Άρθρο 13: Ρύθμιση θεμάτων διαχείρισης των ΑΕΚΚ

Το συγκεκριμένο σχέδιο νόμου, προσπαθεί να ρυθμίσει πραγματικά προβλήματα που έχουν προκύψει κατά την υλοποίηση της εναλλακτικής διαχείρισης από το 2001 και μετά.Σε ότι αφορά στα ΑΕΚΚ, προτείνω την ενσωμάτωση της εγκυκλίου υπ’ αριθμ.4834/25-1-2013 στο παρόν άρθρο έτσι ώστε, η εξαίρεση της διαχείρισης της περίσσειας εκσκαφών που παράγονται σε δημόσια έργα, από την υποχρέωση να πραγματοποιηθεί σε συνεργασία με ΣΕΔ ΑΕΚΚ, να λάβει την θέση που της αξίζει μέσα στο νομικό πλαίσιο και να αναβαθμισθεί από Εγκύκλιο σε Νόμο. Νομίζω ότι η προτεινόμενη αναβάθμιση αποτελεί μονόδρομο για το ΥΠΕΚΑ. Αν δεν το κάνει, θα πρέπει να αποσύρει την Εγκύκλιο υπ’ αριθμ.4834/25-1-2013, την ίδια μέρα που θα ψηφισθεί το παρόν σχέδιο νόμου.
Για την διευκόλυνση σας, παραθέτω το σώμα της εγκυκλίου.

[ ΘΕΜΑ: ∆ιαχείριση περίσσειας υλικών εκσκαφών που προέρχονται από δηµόσια έργα – ∆ιευκρινίσεις επί των απαιτήσεων της ΚΥΑ 36259/1757/Ε103/2010 (ΦΕΚ 1312 Β)
Η παρούσα εγκύκλιος αποσκοπεί στην παροχή διευκρινίσεων σχετικά µε την εφαρµογή της παραγράφου 3.β. του άρθρου 7 της (2) σχετικής ΚΥΑ σε ότι αφοράστη διαχείριση της περίσσειας υλικών εκσκαφών που προέρχονται από δηµόσια έργα.Ειδικότερα και προς απάντηση σχετικών ερωτηµάτων που έχουν υποβληθεί στην Υπηρεσία µας, αν η διαχείριση της περίσσειας υλικών εκσκαφών γίνεται υποχρεωτικά µέσω Συστηµάτων Εναλλακτικής ∆ιαχείρισης Αποβλήτων Εκσκαφών Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ), διευκρινίζονται τα ακόλουθα:
Βάσει της παραγράφου 3 του άρθρου 7 της προαναφερόµενης ΚΥΑ οι υποχρεώσεις για την διαχείριση των ΑΕΚΚ διαφέρουν µεταξύ των ιδιωτικών και τα δηµόσιων έργων.
Ειδικότερα και σε ότι αφορά στα δηµόσια έργα:
α) η διαχείριση της περίσσειας εκσκαφών που προέρχονται από τα δηµόσια έργα σύµφωνα µε τις διατάξεις της παραγρ. 3 εδαφ. β.1 θα πρέπει
– είτε να περιλαµβάνεται ως όρος στην απόφαση έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων του έργου, σύµφωνα µε τα προβλεπόµενα στις σχετικές διατάξεις της κείµενης νοµοθεσίας (περί δηµοσίων έργων)
– είτε να περιλαµβάνεται ως όρος στη σύµβαση ανάθεσης του έργου
β) η διαχείριση των αποβλήτων κατασκευής ή κατεδάφισης έργων τεχνικών υποδοµών ή κτιριακών έργων που προέρχονται από δηµόσια έργα σύµφωνα µε τις διατάξεις της παραγρ. 3 εδαφ. β.2 θα πρέπει
– είτε να περιλαµβάνεται ως όρος στην απόφαση έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων του έργου, σύµφωνα µε τα προβλεπόµενα στις σχετικές διατάξεις της κείµενης νοµοθεσίας (περί δηµοσίων έργων)
– είτε να περιλαµβάνεται ως όρος στη σύµβαση ανάθεσης του έργου
Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει, σύµφωνα µε την παραγρ. 3 εδαφ. β.3. της (2) σχετικής ΚΥΑ, οι διαχειριστές µετά από την αποπεράτωση των εργασιών διαχείρισης των αποβλήτων κατασκευής ή κατεδάφισης να καταθέτουν στην Υπηρεσία που επιβλέπει το έργο, βεβαίωση παραλαβής των αποβλήτων από εγκεκριµένο σύστηµα εναλλακτικής διαχείρισης, όπως προβλέπεται στην παρ. 3, (εδ. α.3) του ιδίου άρθρου. Σύµφωνα µε τα προαναφερόµενα από τις διατάξεις της ΚΥΑ δεν απορρέει υποχρέωση διαχείρισης της περίσσειας των εκσκαφών που προέρχονται από δηµόσια έργα µέσω εγκεκριµένων συστηµάτων εναλλακτικής διαχείρισης, εν αντιθέσει µε τη διαχείριση αποβλήτων κατασκευής ή κατεδάφισης έργων τεχνικών υποδοµών ή κτιριακών έργων. Σε κάθε περίπτωση η διαχείριση της περίσσειας των εκσκαφών θα πρέπει να γίνεται µε ορθό περιβαλλοντικά τρόπο. ]

-Το άρθρο 11 της απόφασης 36259/1757/Ε103/2010 των Υπουργών Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας (Β΄ 1312), έχει δυο παραγράφους υπ αριθμόν 11. Θα πρέπει να γίνει αναρίθμηση.

-Στον Ν. 4030/2011, άρθρο 40, παράγραφος 5 αναφέρεται:[……..5. Καταργείται η εξαίρεση των αποβλήτων της κατηγορίας 17 05 06 του Ευρωπαϊκού Καταλόγου Αποβλήτων από τους ποσοτικούς στόχους για την αξιοποίηση των αποβλήτων από κατασκευές, εκσκαφές και κατεδαφίσεις του άρθρου 12 της απόφασης 36259/1757/Ε103/2010 των Υπουργών Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας.]
Πρέπει να καταργηθεί η συγκεκριμένη παράγραφος.Σε διαφορετική περίπτωση, συνεχίζει να βρίσκεται σε ισχύ ο συνυπολογισμός (ως προς τους ποσοτικούς στόχους) των παραγομένων ποσοτήτων του κωδικού 17 05 06 (απόβλητα βυθοκορήσεων). Το συγκεκριμένο ρεύμα είναι τεράστιο και εφάμιλλο του κωδικού 17 05 04 (χώματα και πέτρες) και εξαιρείται από την στοχοθεσία.

ΝΑ ΥΠΟΧΡΕΩΘΟΥΝ ΟΙ ΔΗΜΟΙ ΝΑ ΣΥΝΑΨΟΥΝ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΟ ΣΕΔ Α.Ε.Κ.Κ. (ΜΕΧΡΙ ΣΤΙΓΜΗΣ ΕΛΑΧΙΣΤΟΙ ΤΟ ΕΧΟΥΝ ΚΑΝΕΙ)

Στο υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου «Ενίσχυση της ανακύκλωσης και βελτίωση της διαχείρισης των αποβλήτων», βάσει των διατάξεων του άρθρου 13 «Ρύθμιση θεμάτων διαχείρισης των ΑΕΚΚ», απαγορεύεται η συνεργασία ΣΕΔ με εγκατάσταση επεξεργασίας αποβλήτων από εκσκαφές, κατασκευές και κατεδαφίσεις (ΑΕΚΚ) στην περίπτωση κατά την οποία ιδιοκτήτης, εταίρος, μέλος οργάνου της διοίκησης ή διευθυντικό στέλεχος της εγκατάστασης επεξεργασίας είναι ταυτόχρονα ιδιοκτήτης, εταίρος, μέλος οργάνου της διοίκησης ή διευθυντικό στέλεχος του ΣΕΔ. Η ασυμβίβαστη ιδιότητα του παρόντος άρθρου συντρέχει και στην περίπτωση που ιδιοκτήτης, εταίρος, μέλος οργάνου της διοίκησης ή διευθυντικό στέλεχος είναι σύζυγος ή συγγενής, σε ευθεία γραμμή απεριορίστως και εκ πλαγίου μέχρι και δευτέρου βαθμού καθώς επίσης και σε κάθε άλλη περίπτωση που οι ανωτέρω ιδιότητες κατέχονται από παρένθετο πρόσωπο.
Ήδη εγκεκριμένα ΣΕΔ, για τα οποία συντρέχουν οι προαναφερόμενοι λόγοι, υποχρεούνται να προσαρμοστούν εντός δύο ετών.»

Σύμφωνα δε με τα αναφερόμενα στην αιτιολογική έκθεση του εν λόγω νομοσχεδίου, το ασυμβίβαστο ως προς τη δυνατότητα συνεργασίας ΣΕΔ με εγκατάσταση επεξεργασίας ΑΕΚΚ υπό τις ανωτέρω αναφερόμενες προϋποθέσεις τίθεται για λόγους εύρυθμης λειτουργίας της αγοράς και αποφυγής φαινομένων άνισης μεταχείρισης.
Ειδικότερα, ως αιτιολογία αναφέρεται ότι:
i. είναι δύσκολα επαληθεύσιμες από τρίτους οι ποσότητες ΑΕΚΚ που δηλώνονται, οι οποίες, αντίθετα με τα άλλα ΣΕΔ, είναι ποσότητες αποβλήτων και όχι προϊόντων που διατίθενται στην αγορά και
ii. το ύψος της χρηματικής εισφοράς στο σύστημα καθορίζεται κατά κύριο λόγο, της τάξης του 90% , από την αμοιβή εκ μέρους του ΣΕΔ της μονάδας επεξεργασίας ΑΕΚΚ, η οποία σημειωτέον είναι κερδοσκοπικού χαρακτήρα.

Ως προς τα ανωτέρω επισημαίνουμε τα ακόλουθα:

1. Είναι πρόδηλο ότι η σχετική ρύθμιση περί του ασυμβίβαστου ως προς τη δυνατότητα συνεργασίας συστημάτων με εγκαταστάσεις επεξεργασίας ΑΕΚΚ στην περίπτωση κατά την οποία ιδιοκτήτης, εταίρος, μέλος οργάνου της διοίκησης ή διευθυντικό στέλεχος της εγκατάστασης επεξεργασίας είναι ταυτόχρονα ιδιοκτήτης, εταίρος, μέλος οργάνου της διοίκησης ή διευθυντικό στέλεχος του ΣΕΔ, ή που ιδιοκτήτης, εταίρος, μέλος οργάνου της διοίκησης ή διευθυντικό στέλεχος είναι σύζυγος ή συγγενής, σε ευθεία γραμμή απεριορίστως και εκ πλαγίου μέχρι και δευτέρου βαθμού καθώς επίσης και σε κάθε άλλη περίπτωση που οι ανωτέρω ιδιότητες κατέχονται από παρένθετο πρόσωπο, αφορά αποκλειστικά στα συστήματα (ΣΕΔ) των ΑΕΚΚ.

Κατά συνέπεια, όχι μόνον δεν αποφεύγονται φαινόμενα άνισης μεταχείρισης, αντίθετα με το άρθρο αυτό για τα ΣΕΔ ΑΕΚΚ καταργούνται οι ισότιμες συνθήκες λειτουργίας που ισχύουν για τα ΣΕΔ των άλλων ρευμάτων αποβλήτων.

2. Αναφορικά με το ζήτημα που τίθεται, ως προς τη δυσκολία επαλήθευσης από τρίτους των ποσοτήτων ΑΕΚΚ που δηλώνονται από τα ΣΕΔ, επισημαίνουμε ότι:
Σύμφωνα με την ισχύουσα ΚΥΑ 36259/1757/Ε103 (ΦΕΚ 1312 Β΄/24.08.2010) «Μέτρα, όροι και πρόγραμμα για την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων από εκσκαφές, κατασκευές και κατεδαφίσεις (ΑΕΚΚ)» και ειδικότερα τις διατάξεις του άρθρου 7 (παράγραφοι 2 και 3), για τη χορήγηση ή αναθεώρηση των οικοδομικών αδειών απαιτείται η υποβολή στις αρμόδιες πολεοδομικές υπηρεσίες ΣΔΑ (Στοιχεία για τη Διαχείριση των Αποβλήτων) του έργου, στο οποίο μεταξύ άλλων περιλαμβάνονται
α) τόσο η συνολική ποσότητα κατ΄ όγκο (κ.ο.) ή κατά βάρος (κ.β.), όσο και οι ποσότητες κ.ο ή κ.β. ανά κατηγορία αποβλήτων κατά τον ΕΚΑ (Ευρωπαϊκό Κατάλογο Αποβλήτων) που εκτιμάται ότι θα παραχθούν από το έργο, καθώς και
β) επικυρωμένο αντίγραφο σύμβασης του διαχειριστή ΑΕΚΚ με εγκεκριμένο ΣΕΔ , μέσω του οποίου θα διαχειριστεί τα παραγόμενα απόβλητα ή υπεύθυνη δήλωση του διαχειριστή ότι θα συνεργασθεί με εγκεκριμένο ΣΕΔ για την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων που θα παραχθούν από το έργο.

Ο διαχειριστής ΑΕΚΚ εντός 30 ημερών από την αποπεράτωση των εργασιών διαχείρισης των αποβλήτων, οφείλει να καταθέτει στην αρμόδια πολεοδομία βεβαίωση παραλαβής των ΑΕΚΚ από το ΣΕΔ με το οποίο συνεργάστηκε, στην οποία εκτός από τα στοιχεία του υπόχρεου, τη Δ/νση και τη δραστηριότητα προέλευσης των αποβλήτων πρέπει να αναφέρονται τα ακριβή στοιχεία σχετικά με τις κατηγορίες και τις ποσότητες των ΑΕΚΚ που παρελήφθησαν προς διαχείριση, βάσει των σχετικών παραστατικών (Δελτίων Αποστολής, Τιμολογίων κλπ) που τηρούνται στο αρχείο του ΣΕΔ.

Για να διασφαλίζεται μάλιστα ή ορθή διαχείριση των παραγομένων από το έργο ΑΕΚΚ, σύμφωνα με τις υφιστάμενες διατάξεις (ΚΥΑ 36259/1757/Ε103 άρθρο 7 παρ. 3 υποπαράγραφος α στοιχεία α2 και α3), ο διαχειριστής ΑΕΚΚ υποχρεούνται με την έναρξη των εργασιών να προσκομίζει στις αρμόδιες πολεοδομικές υπηρεσίες εγγυητική επιστολή αναγνωρισμένης Τράπεζας ή του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, ποσού 0.2 % επί του συνολικού προϋπολογισμού του έργου αποκλειστικά για έργα εκσκαφών και 0.5 % επί του συνολικού προϋπολογισμού του έργου για έργα κατασκευών και κατεδαφίσεων.

Με όσα παρατίθενται ανωτέρω είναι πρόδηλο ότι οι ποσότητες αποβλήτων από τη δραστηριότητα του κατασκευαστικού τομέα είναι ίσως οι μόνες εύκολα επαληθεύσιμες από τρίτους, αφού πρέπει να δηλώνονται στο ΣΔΑ κάθε έργου και ελέγχονται από την αρμόδια πολεοδομία. Προϋπόθεση βεβαίως είναι η εφαρμογή των διατάξεων αυτών. Επισημαίνουμε ότι ο Ε.Ο.ΑΝ. ως αρμόδια αρχή δεν έχει μέχρι σήμερα προβεί σε καμία ενέργεια για την εφαρμογή τους.
Κατόπιν τούτου, γίνεται προφανές ότι, η καθιέρωση του ασυμβιβάστου των διοικούντων/μετόχων ΣΕΔ και μονάδων επεξεργασίας ΑΕΚΚ που επιχειρείται να επιβληθεί με το παρόν νομοσχέδιο δεν προκύπτει από ανάγκη για επαλήθευση των δηλωθέντων ποσοτήτων.

3. Οσον αφορά στο ύψος της συμμετοχής του ποσοστού του τέλους επεξεργασίας (αμοιβή μονάδας) στο σύνολο της χρηματικής εισφοράς του ΣΕΔ έχουμε να παρατηρήσουμε τα εξης:

Η χρηματική εισφορά που καταβάλλουν οι συνεργαζόμενοι διαχειριστές ΑΕΚΚ στο ΣΕΔ διαμορφώνεται από:
• Το κόστος επεξεργασίας των ΑΕΚΚ
• Το κόστος αξιοποίησης των ΑΕΚΚ
• Τα λειτουργικά έξοδα του συστήματος στα οποία συμπεριλαμβάνονται και οι δαπάνες
ενημέρωσης-ευαισθητοποίησης
• Το ποσοστό (2%) εισφοράς που καταβάλλει το ΣΕΔ στον Ε.Ο.ΑΝ

Επισημαίνεται ότι, αντίθετα με τα άλλα ρεύματα αποβλήτων, οι εργασίες συλλογής και μεταφοράς των ΑΕΚΚ δεν αποτελούν αντικείμενο των ΣΕΔ, αφού οι διαχειριστές καλύπτουν τη δραστηριότητα με ίδια μέσα (φορτηγά, φορτωτές, κάδους κλπ).

Το γεγονός ότι το κόστος της συλλογής και μεταφοράς των ΑΕΚΚ (που ανέρχεται σε ποσοστό περίπου 45% επί του συνολικού κόστους διαχείρισης) δεν συμπεριλαμβάνεται στη χρηματική εισφορά, καθιστά εύλογο το ποσοστό για την επεξεργασία επί του συνόλου της χρηματικής εισφοράς.

Τονίζουμε δε ότι οι χρηματική εισφορά των ΣΕΔ είναι πολύ χαμηλότερη από τις τιμές επεξεργασίας ΑΕΚΚ που ισχύουν στις άλλες χώρες της ευρώπης.

Πρέπει δε να αξιολογηθεί ιδιαιτέρως το γεγονός ότι όπως ήδη γνωρίζει ο Ε.Ο.ΑΝ., τα ΣΕΔ συνάπτουν συμβάσεις συνεργασίας με οποιαδήποτε αδειοδοτημένη μονάδα εκδηλώσει σχετικό ενδιαφέρον. Σύμφωνα μάλιστα με την οργάνωση των ΣΕΔ, η επιλογή της συμβεβλημένης μονάδας για την παράδοση των ΑΕΚΚ προς επεξεργασία γίνεται απευθείας από τον υπόχρεο διαχειριστή χωρίς την παρέμβαση του ΣΕΔ.

Επίσης, πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι οι μονάδες επεξεργασίας ΑΕΚΚ που έχουν αδειοδοτηθεί μέχρι σήμερα είτε ανήκουν σε εταιρείες οι οποίες στο πλαίσιο ευρύτερων δραστηριοτήτων (διαθέτουν λατομεία για εξόρυξη αδρανών για παραγωγή σκυροδέματος και έχουν αδειοδοτηθεί εντός των λατομείων για επεξεργασία ΑΕΚΚ ή είναι εταιρείες που είχαν άδεια εκμετάλλευσης λατομείων και στο πλαίσιο της άδειας αποκατάστασής τους έχουν αδειοδοτηθεί για επεξεργασία ΑΕΚΚ), ή έχουν ιδρυθεί από υπόχρεους διαχειριστές είτε από υπόχρεους διαχειριστές που συμμετέχουν και σε ΣΕΔ.

Από την μέχρι σήμερα εμπειρία των ΣΕΔ, με δεδομένη την άρνηση ορισμένων μονάδων επεξεργασιας να συνεργαστούν με ΣΕΔ που έχουν εγκριθεί με χαμηλότερα τέλη επεξεργασίας, μπορούμε ανεπιφύλακτα να βεβαιώσουμε ότι η επιβολή του ασυμβίβαστου ως προς τη δυνατότητα συνεργασίας συστημάτων με εγκαταστάσεις επεξεργασίας ΑΕΚΚ θα οδηγήσει σε ανεξέλεγκτες αυξήσεις των τελών επεξεργασίας.

ΣΥΝΟΨΙΖΟΝΤΑΣ:

1. Οι ποσότητες των ΑΕΚΚ που διαχειρίζονται τα ΣΕΔ είναι εύκολα επαληθεύσιμες από τις υπηρεσίες δόμησης, βάσει των ΣΔΑ των οικοδομικών έργων και των βεβαιώσεων που εκδίδουν τα ΣΕΔ.
2. Το ποσοστό (περίπου 90%) για την επεξεργασία των ΑΕΚΚ επί του συνόλου της χρηματικής εισφοράς είναι εύλογο, αφού δεν περιλαμβάνεται το κόστος για τη συλλογή και μεταφορά των ΑΕΚΚ.

3. Είναι προφανές ότι, η καθιέρωση του ασυμβίβαστου των διοικούντων/μετόχων ΣΕΔ και μονάδων επεξεργασίας ΑΕΚΚ που επιχειρείται να επιβληθεί με το παρόν νομοσχέδιο δεν προκύπτει από ανάγκη για επαλήθευση των δηλωθέντων ποσοτήτων.

4. Με την προτεινόμενη διάταξη καταργούνται οι ισότιμες συνθήκες λειτουργίας που ισχύουν για τα ΣΕΔ των άλλων ρευμάτων αποβλήτων.

5. Η ίδρυση των ΣΕΔ από τους διαχειριστές των ΑΕΚΚ προέκυψε από την υποχρέωση που τους επεβλήθη από τις διατάξεις της ΚΥΑ 36259/1757/Ε103 (άρθρο 8 παρ. 2.1). Από τη μέχρι σήμερα πορεία του θέματος, τα ΣΕΔ κατά πλειοψηφία έχουν οργανωθεί από χωματουργούς οι οποίοι επιφορτίζονται με την υποχρέωση της διαχείρισης των ΑΕΚΚ και οι οποίοι μέσα σε μία τόσο δύσκολη εποχή λόγω της δημοσιονομικής κρίσης έχουν επενδύσει σε χρόνο και χρήμα για την οργάνωση των υποδομών που απαιτούνται.

6. Η προτεινόμενη διάταξη για την προσαρμογή στο ασυμβίβαστο εντός δύο ετών, μας οδηγεί στη σκέψη ότι παρέχεται η χρονική προθεσμία για την προετοιμασία κάποιων νέων επενδυτών και σίγουρα αποσκοπεί είτε στο κλείσιμο ήδη εγκεκριμένων ΣΕΔ είτε στην οικονομική καταστροφή των διαχειριστών που βάσει της υφιστάμενης νομοθεσίας συμμετέχουν σε ΣΕΔ και σε μονάδα επεξεργασίας, χωρίς αυτό να αποτέλεσε εμπόδιο στην έγκριση του ΣΕΔ.

7. Η επιβολή του ασυμβίβαστου ως προς τη δυνατότητα συνεργασίας συστημάτων με εγκαταστάσεις επεξεργασίας ΑΕΚΚ θα οδηγήσει σε ανεξέλεγκτες αυξήσεις των τελών επεξεργασίας.

Από ποιά ανάγκη επομένως πρέκυψε αυτή η ειδική ρύθμιση για τα ΣΕΔ των ΑΕΚΚ?

Ζητούμε την απάλειψη ολόκληρου του άρθρου 13.

Με εκτίμηση

Ο πληρεξούσιος δικηγόρος
Δημήτριος Χ. Ρίζος
Λ.Αλεξάνδρας 53 – Αθήνα

Στο άρθρο 13 (Ρύθμιση θεμάτων διαχείρισης των ΑΕΚΚ) το σ/ν θεσπίζει ασυμβίβαστο διοικούντων/μετόχων ΣΕΔ και εγκατάστασης επεξεργασίας ΑΕΚΚ προκειμένου όπως αναφέρει η αιτιολογική έκθεση να λειτουργεί εύρυθμα η αγορά και να αποφεύγονται φαινόμενα άνισης μεταχείρισης. Προξενεί εντύπωση και εύλογα ερωτηματικά η επιλεκτική επιδίωξη του σ/ν να καθιερώσει ασυμβίβαστο περιοριστικά μόνο για το συγκεκριμένο ρεύμα αποβλήτων την στιγμή που είναι γνωστό τοις πάση πως ανάλογα φαινόμενα υφίστανται και σε ΣΕΔ άλλων ρευμάτων αποβλήτων (συσσωρευτών, όπου μετέχοντες/διοικούντες στα ΣΕΔ δραστηριοποιούνται παράλληλα και στην συλλογή και ανακύκλωση του αποβλήτου, λιπαντικών ελαίων, όπου το αδειοδοτημένο εκ του ΕΟΑΝ ΣΕΔ αποτελεί θυγατρική εταιρεία, εταιρείας που δραστηριοποιείται και στην παραγωγή λιπαντικών ελαίων με επεξεργασία-αναγέννηση αποβλήτων ελαίων κλπ).

Πρόταση :
Θα πρέπει λοιπόν να επεκταθεί το ασυμβίβαστο και στα λοιπά ΣΕΔ και επιπλέον θα πρέπει να θεσπιστεί διάταξη εξαίρεσης από την συμμετοχή σε ΣΕΔ των φυσικών ή νομικών προσώπων που έχουν καταδικαστεί για παραβάσεις διατάξεων περί προστασίας του περιβάλλοντος, καθότι παρατηρείται δυστυχώς το απαράδεκτο φαινόμενο να αδειοδοτούνται από τον ΕΟΑΝ ΣΕΔ παρά την ύπαρξη ιστορικού περιβαλλοντικών παραβάσεων.

Για την ενίσχυση της ανακύκλωσης και τη βελτίωση της διαχείρισης των αποβλήτων και συγκεκριμένα των ΑΕΕΚ, θα πρέπει το ΥΠΕΚΑ να καταργήσει την απαράδεκτη Εγκύκλιο με αρ. πρωτ. οικ. 4834/25-1-2013, η οποία εξαιρεί ουσιαστικά τη διαχείριση της περίσσειας των εκσκαφών που προέρχονται από δημόσια έργα μέσω εγκεκριμένων ΣΕΔ.

Η αναφορά στην εγκύκλιο ότι «Σε κάθε περίπτωση η διαχείριση της περίσσειας των εκσκαφών θα πρέπει γίνεται με ορθό περιβαλλοντικά τρόπο», προσβάλει την ίδια την έννοια της ανακύκλωσης και της ορθής διαχείρισης των αποβλήτων.

Η έκδοση της ΚΥΑ 36259/1757/Ε103/2010, έγινε με σκοπό να εξαλείψει τα προβλήματα που δημιούργησε κατά κόρον ο παραπάνω όρος, ο οποίος έχει οδηγήσει στο «μπάζωμα» εκατοντάδων, αν όχι χιλιάδων, ρεμάτων και στην αποκρουστική εικόνα των εναποτεθειμένων ποσοτήτων περίσσειας εκσκαφών δεξιά και αριστερά σε δρόμους, αγροτεμάχια και οικόπεδα.

Η κατάργηση, επίσης, της εν λόγω Εγκυκλίου, είναι σε θέση να βάλει επιτέλους σε τάξη το φαινόμενο των παράνομων αμμοληψιών και δανειοθαλάμων, αφού οι Ανάδοχοι των δημοσίων έργων θα προμηθεύονται τα υλικά που απαιτούνται για τις ανάγκες των έργων από ΣΕΔ ΑΕΚΚ.

Επιπλέον, υπάρχει αντίφαση στα αναφερόμενα της ΚΥΑ 36259 και της Εγκυκλίου. Στο άρθρο 3, εδάφιο 3δ της ΚΥΑ 36259 αναφέρεται ότι εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής της παρούσας, μεταξύ άλλων, «Χώμα και άλλα φυσικά υλικά που έχουν εκσκαφθεί κατά τη διάρκεια κατασκευαστικών δραστηριοτήτων, εφόσον είναι βέβαιο ότι τα υλικά αυτά θα χρησιμοποιηθούν στη φυσική τους κατάσταση στο χώρο από τον οποίο έγινε η εκσκαφή». Δηλαδή, η περίσσεια εκσκαφών πρέπει να οδηγηθεί προς ανακύκλωση σε ΣΕΔ ΑΕΚΚ !

Προτείνεται, λοιπόν, η κατάργηση της Εγκυκλίου με αρ. πρωτ. οικ. 4834/25-1-2013 και η τροποποίηση του εδάφιου β1, της παρ. 3 του άρθρου 7 της ΚΥΑ 36259 ως εξής:

«Η διαχείριση της περίσσειας υλικών εκσκαφών που προέρχονται από δημόσια έργα, θα πρέπει να περιλαμβάνεται ως όρος στην απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων του έργου, καθώς και στη σύμβαση ανάθεσης του έργου. Η περίσσεια υλικών εκσκαφών θα οδηγείται υποχρεωτικά σε εγκεκριμένο Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης ΑΕΚΚ, σύμφωνα με την ΚΥΑ Αριθμ. 36259/1757/Ε103/2010, εφόσον το έργο βρίσκεται στην εμβέλεια του Συστήματος αυτού».

Επιπλέον, προτείνεται η προσθήκη εδάφιου β4, στην παρ. 3 του άρθρου 7 της ΚΥΑ 36259, το οποίο θα αναφέρει τα εξής:

«Η προμήθεια υλικών κατασκευής δημοσίων έργων (π.χ. άμμος, χαλίκι κλπ) να γίνεται πρωτίστως:
– είτε από νομίμως λειτουργούντα λατομεία,
– είτε από εγκεκριμένα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης ΑΕΚΚ.
Η απόληψη υλικών από κατάλληλα αδειοδοτημένους δανειοθαλάμους θα γίνεται μόνο στην περίπτωση που τεκμηριωμένα δεν υπάρχει δυνατότητα λήψης υλικών από τις ανωτέρω περιπτώσεις».

Με τις προτεινόμενες διατάξεις του άρθρου αυτού θεσπίζεται ασυμβίβαστο αποκλειστικά ως προς τη δυνατότητα συνεργασίας των ΣΕΔ ΑΕΚΚ με εγκατάσταση επεξεργασίας στην περίπτωση κοινής ιδιοκτησίας ή συμμετοχής στη διοίκηση και των δύο συμβαλλόμενων μερών.
Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του νόμου οι λόγοι που επιβάλλουν την καθιέρωση του ασυμβίβαστου είναι:

1. Σε αντίθεση με τα άλλα ΣΕΔ, οι ποσότητες που δηλώνονται είναι ποσότητες αποβλήτων και όχι προϊόντων που διατίθενται στην αγορά και επομένως είναι δύσκολα επαληθεύσιμες από τρίτους.
2. το ύψος της χρηματικής εισφοράς στο σύστημα καθορίζεται κατά κύριο λόγο, της τάξης του 90% , από την αμοιβή εκ μέρους του ΣΕΔ της μονάδας επεξεργασίας ΑΕΚΚ, η οποία σημειωτέον είναι κερδοσκοπικού χαρακτήρα.
3. προκειμένου να λειτουργεί εύρυθμα η αγορά και να αποφεύγονται φαινόμενα άνισης μεταχείρισης.

Αναφορικά με τους ανωτέρω λόγους επισημαίνονται κατ΄ αντιστοιχία τα ακόλουθα:

1. Τα διάφορα υλικά που παράγονται από τις οικοδομικές δραστηριότητες χαρακτηρίζονται απόβλητα (ΑΕΚΚ) αμέσως μόλις αυτά παραχθούν στο χώρο του έργου και οι διαχειριστές των ΑΕΚΚ (οι ανάδοχοι των έργων) οφείλουν να τα διαχειριστούν σύμφωνα με τις αρχές, τους όρους και τις προϋποθέσεις για εναλλακτική διαχείριση, που προβλέπονται από τις διατάξεις της ΚΥΑ 36259/1757/Ε103. Η ποσότητα των παραγόμενων ΑΕΚΚ από κάθε έργο είναι άμεσα και εύκολα επαληθεύσιμη από τις αρμόδιες υπηρεσίες δόμησης, αφού βάσει των διατάξεων του άρθρου 7 (παρ. 2 & 3) της ΚΥΑ 36259/1757/Ε103, δηλώνεται στο ΣΔΑ που υποβάλλεται για τη χορήγηση της σχετικής οικοδομικής άδειας. Ομοίως δηλώνεται και το ΣΕΔ που θα διαχειριστεί τα ΑΕΚΚ του έργου. Η σύννομη διαχείριση των παραγόμενων από κάθε έργο ΑΕΚΚ διασφαλίζεται με την προσκόμιση εγγυητικής επιστολής στην αρμόδια υπηρεσία δόμησης, η οποία επιστρέφεται στο διαχειριστή μετά την κατάθεση «βεβαίωσης παραλαβής» από το ΣΕΔ. Άρα, τόσο οι ποσότητες ΑΕΚΚ που παράγονται από κάθε έργο όσο και η διαχείρισή τους από κάθε ΣΕΔ είναι απόλυτα ελεγχόμενες και επαληθεύσιμες από τις πολεοδομίες. Προϋπόθεση βεβαίως είναι η εφαρμογή των εν λόγω διατάξεων.

2. Όσον αφορά στο ύψος της συμμετοχής του ποσοστού του τέλους επεξεργασίας (αμοιβή μονάδας) στο σύνολο της χρηματικής εισφοράς του ΣΕΔ επισημαίνεται ότι:

Η χρηματική εισφορά που καταβάλλουν οι συνεργαζόμενοι διαχειριστές ΑΕΚΚ στο ΣΕΔ διαμορφώνεται από:
• Το κόστος επεξεργασίας των ΑΕΚΚ
• Το κόστος αξιοποίησης των ΑΕΚΚ
• Τα λειτουργικά έξοδα του συστήματος & οι δαπάνες ενημέρωσης
• Το ποσοστό (2%) εισφοράς που καταβάλλει το ΣΕΔ στον Ε.Ο.ΑΝ

Αντίθετα με τα άλλα ρεύματα αποβλήτων, οι εργασίες συλλογής και μεταφοράς των ΑΕΚΚ δεν αποτελούν αντικείμενο των ΣΕΔ, αφού οι διαχειριστές καλύπτουν τη δραστηριότητα με ίδια μέσα (φορτηγά, φορτωτές, κάδους κλπ).

Ως εκ τούτου, το ποσοστό (περίπου 90%) για την επεξεργασία των ΑΕΚΚ επί του συνόλου της χρηματικής εισφοράς είναι εύλογο, αφού δεν περιλαμβάνεται το κόστος για τη συλλογή και μεταφορά των ΑΕΚΚ, που κατά μέσο όρο ανέρχεται σε ποσοστό περίπου 45% επί του συνολικού κόστους διαχείρισης.

3. Λαμβάνοντας υπόψη την ισχύουσα οργάνωση των εγκεκριμένων συστημάτων, τα ΣΕΔ συνάπτουν συμβάσεις συνεργασίας με οποιαδήποτε αδειοδοτημένη μονάδα εκδηλώσει σχετικό ενδιαφέρον. Η επιλογή της συμβεβλημένης μονάδας για την παράδοση των ΑΕΚΚ γίνεται απευθείας από τον συνεργαζόμενο διαχειριστή χωρίς την παρέμβαση του ΣΕΔ, με κύριο κριτήριο την απόσταση της μονάδας από τη θέση του έργου.

Με βάση τα παραπάνω δεν υπάρχει κανένα κίνητρο από τη συνεργασία ΣΕΔ με εγκατάσταση επεξεργασίας ΑΕΚΚ στην περίπτωση κοινής ιδιοκτησίας ή συμμετοχής στη διοίκηση και των δύο συμβαλλόμενων, πού θα μπορούσε να διαταράξει την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς.

Αντιθέτως, φαινόμενα άνισης μεταχείρισης απαντώνται σήμερα, όταν μονάδες επεξεργασίας αρνούνται να συμβληθούν με ΣΕΔ που έχουν εγκριθεί με χαμηλότερα τέλη επεξεργασίας.

Η θεσμοθέτηση του ασυμβίβαστου όχι μόνο θα οδηγήσει σε ανεξέλεγκτες αυξήσεις των τελών επεξεργασίας, αλλά θα δημιουργήσει και ανυπέρβλητα εμπόδια στην εφαρμογή του προγράμματος εναλλακτικής διαχείρισης σε γεωγραφικές περιοχές που είτε δεν υπάρχουν μονάδες ή δεν ενδιαφέρονται τρίτοι να επενδύσουν σε μονάδες.

Οι ανωτέρω λόγοι καθιστούν πρόδηλο ότι με τη θέσπιση των συγκεκριμένων διατάξεων όχι μόνο καταργούνται οι ισότιμες συνθήκες λειτουργίας που ισχύουν για τα ΣΕΔ των άλλων ρευμάτων αποβλήτων, αλλά καταστρατηγείται και το άρθρο 15 της οδηγίας 2008/98/ΕΚ «Ευθύνη για τη διαχείριση των αποβλήτων» που ενσωματώθηκε στο άρθρο 24 του ν. 4042/2012, σύμφωνα με το οποίο «οι αρχικοί παραγωγοί ή άλλοι κάτοχοι αποβλήτων πραγματοποιούν οι ίδιοι την επεξεργασία των αποβλήτων ή αναθέτουν ..κλπ)

Με την πεποίθηση ότι θα ληφθούν υπόψη οι ανωτέρω επισημάνσεις στην τελική διαμόρφωση του σχεδίου νόμου.
Ευχαριστώ για τη δυνατότητα να εκφράσω τις απόψεις μου.

Η πρόβλεψη του άρθρου έρχεται σε απόλυτη αντίθεση με την ουσία των Συλλογικών Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης. Από το Ν.2939/01 προβλέπεται στα Συλλογικά Συστήματα να συμμετέχουν οι παραγωγοί και οι διαχειριστές των αποβλήτων και όχι ξένα πρόσωπα.
Σημειώνουμε ότι κάτι αντίστοιχο δεν εφαρμόζεται και δεν προβλέπεται σε άλλα Συστήματα. Για ποιο λόγο προτείνεται αυτή η διάκριση σε σχέση με το Ν.2939/01; Δεν είναι κατανοητό για ποιο λόγο επιβάλλεται ασυμβίβαστο συμμετοχής μετόχων μονάδων επεξεργασίας ΑΕΚΚ σε ΣΕΔ ΑΕΚΚ;
Η ρύθμιση αυτή θα επιβαρύνει το κόστος διαχείρισης των ΑΕΚΚ και θα περιορίσει τον ανταγωνισμό. Ενδεικτικά επισημαίνουμε ότι :
Αν υπάρχει διαφορετικό επιχειρηματικό ενδιαφέρον στην ιδιοκτησία των ΣΕΔ (από τους μετόχους των επιχειρήσεων επεξεργασίας ΑΕΚΚ ) τότε το ΣΕΔ θα στοχεύει αντικειμενικά και στο κέρδος που θα δημιουργείται από τις επιχειρηματικές αμοιβές και το κόστος εργασίας στα ΣΕΔ. Ως αποτέλεσμα θα αυξάνει το κόστος εναλλακτικής διαχείρισης.
Αντίθετα αν υπάρχει συμμετοχή των ιδιοκτητών των μονάδων επεξεργασίας στα ΣΕΔ τότε θα επιδιώκουν να κατέβει το κόστος λειτουργίας των ΣΕΔ για να έχουν ανταγωνιστικά τέλη, κάτι που θα λειτουργεί προς όφελος της τεχνικής αγοράς.

Σε κάθε περίπτωση δεν είναι δυνατόν η πολιτεία να εγκρίνει την ίδρυση των ΣΕΔ και τις επενδύσεις τους και δύο μήνες μετά από σχετικές εγκρίσεις του ΔΣ του ΕΟΑΝ να προχωράει σε αιφνιδιαστικές ρυθμίσεις που αναιρούν το νόμιμο ιδιοκτησιακό καθεστώς των ΣΕΔ. Αποτελεί ερώτημα για ποιο λόγο το νομοσχέδιο δεν αποτέλεσε αντικείμενο συζήτησης και σύνθεσης με τα εγκεκριμένα Συστήματα, πριν την ανάρτησή του, ώστε να μην περιέχει και το στοιχείο του αιφνιδιασμού, έχοντας φυσικά η πολιτεία κάθε δικαίωμα στη συνέχεια να προχωρήσει ανάλογα με τις απόψεις και τις επιλογές της. Δεν είναι κατανοητή η σκοπιμότητα του άρθρου εφόσον αμφισβητεί τη μετοχική βάση της πλειοψηφίας των ΣΕΔ και πιθανά να τα οδηγεί σε διακοπή λειτουργίας ή σε αλλαγή ιδιοκτήτη και υποχρεωτική μεταβίβαση.

Προτείνουμε το άρθρο αυτό να αντικατασταθεί με τις αναγκαίες ρυθμίσεις για την εφαρμογή της εναλλακτικής διαχείρισης των ΑΕΚΚ σε δημόσια και ιδιωτικά έργα. Το θεσμικό περιβάλλον της διαχείρισης των ΑΕΚΚ αποτελεί το βασικό πρόβλημα, που καθυστερεί την αποτελεσματικότητα της εναλλακτικής διαχείρισης των ΑΕΚΚ εδώ και τρία χρόνια. Επίσης μπορούν να περιληφθούν οι διορθώσεις/συμπληρώσεις άλλων σημείων του θεσμικού πλαισίου που δημιουργούν κωλύματα και καθυστερήσεις στη διαχείριση των ΑΕΚΚ, όπως : η πρόσφατη πρόβλεψη στο Ν.4280/14 για τα λατομεία που είναι ελλιπής και η λανθασμένη περιβαλλοντικά και θεσμικά, εξαίρεση της διαχείρισης της περίσσειας εκσκαφών των δημοσίων έργων από την εναλλακτική διαχείριση των ΑΕΚΚ.

Άρθρο 13
Ρύθμιση θεμάτων διαχείρισης των ΑΕΚΚ

Στο συγκεκριμένο άρθρο θεσπίζεται ασυμβίβαστο μεταξύ ιδιοτήτων ατόμων σχετιζόμενα με ΣΕΔ για ΑΕΚΚ και ιδιοτήτων ατόμων που σχετίζονται με εγκατάσταση επεξεργασίας ΑΕΚΚ. Το εν λόγω άρθρο: ή πρέπει να επεκταθεί σε ΟΛΑ τα ΣΣΕΔ για την τήρηση ισονομίας μεταξύ των συστημάτων ή πρέπει αποσυρθεί και το αιτιολογικό του να ικανοποιηθεί με ισοδύναμα μέτρα (π.χ. εντατικοποίηση των ελέγχων, ρύθμιση κοστολογήσεων κλπ)
Η καθιέρωση ασυμβίβαστου κατά τις προβλέψεις του παρόντος σ/ν θα πλήξει τους πλέον οργανωμένους ανακυκλωτές (όσους έχουν κάνει σοβαρές επενδύσεις σε εξοπλισμό, διαθέτουν χώρους κλπ), προς όφελος των δραστηριοτήτων απλής διαχείρισης και είναι πιθανό να οδηγήσει σε σοβαρές αυξήσεις των τελών επεξεργασίας.