Άρθρο 01

Γενικά σχόλια:
– Στο παρόν νομοσχέδιο θα πρέπει να ληφθούν υπόψη τα Ειδικά Χωροταξικά Σχέδια και τα Σχέδια Διαχείρισης για θαλάσσιες και παράκτιες περιοχές όπου υπάρχουν.
– Οι Φορείς Διαχείρισης (ΦΔ) Προστατευόμενων Περιοχών (ΠΠ) και ειδικότερα αυτοί στη δικαιοδοσία των οποίων υπάγονται θαλάσσιες και παράκτιες περιοχές θα πρέπει να συμβάλλουν τα μέγιστα τόσο στη συγκεκριμένη διαβούλευση όσο και στην τροποποίηση του σχεδίου Νόμου κάθε φορά που κρίνεται απαραίτητο.

Εισαγωγικά, θα θέλαμε να αναφέρουμε ότι δεδομένου του πλέγματος σχέσεων και εξαρτήσεων μεταξύ των ανθρώπινων δραστηριοτήτων του θαλάσσιου και παράκτιου χώρου στην Ελλάδα, και των πιέσεων που ασκούν στο περιβάλλον, ο νόμος για τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό οφείλει να έχει την οικοσυστημική προσέγγιση στο επίκεντρο του και όχι απλά ως μία τυπική αναφορά. Οι πιέσεις και οι τάσεις των διαφορετικών τομέων στην Ελλάδα και τη Μεσόγειο, καθώς και οι αλληλεπιδράσεις και οι συγκρούσεις μεταξύ τους με ορίζοντα το 2030, αποτυπώθηκαν από το WWF στο πλαίσιο του προγράμματος Medtrends ( ^[1]). Ειδικά για την Ελλάδα όπου ο θαλάσσιος χώρος είναι αναπόσπαστο κομμάτι της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομίας της και ένας σημαντικός οικονομικός και αναπτυξιακός πόρος, η ανάγκη για προώθηση της ενσωμάτωσης και της αποτελεσματικής εφαρμογής της θαλάσσιας χωροταξίας είναι επιτακτική.
Όπως αναφέρεται επιγραμματικά και στο άρθρο 5 του νομοσχεδίου (και της Οδηγίας), ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός θα πρέπει να βασίζεται στην οικοσυστημική προσέγγιση, όπως αυτή περιγράφεται και στην Οδηγία Πλαίσιο για τη Θαλάσσια Στρατηγική και στο Βασικό Κανονισμό της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής. Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός θα πρέπει να αναγνωρίζει την πολλαπλή χρήση του θαλάσσιου χώρου και να έχει μία ολιστική θεώρηση, λαμβάνοντας υπόψη την αλληλεπίδραση μεταξύ όλων των τομέων ανάπτυξης σε ξηρά και θάλασσα, τις άμεσες, έμμεσες και συγκεντρωτικές επιπτώσεις τους βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Η αξία των οικοσυστημικών υπηρεσιών θα πρέπει να αξιολογηθεί και να αποτελεί μέρος του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού. Επίσης θα πρέπει να βασίζεται στην επιστημονική γνώση και στην αρχή της προφύλαξης, να στοχεύει στον περιορισμό των αρνητικών επιπτώσεων στο περιβάλλον και να υλοποιεί ένα δυναμικό πρόγραμμα παρακολούθησης το οποίο θα προσαρμόζει με βάση τις πραγματικές συνθήκες που επικρατούν. Ο σχεδιασμός θα πρέπει να έχει ως βάση του εναλλακτικά σενάρια που θα λαμβάνουν υπόψη την σημερινή οικονομική και περιβαλλοντική κατάσταση, αλλά και την κλιματική αλλαγή, πιθανές οικονομικές και γεωπολιτικές αλλαγές κοκ. Τέλος θα πρέπει να δώσει έμφαση στη διαφάνεια και στη συμμετοχικότητα τόσο των εμπλεκόμενων παραγωγικών φορέων, όσο και των τοπικών κοινωνιών.
Το γεγονός ότι ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός είναι πολύ πιο περίπλοκος από τον χερσαίο χωροταξικό σχεδιασμό σχετίζεται με το ότι επί της ουσίας έχει 5 διαστάσεις: την επιφάνεια της θάλασσας, τη στήλη του νερού, τον βυθό, το υπέδαφος του βυθού και τον χρόνο (λαμβάνοντας υπόψη μεταναστεύσεις ειδών, ωκεανογραφικά φαινόμενα κλπ.). Το παραπάνω, σε συνδυασμό με την εικόνα που σχηματίζεται όταν δει κανείς την πλήρη εικόνα όλων των δραστηριοτήτων στο χώρο και το χρόνο (βλ. πρόγραμμα Medtrends) κάνει ακόμη πιο επιτακτική την ανάγκη για μία προσέγγιση που θα επιτρέψει αφενός τον κοινό προγραμματισμό μεταξύ δραστηριοτήτων και αφετέρου τη συνολική εκτίμηση και διαχείριση των επιπτώσεών τους, με βάση το οικοσύστημα.

Γενικά σχόλια:
Εκ μέρους της iSea, περιβαλλοντικής οργάνωσης για την προστασία των υδάτινων οικοσυστημάτων, θα θέλαμε να χαιρετίσουμε την πρωτοβουλία του ΥΠΕΝ να προχωρήσει στην εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας με την ενσωμάτωση της οδηγίας 89/2014/ΕΕ για τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό.

Η Θαλάσσια Χωροταξία αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο της ολοκληρωμένης διαχείρισης καθώς επίσης και στοιχείο της οικοσυστημικής προσέγγισης (Ecosystem Based Management). Για την Ελλάδα η χρήση ενός τέτοιου νομοθετικού πλαισίου θα βοηθήσει σημαντικά στην προστασία του φυσικού της πλούτου, αλλά και στη διαχείριση και στον καθορισμό χρήσεων και ζωνών στο θαλάσσιο περιβάλλον με συγκεκριμένους κανόνες. Εξάλλου η θαλάσσια χωροταξία για τη χώρα μας, η οποία έχει περισσότερα από 15.000 χιλιόμετρα ακτογραμμής και 2.000 νησιά, θα αποτελέσει ουσιαστικό εργαλείο για την βιώσιμη διαχείριση των αλληλεπιδράσεων και επιπτώσεων του πλήθους των ανθρώπινων δραστηριοτήτων σχετικών με τη θάλασσα, οι οποίες ασκούν σε κάποιες περιπτώσεις αφόρητες πιέσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον, με ιδιαίτερα αρνητικά αποτελέσματα για θαλάσσιους οργανισμούς, οικοσυστήματα και οικοτόπους.

Σχετικά με τα σχόλια μας επί του προτεινόμενου νομοσχεδίου θα τα βρείτε σημειωμένα ανά άρθρο

Με εκτίμηση για την iSea.

Η νησιωτικότητα, η εκτεταμένη ακτογραμμή και το θαλάσσιο περιβάλλον συνδυαστικά με τα οικονομικά, κοινωνικά, πολιτιστικά, περιβαλλοντικά ζητήματα της χώρας μας καθιστούν απαραίτητη την καθιέρωση του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού ως προτεραιότητα και μέσο προώθησης του ολοκληρωμένου χωροταξικού σχεδιασμού.

Σε αυτό το πλαίσιο η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού θεωρεί θετική την πρωτοβουλία ενσωμάτωσης στο εθνικό δίκαιο του πλαισίου για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό.

Ικανοποιητικές κρίνονται οι προβλεπόμενες δομές συμμετοχικότητας και διαβούλευσης.

Η αντιστοίχηση των θαλάσσιων χωροταξικών σχεδίων στην εθνική στρατηγική και τα περιφερειακά πλαίσια είναι κατάλληλη καθώς είναι οι ενδεδειγμένες κλίμακες σχεδιασμού που επιτρέπουν την πολυτομεακή, συντονισμένη και ολοκληρωμένη αντιμετώπιση σχετικών προβλημάτων. Οι αρχές του Πρωτόκολλου για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Παράκτιων Ζωνών της Μεσογείου που λαμβάνονται υπόψιν στο νομοσχέδιο επιβάλλουν ο όρος «επιφύλαξη» του άρθρου 3 πρέπει να επαλειφθεί.

Υπογραμμίζεται ότι ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός θα πρέπει να γίνεται με οικοσυστημική προσέγγιση και πάντα σε συμφωνία με τις αρχές της αειφορίας.

Α. ΕΠΙ ΤΗΣ ΑΡΧΗΣ

Το υπό διαβούλευση Σχέδιο Νόμου αποτελεί μια σημαντική εξέλιξη για την εισαγωγή και τη θέσπιση Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού (ΘΧΣ) στον ελληνικό χώρο. Μέσω του ΘΧΣ, αναμένεται να στηριχθεί και να διευκολυνθεί, μεταξύ άλλων, και η Στρατηγική «Ευρώπη 2020» για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, να αναπτυχθούν περαιτέρω οι διακρατικές συνεργασίες καθώς και να ενισχυθεί η έρευνα και η δραστηριότητα σημαντικών ερευνητικών οργανισμών της χώρας.
Η μεταφορά στο εθνικό δίκαιο και η εφαρμογή της οδηγίας 2014/89/ΕΕ, θα πρέπει να βασίζεται στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό στους υφιστάμενους εθνικούς, περιφερειακούς και τοπικούς κανόνες και μηχανισμούς, σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας και της επικουρικότητας, καθώς και για την ελαχιστοποίηση του πρόσθετου διοικητικού φόρτου. Το 2014, ο Ν.4269 (ΦΕΚ 142/Α/28-6-2014) «Χωροταξική και Πολεοδομική Μεταρρύθμιση – Βιώσιμη Ανάπτυξη», ορίζει ότι η χωρική ανάπτυξη και οργάνωση περιοχών του εθνικού χώρου που έχουν ιδιαίτερη σημασία από χωροταξική, περιβαλλοντική, αναπτυξιακή ή κοινωνική άποψη όπως είναι ιδίως οι παράκτιες, θαλάσσιες και νησιωτικές περιοχές (άρθρο 5, παρ.1ε) ρυθμίζεται μέσω των Εθνικών Χωροταξικών Πλαισίων (σύνολο κειμένων ή και διαγραμμάτων με τα οποία παρέχονται οι κατευθύνσεις του στρατηγικού χωροταξικού σχεδιασμού σε εθνικό επίπεδο). Η ίδια λογική επικρατεί και στο δημοσιευμένο Σχέδιο Νόμου για τον «Χωρικό Σχεδιασμό – Βιώσιμη Ανάπτυξη», του οποίου η διαδικασία διαβούλευσης ολοκληρώθηκε πολύ πρόσφατα, όπου στο Μέρος Α2 «Στρατηγικός Χωρικός Σχεδιασμός», στο Άρθρο 5 «Ειδικά Χωροταξικά Πλαίσια (ΕΧΠ)» ορίζεται ότι τα ΕΧΠ αποτελούν σύνολα κειμένων, χαρτών ή και διαγραμμάτων, με τα οποία προσδιορίζονται στρατηγικές κατευθύνσεις σε εθνικό επίπεδο, -μεταξύ άλλων- και για τη χωρική ανάπτυξη και οργάνωση περιοχών του εθνικού χώρου που έχουν ιδιαίτερη σημασία από χωροταξική, περιβαλλοντική, αναπτυξιακή ή κοινωνική άποψη, όπως είναι ιδίως οι παράκτιες, θαλάσσιες και νησιωτικές περιοχές, οι ορεινές και προβληματικές ζώνες (άρθρο 5, παρ. 1ε).
Στο υπό διαβούλευση νομοσχέδιο για την εναρμόνιση της Οδηγίας, οι προβλέψεις για τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό έρχονται σε αντίφαση με την ισχύουσα νομοθεσία, καθώς ο τελευταίος δεν εντάσσεται στον Στρατηγικό Χωρικό Σχεδιασμό (Εθνικά Χωροταξικά πλαίσια του Ν 4269/2014 ή Ειδικά Χωροταξικά Πλαίσια της αναθεωρημένης νομοθεσίας για τον «Χωρικό Σχεδιασμό – Βιώσιμη Ανάπτυξη»), αλλά αντιστοιχίζεται στο «Περιφερειακό Επίπεδο σχεδιασμού του άρθρου 2 του Ν. 4269» (παρ. 3.2 του άρθρου 6 του σχεδίου νόμου). Η συγκεκριμένη διατύπωση θεωρείται προβληματική για έναν ακόμη λόγο: ο Ν. 4269/2014, στα διάφορα επίπεδα σχεδιασμού προβλέπει το σύνολο των αντίστοιχων σχεδίων τα οποία και κατονομάζει, χωρίς να αφήνει περιθώρια εσφαλμένων ερμηνειών, ενώ στο άρθρο 2 (του Ν. 4269/2014) γίνεται λόγος για τα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια, που εξειδικεύονται στο άρθρο 6 του ιδίου νόμου, και τα οποία δεν περιλαμβάνουν ζητήματα θαλάσσιας χωροταξίας. Συνεπώς, η ερμηνεία και εν τέλει η διατύπωση ότι «τα Θαλάσσια Χωροταξικά Σχέδια αντιστοιχούν σε Περιφερειακό Επίπεδο Σχεδιασμού του άρθρου 2 του Ν. 4269, όπως ισχύει» έρχεται σε πλήρη αντίφαση με την ισχύουσα νομοθεσία, όπως αναλύεται και στη συνέχεια.
Ένα άλλο θέμα που δημιουργεί ασάφειες και διατρέχει όλο το σχέδιο νόμου, όπως αναλύεται και παρακάτω, είναι ότι στο πεδίο εφαρμογής του ΘΧΣ εντάσσονται και οι παράκτιες ζώνες. Αφενός αυτό φαίνεται να έρχεται σε αντίθεση με τις διατάξεις της Οδηγίας 2014/89/ΕΕ, αφετέρου στον ελληνικό χώρο μέρος της παράκτιας ζώνης (χερσαίος χώρος) ρυθμίζεται ήδη από τον χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό.
Στο πλαίσιο αυτό, και δεδομένης της λειτουργικής διασύνδεσης του παράκτιου με το θαλάσσιο χώρο, κρίνεται απαραίτητη η άμεση προώθηση του αντίστοιχου θεσμικού πλαισίου για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση Παράκτιων Ζωνών (ΟΔΠΖ) ώστε τα δύο πλαίσια να μπορέσουν να λειτουργήσουν συμπληρωματικά με αλληλοτροφοδότηση.
Τέλος, δε γίνεται σαφές από το περιεχόμενο των άρθρων ο βαθμός αλληλεπίδρασης του νέου αυτού εργαλείου, ως βαθμίδας σχεδιασμού, με υποκείμενα ή υπερκείμενα χωροταξικά πλαίσια (Εθνικό, Περιφερειακά, Ειδικά/Τομεακά).
Ακολουθούν ορισμένες σημαντικές επισημάνσεις, στα άρθρα του υπό διαβούλευση νομοσχεδίου.

Β. ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΚΑΤ’ ΑΡΘΡΟ

Άρθρο 3: Πεδίο Εφαρμογής
(άρθρο 2 Οδηγίας 2014/89/ΕΕ)
Παράγραφος 1. Στο πεδίο εφαρμογής του ΘΧΣ εντάσσονται και οι παράκτιες ζώνες του ελληνικού χώρου, γεγονός που έρχεται σε αντίφαση με τις διατάξεις της Οδηγίας 2014/89/ΕΕ στην οποία αναφέρεται ρητώς στο άρθρο 2 παρ. 1 ότι «Δεν εφαρμόζεται στα παράκτια ύδατα ή σε τμήματα αυτών που εμπίπτουν στον πολεοδομικό και χωροταξικό σχεδιασμό κράτους μέλους, εφόσον αυτό αναφέρεται στα θαλάσσια χωροταξικά σχέδιά του». Μάλιστα η ανωτέρω φράση παραλείπεται από το κείμενο του υπό διαβούλευση νομοσχεδίου, εντείνοντας την ασάφεια και την αλληλοεπικάλυψη που θα υπάρξει εάν συμπεριληφθεί αυτή η κατηγορία χώρου (παράκτιος χώρος) στο Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό.
Συνεπώς προτείνεται η αφαίρεση των «παράκτιων ζωνών» από το αντικείμενο του ΘΧΣ, γεγονός, που όπως αναλύεται και στα επόμενα άρθρα, δημιουργεί σημαντικά νομικά κενά και έρχεται σε αντίθεση με τις προβλέψεις και το σύστημα σχεδιασμού του ελληνικού χώρου.
Παράγραφος 5. Η συγκεκριμένη διατύπωση εισαγάγει την συμπερίληψη της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης της Παράκτιας Ζώνης (ΟΔΠΖ) στις διεργασίες του ΘΧΣ. Στο κείμενο της Οδηγίας 2014/89/ΕΕ ουδεμία νύξη γίνεται για κάτι τέτοιο. Τέτοιου τύπου διαφοροποιήσεις, δημιουργούν σημαντική νομική ασυνέχεια (σε σχέση με τις προβλέψεις και το πνεύμα της Οδηγίας) και στερούνται γενικής αποτίμησης και αξιολόγησης σε σχέση με τις επιπτώσεις και ενδεχόμενες αντιθέσεις και συγκρούσεις με τις θεσμοθετημένες χωρικές ρυθμίσεις.
Προτείνεται να αφαιρεθεί η παράγραφος 5, η οποία εξάλλου απουσιάζει και από τις διατάξεις της οδηγίας.

Άρθρο 4: Ορισμοί
(άρθρο 3 Οδηγίας 2014/89/ΕΕ)
Να αφαιρεθούν οι παράγραφοι 7 και 8. Στον Ελληνικό χώρο η Ολοκληρωμένη Διαχείριση Παράκτιας Ζώνης, είναι ένα πεδίο με σημαντική υστέρηση όχι μόνο από νομική άποψη, αλλά και από επιστημονική. Μέρος δε της παράκτιας ζώνης (χερσαίος χώρος) ρυθμίζεται ήδη από τον χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό, γεγονός που δημιουργεί σημαντικά νομικά κωλύματα και έρχεται σε αντίφαση με το ισχύον σύστημα σχεδιασμού του ελληνικού χώρου. Η συμπερίληψη της ΟΔΠΖ στο αντικείμενο του ΘΧΣ, προϋποθέτει σημαντικές θεσμικές μεταρρυθμίσεις και ριζικές ανακατατάξεις στο ελληνικό σύστημα σχεδιασμού, και θεωρείται τουλάχιστον ανεπιτυχής ο τρόπος με τον οποίο επιχειρείται στο πλαίσιο του παρόντος.

Άρθρο 5: Στόχοι του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού
(άρθρο 5 Οδηγίας 2014/89/ΕΕ)
Παράγραφος 1. Σε αντίθεση με το κείμενο της Οδηγίας, συμπεριλαμβάνονται ως αντικείμενο του ΘΧΣ («κατά την εκπόνηση και εφαρμογή Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού…») και οι παράκτιες ζώνες. Αντικείμενο του ΘΧΣ όπως έχει προσδιοριστεί από την Οδηγία 2014/89/ΕΕ είναι μόνον ο θαλάσσιος χώρος, ενώ ο παράκτιος χώρος και οι «παράκτιες ζώνες» αποτελούν αντικείμενο μιας άλλης διαδικασίας, αυτής της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης της Παράκτιας Ζώνης (ΟΔΠΖ). Η Οδηγία 2014/89/ΕΕ σκοπίμως δεν εντάσσει στους στόχους του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού τον παράκτιο χώρο ή/και τις παράκτιες ζώνες καθώς, τόσο από την Σύσταση της ΕΕ του 2002 σχετικά με την ΟΔΠΖ, όπου καθορίζονται οι αρχές του ορθού σχεδιασμού και της ορθής διαχείρισης των ακτών, όσο και από το πρωτόκολλο για την ΟΔΠΖ που τέθηκε σε ισχύ τον Μάρτιο του 2011 και που καθιστά υποχρεωτική την ΟΔΠΖ για τα κράτη μέλη που βρέχονται από τη Μεσόγειο, γίνεται εύκολα κατανοητό ότι ο ΘΧΣ και η ΟΔΠΖ είναι δύο συμπληρωματικά αλλά διαφορετικά εργαλεία.
Προφανώς το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο, στοχεύει στην από κοινού εφαρμογή ΘΧΣ και ΟΔΠΖ, γεγονός που αποσκοπεί μεταξύ άλλων και στη βελτίωση του χωροταξικού σχεδιασμού και τη διαχείριση της ενδιάμεσης ζώνης μεταξύ ξηράς και θάλασσας, ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει με την προσθήκη και μόνο της φράσης «Παράκτιες Ζώνες». Το ίδιο φαινόμενο παρατηρείται και στο άρθρο 9 (άρθρο 8 της Οδηγίας 2014/89/ΕΕ) όπου στο βασικό αντικείμενο ρύθμισης του ΘΧΣ προστίθενται και οι «παράκτιες ζώνες».
Συνεπώς η φράση «και παράκτιες ζώνες» πρέπει να αφαιρεθεί, καθώς η ρύθμιση ζητημάτων του παράκτιου χώρου, μέσω του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού, εκτός από το ότι για τον ελληνικό χώρο δεν τεκμαίρεται σε κανένα επίπεδο, αναμένεται να δημιουργήσει σοβαρά νομικά ζητήματα, διαταράσσοντας μεταξύ άλλων και την νομική ασφάλεια και υπόσταση των θεσμοθετημένων επιπέδων σχεδιασμού.
Παράγραφος 2. Δεν ενσωματώνεται η πρόβλεψη της Οδηγίας 2014/89/ΕΕ (αρθρ 5 παρ.2), ότι μέσω των ΘΧΣ τα κράτη μέλη δύναται να επιδιώξουν άλλους στόχους όπως η προώθηση του βιώσιμου τουρισμού και η βιώσιμη εξόρυξη πρώτων υλών.
Δεν γίνεται κατανοητό γιατί σε ένα κράτος όπως η Ελλάδα με σημαντικές προοπτικές και δυνατότητες ανάπτυξης θαλάσσιου τουρισμού, καταδυτικών πάρκων κ.ό.κ., καθώς και έρευνας για πρώτες ύλες από τη θάλασσα, δεν θεωρείται σκόπιμη η συμπερίληψη της παραπάνω φράσης.
Συνεπώς προτείνεται η συμπερίληψη και η εξειδίκευση ενδεχομένως δραστηριοτήτων βιώσιμου τουρισμού, που μπορούν να προωθηθούν μέσω των ΘΧΣ. Ενδεικτικά αναφέρουμε τον καταδυτικό τουρισμό, τον ναυτικό τουρισμό με εστίαση στην ανάπτυξη ειδικότερων μορφών με έμφαση στις δραστηριότητες αναψυχής (ιστιοπλοΐα, κρουαζιέρα, θαλάσσια σπορ κοκ).

Άρθρο 6: Θέσπιση και Εφαρμογή του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού
(άρθρα 4, 6 παρ. 3 και 15 παρ.3 Οδηγίας 2014/89/ΕΕ)
Από τις προβλέψεις του συγκεκριμένου άρθρου δίδεται η εντύπωση ότι δημιουργείται στον θαλάσσιο χώρο ένα παράλληλο αλλά και δυνητικά ταυτόσημο σύστημα σχεδιασμού με τον χερσαίο χώρο, το οποίο όπως αναλύεται και στη συνέχεια εμπεριέχει ορισμένες ασάφειες, και το σημαντικότερο σημαντική νομική ασυνέχεια ή/και ασυμβατότητα.
Παράγραφος 3.1. Η διατύπωση «η Εθνική Χωρική Στρατηγική για το Θαλάσσιο Χώρο αποτελεί οργανικό μέρος της Εθνικής Χωρικής Στρατηγικής του άρθρου 3 του Ν. 4269/2014 όπως ισχύει», δημιουργεί ένα παράλληλο σύστημα σχεδιασμού που δύναται να καταρτίζεται ξεχωριστά ή ταυτόχρονα με την Εθνική Χωρική Στρατηγική καθώς «χωρεί και χωρίς την ύπαρξη εγκεκριμένης χωρικής στρατηγικής». Δηλαδή ένα στοιχείο που κατονομάζεται ως οργανικό μέρος ενός συνόλου πραγμάτων, δύναται να υπάρξει και αυτόνομο. Το γεγονός αυτό, εκτός από τους κινδύνους ασυμβατότητας που ενέχει, δημιουργεί επιπρόσθετα ζητήματα εναρμονισμού και νομικής δεσμευτικότητας στην περίπτωση που το ένα προϋπάρξει του άλλου. Είναι δε θεσμικά επίφοβη η ερμηνεία περί «οργανικού συνόλου» καθώς δεν υπάρχουν ρητές αναφορές στο κείμενο του Ν.4269.
Επιπλέον, ισχύουν τα προαναφερθέντα για την άτοπη συμπερίληψη της παράκτιας ζώνης και της ΟΔΠΖ στον παρόν σχέδιο νόμου, πόσο μάλλον στο πλαίσιο μιας Εθνικής Χωρικής Στρατηγικής, και επομένως προτείνεται να αφαιρεθούν.

Παράγραφο 3.2. Η διατύπωση ότι «τα Θαλάσσια Χωροταξικά Σχέδια αντιστοιχούν σε Περιφερειακό Επίπεδο Σχεδιασμού του άρθρου 2 του Ν. 4269, όπως ισχύει» έρχεται σε πλήρη αντίφαση με την ισχύουσα νομοθεσία, όπως ήδη αναλύθηκε στην αρχή.

Άρθρο 7: Ελάχιστες απαιτήσεις για τον θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό
(άρθρο 6 Οδηγίας 2014/89/ΕΕ)
Παράγραφος 1. Σε αντίθεση με το άρθρο 6 της οδηγίας (και το οποίο ενσωματώνεται στο παρόν) που αναφέρεται μόνο σε δραστηριότητες και χρήσεις των θαλάσσιων υδάτων, εδώ ο ΘΧΣ μπορεί να λαμβάνει υπόψη του δραστηριότητες και χρήσεις στα θαλάσσια ύδατα και τις παράκτιες ζώνες. Η διατύπωση αυτή κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση καθώς θεωρείται σκόπιμη μια τέτοια ανάδραση. Ωστόσο το παρόν νομοσχέδιο φαίνεται ότι επιχειρεί στο σύνολό του, όχι μόνο να λάβει υπόψη τις αλληλεπιδράσεις ξηράς – θάλασσας και άλλες συναφείς διαδικασίες (όπως η ΟΔΠΖ) αλλά και να τις καθορίσει / θεσμοθετήσει, καθώς σε κάθε άρθρο του ενσωματώνει τις παράκτιες ζώνες (και συνεπώς τμήμα του χερσαίου χώρου) στο αντικείμενο σχεδιασμού του ΘΧΣ. Όπως ήδη επισημάνθηκε, η ΟΔΠΖ είναι μια διαφορετική αλλά συσχετιζόμενη με τον ΘΧΣ διαδικασία, η οποία στην Ελλάδα δεν έχει μέχρι στιγμής προβλεφθεί και θεσμοθετηθεί, ενώ ο καθορισμός χρήσεων στο χερσαίο τμήμα του παράκτιου χώρου αποτελεί αντικείμενο άλλου σχεδιασμού.
Παράγραφος 2γ. Στο σημείο αυτό, με την αναφορά στη «συνεκτικότητα μεταξύ του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού και του χωροταξικού σχεδιασμού του χερσαίου χώρου, ή άλλων διαδικασιών όπως η ΟΔΠΖ», είναι η πρώτη φορά που ο νομοθέτης αναγνωρίζει το πνεύμα της Οδηγίας 2014/89/ΕΕ, όπου ο ΘΧΣ πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις αλληλεπιδράσεις ξηράς – θάλασσας και άλλες διαδικασίες που ρυθμίζουν τις «παράκτιες ζώνες» όπως η ΟΔΠΖ και όχι ο ίδιος ο ΘΧΣ να ρυθμίζει τις «παράκτιες ζώνες».

Άρθρο 8: Αλληλεπιδράσεις χερσαίου και θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού
(άρθρο 7 Οδηγίας 2014/89/ΕΕ)
Παράγραφος 1. Πρέπει να αποσαφηνιστεί η φράση «λαμβάνει υπόψη τους στόχους και τις αρχές που προβλέπονται στο Πρωτόκολλο για την ΟΔΠΖ», δεδομένου ότι τόσο στο άρθρο 3 παρ. 1, όσο και στο άρθρο 5 παρ. 1, αλλά και στο άρθρο 9 παρ. 1 του υπό διαβούλευση νομοσχεδίου αναφέρεται ότι οι «παράκτιες ζώνες» αποτελούν αντικείμενο του ΘΧΣ. Από την παρούσα διατύπωση -που δεν θα θεωρούνταν προβληματική εάν το παρόν ακολουθούσε τη φιλοσοφία της Οδηγίας- γίνεται κατανοητό ότι υπάρχει μια γενικευμένη σύγχυση ανάμεσα στο καθεαυτό αντικείμενο του ΘΧΣ και της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης των Παράκτιων Ζωνών, καθώς δύναται να υπάρχουν ή αναγνωρίζονται περισσότερες από τρεις (!) διαδικασίες ρύθμισης του παράκτιου χερσαίου χώρου: 1) Με βάση το ισχύον σύστημα χωρικού σχεδιασμού, 2) με βάση τον ΘΧΣ όπως αυτός προσδιορίζεται στο πλαίσιο του παρόντος νομοσχεδίου και 3) με βάση τη διαδικασία της ΟΔΠΖ όποτε αυτή θεσμοθετηθεί για τον ελληνικό χώρο.
Παράγραφος 2. Η αναφορά σε μια επιδιωκόμενη «συνοχή» μεταξύ θαλάσσιου και χερσαίου χωροταξικού σχεδιασμού, χωρίς να προσδιορίζεται ο τρόπος, ταυτόχρονα με τη συμπερίληψη ορισμένων διατάξεων της περιβαλλοντικής κυρίως νομοθεσίας, εντείνουν την ασάφεια και την ασυνέχεια του παρόντος νομοσχεδίου.

Άρθρο 9: Περιεχόμενο του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού
(άρθρο 8 Οδηγίας 2014/89/ΕΕ)
Παράγραφος 1. Ισχύουν οι ίδιες παρατηρήσεις με το άρθρο 5 «Στόχοι του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού», για την προσθήκη των «Παράκτιων Ζωνών» στο αντικείμενο του ΘΧΣ. Ακόμη και εάν θεωρείται σκόπιμη η συμπληρωματικότητα και η συν-ακολουθία του ΘΧΣ και της ΟΔΠΖ, εκτιμούμε ότι θα πρέπει να προβλεφθεί και να συμπεριληφθεί με έναν τρόπο που να μην έρχεται σε αντίφαση με το ισχύον σύστημα χωρικού σχεδιασμού, και σε καμία περίπτωση στα πλαίσια της παρούσας μεταφοράς της οδηγίας 2014/89/ΕΕ, η οποία ρητώς διαφοροποιείται από τον παράκτιο χώρο και τις παράκτιες ζώνες. Επιπλέον, η συμπερίληψη των παράκτιων ζωνών στο αντικείμενο του ΘΧΣ, όπως επιχειρείται στο πλαίσιο του παρόντος, έρχεται σε πλήρη αντίφαση με το αντίστοιχο άρθρο 8 της Οδηγίας 2014/89/ΕΕ όπου τα θαλάσσια χωροταξικά σχέδια προσδιορίζουν τη χωρική κατανομή των τρεχουσών και μελλοντικών δραστηριοτήτων στα θαλάσσια ύδατα.

Άρθρο 11: Χρήση και ανταλλαγή δεδομένων
(άρθρο 10 Οδηγίας 2014/89/ΕΕ)
Σχετικά με την συλλογή δεδομένων θα πρέπει να γίνεται αναλυτική αναφορά στις πηγές άντλησης των εν λόγω στοιχείων (περιβαλλοντικών, κοινωνικών κλπ.) λαμβάνοντας υπόψη την έλλειψη εθνικών γεωχωρικών δεδομένων αλλά και την πρόσφατη διαγραφή από το σχέδιο νόμου «Χωρικός Σχεδιασμός – Βιώσιμη Ανάπτυξη» του καινοτόμου άρθρου 11 του Ν. 4269/2014, περί «ψηφιοποίησης και ηλεκτρονικής καταγραφής των θεσμικών γραμμών, πληροφοριών, όρων και χρήσεων γης».

Γενικά Σχόλια:
Επισημαίνουμε το γεγονός ότι με καθυστέρηση ξεκινά η προσπάθεια ενσωμάτωσης στο εσωτερικό δίκαιο της 89/2014/ΕΕ για τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό οδηγίας της Ε.Ε.
Θα ήταν καλό να είχαμε και το πρόπλασμα της εισηγητικής του νομοσχεδίου έκθεσης, δεδομένου ότι σε αυτήν ο νομοθέτης καταγράφει την γενικότερη φιλοσοφία του.
Να υπενθυμίσουμε ότι ο ΘΧΣ αναφέρεται στο σχεδιασμό του χρόνου και του τόπου άσκησης ανθρώπινων δραστηριοτήτων στη θάλασσα, προκειμένου να διασφαλίζεται η αποτελεσματικότητα και η βιωσιμότητά τους στον μέγιστο δυνατό βαθμό.
Επίσης ότι στοχεύει στη ρύθμιση με κανόνες του σημερινού άναρχου οικονομικού ανταγωνισμού που επικρατεί στον παράκτιο και ιδίως θαλάσσιο χώρο.
Καλύπτει μεγάλο εύρος και οικονομικών δραστηριοτήτων, από αλιεία-υδατοκαλλιέργειες-εν γένει τουριστικές δραστηριότητες μέχρι εξόρυξη πρώτων υλών, διέλευση αγωγών,καλωδίων μέχρι και αιολικές εγκαταστάσεις. Και όλα αυτά με την κοινή δέσμευση της ταυτόχρονης προστασίας της μοναδικότητας του θαλάσσιου περιβάλλοντος και των οικοσυστημάτων του.
Από όλα τα προαναφερόμενα προκύπτει ότι Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός έχει κατεξοχήν ιδεολογική-πολιτική-οικονομική-κοινωνική χρειά. Δεν αφορά μια Γενική Γραμματεία ενός Υπουργείου. Την υπερβαίνει. Άλλωστε ο Νομοθέτης έστω και εμμέσως το αναγνωρίζει στο άρθρο 5 παρ 2: «Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός έχει ως στόχο να συμβάλλει στη βιώσιμη ανάπτυξη των ενεργειακών τομέων στη θάλασσα, των θαλάσσιων μεταφορών, των τομέων της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας, στην προώθηση του βιώσιμου τουρισμού, της βιώσιμης εξόρυξης πρώτων υλών, καθώς και στη διατήρηση, προστασία και βελτίωση του περιβάλλοντος, περιλαμβανομένης της ανθεκτικότητας στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής».
Προτείνεται η αρμοδιότητα να υπαχθεί σε συντονιστικό όργανο υπό τον Πρωθυπουργό ή τουλάχιστον υπό τον Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης

ΑΠΟ ΣΕΠΟΧ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ

ΣΧΕΔΙΟΥ ΝΟΜΟΥ «Θ.Χ.Σ. Εναρμόνιση με την Οδηγία 2014/89/ΕΕ»

Ο ΣΕΠΟΧ κρίνει θετικά την νομοθέτηση πλαισίου για το θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό, ως καίρια πτυχή του στρατηγικού χωρικού σχεδιασμού. Η εναρμόνιση με την σχετική οδηγία «Περί θέσπισης θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού» προωθεί στρατηγικές στο θαλάσσιο και παράκτιο χώρο. Η έγκαιρη και αποτελεσματική εφαρμογή του στη χώρα και την συμμετοχή των αρμοδίων στα ποικίλα σε εξέλιξη προγράμματα, πρωτοβουλίες και διερευνήσεις στην Ε.Ε. σε εφαρμογή της διατυπωμένης κοινής θαλάσσιας στρατηγικής της πρέπει να αποτελέσει στόχο πολιτικής.

Η υιοθέτηση από την Ε.Ε. της αναγκαιότητας του χωροταξικού σχεδιασμού ως το απαραίτητο μέσο για τη προώθηση κοινής ευρωπαϊκής στρατηγικής στο θαλάσσιο χώρο για την αντιμετώπιση κρίσιμων ζητημάτων οικονομικών, κοινωνικών, πολιτιστικών, περιβάλλοντος και προσαρμογής στη κλιματική αλλαγή αποτελεί τη θετικότερη των εξελίξεων και υποδείξεων για τη χρησιμότητά του χωροταξικού σχεδιασμού. Το ζήτημα αυτό αποκτά μεγαλύτερη σημασία, ιδιαίτερα σήμερα, σε μια περίοδο κρίσιμης αμφισβήτησής του χωρικού σχεδιασμού, λόγω των δυσμενών συνεπειών της κρίσης στη χώρα και πέραν της πάγιας αμφισβήτησής του από μια εθισμένη στο laissez faire και στην ατομικοποιημένη και τομεακή προσέγγιση του χωρικού σχεδιασμού κοινωνία, ενώ ο χωροταξικός σχεδιασμός είναι περισσότερο από ποτέ αναγκαίος.

Ως ιδιαίτερα θετικά σημεία του κειμένου εντοπίζονται τα εξής:
α) η αντιμετώπιση της παράκτιας χερσαίας ζώνης με την ένταξή της στο θαλάσσιο Χωροταξικό σχεδιασμό κατ εφαρμογή και των διατάξεων του Πρωτοκόλλου για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Παράκτιων Ζωνών της Μεσογείου, καίριο ζήτημα για τον ελληνικό χώρο λόγω του πολυνησιακού του χαρακτήρα και της εκτεταμένης ακτογραμμής του

β) η ευέλικτη προσέγγιση των χωρικών επιπέδων του σχεδιασμού και ιδίως

γ) η έμφαση σ’ ένα διευρυμένο εννοιολογικά περιφερειακό επίπεδο (διαπεριφερειακό, υποπεριφερειακό κ.λ.π) που αντιμετωπίζει τα κατ’ εξοχή ειδικά χαρακτηριστικά του ελληνικού θαλάσσιου χώρου με την ένταξη, διασύνδεση ή υποδιαίρεση σε πολλαπλά σύνολα ή υποσύνολα καθώς τη περιφερειακή / μακροπεριφερειακή διάσταση των ευρωπαϊκών πρακτικών.

Πρόθεση του ΣΕΠΟΧ είναι η βελτίωση του κειμένου του σχεδίου, το οποίο είναι ολοκληρωμένο και επιτυχές. Οι κατ άρθρο αναγκαίες κατά την γνώμη μας τροποποιήσεις είναι οι εξής:

Άρθρο 2

Προτείνεται επαναδιατύπωσή του με αυστηρή παραμονή του στον ορισμό του αντικειμένου και όχι των στόχων που καλύπτονται από άλλο επόμενο άρθρο.

Άρθρο 3

Προτείνεται να αλλάξουν θέση τα άρθρα 3,4,και 5 και να προηγηθούν οι Ορισμοί ως άρθρο 3 να ακολουθήσουν οι Στόχοι ως άρθρο 4 και να ακολουθήσει το Πεδίο Εφαρμογής ως άρθρο 5 για καλύτερη ροή και κατανόηση του κειμένου.

Στο άρθρο 3 επισημαίνεται ότι πρέπει να απαλειφθεί η παράγραφος 5, ως λανθασμένα διατυπωμένη ως προς τη «επιφύλαξη», επειδή δημιουργεί σύγχυση δεδομένου ότι το σχετικό «Πρωτόκολλο για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση της Παράκτιας Ζώνης της Μεσογείου στη Σύμβαση για την προστασία του Θαλάσσιου Περιβάλλοντος και των Παράκτιων Περιοχών της Μεσογείου» ενσωματώνεται στο νομοσχέδιο.

Άρθρο 5
Αρχές και στόχοι
(άρθρο 5 Οδηγίας 2014/89/ΕΕ)
Αρχές και Στόχοι του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού
Προτείνεται η κάτωθι διατύπωση:
1.Κύριος στόχος του ΘΧΣ είναι η στήριξη και προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης των θαλάσσιου και παράκτιου χώρου μέσα από την σύνθεση των οικονομικών, κοινωνικών, πολιτιστικών οικολογικών και περιβαλλοντικών παραμέτρων, λαμβάνοντας υπ’ όψιν την οικοσυστημική προσέγγιση και γενικότερα τις αρχές της αειφορικής διαχείρισης.
2. Ειδικότερα ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός στοχεύει στην ορθολογική και ολοκληρωμένη χωρική ανάπτυξη δραστηριοτήτων στο θαλάσσιο και παράκτιο χώρο όπως είναι οι μεταφορές και η ναυτιλία, ο ενεργειακός τομέας, η εξόρυξη πρώτων υλών, η αλιεία και οι υδατοκαλλιέργειες, ο τουρισμός κ.ά. καθώς και στη διατήρηση, προστασία και βελτίωση του θαλάσσιου περιβάλλοντος και της υποθαλάσσιας /ενάλιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Στο πλαίσιο αυτό επιδιώκει την αρμονική συνύπαρξη όλων των σχετικών δραστηριοτήτων και χρήσεων και διασφαλίζει την ανθεκτικότητα στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

Άρθρο 6
Για λόγους ενίσχυσης της Δημοκρατίας αλλά και της αναγνώρισης της αναγκαιότητας του χωροταξικού σχεδιασμού προτείνονται οι παρακάτω τροποποιήσεις.

παραγ. 3.1.1 Να αντικατασταθεί η έγκριση «της Εθνικής Χωροταξικής Στρατηγικής για τον Θαλάσσιο Χώρο με Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου»
Η Εθνική Χωροταξική Στρατηγική για τον Θαλάσσιο Χώρο
για την ενδυνάμωσή της πρέπει να υπόκειται «σε έγκριση της ολομέλειας της Βουλής» κατά το αρθρο79 παρ 8 του Συντάγματος

παραγ. 4 Να μην τροποποιείται το περιεχόμενο της Εθνικής Χωρικής Στρατηγικής με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Η όποια τροποποίηση να γίνεται σύμφωνα με την παράγραφο 6 του ιδίου άρθρου και να υπόκειται «σε έγκριση της ολομέλειας της Βουλής» κατά το αρθρο79 παρ 8 του Συντάγματος

Άρθρο 8
Οι αρχές και οι στόχοι του Πρωτοκόλλου για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Παράκτιων Ζωνών της Μεσογείου, δεν αφορούν μόνο στην αλληλεπίδραση ξηράς-θάλασσας, αλλά στην ολοκληρωμένη διαχείριση του παράκτιου χώρου.
Θεωρούμε ότι πρέπει να διαγραφεί το «διαχειριστικά σχέδια και προγράμματα που προκύπτουν στο πλαίσιο της εφαρμογής της κείμενης νομοθεσίας, όπως του ν.3983/2011, του ν.3937/2011, της υπ. αριθ. 33318/3028/1998 κοινής υπουργικής απόφασης και της υπ. αριθ. 37338/1807/2010 κοινής υπουργικής απόφασης», γιατί αν παραμείνει αυτή η αναφορά , δημιουργείται η εσφαλμένη εντύπωση ότι ο ΘΧΣ περιορίζεται μόνο σε ότι αφορά την εν λόγω νομοθεσία.
Με εναλλακτική πρόταση να διευκρινιστεί το άρθρο αυτό.

Σήμερα περισσότερο από κάθε προηγούμενη περίοδο, είναι κοινή η διαπίστωση της αναγκαιότητας άμεσης δημιουργίας ευέλικτου, ελκυστικού και βιώσιμου επενδυτικού περιβάλλοντος, που να προσφέρει ασφάλεια δικαίου ενώ ταυτόχρονα να διασφαλίζει την περιβαλλοντική αειφορία και την κοινωνική συνοχή. Μόνο με τον τρόπο αυτό θα επιτευχθεί η οικονομική ανάκαμψη της χώρας και θα διαφυλαχθεί το μέλλον των επερχόμενων γενεών στον τόπο μας.

Η προσθήκη ενός ξεχωριστού -παράλληλου- Πλαισίου για τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό θα επιβαρύνει την κατάσταση, διότι ο μεν παράκτιος χώρος είναι χερσαίος χώρος με ειδικά χαρακτηριστικά, ο δε θαλάσσιος χώρος είναι σε άμεση αλληλεπίδραση με αυτόν. Ως εκ τούτου πρέπει να υπάρχει ενιαία αντιμετώπιση Χερσαίου και Θαλάσσιου χώρου υπό την Εθνική Χωρική Στρατηγική. Ο κατακερματισμός του σχεδιασμού σε Χερσαίο και Θαλάσσιο χωρικό σχεδιασμό θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε δυσεπίλυτες συγκρούσεις, όπως η αναφορά του ΝΣχ σε «παράκτιες ζώνες» που περιλαμβάνουν χερσαία τμήματα τα οποία αποτελούν αντικείμενο ρύθμισης από τα Ειδικά Χωρικά Πλαίσια.
Το ΣχΝ για τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό προβλέπει την ενσωμάτωση του Πρωτοκόλλου για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Παράκτιων Ζωνών της Μεσογείου. Εδώ πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η έντονη νησιωτικότητα μεγάλου μέρους της χώρας και το τεράστιο μήκος των ακτογραμμών μας (17.500 χιλιόμετρα) αποτελούν ειδικά γεωγραφικά στοιχεία τα οποία, ιστορικά, καθόρισαν και καθορίζουν την ζωή των Ελλήνων δια μέσου των αιώνων. Αυτά τα χαρακτηριστικά εξακολουθούν να διαμορφώνουν την οικονομική, οικιστική και κοινωνική ζωή των Ελλήνων μέχρι σήμερα. Επομένως δεν ενδείκνυται η αβασάνιστη ενσωμάτωση οριζόντιων ρυθμίσεων και κανόνων οι οποίοι μπορεί να είναι συμβατοί με τις συνθήκες άλλων μεσογειακών χωρών που δεν έχουν τα πιο πάνω χαρακτηριστικά.

Όπως διευκρινίζεται στην Απόφαση του Συμβουλίου της 04/12/08 σχετικά με την υπογραφή εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας του Πρωτοκόλλου, με βάση τις αρχές της Επικουρικότητας και της Αναλογικότητας «η μεν Κοινότητα ενδείκνυται να στηρίξει την ολοκληρωμένη διαχείριση των παράκτιων ζωνών, συνεκτιμώντας, μεταξύ άλλων, το διασυνοριακό χαρακτήρα των περισσοτέρων περιβαλλοντικών προβλημάτων, ενώ τα κράτη μέλη και οι οικείες αρμόδιες αρχές θα έχουν την ευθύνη του σχεδιασμού και της εφαρμογής στο παράκτιο έδαφος ορισμένων λεπτομερών μέτρων που προβλέπονται στο Πρωτόκολλο ΟΔΠΣ, όπως του καθορισμού ζωνών στις οποίες δεν επιτρέπεται η δόμηση».
Επομένως δεν πρέπει να υπάρξει σπουδή στην άμεση κύρωση και προσχώρηση της χώρας μας στο Πρωτόκολλο εάν προηγουμένως δεν διερευνηθούν εξονυχιστικά οι όροι και υποχρεώσεις εφαρμογής του αλλά και με βάση την εμπειρία και πρακτική των μεσογειακών κρατών που έχουν ήδη προσχωρήσει στο Πρωτόκολλο (περίπου το 1/3 των χωρών της Μεσογείου).

Σε κάθε περίπτωση, η ενσωμάτωση του Πρωτοκόλλου στο Ελληνικό Δίκαιο πρέπει να γίνει με τέτοιο τρόπο ώστε να μην αποκοπεί η κοινωνική και οικονομική ζωή της χώρας από τη θάλασσα, ειδικά στις νησιωτικές περιοχές, με μια γενικευμένη απαγόρευση κατασκευών σε απόσταση μικρότερη των 100 μ από την ίσαλη γραμμή. Αντίθετα, όπως προβλέπεται από το ίδιο το Πρωτόκολλο πρέπει ρητά να προβλεφθούν οι εξαιρέσεις του Αρ. 8, παράγραφος 2β (έργα δημοσίου συμφέροντος και λόγοι γεωγραφικοί, κοινωνικοί και αναπτυξιακοί). Ιδιαίτερα καθώς σύμφωνα με μελέτες της Eurostat και του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού, η Ελλάδα βρίσκεται στις χαμηλότερες θέσεις μεταξύ 21 Μεσογειακών χωρών αναφορικά με τον αριθμό επισκεπτών ανά χλμ. ακτογραμμής κατά την τουριστική περίοδο ενώ παράλληλα διαθέτει περισσότερα από 17.200 χλμ. ακτογραμμής ή 1,6 μ / κάτοικο έναντι μόλις 0,2 μ. / κάτοικο κατά μέσο όρο στην ΕΕ-27.

Οι παραθαλάσσιες τουριστικές περιοχές αποτελούν τα τελευταία χρόνια ανάχωμα στην βαθιά ύφεση και ανεργία που πλήττει την χώρα αλλά και εν δυνάμει ρεαλιστικό πόλο προσέλκυσης επενδύσεων ικανών να αποτελέσουν τον άμεσο μοχλό δυναμικής ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας (κατασκευές, εμπόριο, αγροτική παραγωγή, απασχόληση). Αντίθετα, για τα νησιά του Αιγαίου που ζουν από τον τουρισμό, στα οποία πρόσφατα καταργήθηκε ο μειωμένος Φ.Π.Α. και υφίστανται τις συνέπειες της προσφυγικής κρίσης, αντιλαμβάνεται κανείς τις δυσμενείς επιπτώσεις που θα υποστούν με το να τους επιβληθεί να κτίζεται οτιδήποτε (σπίτια, ξενοδοχεία, καταστήματα, εστιατόρια), σε απόσταση 150μ. από τη θάλασσα;

Συμπερασματικά, προτείνουμε:
1. Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός να αποτελέσει μέρος της Εθνικής Χωρικής Στρατηγικής και να εξειδικεύεται από τον υποκείμενο σχεδιασμό.
2. Να μην υπάρξει σπουδή στην άμεση κύρωση και προσχώρηση της χώρας μας στο Πρωτόκολλο εάν προηγουμένως δεν διερευνηθούν εξονυχιστικά οι όροι και υποχρεώσεις εφαρμογής του.
3. Οι πρόνοιες που προβλέπει το άρθρο 8, παράγραφος 2β του Πρωτοκόλλου να συμπεριληφθούν ρητά στο νομοσχέδιο ώστε να έχει αναλογική τουλάχιστον ισχύ με τον κανόνα που ισχύει στις άλλες χώρες της Μεσογείου.