1. Για την έκδοση των αδειών χρήσης νερού ή/και εκτέλεσης έργων αξιοποίησης υδατικών πόρων απαιτείται η υποβολή φακέλου από το ενδιαφερόμενο φυσικό ή νομικό πρόσωπο, που περιλαμβάνει την αίτηση και τα δικαιολογητικά που προβλέπονται στο άρθρο 5.
2. Ο φάκελος της αίτησης με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά υποβάλλεται στον οικείο Ο.Τ.Α. Α’ ή Β’ Βαθμού, στα διοικητικά όρια του οποίου υπάγεται το σημείο υδροληψίας, κατ’ εφαρμογή του ν.3852/2010, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, όπου διενεργείται τυπικός έλεγχος προκειμένου να διαπιστωθεί η πληρότητα του φακέλου της αίτησης και η ακρίβεια των στοιχείων που αναφέρονται σε αυτή. Ο τυπικός έλεγχος πρέπει να έχει ολοκληρωθεί εντός δέκα (10) εργάσιμων ημερών. Η εν λόγω Υπηρεσία υποδοχής οφείλει να διαθέτει στους ενδιαφερόμενους την αίτηση σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή και να παρέχει τις αναγκαίες πληροφορίες για την ορθή συμπλήρωσή της.
3. Μετά τη διαπίστωση της πληρότητας του φακέλου, η Υπηρεσία υποδοχής τον προωθεί στην αρμόδια Διεύθυνση Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, η οποία τον ελέγχει και τον αξιολογεί σε σχέση με τη συμβατότητα της με το Σχέδιο Διαχείρισης της περιοχής λεκάνης απορροής ποταμού, τις κατά περίπτωση τυχόν ισχύουσες κανονιστικές διατάξεις που προβλέπονται στο άρθρο 5 παράγραφος 6 και στο άρθρο 11 παράγραφος 3 του ν.3199/2003 και τη γενικότερη πολιτική διαχείρισης των υδάτων της περιοχής στο πλαίσιο επίτευξης των περιβαλλοντικών στόχων του άρθρου 4 του π.δ.51/2007. Η αδειοδοτούσα αρχή έχει τη δυνατότητα να ζητά εγγράφως από τον ενδιαφερόμενο διευκρινίσεις, καθώς και επιπλέον στοιχεία και δικαιολογητικά τεκμηριώνοντας το αίτημά της.
4. Μέσα σε διάστημα εξήντα (60) εργασίμων ημερών από την υποβολή του φακέλου στην αδειοδοτούσα αρχή και μετά την αξιολόγησή του, σύμφωνα με την παράγραφο 3, εκδίδεται αναλόγως άδεια χρήσης νερού ή/και εκτέλεσης έργων αξιοποίησης υδατικών πόρων, σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 3, ή απόφαση απόρριψης του αιτήματος για χορήγηση άδειας. Η απορριπτική απόφαση, η οποία εκδίδεται από το Γενικό Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης μετά από εισήγηση της αρμόδιας Διεύθυνσης Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, πρέπει να είναι επαρκώς αιτιολογημένη. Οι επιτόπιοι έλεγχοι που διενεργούνται κατά την κρίση της αδειοδοτούσας αρχής, δύνανται να διενεργούνται και από τις Υπηρεσίες Υποδοχής των φακέλων, εφόσον ζητηθεί από την αρμόδια αδειοδοτούσα αρχή στο πλαίσιο σχετικής συμφωνίας συνεργασίας μεταξύ τους.
5. Η Ειδική Γραμματεία Υδάτων στο πλαίσιο άσκησης των αρμοδιοτήτων της σύμφωνα με την παράγραφο 1 (εδάφιο η) του άρθρου 4 του ν.3199/2003, όπως ισχύει, διατηρεί το δικαίωμα παρακολούθησης και παροχής οδηγιών και κατευθύνσεων σχετικά με τη διαδικασία έκδοσης αδειών χρήσης ύδατος ή/και εκτέλεσης αξιοποίησης υδατικών πόρων σε κάθε στάδιο αυτής.
1. Δεν καθορίζονται τα κριτήρια βάσει των οποίων θα εκδίδονται οι απαραίτητες άδειες χρήσης νερού. Δεδομένου ότι σχετικά κριτήρια δεν διασαφηνίζονται ούτε στην πλειονότητα των διαχειριστικών σχεδίων υδάτων το πλαίσιο προϋποθέσεων/ περιορισμών έκδοσης αδειών χρήσης νερού παραμένει ασαφές.
2. Δεν καθορίζεται σαφής ευθύνη-αρμοδιότητα επιτόπιου ελέγχου από τις δημόσιες αρχές (Υπηρεσία υποδοχής/Δήμο ή/και Δ/νση Υδάτων Αποκεντρωμένης Διοίκησης) ως προϋπόθεση για την έκδοση των σχετικών αδειών.
3. Όσον αφορά τις Προστατευόμενες Περιοχές στις οποίες λειτουργούν Φορείς Διαχείρισης θα πρέπει να υπάρξει πρόβλεψη για: i) την κοινοποίηση των σχετικών αιτήσεων άδειας χρήσης νερού σε αυτούς, ii) σχετική γνωμοδότηση εκ μέρους των ΔΣ των Φορέων Διαχείρισης στην αρμόδια Δ/νση Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, η οποία θα απορρέει από και θα συνάδει με το υφιστάμενο θεσμικό καθεστώς προστασίας της εκάστοτε περιοχής (ΚΥΑ, ΠΔ κλπ), iii) τη γνωστοποίηση των στοιχείων των αδειοδοτημένων υδρογεωτρήσεων για την τήρηση σχετικής βάσης δεδομένων από τους Φορείς.
Ο εξόφθαλμος παραγκωνισμός των γεωλόγων από την διαδικασία της έκδοσης αδειών, αποτελεί παγκόσμια πρωτοτυπία. Η αιτίαση της μείωσης του κόστους για το χρήστη είναι φυσικά ανεδαφική, τη στιγμή που προβλέπονται πρόστιμα, κόστος χρήσης κλπ τα οποία εισάγονται για πρώτη φορά.
Η απάλειψη των γεωλόγων τελικά επιβαρύνει τους υπαλλήλους των υποστελεχωμένων αρμόδιων υπηρεσιών, με τη συμπλήρωση των στοιχείων της αίτησης με αμφίβολα αποτελέσματα, τόσο όσο αφορά την επιτυχία του εκάστοτε έργου, αλλά και όσο αφορά την ορθή καταγραφή του έργου στο υπό διαμόρφωση μητρώο? Οι ευγενείς προθέσεις του ελέγχου του φακέλου εντός 10ημέρου μόνο γέλια προκαλούν στους γνώστες των διαδικασιών, τη στιγμή μάλιστα που με λιγότερες αρμοδιότητες των ελάχιστων τον αριθμό υπαλλήλων, οι σχετικές αδειοδοτήσεις κωλυσιεργούν για ένα έτος (και βλέπουμε).
Η δικαιολογία ότι υπάρχουν πλέον τα σχέδια διαχείρισης, είναι πραγματικά φαιδρή, εκφρασμένη προφανώς από άτομα που αγνοούν το αντικείμενο. Ως γνωστόν τα σχέδια διαχείρισης, έχουν συνταχθεί σε κλίμακες της τάξης του 1:750.000. Είναι πρόδηλη λοιπόν, η προσαρμογή του εκάστοτε έργου, από γεωλόγο με γνώση της περιοχής και του αντικειμένου.
Στα πλαίσια δημιουργίας του μητρώου υδρογεωτρήσεων είναι προφανές ότι η μόνη ολοκληρωμένη αντιμετώπιση είναι η ηλεκτρονική διαχείριση όλων των υδροληψιών. Η πρόσβαση στην φόρμα αυτή θα πρέπει ναι γίνεται από πιστοποιημένο χρήστη γεωλόγο ώστε να εμπλουτίζεται το σχετικό μητρώο και να αντλούνται στοιχεία αυτόματα από αυτό. Οι αρμόδιες υπηρεσίες είναι αδύνατο να μπορέσουν να διεκπεραιώσουν σε ένα 10ήμερο όλο τον όγκο των φακέλων τη στιγμή μάλιστα που υπάρχουν ήδη εκκρεμείς.
Τέλος η Υδρογεωλογική Τεχνική Έκθεση ήταν μέχρι σήμερα υποχρεωτική για πολύ ουσιαστικούς λόγους καθώς η αξιολόγηση της δυναμικότητας του υδροφόρου συστήματος θα πρέπει να αφορά το χρόνο έκδοσης της άδειας και όχι το παρελθόν και για να συμβεί αυτό είναι απαραίτητη η σύνταξη πρόσφατης υδρογεωλογικής μελέτης για το συγκεκριμένο έργο και για τη συγκεκριμένη περιοχή, η οποία να προσαρμόζεται στο υφιστάμενο σχέδιο διαχείρισης. Η δήθεν αύξηση του κόστους με τη συμμετοχή γεωλόγου εντάσσονται στην λογική της πολιτικής κοινωνικών αυτοματισμών. Ίσως με αυτό το σκεπτικό θα έπρεπε να μην χρειάζονται πλέον μηχανικοί για τις άδειες δόμησης ή γιατροί για τη συνταγογράφηση φαρμάκων αφού αυτές είναι ενέργειες που μπορούν να γίνουν από τον πολίτη χωρίς κόστος (για τα φάρμακα το αρμόδιο υπουργείο βέβαια κινείται προς αυτή την κατεύθυνση).
Άρθρο 4
Διαδικασία αδειοδότησης
3…….Η αδειοδοτούσα αρχή έχει τη δυνατότητα να ζητά εγγράφως από τον ενδιαφερόμενο διευκρινίσεις, καθώς και επιπλέον στοιχεία και δικαιολογητικά τεκμηριώνοντας το αίτημά της…..
Παρατήρησεις: Παράγραφος η οποία απαιτούνταν και πολύ ορθώς μπήκε. Δεδομένου όμως, ότι ο έλεγχος της πληρότητας και της ακρίβειας του φακέλου, διενεργείται από τους ΟΤΑ Α΄ και Β΄ βαθμού, θα πρέπει η αδειοδοτούσα αρχή να λαμβάνει υπόψη τα νέα στοιχεία που ενδεχομένως θα ζητηθούν, τα οποία και πρέπει να ελέγξει, πριν τα καταχωρήσει στον συγκεκριμένο φάκελο και τα διαβιβάσει ελεγμένα.
Πρόταση: Θα πρέπει σε κάθε περίπτωση, επιπλέον δικαιολογητικά και στοιχεία, να προσκομίζονται στην υπηρεσία υποδοχής η οποία θα προβαίνει στον έλεγχό τους και την καταχώρησή τους, στον φάκελο του αρχείου.
4. Μέσα σε διάστημα εξήντα (60) εργασίμων ημερών από την υποβολή του φακέλου στην αδειοδοτούσα αρχή και μετά την αξιολόγησή του, σύμφωνα με την παράγραφο 3, εκδίδεται αναλόγως άδεια χρήσης νερού ή/και εκτέλεσης έργων αξιοποίησης υδατικών πόρων, σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 3, ή απόφαση απόρριψης του αιτήματος για χορήγηση άδειας. Η απορριπτική απόφαση, η οποία εκδίδεται από το Γενικό Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης μετά από εισήγηση της αρμόδιας Διεύθυνσης Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, πρέπει να είναι επαρκώς αιτιολογημένη. Οι επιτόπιοι έλεγχοι που διενεργούνται κατά την κρίση της αδειοδοτούσας αρχής, δύνανται να διενεργούνται και από τις Υπηρεσίες Υποδοχής των φακέλων, εφόσον ζητηθεί από την αρμόδια αδειοδοτούσα αρχή στο πλαίσιο σχετικής συμφωνίας συνεργασίας μεταξύ τους.
Παρατήρησεις: 1.) Μετά την έκδοση της σχετικής ΚΥΑ για τα υφιστάμενα δικαιώματα, δεν είναι ασυνήθιστο η χρέωση αριθμού φακέλων ανά υπάλληλο να υπερβαίνει πολλές φορές και τους 500 φακέλους. Με έναν τέτοιο όγκο είναι αδύνατο να τηρηθεί η ημερομηνία των 60 εργάσιμων ημερών (και 10 των Περιφερειών). 2) Δεδομένου ότι ο έλεγχος της πληρότητας του φακέλου και της ακρίβειας των στοιχείων, αποτελεί αρμοδιότητα των Υπηρεσιών Υποδοχής, οι επιτόπιοι έλεγχοι απαιτείται να διενεργούνται καταρχήν από τις Υπηρεσίες Υποδοχής, για την διαπίστωση των στοιχείων που διαβιβάζουν. Επίσης κάτι τέτοιο απαιτείται και για πλήθος άλλων πρακτικών λόγων (Π.χ. γνώση της περιοχής, εμπειρία υφιστάμενης κατάστασης, μικρότερη γεωγραφική αρμοδιότητα, ταχύτητα διεκπεραίωσης, έξοδα κίνησης κ.π.π.α.).
Πρόταση: 1) Θα πρέπει να αφήνεται περιθώριο για το διάστημα έκδοσης των αδειών, αναλόγως των δυνατοτήτων των Υπηρεσιών που αδειοδοτούν και του όγκου των φακέλων 2) Οι Υπηρεσίες Υποδοχής των φακέλων οφείλουν να κάνουν τις αυτοψίες και να μπορούν να συνδράμουν οι Υπηρεσίες Υποδοχής (αλλιώς για τα 2 παραπάνω, θα προκύψουν έντονα νομικά ζητήματα και πειθαρχικές διώξεις εναντίον υπαλλήλων από καταγγελίες, χωρίς ουσιαστικά να φταίνε οι Υπηρεσίες και οι υπάλληλοι). 3) Η απορριπτική απόφαση του Γ.Γ. της Αποκεντρωμένης διοίκησης είναι μάλλον γραφειοκρατική και δεν προσφέρει κάτι. Αν πρόκειται για απορριπτική απόφαση η οποία αναιρεί όμοια απόφαση Γ.Γ. έχει λογική. Αλλιώς επαρκεί η αιτιολόγηση από την Υπηρεσία.
Παράγραφος (2) γίνεται αναφορά σε τυπικό έλεγχο πληρότητας καιι ακρίβειας των στοιχείων της αίτησης. Δηλαδή οι αρμόδιες υπηρεσίες των ΟΤΑ Α και Β βαθμού χάνουν το μέχρι τώρα εισηγητικό τους ρόλο όπως αυτός τους είχε αποδοθεί με το άρθρο 186 του Ν.3852/10 και το άρθρο 4 του Ν.4071/12. Καλούμενες εφεξής να λειτουργήσουν ως διοικητική υποστήριξη των αρμοδίων Δ/νσεων Υδάτων καθώς δεν φαίνεται όπως τουλάχιστον διατυπώνεται στο υπό διαβούλευση σχέδιο να έχουν αρμοδιότητα αξιολόγησης επί των υποβληθέντων στοιχείων.
Η αναφορά στο χρόνο για τη διενέργεια του τυπικού ελέγχου στερείται ρεαλιστικότητας και προτείνεται αυτός να επαναξιολογηθεί κυρίως λόγω της υποστελέχωσης των αρμοδίων υπηρεσιών.
Παράγραφος (4)
• να γίνει επαναδιατύπωση της πρότασης που κάνει αναφορά στο χρονικό διάστημα ως εξής «μέσα σε διάστημα εξήντα (60) εργάσιμων ημερών από τη συμπλήρωση του φακέλου του αιτήματος, εκδίδεται αναλόγως άδεια χρήσης νερού ή/και εκτέλεσης ….»
• Να προσδιοριστεί η αναφορά σε σχετική συμφωνία συνεργασίας μεταξύ των υπηρεσιών των ΟΤΑ και των υπηρεσιών της Αποκεντρωμένης διοίκησης δηλαδή πως αυτή θα λαμβάνει χλωρα και ποιο θα είναι η νομική υπόσταση της.
Β. ΑΡΘΡΟ 4.
α) Άποψή μας είναι ότι θα πρέπει να καθοριστεί ένας και μόνον φορέας υποδοχής των Αι-τήσεων. Ο πολίτης θα πρέπει να γνωρίζει επακριβώς σε ποια υπηρεσία να απευθυνθεί για την υποβολή της αίτησής του. Προτείνουμε να είναι οι Υπηρεσίες Υδροοικονομίας ή Πε-ριβάλλοντος και Υδροοικονομίας των Περιφερειών καθώς αυτές κατέχουν την απαιτούμενη εμπειρία, το κατάλληλο/έμπειρο επιστημονικό/τεχνικό προσωπικό καθώς και το αρχείο όλων των προηγούμενων ετών πριν αναλάβουν οι πρώην Περιφέρειες (νυν Αποκεντρωμέ-νες Διοικήσεις). Επιπλέον πολλοί ορεινοί Δήμοι, όπως καθορίζονται με την τροποποίηση του Ν 3852/2010, έχουν ζητήσει να μεταβιβαστεί η αρμοδιότητας τους αυτής στις υπηρεσίες υδάτων των Περιφερειών στις οποίες διοικητικά ανήκουν, λόγω έλλειψης επιστημονικού προσωπικού.
β) Η διαπίστωση της πληρότητας του φακέλου από την Υπηρεσία υποδοχής χωρίς να έχει την ευθύνη επιτόπιου ελέγχου για την ταύτιση των όσων αναφέρονται στον φάκελο της Αί-τησης και την γνωμοδοτική αρμοδιότητα, καθιστά τον ρόλο της σε ρόλο ΚΕΠ (Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολιτών) γεγονός ανεπίτρεπτο ειδικά για τα τμήματα Υδροοικονομίας ή Περιβάλλοντος και Υδροοικονομίας των Περιφερειών τα οποία είναι στελεχωμένα σχεδόν αποκλειστικά με επιστημονικό προσωπικό.
Με το να μην προβλέπονται οι κατάλληλοι επιστήμονες να αναλαμβάνουν την έκδοση των αδειών, μήπως τελικά επιβαρύνονται οι υπάλληλοι τη συμπλήρωση των στοιχείων της αίτησης?
Τελικά τι θα πρωτοκάνουν και οι υπάλληλοι? Θα ελέγχουν τους φακέλους, τους οποίους εντός 10 ημερών θα πρέπει να ολοκληρώσουν τον έλεγχο, θα παρέχουν πληροφορίες ή θα συμπληρώνουν και τις αιτήσεις των ενδιαφερομένων που θα πηγαίνουν οι ίδιοι να υποβάλουν?
Αν διευκρινιστούν τα δικαιολογητικά (με προσοχή στις περιπτώσεις όπου εμπλέκονται κι άλλες υπηρεσίες ή νομοθεσίες) και αν οι αιτήσεις φέρουν υπογραφή αρμόδιου επιστήμονα, τότε θα διασφαλίζεται η εγκυρότητα των στοιχείων, οι υπάλληλοι θα κάνουν πιο έυκολα-γρήγορα τη δουλειά τους και η διαδικασία της αδειοδότησης ίσως γίνει ταχύτερα.
Αυτού του είδους οι «απλουστεύσεις» είδαμε τι αποτελέσματα είχαν και στις αιτήσεις των υφιστάμενων δικαιωμάτων. Πήγαινε ο καθένας υπέβαλε φάκελο, έτσι όπως τον υπέβαλε του γυρνούσε πίσω (μετά από πόσο καιρό..) και αφού είχε απηυδήσει ανέθετε στο τέλος σε κάποιον μελετητή να αναλάβει την αδειοδότηση.
Επίσης, φροντίστε να στελεχώσετε τις υπηρεσίες με υπαλλήλους γιατί με τόσο όγκο δουλειάς που έχει συσσωρευθεί με τα υφιστάμενα….όχι σε 60 μέρες δεν θα εκδίδεται άδεια, ούτε μετά από χρόνο (όπως ισχύει και τώρα)!!!
Ηλεκτρονικό σύστημα υποβολής αιτήσεων και καταχώρισης όλων των στοιχείων
Με δεδομένο ότι ο αγροτικός τομέας φέρει το μεγαλύτερο μέρος της κατανάλωσης ύδατος σε ποσοστά που ξεπερνούν το 80% μοναδικός τρόπος καταγραφής, αδειοδότησης, παρακολούθησης και επικαιροποίησης των εκατοντάδων χιλιάδων υδροληψιών γεωργικής χρήσης είναι η δημιουργία και λειτουργία ηλεκτρονικού συστήματος υποβολής αιτήσεων και καταχώρισης όλων των στοιχείων όπως είδη λειτουργεί από το ΥΠΕΚΑ για άλλες δραστηριότητες (αυθαίρετα κλπ). Η ηλεκτρονική διαχείριση όλων των υδροληψιών είναι προφανές ότι είναι η μόνη ολοκληρωμένη αντιμετώπιση του προβλήματος.
Η πρόσβαση στην φόρμα αυτή θα πρέπει ναι γίνεται από πιστοποιημένο χρήστη κατά τα πρότυπα της τακτοποίησης των αυθαιρέτων και να είναι (αν είναι εφικτό) συνδεδεμένη με το ΟΣΔΕ (Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου) ώστε να αντλούνται στοιχεία αυτόματα από αυτό.
Στην φόρμα αυτή εύκολα (με τις συντεταγμένες ΕΓΣΑ 87) μπορεί να δίνεται η θέση της γεώτρησης και όλα τα απαραίτητα στοιχεία όπως οι κωδικοί ΟΣΔΕ των αγροτεμαχίων που αρδεύονται από την γεώτρηση (απαραίτητο για τους γεωργούς) για όλους του (συν)χρήστες με τα στοιχεία τους, οι αιτούμενες ποσότητες νερού όπως αυτές θα υπολογίζονται από την μελέτη άρδευσης, κλπ.
Τα οφέλη από την ηλεκτρονική υποβολή είναι προφανώς κατανοητά σε όλους και δεν χρειάζεται να αναφερθούν. Σημειώνεται τι οι αρμόδιες υπηρεσίες είναι αδύνατο να μπορέσουν να διεκπεραιώσουν σε λογικό χρόνο όλο τον όγκο των φακέλων (που υπολογίζονται σε 200.000). Πολύ δε περισσότερο την απαραίτητη επικαιροποίηση που κάθε χρόνο απαιτείται από την γεωργική δραστηριότητα (αλλαγές στην θέση των καλλιεργούμενων κτημάτων των καλλιεργειών κλπ) όπως αυτές κάθε χρόνο δηλώνονται στο ΟΣΔΕ.
Η εκτύπωση της αίτησης – δήλωσης ηλεκτρονικά (με τον κωδικό ηλεκτρονικής υποβολής) πρέπει να αποτελεί μέρος του φυσικού φακέλου που θα υποβάλλεται στην αρμόδια υπηρεσία (ή θα διατηρείται από τον ενδιαφερόμενο για μελλοντικό έλεγχο) και θα συμπεριλαμβάνει:
1. Την Αίτηση – δήλωση όπως θα εκτυπώνεται από την φόρμα
2. Αντίγραφο Ενιαίας Δήλωσης Εκμετάλλευσης (ΟΣΔΕ).
3. Αντίγραφο λογαριασμού ΔΕΗ ή άλλο παραστατικό νομιμότητας της γεώτρησης.
4. Μελέτη υπολογισμού των πραγματικών αναγκών σε νερό των καλλιεργειών ανά αγροτεμάχιο (που θα περιλαμβάνει αναγκαστικά και αξιολόγηση της ποιότητας και καταλληλότητας του αρδευτικού νερού).
Σημειώνεται ότι με την ηλεκτρονική φόρμα υποβολής θα είναι δυνατή η επικαιροποίηση κάθε χρόνο με βάση τις αλλαγές που δηλώνονται στο ΟΣΔΕ, στα πλαίσια πάντα των περιορισμών των Σχεδίων Διαχείρισης ΛΑΠ (συνολικές ποσότητες νερού, μεταφορά νερού σε άλλες περιοχές -κτήματα κλπ) του «ηλεκτρονικού φακέλου» της δραστηριότητας (διαφορετικά αγροτεμάχια, μεταβολές στην ποιότητα του νερού κλπ.).
Από την ίδια φόρμα θα μπορεί να εκτυπωθεί και η άδεια χρήσης.
Η παραπάνω ηλεκτρονική υποβολή θα πρέπει να γίνεται από πιστοποιημένους χρήστες – Γεωτεχνικούς κατ΄ αναλογία της διαδικασίας τακτοποίησης των αυθαίρετων κτισμάτων.
Χρύσανθος Κωστάκος
Γεωπόνος
Η εξέταση αιτήσεων για την χορήγηση αδειών χρήσης νερού και εκτέλεσης έργου αξιοποίησης υδάτινων πόρων, καθώς και η επιβολή μέτρων και κυρώσεων για την προστασία των υδάτων αποτελούν αρμοδιότητα του τμήματος διαχείρισης υδάτων της Δ/νσης Βιομηχανίας Ενέργειας & ΦΠ της Περιφέρειας, σύμφωνα με την παράγραφο Γα του άρθρου 186 του Κεφαλαίου Ε΄ του Ν.3852/2010.
Συνεπώς η προτεινόμενη διαδικασία αδειοδότησης αντίκειται στον βασικό νόμο που καθορίζει την αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης και επιπλέον δεν υφίσταται η έννοια του «τυπικού» ελέγχου.
Ως εκ τούτου ο έλεγχος θα πρέπει να πραγματοποιείται από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Περιφέρειας ενώ η Αποκεντρωμένη διοίκηση θα πρέπει να έχει την επιστασία ώστε να αφιερωθεί στην επικαιροποίηση του Διαχειριστικού Σχεδίου όπως προβλέπεται από τον Ν.3199/2003.
Επίσης θα πρέπει να θεσπιστεί παράβολο για την υποβολή καταγγελιών πολιτών, καθώς παρατηρείται το φαινόμενο της επίλυσης προσωπικών διαφορών μέσω των Υπηρεσιών με βάση την αδειοδότηση υδροληψιών.
Στην παράγραφο 3 και σε ότι έχει να κάνει με την συμβατότητα του έργου με το Εγκεκριμένο Σχέδιο Διαχείρισης, επισημαίνεται ότι:
1. Θα πρέπει να δημοσιευτούν και να είναι προσβάσιμα στο διαδίκτυο σε μορφή CAD (ή SHP) και με κοινή αναφορά συντεταγμένων ΕΓΣΑ ’87 οι σχετικοί χάρτες των επιμέρους Υδατικών Συστημάτων & Λεκανών Απορροής (υπόγειων και επιφανειακών), ώστε να είναι σαφή και κοινός αποδεκτά τα όρια στον φορέα, μελετητή και αρμόδια υπηρεσία (Δ/νση Υδάτων). Τα σημερινά δεδομένα στο διαδίκτυο σε μορφή αρχείων google earth έχουν τεράστιες αποκλίσεις και λάθη και είναι αναξιόπιστα κυρίως στα όρια των λεκανών.
2. Δεν καθορίζεται ο ρόλος των παλαιών κανονιστικών αποφάσεων που αφορούν τα απαγορευτικά και περιοριστικά μέτρα (αποφάσεις Νομάρχη) ως προς τα εγκεκριμένα σχέδια διαχείρισης και την ισχύ τους για την έκδοση νέων αδειών. Οι παλιές κανονιστικές αποφάσεις (πριν το 2003) δεν συμβαδίζουν με τις σχετικές ΚΥΑ 43504 (ΦΕΚ 1784/20-12-05) και 150559 ΚΥΑ (ΦΕΚ1440Β/16-6-2011) πόσο μάλλον με τη παρούσα νέα προς διαβούλευση. Κρίνεται αναγκαία με βάση τα Εγκεκριμένα Σχέδια Διαχείρισης να θεσπιστούν νέα σαφή Απαγορευτικά και Περιοριστικά Μέσα για την προστασία του υδατικού δυναμικού για κάθε περιοχή με αναλυτικά και προσβάσιμα χωροταξικά δεδομένα στο κοινό σύστημα αναφοράς ΕΓΣΑ ’87 στο διαδίκτυο.
Στην παράγραφο 4 κρίνεται σκόπιμη και πριν την έκδοση απόφασης απόρριψης σχετικής άδειας, να κοινοποιείται σχετικό έγγραφο στον ενδιαφερόμενο ή/και στον μελετητή, ώστε με τυχόν διευκρινήσεις και συμπληρωματικά στοιχεία να προκύπτουν νέα δεδομένα που να επιτρέπουν την έκδοση της σχετικής άδειας. Με δεδομένη την ασάφεια των ορίων των Εγκεκριμένων Σχεδίων Διαχείρισης και τα λάθη που τυχόν παρουσιάζουν, μπορεί θα δημιουργηθούν αναιτιολόγητες αποφάσεις απόρριψης και μεγάλη γραφειοκρατική καθυστέρηση επανυποβολής φακέλου με νέα ορθά στοιχεία.
Στο σχετικό έγγραφο της αρμόδιας υπηρεσίας ενδεχομένως να γίνονται προτάσεις για την υποβολή συμπληρωματικών στοιχείων (π.χ. αλλαγή θέσης, μείωση ποσότητας χρήσης νερού, τροποποίηση τεχνικών χαρακτηριστικών) που να καθιστούν δυνατή την έκδοση της σχετικής άδειας εκτέλεσης ή και χρήσης.
ΠΑΡ.2: Θα πρέπει να οριστεί σαφώς ο Ο.Τ.Α. στον οποίο θα υποβάλλεται ο φάκελος και όχι ο Α΄ ή ο Β΄ βαθμού, όπως αναφέρεται στο σχέδιο της ΚΥΑ.
Επίσης, θα πρέπει να διευκρινιστεί ο τρόπος που θα ελέγχεται και θα διαπιστώνεται η ακρίβεια των στοιχείων που αναφέρονται στη αίτηση.
Αν απαιτείται επιτόπιος έλεγχος, το 10ήμερο για την ολοκλήρωση του ελέχου από την υπηρεσία υποδοχής είναι χρόνος εκτός πραγματικότητας.
Σε κάθε περίπτωση, λαμβανομένων υπόψη του διαθέσιμου ανθρώπινου δυναμικού των υπηρεσιών υποδοχής, του πλήθους των αιτήσεων και του φόρτου εργασίας, οι 10 ημέρες είναι χρόνος ανέφικτος για την ορθή ολοκλήρωση της διαδικασίας «τυπικού» ελέγχου.
Θεωρώ πως για καλύτερη και γρηγορότερη εξυπηρέτηση του πολίτη, πρέπει η όλη διαδικασία να ελέγχεται από μία αρχή (την αδειοδοτούσα) και όχι με υποβολή σε υπηρεσίες κατώτερου διοικητικού βαθμού. Με αυτό τον τρόπο θα αποφεύγονται καθυστερήσεις στη διαδικασία και θα μειωθεί κατά πολύ η γραφειοκρατία.
Άρθρο 4 § 2
Ένα θέμα το οποίο προκαλεί σημαντική καθυστέρηση στην έκδοση άδειας χρήσης νερού υφιστάμενης υδροληψίας είναι το ότι ο φάκελος με τα σχετικά δικαιολογητικά πρέπει να κατατεθεί στον οικείο Ο.Τ.Α., ο οποίος μετά από έλεγχο να τον διαβιβάσει στην Αρμόδια Αδειοδοτούσα Αρχή (ΑΑΑ). Με δεδομένο το φόρτο εργασίας που υπάρχει στις υπηρεσίες των δήμων, ιδιαίτερα μετά το πρόγραμμα ΄΄ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ΄΄, και αφού ότι έλεγχος και να πραγματοποιηθεί από τους υπαλλήλους των δήμων, οι υποθέσεις θα επανελεγχθούν από την ΑΑΑ, η εν λόγω πρακτική μόνο καθυστερήσεις επιφέρει.
Κρίνεται λοιπόν αναγκαία η τροποποίηση της νομοθεσίας, ώστε οι υποθέσεις για τη λήψη άδειας χρήσης νερού να κατατίθενται απευθείας στην ΑΑΑ και όχι να καταλήγουν εκεί δια μέσω των Ο.Τ.Α. μετά από πολλούς μήνες καθυστέρηση.
Άρθρο 4 § 3
Η τελευταία πρόταση της εν λόγω παραγράφου στην ουσία δίνει στον ελεγκτή υπάλληλο τη δυνατότητα να απαιτεί από το φορέα του έργου την υποβολή οποιουδήποτε δικαιολογητικού κρίνει εκείνος αναγκαίο, επιπλέον των καθορισμένων δικαιολογητικών από την ΚΥΑ.. Δίνει δηλαδή τη δυνατότητα διαφορετικής ερμηνείας της νομοθεσίας, ανάλογα με το πώς αντιλαμβάνεται τα πράγματα ο κάθε υπάλληλος. Αυτό θα οδηγήσει στο διαχωρισμό των υπαλλήλων σε αυστηρούς και μη αυστηρούς και κατ’ επέκταση τις Αρμόδιες Αδειοδοτούσες Αρχές σε αυστηρές και μη αυστηρές. Θεωρώ λοιπόν αναγκαίο τον αυστηρό καθορισμό των απαιτούμενων για κάθε περίπτωση δικαιολογητικών από την ΚΥΑ, προς αποφυγή παρερμηνειών και άσκοπων διαφωνιών, μεταξύ μελετητών και υπαλλήλων.
Μου έχουν τύχει περιπτώσεις που η διαδικασία αδειοδότησης υφιστάμενης υδροληψίας έχει ξεπεράσει τα 3 χρόνια με πλούσια αλληλογραφία μα την Αρμόδια Αδειοδοτούσα Αρχή. Στο διάστημα αυτό κάποια από τα δικαιολογητικά θεωρήθηκε ότι θέλουν επικαιροποίηση και αναγκάστηκα να εκδώσω νέα και να τα επανυποβάλλω. Θεωρώ σκόπιμο στην παρούσα ΚΥΑ να ληφθεί μέριμνα ώστε δικαιολογητικά που έχουν υποβληθεί να μην επαναιτούνται επικαιροποιημένα, γιατί η διαδικασία δε θα τελειώσει ποτέ.
Τα υδροηλεκτρικά και αντλησοταμιευτικά έργα συνήθως υπάγονται σε πέραν του ενός Α’ βάθμιου ΟΤΑ, κάποιες φορές και σε παραπάνω από έναν Β’βάθμιο ΟΤΑ.
Ως εκ τούτου, προτείνεται σαφής ορισμός των Β’βάθμιων ΟΤΑ ως Υπηρεσία Υποδοχής των Αιτήσεων. Στη δε περίπτωση που το έργο υπάγεται σε παραπάνω από έναν Β’βάθμιο ΟΤΑ, ως Υπηρεσία Υποδοχής να ορίζεται ο Β’βάθμιος ΟΤΑ στον οποίο υπάγεται ο χώρος του σημείου υδροληψίας.
Ακόμη, η διαδικασία όσο αναφορά στα χρονικά όρια όπως περιγράφεται στο σχέδιο νόμου έχει ως εξής:
1. Υποβολή Αίτησης στον οικείο ΟΤΑ (Υπηρεσία Υποδοχής)
2. Έλεγχος τυπικής πληρότητας εντός 10 εργάσιμων ημερών
3. Προώθηση στην αρμόδια Αδειοδοτούσα Αρχή (Διεύθυνση Υδάτων)
4. Έκδοση απόφασης εντός 60 εργάσιμων ημερών από την υποβολή του φακέλου στην Αδειοδοτούσα Αρχή.
Η ως άνω διαδικασία δεν ορίζει το μέγιστο χρονικό όριο για το βήμα (3), γεγονός που αφήνει περιθώρια για καθυστερήσεις οφειλόμενες σε μη έγκαιρη προώθηση των Αιτήσεων.
Προτείνεται:
Μέγιστο χρονικό περιθώριο από την Υποβολή της Αίτησης έως και την προώθησή της στον αρμόδια Αδειοδοτούσα Αρχή: 15εργάσιμες ημέρες. Στη δε περίπτωση που παρατηρηθεί καθυστέρηση προώθησης της Αίτησης, ο αιτούμενος να έχει δικαίωμα απευθείας υποβολής της Αίτησης στην Αδειοδοτούσα Αρχή.
Σχετικά με την παρ.(2), σε όλη τη Δημόσια Διοίκηση, όταν υποβάλλεται φάκελος αδειοδότησης, την τυπική πληρότητα φακέλου την εξετάζει η ίδια η υπηρεσία και πολλές φορές η γραμματεία της αρμόδιας υπηρεσίας. Στην προκειμένη περίπτωση, η οποία ομολογουμένως αποτελεί μοναδική περίπτωση στην Ελλάδα, έχει ανατεθεί κατά περίπτωση, με τον Ν. 3852/10 όπως τροποποιήθηκε με τον Ν.4071/12 σε υπηρεσίες δύο διοικητικών επιπέδων (ΟΤΑ Α΄ & ΟΤΑ Β΄ ) να επιτελέσουν έργο Γραμματειακής Υποστήριξης της κατά τόπου Δ/νσης Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Συνεπώς τίθεται το ερώτημα, πως αντιλαμβάνεται η Κεντρική Διοίκηση τον ρόλο των ΟΤΑ Α & Β βαθμού, ως αυτόνομα διοικητικά επίπεδα που έχουν συγκεκριμένες αρμοδιότητες ή ως Γραμματειακή Υποστήριξη διοικητικά ανωτέρω ιεραρχικών επιπέδων ; Αυτό είναι το παρόν και το μέλλον της σύγχρονης και αποκεντρωμένης Διοίκησης; Δημόσιας και Αυτοδιοικητικής;
Στην παρ.(4) θα πρέπει να αποσαφηνιστεί πως εννοείται το πλαίσιο σχετικής συμφωνίας συνεργασίας βάσει της κείμενης νομοθεσίας. Συμπεριλαμβάνεται και η προγραμματική Σύμβαση;
Δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για την περίπτωση καταστροφής έργου και άμεσης αντικατάστασης.
Σε περίπτωση ανεπανόρθωτης ζημιάς, που να τεκμηριώνεται με έκθεση γεωλόγου, σε γεώτρηση που έχει ήδη άδεια χρήσης, ή έχει υποβληθεί σχετική αίτηση να προβλεφτεί κατεπείγουσα διαδικασία (μερικών ημερών) για την άμεση αντικατάσταση της με τους όρους που προβλέπονται κατά τόπους π.χ. απόσταση από την υφιστάμνεη θέση μέχρι 20 μ.
Τέτοιες καταστάσεις συμβαίνουν (π.χ. στην Μεσσηνία) 2-5 φόρες το χρόνο σε δήμους, εργοστάσια, θερμοκήπια και στην πράξη το έργο αντικατάστασης πραγματοποιείται άμεσα, αν και η άδεια μπορεί να καθυστερήσει.
Για να σταματήσει αυτό το καθεστώς ημιπαρανομίας και με δεδομένα τα προτεινόμενα υψηλά πρόστιμα, καλόθα ήταν να προβλεφθεί επείγουσα διαδικασία αντικατάστασης.
Εντάξει με τις προθεσμίες των ΟΤΑ και των Δ/σεων Υδάτων για να προωθήσουν αιτήσεις για άδεια εκτέλεσης έργου η/και χρήσης νερού.
Τι γίνεται όμως όταν δεν τηρούνται, όπως εξόφθαλμα συμβαίνει στην περιφέρεια Πελοποννήσου, όπου εκκρεμούν αιτήσεις αδειών για χρόνια;
Μια πρόταση θα ήταν να μην ισχύουν τα πρόστιμα για την εκτέλεση έργου, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις για την εκτέλεση του έργου και η υπηρεσία καθυστέρησε πέραν των ορίων που θέτει ό νόμος.
Δηλαδή το έργο να θεωρείται εγκεκριμένο, αν η προθεσμία παρέλθει άπρακτη με ευθύνη της υπηρεσίας.
Σε κάθε περίπτωση, δεν γίνεται να ενεργοποιούνται πρόστιμα για τους πολίτες ενώ ταυτόχρονα δεν προβλέπεται τρόπος αντίδρασης στην καθυστέρηση που οφείλεται στις αρμόδιες υπηρεσίες.
Οι γεωτρήσεις δεν γίνονται για πλακά αλλά από ανάγκη και συνήθως καλύπτουν υδρευτικές ανάγκες η αποτελούν τμήμα επενδυτικών σχεδίων, επιδοτουμένων η μη.
ΣΤΟ ΑΡΘΡΟ 4 ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 2:
Οι υπηρεσίες υποδοχής θα πρέπει να ορισθούν επακριβώς δηλαδή θα είναι είτε οι υπηρεσίες του Δήμου (Γραφεία Γεωργικής Ανάπτυξης) ή τα Τμήματα Υδροοικονομίας ή και Περιβάλλοντος της Περιφέρειας. Κατά τη γνώμη μου ο πολίτης πρέπει να γνωρίζει σαφώς που να απευθυνθεί σε μια και μόνο υπηρεσία.
Άρθρο 4. Παράγραφος 2. ….. Η εν λόγω Υπηρεσία υποδοχής οφείλει να διαθέτει στους ενδιαφερόμενους την αίτηση σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή και να παρέχει τις αναγκαίες πληροφορίες για την ορθή συμπλήρωσή της.
Καθώς οι Καλλικρατικοί Δήμοι έχουν πολλαπλά σημεία υποδοχής τέτοιων αιτήσεων πως είναι δυνατόν αυτές να έχουν το κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό για την σωστή συμπλήρωση των αιτήσεων. Σωστή συμπλήρωση ως προς τι; Ως προς τα τεχνικά χαρακτηριστικά του έργου; Ως προς τις συντεταγμένες; Πως διασφαλίζεται ότι οι υπάλληλοι σε αυτές τις θέσεις δεν θα φτιάξουν παραμάγαζα για τη ΄σωστή’ συμπλήρωση των αιτήσεων;
Μόνο η χρησιμοποίηση κατάλληλων επιστημόνων-επαγγελματιών μπορεί να διασφαλίσει τη σωστή συμπλήρωση των αιτήσεων, την αποφόρτιση των δημοσίων υπαλλήλων, την ‘πάνω από το τραπέζι΄διακίνηση του χρήματος (με αποδείξεις στις οποίες θα υπάρχει ΦΠΑ και φορολογία), την μείωση των δυνατοτήτων διαφθοράς στο δημόσιο. ΚΑΙ ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΧΩΡΙΣ ΚΟΣΤΟΣ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ.
Γενικό σχόλιο: Όταν ένα νέο νομοθέτημα συντηρεί ή και αυξάνει την πολυπλοκότητα των διοικητικών διαδικασιών και τη γραφειοκρατία, που μπορεί αυτά να προέρχονται και από προηγούμενα νομοθετήματα, υποβαθμίζει τους λόγους έκδοσής του.
Γιατί στα έχοντας υπόψη στην αρχή του Σχεδίου της Κ.Υ.Α. και στον αριθμό 23 αναφέρεται ότι από τις διατάξεις της δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού; Ο υπάλληλος του Ο.Τ.Α. που θα δεχθεί κάποιο αίτημα για να πρωτοκολλήσει, ο προϊστάμενος του Ο.Τ.Α. που θα το χρεώσει, ο υπάλληλος του Ο.Τ.Α. που θα διενεργήσει τον τυπικό έλεγχο και θα συντάξει έγγραφο διαβίβασης προς τη Δ/νση Υδάτων, ο υπάλληλος της Δ/νσης Υδάτων που θα πρωτοκολλήσει το εισερχόμενο, ο προϊστάμενος της Δ/νσης Υδάτων που θα το χρεώσει, ο υπάλληλος της Δ/νσης Υδάτων που θα ελέγξει το φάκελο και θα εισηγηθεί προς τον Γενικό Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, ο οδηγός υπηρεσιακού αυτοκινήτου που πιθανόν θα μεταφέρει τον αρμόδιο υπάλληλο για ενδεχόμενο επιτόπιο έλεγχο, ο υπάλληλος της Αποκεντρωμένης Διοίκησης που θα μεταφέρει στον Γενικό Γραμματέα τα σχετικά για υπογραφή, ο Γενικός Γραμματέας που θα ελέγξει και θα υπογράψει, ο υπάλληλος που θα αποστείλει το τελικό έγγραφο, ο κομιστής του εγγράφου στον ενδιαφερόμενο, όλοι αυτοί θα προσφέρουν κοινωφελή εργασία;