Για την καταγραφή της αυθαίρετης δόμησης το Παρατηρητήριο Δομημένου Περιβάλλοντος:
α) Αξιοποιεί κάθε υπάρχον τεχνικό εργαλείο και τεχνογνωσία σχετικά με γεωχωρικά δεδομένα, όπως ενδεικτικά: αεροφωτογραφίες, σύνδεση με υπόβαθρα Ε.Κ.Χ.Α, συσχέτιση με δασικούς χάρτες, διαγράμματα εγκεκριμένων οριογραμμών καθορισμού αιγιαλού και παραλίας δορυφορικές λήψεις,
β) Σαρώνει με ηλεκτρονικά μέσα την Επικράτεια για τον εντοπισμό και την καταγραφή κάθε αυθαίρετης κατασκευής,
γ) Καταγράφει ανά Δήμο κάθε εντοπισμένη αυθαίρετη κατασκευή
δ) Προβαίνει σε δειγματοληπτικούς ελέγχους δύο φορές ετησίως και σε ποσοστό 10%, των πορισμάτων των ελεγκτών δόμησης
ε) Ενημερώνει το Μητρώο Ταυτότητας Κτιρίου και το ηλεκτρονικό αρχείο οικοδομικών αδειών με στοιχεία που συλλέγονται από:
i) τις κατά τόπους αρμόδιες Υ.ΔΟΜ.
ii) τις εκθέσεις των Ελεγκτών Δόμησης
iii) τις βεβαιώσεις που συντάσσουν οι ιδιώτες μηχανικοί με τα στοιχεία νομιμότητας του κτιρίου κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 64.
Πρεπει να γινει σαφης διακριση στον Νομο μεταξυ αυθαιρετης δομησης και παραβατικοτητας δομησης. Η ειδοποιος διαφορα ειναι στο οτι η αυθαιρετη δομηση προσαυξανει τον λειτουργικο χωρο ( εμβαδο ή ογκο ) κτηριου και εχει και οικονομικο κινητρο. Αντιθετα η παραβατικη δομηση αφορα ασυμφωνια μελετης και κατασκευης σε δευτερευοντα στοιχεια δομησης, των κτηριων πχ. εσωτερικες τροποποιησεις , αλλαγη οψης λογω διαφορετικου κιγκλιδωματος εξωστων, κατασκευη τζακιου , αλλαγη τροπου θερμενσης διαμερισματος , αλλαγη χρησης απο κατυοικια σε γραφειο κα. Τα στοιχεια αυτα δεν θα επρεπε να λαμβανονται υποψη στον ελεγχο και να χαρακτηριζονται ως αυθαιρετα διοτι , στην διαρκεια της ζωης ενος δομηματος ειναι δυνατον , για να προσαρμοζεται στις αναγκες των χρηστων και των χρησεων να αναμοργωνεται. Ακομη , οι κανονισμοι δομησης του παρελθοντος ,και ο τροπος εκδοσης των ΟΑ , εχει αλλαξει τα τελευταια χρονια και οι διαστασεις των κτηριων εχουν μικροαλλαγες που οφειλονται στο οτι δεν υπηρχαν ακριβη τοπογραφικα , ή η υπαρξη γειτονικων κτισματων κατα την δομηση επεβαλε μικροτροποποιησεις που δεν υπεπιπταν σε γνωση των ιδιοκτητων , και ακομη οι διαστασεις που εμφανιζονται στα σχεδια αφορουν σε διαστασεις κτιστη και οχι τελικες που τελικα μετρουμενες διαφερουν απο τις αντιστοιχες της μελετης.Προτεινεται η τροποποιση των διαστασεων και του εμβαδου εως +- 5% να μη χαρακτηριζονται αυθαιρετα αλλα παραβατικα. Επισης Παραβατικα πρεπει να χαρακτηριζονται και τα στοιχεια κτηριων που ειναι ΝΟΜΙΜΑ μεν αλλα ΔΕΝ ΕΜΦΑΝΙΖΟΝΤΑΙ στα σχεδια της ΜΕΛΕΤΗΣ. Η παραβατικοτητα να μην αποτελει λογο αναστολης μεταβιβασης.
Παρακαλώ για την λύση του προβλήματος που αφορά χτίσματα σε εκτός σχεδίου περιοχές σε εξ αδιαιρέτου οικόπεδα (γήπεδα) ώστε να μπορούν πλέον να τακτοποιήσουν το τμήμα του κτιρίου που τους αναλογεί. Στόχος του παραπάνω είναι η δήλωση-τακτοποίηση του αυθαίρετου τμήματος που αναλογεί στον καθένα με σκοπό την διατήρησή του και την επισκευή του. Αποτελεί μεγάλο πρόβλημα ειδικά στα χτίσματα της επαρχίας που περιήλθαν στους σημερινούς κατόχους μέσω κληρονομιάς.