύλην αρμόδιο (βάσει του κειμένου της Στρατηγικής) Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, αλλά και συναρμόδια υπουργεία, υπηρεσίες και άλλους εμπλεκόμενους φορείς. Στο πλαίσιο αυτό, ιδιαίτερα σημαντική είναι και η απουσία καθορισμού του μηχανισμού συντονισμού των εμπλεκόμενων φορέων από το ΥΠΕΚΑ, που περιγράφεται με πολύ γενικό τρόπο στο κείμενο της Στρατηγικής.
Επιπλέον, απουσιάζει το χρονικό πλαίσιο εφαρμογής της κάθε δράσης. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι στο Σχέδιο Δράσης (σωστά) περιλαμβάνονται δράσεις που η υλοποίηση τους έχει ήδη ξεκινήσει (π.χ. πρόγραμμα εποπτείας ειδών και οικοτόπων, κατάρτιση πλαισίου δράσεων προτεραιότητας, κοκ), χωρίς όμως αυτό να επισημαίνεται με κάποιο τρόπο ούτε να διαφοροποιείται από άλλες δράσεις που θα χρειαστούν αρκετή προετοιμασία πριν υλοποιηθούν. Επίσης, απουσιάζει το συνολικό χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του Σχεδίου Δράσης, που είναι απαραίτητο καθώς δεν είναι δυνατό όλες οι δράσεις να ξεκινήσουν και να ολοκληρωθούν ταυτόχρονα. Ο σωστός χρονικός προσδιορισμός των δράσεων δίνει τη δυνατότητα καλύτερου συντονισμού και σχετικής προετοιμασίας.
Επίσης, από το Σχέδιο Δράσης απουσιάζει η εκτίμηση του κόστους της κάθε δράσης καθώς και η πρόβλεψη χρηματοδότησης της κάθε μίας. Όπως είχαμε σημειώσει και στο κείμενο θέσης μας για την Εθνική Στρατηγική, η προώθηση της Στρατηγικής συμπίπτει με τον προγραμματισμό για τη νέα προγραμματική περίοδο 2014-2020. Το γεγονός αυτό δεν πρέπει να περάσει αναξιοποίητο. Τα νέα επιχειρησιακά προγράμματα πρέπει να εντάξουν προτεραιότητες χρηματοδότησης που θα καλύψουν τις δράσεις και τις ενέργειες που προβλέπει το Σχέδιο Δράσης. Μέσα από μια πιο αναλυτική καταγραφή των χρηματοδοτικών αναγκών, θα εντοπιστούν και οι δράσεις εκείνες που μπορούν να ενισχυθούν από το Πράσινο Ταμείο αλλά και από άλλες δημόσιες ή ιδιωτικές πηγές χρηματοδότησης.
Τέλος, και λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω, δηλαδή τόσο τις ανάγκες όσο και τις δυνατότητες υλοποίησης, είναι απαραίτητη η ιεράρχηση των δράσεων. Ωστόσο, στο Σχέδιο Δράσης δεν τίθεται καμία προτεραιότητα.
Εν τη απουσία αυτών των βασικών στοιχείων, το Σχέδιο Δράσης αποτελεί ευχολόγιο και όχι ένα επιχειρησιακό κείμενο που θα μπορέσει να ενεργοποιηθεί αμέσως, ήδη από το 2014 και συστηματικά τα επόμενα πέντε χρόνια μέχρι το 2019.[Το Πλαίσιο Εθνικής Στρατηγικής για τους Ρομά (2011) αποτελεί ένα παράδειγμα κατάρτισης στρατηγικής που καλύπτει και την επιχειρησιακή ανάγκη παρουσίασης πλαισίου συστηματικής εφαρμογής.]

Στη συνέχεια, παραθέτουμε συγκεκριμένες παρατηρήσεις και προτάσεις ανά γενικό στόχο επί του κειμένου που τέθηκε σε διαβούλευση.
 
Γενικός στόχος 1
Στις βάσεις δεδομένων που προβλέπεται να δημιουργηθούν θα πρέπει ως ελάχιστο να υπάρχουν οι παρακάτω πληροφορίες: ταξινομικές πληροφορίες, κατηγορία κινδύνου, γεωγραφική εξάπλωση (αξιοποιώντας συστήματα Γεωγραφικών Πληροφοριών), εκτίμηση πληθυσμιακών δεδομένων, οικολογικά γνωρίσματα, απειλές, προτεινόμενες δράσεις διαχείρισης, βιβλιογραφία και φωτογραφίες.

Επιπλέον δράση:
– Λειτουργία συστημάτων ανατροφοδότησης/ επικαιροποίησης των δεδομένων και αποτελεσματικής διαχείρισης τους