1. Στο Υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας δημιουργείται Εθνική Γεωγραφική Πληροφορική Βάση Δεδομένων (ΕΓΠΒΔ), με την ονομασία «Βοσκήσιμες Γαίες της Ελλάδας».
2. Η ΕΓΠΒΔ «Βοσκήσιμες Γαίες της Ελλάδας» έχει ως σκοπό την καταγραφή των βοσκήσιμων γαιών της Χώρας, για τις ανάγκες εφαρμογής ενωσιακών και εθνικών προγραμμάτων που σχετίζονται με τη χρήση αυτών, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου και δεν επηρεάζει την αποτύπωση, προστασία και διαχείριση των εκτάσεων που αφορά, σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο. Η ΕΓΠΒΔ χρησιμοποιεί ως πηγή δεδομένων τα χαρτογραφικά δεδομένα της Γενικής Διεύθυνσης Ανάπτυξης και Προστασίας Δασών και Αγροπεριβάλλοντος, το Σύστημα Αναγνώρισης Αγροτεμαχίων (LPIS-GIS) του Οργανισμού Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ) ή άλλες πηγές συμβατές με το σύστημα αυτό.
3. Αρμόδιες για τη δημιουργία, οργάνωση, τήρηση και ενημέρωση της ΕΓΠΒΔ «Βοσκήσιμες Γαίες της Ελλάδας» ορίζονται οι Γενικές Διευθύνσεις Βιώσιμης Ζωικής Παραγωγής και Κτηνιατρικής και Ανάπτυξης και Προστασίας Δασών και Αγροπεριβάλλοντος του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
4. Οι βοσκήσιμες γαίες της Ελλάδας καταγράφονται με απόφαση του Υπουργού Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και αναθεωρούνται με όμοια απόφαση, όποτε παρίσταται ανάγκη ή νέα δεδομένα, όπως νέα χαρτογραφικά στοιχεία ή νέες δορυφορικές ή με άλλα τεχνικά μέσα εικόνες.
Κρίνουμε σκόπιμο να γίνει μνεία ελάχιστου χρόνου επικαιροποίησης «τουλάχιστον ανά 5ετία».
Άρθρο 2: Εθνική Γεωγραφική Πληροφορική Βάση Δεδομένων
Η δημιουργία μιας Εθνικής Γεωγραφικής Πληροφορικής Βάσης Δεδομένων (ΕΓΠΒΔ), με την ονομασία «Βοσκήσιμες Γαίες της Ελλάδας» θα δημιουργήσει μακροπρόθεσμα τα ίδια θέματα τα οποία έχει δημιουργήσει η ύπαρξη και λειτουργία ενός ξεχωριστού ελαιοκομικού και αμπελοκομικού μητρώου. Τα στοιχεία του μητρώου ή της βάσης θα είναι σωστά αλλά θα υπάρχει πρόβλημα στη μεταφορά τους στο σύστημα ΟΣΔΕ – Αιτήσεις ΕΑΕ. Θα πρέπει να υπάρχει ενσωμάτωση της συγκεκριμένης βάσης στο σύστημα ΟΣΔΕ και να λειτουργεί παράλληλα και σε συγχρονισμό (όπως θα πρέπει επιτέλους να γίνει και με το ελαιοκομικό και με το αμπελοκομικό μητρώο) και να μην υπάρχει πολυδιάσπαση και κατακερματισμός.
Το συγκεκριμένο ζήτημα είναι εξαιρετικά σημαντικό και θα πρέπει η βάση αυτή να συμπεριλάβει επιστημονικά δεδομένα κάλυψης εδάφους και δεδομένα από επιτόπιες μετρήσεις (εργασίες πεδίου), οι οποίες θα επιβεβαιώνουν τα ευρήματα των τεχνικών τηλεπισκόπισης – φωτοερμηνείας. Επίσης, δεν είναι γενικώς γνωστό αν τα δεδομένα του συστήματος αναγνώρισης αγροτεμαχίων (LPIS-GIS) του ΟΠΕΚΕΠΕ είναι οριστικοποιημένα, καθώς έως και το Δεκέμβριο του 2014 πολλά στοιχεία του άλλαζαν διαρκώς. Επιπλέον, πρέπει να διευκρινιστεί αν η χρησιμοποιούμενη από το σύστημα αυτό διαβάθμιση της επιλεξιμότητας των βοσκοτόπων σε τέσσερις κατηγορίες (0%, 37.5%, 62.5% και 100%) έχει νόημα υπό το ορισμό των βοσκοτόπων της νέας ΚΑΠ (2014-2020).
Πρότασή μας είναι (α) να οριστικοποιηθεί το Σύστημα Αναγνώρισης Αγροτεμαχίων (LPIS-GIS) του ΟΠΕΚΕΠΕ σύμφωνα με τα παραπάνω, (β) να χρησιμοποιηθεί το υλικό του Τμήματος Θεματικών Χαρτογραφήσεων (πρώην ΥΠΕΚΑ) (ορθοφωτοχάρτες κλίμακας 1:20.000 και πολύγωνα χρήσεων γης των ορθοφωτοχαρτών αυτών σε ψηφιακή μορφή) και να εφαρμοστεί η μεθοδολογία της απογραφής βοσκοτόπων σύμφωνα με τις αρχές και μεθοδολογίες της Λιβαδοπονικής επιστήμης σε όλη την Ελλάδα, και (γ) να εφαρμοστούν άμεσα τα οριζόμενα της ΚΥΑ 117394/2932 (ΦΕΚ Β’ 3557, 30-12-2014) για την εκπόνηση των προσωρινών διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης.
Τι θα κάνετε με τις ιδιωτικές χορτολιβαδικές ή και δασικές εκτάσεις; Θα αποδίδονται σε επιλεγμένους απο τις υπηρεσίες κτηνοτρόφους (παρά τις ενδεχόμενες αντιρρησεις των ιδιοκτητών) και το κράτος θα εισπράττει το δικαίωμα νομής; Δεν υπάρχει κανενός είδους διαχωρισμός μεταξυ ιδιωτικών και δημοσίων εκτασεων στο προτεινόμενο σχέδιο νόμου. Στους ιδιοκτήτες θα απομένει ο ΕΝΦΙΑ.
Προτείνεται να χρησιμοποιηθεί σαν βάση δεδομένων και το υλικό του προγράμματος CORINE, όπως προβλεπόταν και στην ΚΥΑ για την εκπόνηση των προσωρινών διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης.
Απόστολος Κυριαζόπουλος
Επίκουρος Καθηγητής ΔΠΘ
«Διαχείριση και Βελτίωση Λιβαδιών – Δασολιβαδικά Συστήματα»
Απίστευτα πράγματα –να σταματήσει η Δ/νση Γεωργίας να μοιράζει τα κοινόχρηστα βοσκοτόπια!
_______Οι βοσκήσιμες γαίες και οι αδυναμίες της Διοίκησης______
Η Βόρεια Ελλάδα είναι μια περιοχή όπου σε μεγάλο βαθμό (άνω του 50%) λειτουργεί μιας μορφής κτηματολόγιο – παλαιού τύπου- αλλά υπάρχει κτηματολόγιο σχεδόν από το 1925. Την περίοδο που ακολούθησε την ανταλλαγή πληθυσμών και κάτω από τις τραγικές καταστάσεις της εποχής, η διοίκηση και το προσωπικό -χωρίς μεγαλοεργολάβους- κάτω από την πίεση λόγω των προσφύγων, μέσα σε λίγα μόλις χρόνια μοίρασαν την γη, χαρτογράφησαν περιοχές έδωσαν κλήρους στους πρόσφυγες γεωργούς, οριοθέτησαν και προέβλεψαν βοσκήσιμες κοινόχρηστες εκτάσεις για την κτηνοτροφία , οριοθέτησαν δάση , έλη , σχεδίασαν οικισμούς κτλ. Ήταν μια δουλειά που ακόμα και σήμερα θεωρείτε επίτευγμα πολύ περισσότερο αν συγκριθεί με τα πενιχρά σημερινά αποτελέσματα του Δασολογίου και του Κτηματολογίου .
Πολλές δεκαετίες μετά τις διανομές αυτές άρχισε μια χαλαρή αστυνόμευση στις κοινόχρηστες εκτάσεις, οι κοινόχρηστες βοσκήσιμες εκτάσεις καταπατήθηκαν σε μεγάλο βαθμό και είτε καλλιεργήθηκαν είτε οικοδομήθηκαν. Η απουσία διάθεσης για την προστασία τους από την πλευρά της διοίκησης οδήγησε καταπάτηση τους με μαζικό μάλιστα τρόπο, και εκ των υστέρων το 2003 ξεκίνησε η νομιμοποίηση των καταπατητών. Αν και η νομιμοποίηση γίνεται με την καταβολή τιμήματος πάλι προκύπτει ένα σοβαρό ηθικό θέμα αφού αυτοί που δεν έκλεψαν και δεν καταπάτησαν δημόσια χερσολίβαδα-κτήματα, είναι οι χαμένοι μαζί χαμένοι και οι κτηνοτρόφοι που είδαν τις βοσκήσιμες γαίες να μειώνονται. Παράλληλα οι νομιμοποιήσεις οδηγούν σε νέες γενιές καταπατητών αφού ενθαρρύνονται πλέον όλο και περισσότεροι από την ατιμωρησία και την επιβράβευση των πρώτων καταπατητών!
Με την έλευση της οικονομικής κρίσης ήρθε ένα ακόμα χτύπημα στη βοσκήσιμες γαίες στην βόρεια Ελλάδα, αφού ακολούθησε νέα νομοθεσία για την παραχώρηση ότι δεν είχε μέχρι τότε καταπατηθεί κυρίως σε νέους αγρότες για καλλιέργεια. Είναι χαρακτηριστικό το περιστατικό στην Λευκόπετρα της Ξάνθης μια περιοχή με αρκετές ακόμη κοινόχρηστες βοσκήσιμες εκτάσεις που κτηνοτρόφοι της δήλωναν νόμιμα και εισέπρατταν επιδότηση από την Ευρωπαϊκή Ενωση , αυτές λοιπόν οι κοινόχρηστες εκτάσεις (χωρίς να ρωτηθούν οι κτηνοτρόφοι) βγήκαν προς παραχώρηση σε νέους αγρότες!
Έχω ακούσει περίπτωση στην Ξάνθη όπου αγρότης αφού πούλησε σχεδόν όλα τα χωράφια του στην συνέχεια ζήτησε από την Δ/νση Γεωργίας να του παραχωρήσει κοινόχρηστες εκτάσεις όπου μέχρι τότε χρησιμοποιούνταν για βοσκότοποι. Επίσης άλλοι συγχωριανοί του, ζήτησαν και αυτοί και απόκτησαν εκτάσεις στην ίδια περιοχή . ….. Τελικά η Δ/νση Γεωργίας μοίρασε σχεδόν όλες τις εκτάσεις και ένας κτηνοτρόφος που έτυχε να έχει το μαντρί του εκεί έχει παγιδευτεί με τα ζώα του και δεν μπορεί να τα περάσει από πουθενά!
Είναι φυσικό λοιπόν ύστερα από αυτά που πέρασαν η πολύπαθες βοσκήσιμες γαίες να μην επαρκούν για την κτηνοτροφία. Και το χειρότερο είναι πως μεταβιβάζουμε αρμοδιότητες διαχείρισης βοσκοτόπων σε φορείς που εκ του αποτελέσματος είναι μάλλον αδύναμοι για να τις προστατέψουν και να τις διαχειρισθούν.
Σήμερα πάλι κάποιοι άλλοι ψάχνουν για βοσκήσιμες γαίες στα δάση……..ελπίζω να μην έχουν και αυτά την κατάληξη που είχαν τα χερσολίβαδα της Δ/νσης Γεωργίας.