Άρθρο 09 – Τρόποι σήμανσης

Θα πρέπει να σημειωθεί να μην γίνεται πλεονασμός στην σήμανση των μονοπατιών και κάθε φορά να τοποθετούνται μόνο οι απαραίτητες έτσι ώστε να μη θίγεται το φυσικό περιβάλλον. Επίσης η σήμανση για τα δέντρα θα πρέπει να γίνεται με τέτοιο τρόπο ώστε να υπολογίζεται και η αύξηση της περιμέτρου του κορμού. Θα πρέπει δηλαδή να στερεώνονται με τέτοιο τρόπο συνυπολογίζοντας την ανάπτυξη του δέντρου στο οποίο τοποθετούνται, γιατί έχει παρατηρηθεί και το φαινόμενο μετά από μερικά χρόνια το δέντρο μεγαλώνοντας να «απαλλάσσεται» της σήμανσης που έχει τοποθετεί «σφιχτά».
Επίσης σημαντικό είναι να αναφερθεί η τακτική συντήρηση όλων γενικά των σημάνσεων των μονοπατιών και να ληφθούν και εδώ υπόψη η εμπειρία και οι προδιαγραφές της Ε.Ο.Ο.Α.

7. Στο άρθρο 9 «Τρόποι σήμανσης» προτείνουμε να προστεθούν τα παρακάτω (βλ. κείμενο με έντονους χαρακτήρες): «Οι πινακίδες οφείλουν να έχουν απλό σχήμα, να είναι ευδιάκριτες, να έχουν τη μέγιστη δυνατή διάρκεια ζωής ώστε να εμφανίζουν την ελάχιστη δυνατή φθορά από τις καιρικές συνθήκες, να είναι όσο μικρότερες γίνεται με την μέγιστη δυνατότητα εντοπισμού, να εντοπίζονται σε περίπτωση αναγκαίας νυχτερινής πορείας (ανακλαστικά χρώματα), να είναι προσβάσιμες σε άτομα με αναπηρία, να έχουν μικρό κόστος κατασκευής και να είναι ελαφριές ώστε να μεταφέρονται εύκολα για τη σήμανση. Πρέπει να τοποθετούνται κάθετα ως προς τον άξονα πορείας του μονοπατιού και να εξυπηρετούν και τις δύο κατευθύνσεις. Η σήμανση των ορειβατικών μονοπατιών γίνεται με: α) πινακίδες για τα δέντρα, β) πινακίδες με στερέωση σε μεταλλικές σωλήνες, πέτρινες κατασκευές ή κατασκευές από κορμούς δέντρων και γ) χρώματα.»

Στο άρθρο 9 οι πινακίδες να αναφέρονται ως πινακίδες σήμανσης στην πρώτη φράση του άρθρου

Πρεπει να δωθει πρωτεραιοτητα στα υπαρχοντα μονοπατια τοσο για σημανση οσο και για συντηρηση. Ακομα να υπαρχει κινητρο για συχνη χρηση του μονοπατιου,γιατι αλοιμονο στο μονοπατι που δεν περπατιεται συχνα……
Η σημανση να ειναι κατανοητη απο ολους τους πεζοπορους….( ΟΧΙ ΡΟΜΒΟΣ ΜΕΣΑ ΣΕΝΑ ΤΕΤΡΑΓΩΝΟ ΦΟΝΤΟ…οπως το Ε4….ποια γωνια του ρομβου θα ακολουθησει οποιος δεν γνωριζει την εγκυκλειο?)
Ακομα κατασκευες και σημανση σε ξυλινους στυλους ειναι προσκαιρη..Πολυ συντομα το ξυλο καταστρεφεται…ΕΙΝΑΙ ΣΩΣΤΟΤΕΡΟ ΤΑ ΣΗΜΑΤΑ ΝΑ ΜΠΑΙΝΟΥΝ ΠΑΝΩ ΣΕ ΔΕΝΤΡΑ..(υπολογιζοντας την αναπτυξη του δεντρου) η ΣΕ ΜΕΤΑΛΙΚΟΥΣ ΣΤΥΛΟΥΣ ΣΤΕΡΑΙΟΜΕΝΟΥΣ ΜΕ ΤΣΙΜΕΝΤΟ η ΜΕ ΤΑ ΑΝΑΛΟΓΑ ΧΡΩΜΑΤΑ ΣΤΑ ΒΡΑΧΙΑ ΔΙΠΛΑ ΣΤΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ

Σταυρος Μπαδογιαννης
Προεδρος Ορειβατικου Συλλογου Χανιων

Σε γενικές γραμμές συμφωνούμε με την πρώτη παράγραφο του άρθρου, αν εξαιρέσει κανείς πως πάλι εμφανίζεται η αναφορά σε ορειβατικά μονοπάτια. Να σημειώσουμε πως τα ανακλαστικά χρώματα ή υλικά για τον εντοπισμό των πινακίδων σε περίπτωση αναγκαίας νυχτερινής πορείας καλό είναι να είναι προαιρετικός, ανάλογα με το πεδίο στο οποίο κινείται το μονοπάτι.

*επαναλαμβάνουμε και κάποιες από τις παρατηρήσεις μας που είχαν γίνει και σε προηγούμενα άρθρα όπου ήταν σχετικά:

6) Η όσο το δυνατό απλοποίηση του τρόπου κωδικοποίησης και σήμανσης μπορεί να συμβάλλει στην ευκολότερη σήμανση των διαδρομών και την συντήρησή τους. Η μεγάλη ποικιλία σε είδη πινακίδων (χρώματα, κωδικοί) είναι παράγοντες που προσθέτουν εμπόδια. Ένα μονοπάτι μπορεί να ανήκει συγχρόνως σε περισσότερες από μια από τις κατηγορίες που αναφέρονται (αναψυχής, θεματικά-εκπαιδευτικά κλπ) ή ένα τμήμα κάποιου μονοπατιού αναψυχής μπορεί να έχει τα χαρακτηριστικά του αθλητικού:
– Να μην επιλεγεί ποικιλία στους χρωματισμούς των πινακίδων σήμανσης και περιορισμός του είδους του μονοπατιού με αυτόν τον τρόπο. Προτείνουμε για την καλή πληροφόρηση και διευκόλυνση των επισκεπτών να γίνει η ενημέρωση για τις δυνατότητες που παρέχει η διαδρομή στην υποδοχή του μονοπατιού, στις πινακίδες κατεύθυνσης με αναγραφή του αντίστοιχου γράμματος και πιθανόν σε άλλα επιλεγμένα σημεία όπου να φαίνονται οι αντίστοιχοι συμβολισμοί/κωδικοί. Όλα τα παραπάνω μπορεί να αναφέρεται με τον ίδιο τρόπο και στα ενημερωτικά φυλλάδια, στο διαδίκτυο κλπ. Άρθρο11

7) Αν η αναφορά στην κωδικοποίηση της περιοχής, πχ Καρδίτσα, θα αναφέρεται πάνω στα σήματα στην πορεία της διαδρομής, για λόγους απλοποίησης και οικονομίας χώρου:
– Προτείνουμε να περιλαμβάνουν μόνο δυο ψηφία. Για παράδειγμα: Καρδίτσα KR, Καστοριά KS, Καρπενήσι KP, Καβάλα KA…. Άρθρο 12
Καλό θα ήταν ο διαχωρισμός να γίνεται με βάση τους ορεινούς όγκους και όχι τα διοικητικά όρια, αλλά αντιλαμβανόμαστε ότι κάτι τέτοιο είναι πολύπλοκο στην προετοιμασία του

8) Η επιλογή του χρωματισμού καλό είναι να εξυπηρετεί πρωτίστως την ανάγκη καλής διακριτικής ικανότητας σε περιπτώσεις ιδιαίτερων καιρικών συνθηκών, ομίχλη, βροχή, έντονη βλάστηση κλπ. Σήμανση μονόχρωμη σε κόκκινο, πράσινο, πορτοκαλί χρώμα, κι αν ακόμη φέρουν επιγραφή στο εσωτερικό τους, δεν είναι διακριτά. Επίσης η όσο το δυνατό απλούστερη και μικρότερη σε αριθμό επιλογή χρωμάτων και σχεδίων εξυπηρετεί το χαμηλό κόστος κατασκευής αλλά και (κυρίως) την ευκολία συντήρησης πού είναι πολύ δύσκολη διαδικασία και εκεί υπάρχει μεγάλο πρόβλημα. Συνεπώς Η κατηγοριοποίηση δεν έχει καμία χρησιμότητα στην σήμανση παρά μόνον στην περιγραφή των μονοπατιών και στους χάρτες και δεν πρέπει να υπάρχει διαφοροποίηση στην σήμανση :
– Προτείνουμε την διχρωμία στο σχεδιασμό των σημάτων (πινακίδες κατεύθυνσης) κατά μήκος των διαδρομών. Ένα καλό παράδειγμα είναι η κατασκευή αλουμινένιων σημάτων σε κίτρινο χρώμα (εργοστασιακή ηλεκτροστατική βαφή) εντός του οποίου να επικολλάται αυτοκόλλητο (ποιότητας 8ετίας) κόκκινου χρώματος. Εντός του αυτοκόλλητου μπορεί να χαραχτεί ο κωδικός του μονοπατιού που μετά την αφαίρεση θα φαίνεται στο χρώμα της βάσης, το κίτρινο, εικόνα 1. Η αναγραφή οποιουδήποτε στοιχείου μπορεί και να γίνει και σε οποιοδήποτε σημείο του σήματος. Για την οικονομία χώρου ( ιδιαίτερα το τετράγωνο για να αφήσει χώρο πρέπει να είναι μικρότερο σε μέγεθος), ευκολία κατασκευής (ευκολότερη επικόλληση), αντοχή (χωρίς γωνίες το αυτοκόλλητο όπως αν ήταν πχ τετράγωνο ή ρόμβος) το καλύτερο σχήμα αυτοκόλλητου εντός της πινακίδας είναι ο κύκλος. Στις τέσσερις γωνίες της πινακίδας μπορούν να επικολληθούν διάφορα διακριτικά. Άρθρο 11 Β

9) Η σήμανση δευτερευόντων μονοπατιών (κλάδων μονοπατιών) απαιτεί και αυτή να είναι ευδιάκριτη και απλοποιημένη:
– Προτείνουμε η σήμανση να γίνεται με αυτοκόλλητο μπλε χρώματος εντός του κίτρινου τετράγωνου αλουμινίου όπου μπορεί να αναγράφεται ο αριθμός του κλάδου (Πχ KR217-Α), αν για λόγους απλοποίησης αλλά και επειδή αυτοί οι προορισμοί είναι κοντινοί δεν είναι καθόλου απαραίτητο. Στην αρχή του μπορεί να αναφέρεται ο κοντινός προορισμός: μια πηγή, ένα σημείο θέας κλπ.. Η κωδικοποίηση όμως χρειάζεται και μπορεί να διατηρείται για χρήση αρχείου. Μπορεί επίσης να επικολλάται χαρακτηριστικό σχήμα- σύμβολο, αντίστοιχο του προορισμού, παράδειγμα οι εικόνες 2,3 και 4 αν πρόκειται για δευτερεύον μονοπάτι που οδηγεί σε πηγή, σημείο θέας, κλπ. Άρθρο 2 και παράρτημα ΙΙ εικ. 27

10) Επειδή σε πολλές περιοχές, όπως και στην δική μας, έχει ήδη στηθεί δίκτυο μονοπατιών, καλό είναι να ληφθεί μέριμνα εκεί όπου το είδος σήμανσης έχει γίνει με μια παρόμοια λογική να μπορεί να ενσωματωθεί στο νέο σύστημα:
– Προτείνουμε για τα υφιστάμενα μονοπάτια να προβλεφτεί η δυνατότητα πιστοποίησής με ταυτόχρονη συμπλήρωση πάνω στις κάθε είδους πινακίδες των μονοπατιών όπου να επικολλάται αυτοκόλλητο με τον νέο τρόπο κωδικοποίησης. Η αρίθμηση, αν δεν εξυπηρετείται κάποιος άλλος σκοπός, να μην ακολουθεί υποχρεωτικά την αύξουσα ακολουθία, δλδ. Για παράδειγμα στην περιοχή της Καρδίτσας έχουμε σηματοδοτήσει δεκάδες μονοπάτια την τελευταία πενταετία, περί τα δεκαπέντε είναι ολοκληρωμένα και γύρω στα τριάντα είναι σε τελικό στάδιο. Η κωδικοποίηση που εμφανίζεται στις πινακίδες αποτελείται από ένα γράμμα για κάθε μια από τις τέσσερις περιοχές που χωρίστηκε ο νομός (ABZK), και έναν μονοψήφιο ή διψήφιο αριθμό, πχ Κ1. Στην προκειμένη περίπτωση μπορεί αν ακολουθηθεί ο νέος τρόπος κωδικοποίησης αν ένα μονοπάτι με κωδικό πχ Β17 θα μπορούσε να αλλαχτεί σε KR217.

Οι μεταλλικές σωλήνες που αναφέρονται στο β έχουν τα μειονεκτήματα του μεγάλου κόστους κατασκευής επειδή χρειάζονται μπετόν για να σταθούν στα βουνά,το οποίο μπετόν το ξερνάει η γή μαζί με την πινακίδα μετά από μερικά χρόνια, όπως έχει γίνει στον Λούσιο ποταμό (στη διάθεσή σας φωτό). Αντιπροτείνουμε καρφωτούς πασσάλους περίφραξης τύπου ¨Γ¨ βαμμένους πράσινους ή καφέ με μηδαμινό κόστος και τεράστια αντοχή.

Απαιτείται μεγάλη προσοχή να μην γίνεται άσκοπη πυκνή σήμανση. Δεν είναι λίγα τα παραδείγματα μονοπατιών που είναι υπερβολικά «φορτωμένα». Επίσης να απαγορεύεται η σήμανση με κορδέλες, σπρέυ και γενικά οι προσωρινές σημάνσεις, φαινόμενο που παρατηρούμε σε αγώνες τρεξίματος ή ποδηλατικούς αγώνες. Χωρίς μάλιστα σεβασμό της υπάρχουσας σήμανσης ή των συμβόλων/χρωμάτων που την χαρακτηρίζει.