Άρθρο 11 – Κατάρτιση και τροποποίηση των Κωδίκων των Αγορών, του Κώδικα Συναλλαγών Ηλεκτρικής Ενέργειας και του Κώδικα Διαχείρισης του Συστήματος

1. Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τους σχετικούς ευρωπαϊκούς Κανονισμούς, οι όροι και προϋποθέσεις λειτουργίας των Αγορών καθορίζονται στον Κώδικα Χονδρικής Αγοράς Προθεσμιακών Προϊόντων Ηλεκτρικής Ενέργειαςν, στον Κώδικα Αγοράς Επόμενης Ημέρας, στον Κώδικα Ενδοημερήσιας Αγοράς, στον Κώδικα Αγοράς Εξισορρόπησης και στον Κώδικα Διαχείρισης του Συστήματος , αντίστοιχα.
2. Κάθε Κώδικας καταρτίζεται από τον Διαχειριστή της συγκεκριμένης Αγοράς σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς, όσον αφορά τα θέματα που εμπίπτουν στις αρμοδιότητές τους, και υποβάλλεται στη ΡΑΕ. Η ΡΑΕ, κατόπιν δημόσιας διαβούλευσης και αφού προβεί σε τυχόν τροποποιήσεις και προσθήκες, εκδίδει με απόφασή της, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, τους ανωτέρω Κώδικες. Οι Κώδικες δύνανται να τροποποιούνται είτε με πρωτοβουλία της ΡΑΕ, όταν το κρίνει σκόπιμο, λόγω ιδίως της εμπειρίας που αποκτά από την εφαρμογή τους, τυχόν τροποποιήσεων του νομοθετικού πλαισίου και ιδίως των κανονιστικών πράξεων που εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότηση του Κανονισμού (ΕΚ) 714/2009, καθώς και των προτάσεων των Συμμετεχόντων, είτε κατόπιν σχετικού αιτήματος των Διαχειριστών. Εφόσον του ζητηθεί, ο αρμόδιος Διαχειριστής υποβάλλει στη ΡΑΕ σχετική εισήγηση. Οι αποφάσεις τροποποίησης των Κωδίκων δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και πριν την έκδοσή τους διενεργείται δημόσια διαβούλευση, υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 29 του ν. 4001/2011.
3. Στους Κώδικες των Αγορών καθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις λειτουργίας των Αγορών και ιδίως τα ακόλουθα:
(α) Οι Συμμετέχοντες, η διαδικασία εγγραφής και συμμετοχής τους, καθώς και ο τύπος και ο χρόνος υποβολής των Εντολών Συναλλαγών.
(β) Οι υποχρεώσεις και τα δικαιώματα των Συμμετεχόντων, καθώς και η συνεργασία τους με τον Διαχειριστή εκάστης Αγοράς και με σκοπό την ομαλή λειτουργία της.
(γ) Τυχόν εξειδίκευση και συμπλήρωση των αρμοδιοτήτων των Διαχειριστών, όπως καθορίζονται στα άρθρα 6, 7, 8, 9 και 10 του παρόντος νόμου και στις λοιπές διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας.
(δ) Το πλαίσιο συνεργασίας μεταξύ των Διαχειριστών των Αγορών και με λοιπούς φορείς, ιδίως όσον αφορά τις απαιτήσεις ανταλλαγής δεδομένων και τις διεπαφές των σχετικών Αγορών.
(ε) Ο τρόπος, η διαδικασία και οι όροι συνεργασίας μεταξύ του Διαχειριστή του ΕΣΜΗΕ και των λοιπών Διαχειριστών των Αγορών για την ομαλή λειτουργία της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας σε συνάρτηση με την αδιάκοπη, αξιόπιστη και οικονομικά αποδοτική λειτουργία του ΕΣΜΗΕ.
(στ) Οι κανόνες και οι καθημερινές διαδικασίες διεξαγωγής των συναλλαγών και Εκκαθάρισης Αγοράς.
(ζ) Οι διαδικασίες Κάλυψης, Εκκαθάρισης και Διακανονισμού των Συναλλαγών, λαμβάνοντας υπόψη και τα προβλεπόμενα στο άρθρο 8 του παρόντος νόμου.
(η) Η τήρηση των αναγκαίων λογαριασμών για τη λειτουργία των Αγορών και τη διευθέτηση των συναλλαγών και ο φορέας διαχείρισής τους.
(θ) Ο τρόπος, η έκταση, οι όροι και οι προϋποθέσεις σύμφωνα με τους οποίους, κατά την κατανομή του φορτίου στις διαθέσιμες εγκαταστάσεις παραγωγής, ο Διαχειριστής του ΕΣΜΗΕ δίνει προτεραιότητα:
(αα) Στις εγκαταστάσεις παραγωγής που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, καθώς και στις εγκαταστάσεις συμπαραγωγής, σύμφωνα με το άρθρο 9 του ν. 3468/2006.
(ββ) Σε εγκαταστάσεις παραγωγής που χρησιμοποιούν πρωτογενή ενέργεια από εγχώρια ενεργειακά καύσιμα μέχρι ποσοστού 15% της συνολικής ποσότητας πρωτογενούς ενέργειας, η οποία είναι αναγκαία για την παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώνεται στην ελληνική επικράτεια κατά τη διάρκεια ενός (1) ημερολογιακού έτους.
(ι) Οι διαδικασίες έγκρισης από τη ΡΑΕ και ανάκτησης από τους Διαχειριστές των τελών για το κόστος λειτουργίας των Αγορών.
(ια) Η επιβολή προστίμων ή άλλων κυρώσεων σε περίπτωση μη συμμόρφωσης των Συμμετεχόντων με τους κανόνες λειτουργίας των Αγορών.
(ιβ) Οι κανόνες για τη διασφάλιση της αδιάλειπτης, απρόσκοπτης και ασφαλούς λειτουργίας των πληροφοριακών συστημάτων που διαθέτουν οι Διαχειριστές.
(ιγ) Ο τρόπος και η διαδικασία δημοσίευσης των απαραίτητων πληροφοριών για τη λειτουργία των Αγορών και τη συμμετοχή σε αυτές.
(ιδ) Ο τρόπος και η διαδικασία προστασίας των εμπορικά ευαίσθητων δεδομένων των Συμμετεχόντων.
(ιε) Η διαδικασία εξωδικαστικής επίλυσης των διαφορών μεταξύ των Συμμετεχόντων και των Διαχειριστών των Αγορών.
(ιστ) Κάθε άλλη ρύθμιση απαραίτητη για την εύρυθμη, διαφανή και αποδοτική λειτουργία κάθε Αγοράς.
4. Μεθοδολογίες, παράμετροι και άλλες ειδικές εγκρίσεις που προβλέπονται από τους Κώδικες των Αγορών, αποφασίζονται από τη ΡΑΕ, μετά από εισήγηση των Διαχειριστών των Αγορών και δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
5. Πέραν των ρυθμιστικών μέτρων που λαμβάνονται από τη ΡΑΕ βάσει του άρθρου 23 του ν.4001/2011, στους Κώδικες δύναται να προβλέπονται περαιτέρω μέτρα που αποβλέπουν στην εύρυθμη λειτουργία της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και την προώθηση του αποτελεσματικού ανταγωνισμού σε αυτή. Τα μέτρα αυτά είναι δυνατόν να αφορούν σε ειδικές ρυθμίσεις αντιστάθμισης τυχόν δεσπόζουσας επιρροής στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, ειδικούς ρυθμιστικούς όρους και κανόνες με αντικείμενο τη διασφάλιση της ισότιμης συμμετοχής σε αυτή, ρυθμίσεις που αφορούν στη βελτίωση της ρευστότητας των Αγορών, όπως περιορισμοί και κανόνες στους οποίους πρέπει να συμμορφώνονται οι Εντολές Συναλλαγών των Συμμετεχόντων, καθώς και τη θέσπιση μηχανισμών εικονικών εγκαταστάσεων ηλεκτροπαραγωγής, δια των οποίων, είτε καθίσταται διαθέσιμη ορισμένη ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας, είτε παρέχεται πρόσβαση σε τμήμα του παραγωγικού δυναμικού για ορισμένο χρονικό διάστημα.
6. Για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής λειτουργίας της αγοράς δύναται, με απόφαση της ΡΑΕ, να καθορίζεται ανώτατο ποσοστό συναλλαγών μέσω Συμβάσεων αγοράς και πώλησης Προθεσμιακών Προϊόντων Ηλεκτρικής Ενέργειαςγια τους Συμμετέχοντες ανά χαρτοφυλάκιο προμήθειας.
7. Για τις Εντολές Συναλλαγών των Συμμετεχόντων η ΡΑΕ δύναται με απόφασή της να καθορίζει το ανώτατο και κατώτατο όριο τιμής τους.
8. Με απόφαση της ΡΑΕ εκδίδονται εγχειρίδια για τις λεπτομέρειες εφαρμογής των Κωδίκων των Αγορών, σύμφωνα με τη διαδικασία της παραγράφου 2.
9. Στον Κώδικα Χονδρικής Αγοράς Προθεσμιακών Προϊόντων Ηλεκτρικής Ενέργειαςκαθορίζονται και εξειδικεύονται επιπλέον ιδίως τα ακόλουθα:
(α) Τα χαρακτηριστικά των Προθεσμιακών Προϊόντων Ηλεκτρικής Ενέργειαςπου συναλλάσονται εντός της Χονδρικής Αγοράς Προθεσμιακών Προϊόντων Ηλεκτρικής Ενέργειας.
(β) Οι κανόνες και οι διαδικασίες για τον υπολογισμό των Θέσεων των Συμμετεχόντων.
10. Στον Κώδικα Αγοράς Επόμενης Ημέρας καθορίζονται και εξειδικεύονται επιπλέον ιδίως τα ακόλουθα:
(α) Η διαδικασία για την καταχώρηση των ποσοτήτων ενέργειας που έχουν αποτελέσει αντικείμενο συναλλαγής μέσω Συμβάσεων αγοράς και πώλησης Προθεσμιακών Προϊόντων Ηλεκτρικής Ενέργειας.
(β) Οι διαδικασίες που ακολουθούνται από τον ΟΔΑΗΕ και τον Διαχειριστή του ΕΣΜΗΕ για την επίτευξη της σύζευξης της ενιαίας αγοράς επόμενης ημέρας, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κανονισμού (ΕΕ) 2015/1222.
(γ) Οι διαδικασίες ελέγχου της τήρησης του ανώτατου ποσοστού συμμετοχής κάθε Συμμετέχοντα σε συναλλαγές μέσω Προθεσμιακών Συμβάσεων, καθώς και η επιβολή προστίμων ή άλλων κυρώσεων σε περίπτωση μη συμμόρφωσης.
11. Στον Κώδικα Ενδοημερήσιας Αγοράς καθορίζονται και εξειδικεύονται επιπλέον ιδίως τα ακόλουθα:
(α) οι διαδικασίες που ακολουθούνται από τον ΟΔΑΗΕ και τον Διαχειριστή του ΕΣΜΗΕ για την επίτευξη της σύζευξης της ενιαίας ενδοημερήσιας αγοράς, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κανονισμού (ΕΕ) 2015/1222 καθώς και των συμπληρωματικών ενδοημερήσιων περιφερειακών ή/και εθνικών δημοπρασιών.
(β) οι ρυθμίσεις σχετικά με τη λειτουργία της Ενδοημερήσιας Αγοράς κατά την περίοδο πριν την επίτευξη της σύζευξης της ενιαίας ενδοημερήσιας αγοράς, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κανονισμού (ΕΕ) 2015/1222.
12. Στον Κώδικα Αγοράς Εξισορρόπησης καθορίζονται επιπλέον ιδίως τα ακόλουθα:
(α) Τα κριτήρια, οι κανόνες, οι διαδικασίες που εφαρμόζει ο Διαχειριστής του ΕΣΜΗΕ για τον υπολογισμό της διαθέσιμης μεταφορικής ικανότητας στις διασυνδέσεις του ΕΣΜΗΕ στους Συμμετέχοντες, αναφορικά με την Αγορά Εξισορρόπησης.
(β) Τα κριτήρια, οι κανόνες και οι διαδικασίες που εφαρμόζει ο Διαχειριστής του ΕΣΜΗΕ για την Κατάρτιση του Προγράμματος Κατανομής. Για τον καθορισμό των κριτηρίων, μεταξύ άλλων, λαμβάνονται υπόψη:
(αα) Ο προγραμματισμός εγχύσεων ηλεκτρικής ενέργειας στο Σύστημα και απορροφήσεων ηλεκτρικής ενέργειας από το Σύστημα, όπως έχει προκύψει από την Αγορά Επόμενης Ημέρας και την Ενδοημερήσια Αγορά.
(ββ) Τα τεχνικά χαρακτηριστικά των εγκαταστάσεων των Συμμετεχόντων, καθώς και των Διασυνδέσεων.
(γγ) Οι τεχνικοί περιορισμοί του Συστήματος.
(γ) Τα κριτήρια, οι κανόνες και οι διαδικασίες που εφαρμόζει ο Διαχειριστής του ΕΣΜΗΕ για την κάλυψη των απωλειών του Συστήματος.
(δ) Ο τρόπος, η διαδικασία και οι όροι διαχείρισης της υδροηλεκτρικής παραγωγής και της διαχείρισης των αποθεμάτων ύδατος στους ταμιευτήρες, λαμβάνοντας υπόψη και τις ρυθμίσεις του ν. 3199/2003 (Α` 280).
(ε) Οι ορισμοί και τα χαρακτηριστικά των προϊόντων εξισορρόπησης, καθώς και ο τρόπος υπολογισμού των τιμών για την αποζημίωση κάθε υπηρεσίας και προϊόντος.
(στ) Η διαδικασία επιμερισμού του κόστους ή τυχόν πλεονάσματος που προκύπτει για τον Διαχειριστή του ΕΣΜΗΕ από την Αγορά Εξισορρόπησης.
(ζ) Οι διαδικασίες ενεργοποίησης των υπηρεσιών, έκδοσης εντολών προς τους Συμμετέχοντες, επιβολής τυχόν χρεώσεων σε περίπτωση μη συμμόρφωσής τους με τις εντολές του Διαχειριστή καθώς και επιβολής τυχόν προστίμων για τη μη παροχή υπηρεσιών εξισορρόπησης.
(η) Ο τρόπος, η διαδικασία και οι όροι υπολογισμού των τιμών και της εκκαθάρισης των Αποκλίσεων.
(θ) Το είδος και οι λεπτομέρειες σχετικά με τα στοιχεία που ο Διαχειριστής του ΕΣΜΗΕ πρέπει να γνωστοποιεί σε τακτική βάση σχετικά με τις περικοπές ενέργειας που παράγεται από ΑΠΕ για λόγους ασφάλειας του Συστήματος, καθώς και μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται από τον αρμόδιο Διαχειριστή, ώστε να ελαχιστοποιούνται οι περικοπές αυτές.
(ι) Ο τρόπος συλλογής πληροφοριών σχετικά με την πρωτογενή μορφή ενέργειας που χρησιμοποιούν όσοι εγχέουν ηλεκτρική ενέργεια στο Σύστημα, καθώς και με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, τουλάχιστον όσον αφορά τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.
13. Πέραν των ανωτέρω, στους Κώδικες των Αγορών, τον Κώδικα Συναλλαγών Ηλεκτρικής Ενέργειας, τον Κώδικα Διαχείρισης του Συστήματος και τα εν ισχύ Εγχειρίδιά τους, καθορίζονται:
(α) Η διαδικασία εγγραφής Φορέων Εκπροσώπησης στο Μητρώο Συμμετεχόντων,
(β) Η διαδικασία και ο τρόπος μεταβίβασης από τους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας, του καταναλωτές και τους εν δυνάμει Συμμετέχοντες, στους Φο.Σ.Ε. των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων τους, σχετικά με τη Συμμετοχή, την Εκκαθάριση, την Τιμολόγηση και το Διακανονισμό των Συναλλαγών τους.
(γ) Λοιπές διατάξεις που αφορούν τις αρμοδιότητες και την λειτουργία των Φο.Σ.Ε.