1. α) Τα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια αποτελούν σύνολα κειμένων, χαρτών ή και διαγραμμάτων, με τα οποία παρέχονται, κατευθύνσεις χωρικής ανάπτυξης και οργάνωσης σε περιφερειακό επίπεδο, ιδίως, για:
αα) την αποτίμηση, ανάδειξη και αξιοποίηση των ιδιαίτερων αναπτυξιακών και γενικότερα χωρικών χαρακτηριστικών κάθε Περιφέρειας για την ισότιμη ένταξη της στον διεθνή, κοινοτικό και εθνικό χώρο,
ββ) τη χωρική διάρθρωση των βασικών παραγωγικών τομέων και κλάδων,
γγ) τη χωρική διάρθρωση των περιφερειακών δικτύων μεταφορών και της λοιπής τεχνικής υποδομής περιφερειακού ενδιαφέροντος,
δδ) τη διάρθρωση του περιφερειακού χώρου (πρότυπο χωρικής οργάνωσης) καθώς και τη χωρική οργάνωση και δομή του οικιστικού δικτύου,
εε) την οικιστική ανάπτυξη και ανασυγκρότηση του αστικού χώρου,
στ) την ανάδειξη, προβολή και προστασία της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, καθώς και του οικιστικού και αρχιτεκτονικού περιβάλλοντος, εκάστης Περιφέρειας,
ζζ) τον προσδιορισμό ενεργών παρεμβάσεων και προγραμμάτων χωροταξικού και αστικού χαρακτήρα, όπως ιδίως οι Περιοχές Ειδικών Χωρικών Παρεμβάσεων και τα Σχέδια Ολοκληρωμένων Αστικών Παρεμβάσεων.
ηη) την προστασία του πολιτιστικού και φυσικού τοπίου.
β) Στα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια περιλαμβάνονται και οι εγκεκριμένοι οργανωμένοι υποδοχείς δραστηριοτήτων καθώς και τα εγκεκριμένα σχέδια δημόσιων ή ιδιωτικών επενδύσεων μεγάλης κλίμακας σύμφωνα με τις διατάξεις που τις διέπουν.
γ) Τα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια περιλαμβάνουν σε ειδικό παράρτημα, που συνοδεύεται από κείμενα και διαγράμματα κατάλληλης κλίμακας, κατευθύνσεις ανά Δήμο που αφορούν ιδίως τα εξής:
αα) τη χωροταξική και αναπτυξιακή φυσιογνωμία,
ββ) τη διάρθρωση και δομή του οικιστικού δικτύου και την οικιστική ανάπτυξη,
γγ) την προστασία και ανάδειξη του φυσικού, πολιτιστικού και δομημένου περιβάλλοντος,
δδ) τα υπερτοπικά/ διαδημοτικά δίκτυα υποδομής,
εε) τη χωρική οργάνωση των παραγωγικών δραστηριοτήτων ή άλλων χρήσεων στον μη αστικό, ιδίως, χώρο.
δ) Τα Παραρτήματα περιέχουν επίσης γενικές διατάξεις χρήσεων γης και δόμησης με ισχύ μέχρι τη θεσμοθέτηση υποκείμενου ρυθμιστικού σχεδιασμού για την προστασία και ανάδειξη του περιβάλλοντος και της υπαίθρου με ιδιαίτερη αναφορά στην προστασία της γεωργικής γης.
ε) Τα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια συνοδεύονται από Πρόγραμμα Έργων, Ενεργειών και Προτεραιοτήτων, στο οποίο εξειδικεύονται οι απαιτούμενες για την εφαρμογή τους ενέργειες, έργα, ρυθμίσεις, μέτρα και προγράμματα καθώς και οι φορείς και το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής τους.
στ) Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια εκπονούνται για όλες τις Περιφέρειες της Χώρας, πλην της Περιφέρειας Αττικής.
2. α) Τα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια εναρμονίζονται με τις κατευθύνσεις των Εδικών Χωροταξικών Πλαισίων, τις οποίες συντονίζουν, εξειδικεύουν ή και συμπληρώνουν. Κατά την κατάρτισή τους λαμβάνονται υπόψη οι άξονες και οι στόχοι της Εθνικής Χωρικής Στρατηγικής, το περιφερειακό πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, τα προγράμματα περιφερειακής ανάπτυξης καθώς και άλλα γενικά ή ειδικά αναπτυξιακά προγράμματα, πολιτικές και στρατηγικές που επηρεάζουν τη διάρθρωση και ανάπτυξη του χώρου.
β) Σε περιπτώσεις που προκύπτουν ασάφειες ή αντικρουόμενες κατευθύνσεις μεταξύ των Πλαισίων του Περιφερειακού Σχεδιασμού και των Ειδικών Χωροταξικών Πλαισίων ή μεταξύ των Ειδικών Χωροταξικών Πλαισίων εκδίδεται σχετική απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας και των συναρμοδίων Υπουργών ως προς την ισχύουσα κατεύθυνση, ύστερα από αιτιολογημένη εισήγηση της αρμόδιας υπηρεσίας και σύμφωνη γνώμη του Εθνικού Συμβουλίου. Με απόφαση του Υπουργού ΠΕΝ που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως μπορεί να καθορίζεται κάθε λεπτομέρεια για την υλοποίηση της παρούσας διάταξης.
3. Στο αναπτυξιακό πρόγραμμα κάθε Περιφέρειας περιλαμβάνονται κατά προτεραιότητα τα έργα και οι δράσεις που προωθούν την εφαρμογή των Περιφερειακών Χωροταξικών Πλαισίων σύμφωνα και με το πρόγραμμα ενεργειών και προτεραιοτήτων των τελευταίων.
4. α) Τα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια εκπονούνται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας μετά από σχετική ενημέρωση της οικείας Περιφέρειας και υπό την επίβλεψη κοινών με την Περιφέρεια επιτροπών.
β) Για την έγκριση των Περιφερειακών Χωροταξικών Πλαισίων απαιτείται η προηγούμενη γνώμη του οικείου Περιφερειακού Συμβουλίου, η οποία παρέχεται μέσα σε προθεσμία δύο (2) μηνών από τη λήψη της σχετικής μελέτης. Μετά την παρέλευση της ανωτέρω προθεσμίας η διαδικασία συνεχίζεται χωρίς τη σχετική γνώμη. Ειδικά για τη χωρική διάρθρωση παραγωγικών τομέων ή κλάδων και περιφερειακών δικτύων μεταφορών και λοιπής τεχνικής υποδομής απαιτείται επιπλέον η γνώμη των κατά περίπτωση αρμόδιων Υπουργείων, η οποία παρέχεται εντός προθεσμίας δύο (2) μηνών από τη λήψη της σχετικής μελέτης. Μετά την παρέλευση της ανωτέρω προθεσμίας η διαδικασία συνεχίζεται χωρίς τη σχετική γνώμη.
γ) Το Εθνικό Συμβούλιο διατυπώνει γνώμη, σύμφωνα με την παρ. 8 του άρθρου 4, για το περιεχόμενο των εκπονούμενων Περιφερειακών Χωροταξικών Πλαισίων εντός προθεσμίας ενός (1) μηνός από την υποβολή του σχετικού ερωτήματος. Μετά την παρέλευση της ανωτέρω προθεσμίας η διαδικασία συνεχίζεται χωρίς τη σχετική γνώμη.
δ) Τα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια υπόκεινται σε διαδικασία Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης κατά τις κείμενες διατάξεις. Οι σχετικές Στρατηγικές Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) εγκρίνονται μαζί με τα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια με αποφάσεις του Υπουργού ΠΕΝ, οι οποίες δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Οι διαδικασίες διαβούλευσης των Περιφερειακών Χωροταξικών Πλαισίων και των οικείων ΣΜΠΕ είναι κοινές.
5. α) Το ΥΠΕΝ με τη συνδρομή των Περιφερειών παρακολουθεί και αξιολογεί την εφαρμογή των Περιφερειακών Χωροταξικών Πλαισίων. Για το σκοπό αυτό, συντάσσει ανά πενταετία τουλάχιστον εκθέσεις παρακολούθησης, στις οποίες αναφέρονται ο τρόπος εφαρμογής, πιθανά προβλήματα που παρουσιάστηκαν καθώς και ο βαθμός ενσωμάτωσης των κατευθύνσεων τους στα υποκείμενα επίπεδα σχεδιασμού. Στις ίδιες εκθέσεις υποδεικνύονται ενέργειες και δράσεις που κατά περίπτωση απαιτούνται για την αποτελεσματική εφαρμογή των Περιφερειακών Στρατηγικών και κατευθύνσεων και επισημαίνονται ενέργειες και δράσεις που δεν εναρμονίζονται με αυτές τις κατευθύνσεις.
β) Τα πορίσματα των εκθέσεων αυτών διαβιβάζονται από τον Υπουργό ΥΠΕΝ στα συναρμόδια Υπουργεία, φορείς και υπηρεσίες, προκειμένου να λαμβάνονται υπόψη στις δράσεις και έργα που άπτονται των αρμοδιοτήτων τους.
6. α) Τα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια αναθεωρούνται ανά πενταετία, εφόσον προκύπτει τεκμηριωμένη προς τούτο ανάγκη από τις εκθέσεις παρακολούθησης. Στο χρονικό αυτό διάστημα είναι κατ’ εξαίρεση δυνατή η τροποποίησή τους, με στόχο τη βελτίωση και την επικαιροποίησή τους, προκειμένου:
αα) να αντιμετωπισθούν ζητήματα που ανακύπτουν από την προώθηση ή εφαρμογή προγραμμάτων και δράσεων διεθνούς, ευρωπαϊκού, διασυνοριακού, διακρατικού ή διαπεριφερειακού χαρακτήρα,
ββ) να αντιμετωπισθούν εξαιρετικές ανάγκες από φυσικές ή τεχνολογικές καταστροφές και κινδύνους στο επίπεδο της οικείας Περιφέρειας,
γγ) να αντιμετωπισθούν εξαιρετικές και απρόβλεπτες ανάγκες και νέα δεδομένα, για έργα εθνικής ή περιφερειακής σημασίας τα οποία δεν περιλαμβάνονταν στον αρχικό σχεδιασμό,
δδ) να προσαρμοσθούν σε νέα δεδομένα και κατευθύνσεις χωρικού σχεδιασμού που προκύπτουν από την έγκριση, αναθεώρηση ή τροποποίηση Εθνικών Χωροταξικών Πλαισίων.
β) Για την αναθεώρηση και τροποποίηση των Περιφερειακών Χωροταξικών Πλαισίων ακολουθείται η διαδικασία της παραγράφου 4.
7. Με Απόφαση του Υπουργού ΠΕΝ μπορεί να επέρχονται εντοπισμένες και μη ουσιώδεις τροποποιήσεις στα εγκεκριμένα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια όπως γραμματικές διατυπώσεις, διορθώσεις σφαλμάτων, αποσαφηνίσεις διατυπώσεων, εναρμόνιση κειμένων και διαγραμμάτων.
8. α) Για την Αττική θέση Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου επέχει το Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας, όπως εκάστοτε ισχύει.
β) Κατά την εκπόνηση των Περιφερειακών Χωροταξικών Πλαισίων εξετάζονται ζητήματα αλληλεπίδρασης και τυχόν επικαλύψεων μεταξύ σχεδίων όμορων Περιφερειών.
γ) Κατά την κατάρτιση του Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου Κεντρικής Μακεδονίας, πέραν των οριζομένων του παρόντος:
αα) Ενσωματώνονται ισχύουσες κατευθύνσεις του Ρυθμιστικού Σχεδίου της Θεσσαλονίκης δυνάμενες να εξειδικεύονται ή και να συμπληρώνονται,
ββ) Λαμβάνεται υπόψη ο μητροπολιτικός ρόλος της Θεσσαλονίκης και οι λειτουργικές εξαρτήσεις και επιρροές μεταξύ του μητροπολιτικού κέντρου και των λοιπών περιοχών και περιλαμβάνονται κατευθύνσεις για την αξιοποίηση των δυνατοτήτων της Θεσσαλονίκης σε εθνική και διεθνή κλίμακα και για τη στρατηγική χωρική οργάνωση της μητροπολιτικής αυτής περιοχής.
9. Με απόφαση Υπουργού ΠΕΝ που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως καθορίζονται προδιαγραφές για την εκπόνηση, αξιολόγηση και τροποποίηση των Περιφερειακών Χωροταξικών Πλαισίων και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια.
10. α) Όπου στις διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας αναφέρονται τα «Περιφερειακά Πλαίσια Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης» νοούνται εφεξής τα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια του παρόντος άρθρου.
β) Η αναθεώρηση και τροποποίηση των εγκεκριμένων κατά τη δημοσίευση του νόμου αυτού Περιφερειακών Πλαισίων Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης γίνεται κατά τις διατάξεις του παρόντος άρθρου.
(α) Η διαδικασία άρσης ασαφειών και αντικρουόμενων κατευθύνσεων της 2ης παραγράφου [εδάφιο β)], η οποία προέρχεται από τον ν. 4269/2014 [άρθρο 6 παρ. 2 β)] καταλήγει σε τροποποίηση ενός χωροταξικού πλαισίου (αυτού του οποίου η κατεύθυνση κρίνεται ως «μη ισχύουσα»). Η τροποποίηση αυτή μπορεί να απαιτεί Στρατηγική Περιβαλλοντική Εκτίμηση κατά τις κείμενες διατάξεις.
(β) Δεν είναι σαφές το νόημα της πρόβλεψης ότι τα ΠΧΠ «συντονίζουν» τις κατευθύνσεις των Ειδικών Χωροταξικών Πλαισίων. Από κανένα σημείο του νομοσχεδίου δεν συνάγεται η εκτίμηση της εισηγητικής έκθεσης ότι «τα Περιφερειακά Πλαίσια θα μπορούν… να τροποποιούν κανονιστικές και γενικότερα ρητές κατευθύνσεις των ΕΧΠ μόνο προς το αυστηρότερο και εφόσον τεκμηριώνεται η αναγκαιότητα τους λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών και αναπτυξιακών/ ενδογενών χαρακτηριστικών της Περιφέρειας».
(γ) Η προσαρμογή των ΠΧΠ στις «κατευθύνσεις» των «Εθνικών Χωροταξικών προβλέπεται στην 6η παράγραφο [εδάφιο α) σημείο δδ)]. Ωστόσο, το νομοσχέδιο δεν προβλέπει «Εθνικά Χωροταξικά Πλαίσια» – μόνο «Εθνική Χωρική Πολιτική» και «Ειδικά» Χωροταξικά Πλαίσια. Θα πρέπει συνεπώς να διευκρινιστεί σε ποια ακριβώς επίπεδα σχεδιασμού θα πρέπει να προσαρμόζονται τα ΠΧΠ. Σε κάθε περίπτωση, τα ΠΧΠ δεν θα πρέπει να προσαρμόζονται σε υποκείμενα (κατώτερα) επίπεδα σχεδιασμού.
Αρθρο 6 – παρ. 2.
Να τροποποιηθεί ως εξής (με bold οι αλλαγές): α) Τα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια εναρμονίζονται με τις κατευθύνσεις των Εδικών Χωροταξικών Πλαισίων, τις οποίες συντονίζουν, εξειδικεύουν ή και συμπληρώνουν. Κατά την κατάρτισή τους πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι άξονες και οι στόχοι της Εθνικής Χωρικής Στρατηγικής, το περιφερειακό πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, τα προγράμματα περιφερειακής ανάπτυξης καθώς και άλλα γενικά ή ειδικά αναπτυξιακά προγράμματα, πολιτικές και στρατηγικές που επηρεάζουν τη διάρθρωση και ανάπτυξη του χώρου.
β) Σε περιπτώσεις που προκύπτουν ασάφειες ή αντικρουόμενες κατευθύνσεις μεταξύ των Πλαισίων του Περιφερειακού Σχεδιασμού και των Ειδικών Χωροταξικών Πλαισίων ή μεταξύ των Ειδικών Χωροταξικών Πλαισίων ισχύουν τα ανώτερα επίπεδα χωροταξικού σχεδιασμού.
Να προστεθεί παρ. (γ) που να λέει:
το Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΦΕΚ Α’ 128/2008), περιέχει διατάξεις για την εγκατάσταση υποδομών παραγωγής και μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας (βλ. σχετικά Άρθρο 6, Κεφάλαιο Β, Β1 Γενικές Κατευθύνσεις για την Ενέργεια, Β2 Υποδομές Ενέργειας) και τα Π.Χ.Π. οφείλουν να εναρμονίζονται με αυτές.
Επίσης, κατά την κατάρτιση των Π.Χ.Π. να λαμβάνεται υπόψη το «Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για την Βιομηχανία και της στρατηγικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων αυτού» (ΥΑ 11508 /ΦΕΚ 151 ΑΑΠ/13.04.2009). Ειδικότερα:
– στο άρθρο 5 και για όλα τα νησιά, πλην Εύβοιας και Κρήτης δίδονται οι εξής κατευθύνσεις: «σε εξωαστικές περιοχές που ρυθμίζονται στο σύνολο τους ή σε σημαντικό τμήμα του παράκτιου χώρου τους με ΖΟΕ ή άλλα σχέδια χρήσεων γης του εξωαστικού χώρου, τα οποία δεν έχουν προβλέψει ζώνες εγκατάστασης ενεργειακών δραστηριοτήτων του προηγούμενου εδαφίου, είναι δυνατή η χωροθέτηση ενεργειακών δραστηριοτήτων σε περιοχές που δεν έχουν χαρακτήρα υψηλής προστασίας».
– στο άρθρο 6 αναφέρεται ότι «με την έγκριση χαρακτηρισμού και οριοθέτησης του υποδοχέα, μπορούν να ορίζονται ή τροποποιούνται όροι και περιορισμοί δόμησης, χρήσεις γης, και οποιαδήποτε άλλη πολεοδομική ρύθμιση, εφόσον προκύπτει δικαιολογημένη ανάγκη για την υλοποίηση του υποδοχέα. Στο πλαίσιο αυτό, είναι δυνατή η τροποποίηση χρήσεων γης σε εκτός σχεδίου περιοχές που έχουν καθοριστεί με ΖΟΕ., ΓΠΣ., ΣΧΟΟΑΠ. ή άλλο σχεδιαστικό εργαλείο…».
παρ. 8
Μετά το εδάφιο (γ) να προστεθεί εδάφιο (δ) στο οποίο να αναφέρονται τα εξής: δ) Κατά την κατάρτιση του Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου Δυτικής Μακεδονίας, του Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου Πελοποννήσου και των Περιφερειακών Χωροταξικών Πλαισίων της νησιωτικής χώρας, πέραν των οριζομένων του παρόντος, λαμβάνονται υπόψη οι εξορυκτικές, παραγωγικές και λοιπές δραστηριότητες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το Νόμο 4001/2011, προβλέπεται ειδική ρύθμιση για το θέμα αυτό (άρθρο 189, Ρυθμίσεις για θέματα ηλεκτροδότησης των νησιών). Στην παρ.1 ρητά αναφέρεται ότι: «… οι υφιστάμενοι Σταθμοί Παραγωγής … χωροθετούνται στο σημείο που ήδη βρίσκονται … σύμφωνα με τις εκάστοτε αποφάσεις έγκρισης περιβαλλοντικών όρων ή αδειών παραγωγής». Τα παραπάνω εφαρμόζονται και στις περιπτώσεις επεκτάσεων ισχύος αναγκαία για την κάλυψη της προβλεπόμενης ή της έκτακτης ζήτησης, μετά από σχετική γνωμοδότηση του Διαχειριστή των μη Συνδεδεμένων Νησιών.
Άρθρο 6§1ε: Τι κυρώσεις θα υπάρχουν για την μη εφαρμογή του χρονοδιαγράμματος εφαρμογής τους, αλλά εξίσου σημαντικό είναι να οριστεί και χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης της μελέτης και έγκρισης των Ε.Χ.Π., Π.Χ.Π. και Τ.Χ.Σ. με αντίστοιχες κυρώσεις.
Άρθρο 6§4β: Η γνώμη των κατά περίπτωση αρμόδιων υπουργείων θα πρέπει να εκφράζεται βάση των δεδομένων που έχουν στη διάθεση τους, εφόσον αυτά είναι τα προβλεπόμενα, τα οποία και θα πρέπει να καθοριστούν. Δεν νοείται να ζητούνται περαιτέρω στοιχεία στην λήξη της προβλεπόμενης για γνωμοδότηση περιόδου, μόνο και μόνο για να ανανεώνεται αυτή.
Άρθρο 6§4δ: Να διευκρινιστούν ποιές είναι οι διαδικασίες διαβούλευσης.
κοινό σχολιο στα Αρ 6 και αρ 7 και αρ 8 για τισ ΣΜΠΕ
Παρότι ειναι θετική η ταυτοχρονη έγκριση ΣΜΠΕ και σχεδίων η αναφορά στην ισχύουσα ΚΥΑ ακυρώνει την πρόθεση βελτίωσης της όλης διαδικασίας. Για την ουσιαστική ενσωμάτωση της στρατηγικής αξιολόγησης στον χωρικό σχεδιασμό -που είναι στόχος της σχετικής ευρωπαϊκής οδηγίας- θα πρέπει να σταματήσουν να είναι δύο παράλληλες και ασύμβατες διαδικασίες και να προβλεφθεί συνθετική μεθοδολογία τόσο στο στάδιο μελέτης όσο και διαβούλευσης ώστε να αξιοποιείται η στρατηγική αξιολόγηση των σχεδίων για την βελτίωση των προτάσεών τους εν τω γεννάσθαι, (με πληρέστερη ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής διάστασης).
Αυτό συνεπάγεται ότι και ΣΕ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ Η ΑΡΜΟΔΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΙΑΚΡΙΘΕΙ ΑΠΠΟ ΤΗΝ ΔΙΠΑ (Δ/νση περιβαλλοντικής αδειοδότησης) που είναι προσανατολισμένη στην αξιολόγηση έργων σε τεχνικό επίπεδο, χωρίς παιδεία ολοκληρωμένης θεώρησης που απαιτεί ο σχεδιασμός και να ενταχθεί στην γενικη γραμματεια χωροταξίας.
Αρ 6 σε σχεση με τον επιδιωκόμενη ισχυροποιηση του ΠΧΠ
Η πρόβλεψη για έκδοση διευκρινιστικής ΚΥΑ όταν υπάρχουν συγκρούσεις των ΠΧΠ με τα ΕΠ μπορεί να συμβάλλει στην επιδιωκόμενη ενισχυση των ΠΧΠ έναντι των ΕΠ, παρότι παράδοξη ως διαδικασία.
Φυσικά δεν αρκει ως μεθοδός ενίσχυσης του ρόλου των ΠΧΣ αν τα ΕΠ (αλλά και οι τομεακοί νόμοι) δεν αφαιρέσουν τα κανονιστικά τους στοιχεία πλην αυτών που έχουν προληπτικό και μεταβατικό χαρακτήρα (πχ όριο κατατμησης περιορισμος δόμησης). Για τον λόγο αυτό ορθότερη θα ήταν η πρόβλεψη διαδικασίας τροποποίησης του ΕΠ ως ανάδραση από το ΠΠ που μπορει να γινει με ΚΥΑ του ΥΠΕΝ και του συναρμοδίου μετα από γνωμη του Εθνικού Συμβουλίου.
Τα προβλεπόμενα παραρτήματα των ΠΧΠ επιβαρύνουν ιδιαίτερα την γενική μελέτη και το αρχικό σταρτηγικό σχέδιο. Αντίθετα θα μπορουσαν να προβλεφθούν ως δυνατότητες περεταιρω εξειδικευσης ενός εγκεκριμένου ΠΧΠ μέσω ειδικών μελετών, σε θεματική ή χωρική βάση (πχ παραγωγικές ζώνες, παράκτιος χώρος, περιοχές προστασίας Νατουρα κά, γεωργική γη κλπ) . Ανάλογη δυνατότητα υπήρξε και εφαρμόστηκε με επιτυχία στο ΡΣΑ /85. Η δυνατότητα αυτή μπορεί να αξιοποιηθεί για μεγαλύτερη συνδεση των περιβαλλοντικών και χωρικών πολιτικών σε επίπεδο σταρτηγικής για την περιφερεια, με την εξειδίκευση της στρατηγικής περιβαλλοντικής πολιτικής.
Ο φορέας παρακολούθησης και εφαρμογής των ΠΠ πρέπει να είναι η Περιφέρεια (και όχι το ΥΠΕΚΑ που το εγκρίνει διότι ο συγκεντρωτισμός ποτέ δεν βοήθησε στην χειραφέτηση της Αυτοδιοίκησης) ώστε να επικεντρωθεί στην εφαρμογή τους, παράλληλα με την διαχείριση των εθνικών και κοινοτικών πόρων και να υπάρξει μεγαλύτερη συνεργασία μεταξύ χωρικού και αναπτυξιακού σχεδιασμού. (βλ και σχολιο αρ 2)
1. Να διευκρινισθεί εάν ο Ν.3827/2010 για το τοπίο που ενσωματώνεται στα Περιφερειακά Πλαίσια μέσω της γενικής κατηγοριοποίησης- κατάταξης των σε ποιό βαθμό δεσμεύει τη Διοίκηση για την αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων;
Δηλαδή πέρα από τη γενική κατηγοριοποίηση- κατάταξη των τοπίων στα Περιφερειακά Πλαίσια, δεν είναι ευκρινές ποιες δεσμεύσεις δημιουργούν τα τοπία στον υποκείμενο σχεδιασμό ούτε και πως αυτά θα λειτουργήσουν σε σχέση με άλλες παράλληλες πολιτικές για την προστασία και ανάδειξη του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος (δίκτυο ΝΑΤΟΥΡΑ , προστατευόμενες περιοχές κ.α.)
2. Να υπάρχει διοικητικός μηχανισμός ελέγχου των αντικρουόμενων κατευθύνσεων των Ειδικών Πλαισίων και των Περιφερειακών Πλαισίων όταν αυτές εντοπίζονται στο περιφερειακό επίπεδο. Στην περίπτωση που εντοπίζονται συγκρούσεις των υπερκείμενων πλαισίων στο στάδιο της ανάλυσης του Περιφερειακού Πλαισίου να προβλεφθεί η δυνατότητα τροποποίησης(ανάδρασης) των ειδικών πλαισίων μέσω τεκμηριωμένης πρότασης που θα προτείνει το Περιφερειακό Πλαίσιο.
3. Η αναφορά ότι οι γενικές διατάξεις χρήσεων γης και δόμησης με ισχύ μέχρι τη θεσμοθέτηση υποκείμενου ρυθμιστικού σχεδιασμού στο άρθρο 6 παρ. 1δ) να αποσαφηνισθεί τι μορφή νομικής δέσμευσης δημιουργεί στη Διοίκηση. Αρκεί δηλ. η Διοίκηση να προβαίνει στην αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων ή θα ακυρώνονται οι αποφάσεις της Διοίκησης αν προσβληθούν στο ΣτΕ λόγω έλλειψης υποκείμενου σχεδιασμού (σχετ. 3920/2010,387/2014 αποφάσεις ΣτΕ.)
Στην παρ. 5 περ. α, προβλέπεται ότι η παρακολούθηση εφαρμογής Περιφερειακών Πλαισίων γίνεται από το ΥΠΕΝ με την συνδρομή της οικείας Περιφέρειας. Δεδομένου ότι η οικεία Περιφέρεια παρακολουθεί και αξιολογεί την εφαρμογή των ρυθμίσεων του ΤΧΣ, να διευκρινιστεί αναλυτικότερα η ανωτέρω συνδρομή.
Στην παρ. 4 περ.α του αρ. 6, θα πρέπει να καθοριστούν ή να εξειδικευθούν η συγκρότηση κοινών επιτροπών ΥΠΕΝ και Περιφέρειας για την παρακολούθηση εκπόνησης των ΠΧΠ .
Τι ισχύει για την Περιφέρεια Αττικής ;
Θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι τα αναφερόμενα στο άρθρο 6, για τα Περιφερειακά Χωρικά Πλαίσια ( Π.Χ.Π ) , ισχύουν ομοίως και για το Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας, όπως εκάστοτε ισχύει, το οποίο όπως διευκρινίζεται στην παρ. 8 περ. α, επέχει θέση Π.Χ.Π για την Αττική. Ειδικότερα θα πρέπει να αναφερθεί ρητώς στο άρθρο αυτό, ότι ως φορέας εφαρμογής των ενεργειών, έργων , ρυθμίσεων, μέτρων και προγραμμάτων καθώς και του χρονοδιαγράμματος του Ρ.Σ.Α ορίζεται η Περιφέρεια Αττικής.
Στόχος του νομοσχεδίου είναι να ενισχυθεί ο ρόλος των Περιφερειακών Πλαισίων, ώστε πλέον να αποτελέσουν τον βασικό πυλώνα του συστήματος χωρικού σχεδιασμού
Στην Παράγραφο 2.α του άρθρου 6 όμως αναφέρεται ότι τα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια εναρμονίζονται με τις κατευθύνσεις των Ειδικών Χωροταξικών Πλαισίων , τις οποίες συντονίζουν ,εξειδικεύουν η και συμπληρώνουν. Με βάσει την διάταξη αυτή προκύπτει ότι τα Ειδικά Χωροταξικά Σχέδια είναι υπερκείμενα των Περιφερειακών Πλαισίων..
Είναι γνωστό όμως ότι τα Περιφερειακά Πλαίσια έχουν ολοκληρώσει την διαβούλευση και βρίσκονται στο στάδιο ολοκλήρωσης τους. Η εκ των υστέρων σύνταξη η τροποποίηση ενός ειδικού χωροταξικού πλαισίου θα απαιτεί την αναθεώρηση κάθε φορά των Περιφερειακών πλαισίων.
Στο παρόν άρθρο θα πρέπει να προστεθεί η εξής διατύπωση:
«Η διοίκηση έχει δέσμια αρμοδιότητα έγκρισης του Π.Χ.Π.εντός ενός (1) έτους. Σε περίπτωση άπρακτης παρέλευσης νοείται ως έγκριση (με δεδομένο ότι δεν παρακωλύεται η διαδικασία).
Γιάννης Γεωργακόπουλος
Δικηγόρος
σελ. 8, «Άρθρο 6, «1.στ) Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια εκπονούνται για όλες τις Περιφέρειες της Χώρας, πλην της Περιφέρειας Αττικής.»
Σχόλιο: Γιατί εξαιρείται η Αττική; Να μην εξαιρεθεί ή να αιτιολογηθεί η εξαίρεση. Οι περισσότεροι δήμοι έχουν παλιά ΓΠΣ.
3) Μετά το εδάφιο ηη) της παρ. 1 του άρθρου 6 «Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια (Π.Χ.Π.)» να συμπληρωθεί εδάφιο θθ) ως ακολούθως:
«1. α) Τα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια αποτελούν σύνολα κειμένων, χαρτών ή και διαγραμμάτων, με τα οποία παρέχονται, κατευθύνσεις χωρικής ανάπτυξης και οργάνωσης σε περιφερειακό επίπεδο, ιδίως, για:
αα) την αποτίμηση, ανάδειξη και αξιοποίηση των ιδιαίτερων αναπτυξιακών και γενικότερα χωρικών χαρακτηριστικών κάθε Περιφέρειας για την ισότιμη ένταξη της στον διεθνή, κοινοτικό και εθνικό χώρο, [….]
ηη) την προστασία του πολιτιστικού και φυσικού τοπίου.
θθ) την άρση των πάσης φύσεως εμποδίων και αποκλεισμών, ιδιαιτέρως σε βάρος των ατόμων με αναπηρία, με στόχο τη δημιουργία συνεκτικών και προσβάσιμων Περιφερειών […]».
παρ. 9. Να οριστεί προθεμσία έκδοσης της ΥΑ. Να προβλεφθεί προθεσμάι έκδοσης για όλες τις ΥΑ του σχεδίου.
Παράγραφος 1 ε
Εντός των ΠΧΠ θα πρέπει να είανι υποχρεωτικός ο καθορισμός ΠΟΣΟΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΡΗΣΙΜΩΝ ΣΤΟΧΩΝ, ειδάλλως η εκτίμηση και αξιολόγηση του Πλαισίου είναι αδύνατη μονάχα βάσει ποιοτικών στόχων.
Παράγραφος 4
Θα πρέπει να διορθωθεί το : «Τα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια εκπονούνται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας μετά από σχετική ενημέρωση της οικείας Περιφέρειας και υπό την επίβλεψη κοινών με την Περιφέρεια επιτροπών» στο ορθό «Τα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια εκπονούνται με ευθύνη των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων ως αναθετουσών αρχών μετά από σχετική ενημέρωση της οικείας Περιφέρειας και υπό την επίβλεψη κοινών με την Περιφέρεια επιτροπών». Η συγκεκριμένη διόρθωση προτείνεται στην κατεύθυνση της αποκέντρωσης του Ελληνικού συστήματος χωρικού σχεδιασμού, το οποίο και θα μειώσει τον όγκο δουλειάς του υπουργείου αλλά και θα επιταχύνει σημαντικά τον χρόνο ολοκλήρωσης των σχεδίων-πλαισίων.
Παράγραφος 6
Κρίνεται σκόπιμο για να μην καταστούν τα πλαίσια ανεπίκαιρα και παρωχημένα να γίνει αντικατάσταση του: «Τα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια αναθεωρούνται ανά πενταετία, εφόσον προκύπτει τεκμηριωμένη προς τούτο ανάγκη από τις εκθέσεις παρακολούθησης» από το: «Τα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια αναθεωρούνται ανά πενταετία, εφόσον προκύπτει τεκμηριωμένη προς τούτο ανάγκη από τις εκθέσεις παρακολούθησης και υποχρεωτικά ανά δεκαετία»
Παράγραφος 8
Θα πρέπει να αντικατασταθεί το: «Κατά την κατάρτιση του Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου Κεντρικής Μακεδονίας, πέραν των οριζομένων του παρόντος: αα) Ενσωματώνονται ισχύουσες κατευθύνσεις του Ρυθμιστικού Σχεδίου της Θεσσαλονίκης δυνάμενες να εξειδικεύονται ή και να συμπληρώνονται,» από το ορθό «Κατά την κατάρτιση του Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου Κεντρικής Μακεδονίας, πέραν των οριζομένων του παρόντος: αα) Ενσωματώνονται ισχύουσες κατευθύνσεις όπως προκύπτουν από την μελέτη Επικαιροποίησης του Ρυθμιστικού Σχεδίου της Θεσσαλονίκης». Το Ρυθμιστικό Σχέδιο Θεσσαλονίκης θεσμοθετήθηκε το 1985. Η Μελέτη Επικαιροποίησης του Ρυθμιστικού Σχεδίου ολοκληρώθηκε το 2009 και παρελήφθη από την Εκτελεστική Επιτροπή του Οργανισμού Ρυθμιστικού Θεσσαλονίκης.
Παράγραφος 9
Όπου γίνεται αναφορά για προδιαγραφές θα πρέπει να συμπληρώνεται και από την πρόβλεψη για καθορισμό τιμολογίου.
6.α) Τα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια αναθεωρούνται ανά πενταετία…
Προτείνεται: .. αξιολογούνται, και ενδεχομένως αναθεωρούνται ανά δεκαετία…
Προτείνεται προσθήκη:
εε) σε κάθε περίπτωση η αναθεώρηση προ της δεκαετούς προθεσμίας νοείται ως ειδική συνθήκη λόγω έκτακτης ή εξαιρετικής ανάγκης, η οποία όμως δεν μπορεί να ανατρέπει τις γενικές αρχές και τις στρατηγικές επιλογές του Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου.
4. β) Για την έγκριση των Περιφερειακών Χωροταξικών Πλαισίων απαιτείται η προηγούμενη γνώμη του οικείου Περιφερειακού Συμβουλίου, η οποία παρέχεται μέσα σε προθεσμία δύο (2) μηνών
Προτείνεται: …μέσα σε προθεσμία τριών (3) μηνών
στ) Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια εκπονούνται για όλες τις Περιφέρειες της Χώρας, πλην της Περιφέρειας Αττικής.
Προτείνεται προσθήκη: Στην Περιφέρεια Αττικής το Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας-Αττικής επέχει θέση Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου.