Άρθρο 08 – 7. Ελεύθεροι Χώροι – Αστικό Πράσινο

Οι εν λόγω περιοχές έχουν υπαχθεί στην προστασία τού άρθρου 24 του Συντάγματος και υπάγονται στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας.
Πρόσφατα έχει εκδοθεί ΥΑ προδιαγραφών σύνταξης μελετών για τους εν λόγω χώρους όπου προβλέπονται οι επιτρεπόμενες χρήσεις.

1. Κοινόχρηστοι χώροι:
Να οριστεί η μέγιστη επιφάνεια του κοινόχρηστου χώρου που επιτρέπεται να καταλαμβάνει ο υπόγειος χώρος στάθμευσης (ποσοστό %).
Να καθοριστούν περιορισμοί (ως προς την συνολική επιφάνεια δόμησης και τον μέγιστο επιτρεπόμενο αριθμό τραπεζοκαθισμάτων εσωτερικού και εξωτερικού χώρου) στις χρήσεις εστίασης και αναψυχής.

2. Ελεύθεροι χώροι αστικού & περιαστικού πρασίνου:
Να επιτρέπονται χρήσεις εστίασης και αναψυχής με περιορισμό ως προς την συνολική επιφάνεια δόμησης και τον μέγιστο επιτρεπόμενο αριθμό τραπεζοκαθισμάτων εσωτερικού και εξωτερικού χώρου.

Στην ελληνική πόλη, οι ελεύθεροι χώροι και οι χώροι αστικού πρασίνου είναι εξαιρετικά περιορισμένοι, και βρίσκονται υπό συνεχή πίεση. Συχνά, νόμιμες και αυθαίρετες παρεμβάσεις περιορίζουν de facto την κοινοχρησία, ενώ σε πολλές περιπτώσεις είναι εγκαταλελειμμένοι ή υποβαθμισμένοι. Η σημασία τους για την δημόσια υγεία και την βιωσιμότητα των πόλεων θα πρέπει κάποια στιγμή να αναδειχθεί σοβαρά. Πόσον μάλλον που τα προβλήματα αυτά έχουν επίσημα επισημανθεί εδώ και πάρα πολλά χρόνια (π.χ., Συνήγορος του Πολίτη, Η παρακώλυση της άσκησης του δικαιώματος στην κοινή χρήση των πεζοδρομίων, 1999). Κάποια στιγμή, θα ήταν πολύ χρήσιμο να αποκτήσει με κάποιο τρόπο νομική ισχύ και ο Ευρωπαϊκός Χάρτης για τα Δικαιώματα των Πεζών (European Charter for Pedestrian Rights, 1988).

Το άρθρο θα έπρεπε να έχει ως βασικό σκοπό την διαφύλαξη και την αναβάθμιση των ελεύθερων χώρων και του αστικού πρασίνου. Μερικές παρατηρήσεις προς την κατεύθυνση αυτή ακολουθούν:

(α) Το άρθρο θα ήταν πιο κατανοητό αν διαχωρίζονταν το αστικό πράσινο (εντός ή εκτός ρυμοτομικού σχεδιασμού) από τους υπόλοιπους κοινόχρηστους χώρους. Επίσης, πρέπει περαιτέρω να διαχωριστούν οι χώροι αστικού πρασίνου (και πάλι, εντός ή εκτός ρυμοτομικού σχεδιασμού) που υπάγονται στην δασική νομοθεσία, και οι υπόλοιποι χώροι αστικού πρασίνου.

(β) Η έννοια των «περιορισμένης έκτασης χρήσεων εστίασης και αναψυχής» θα πρέπει να προσδιοριστεί καλύτερα, και να περιοριστεί μόνο σε πλατείες και πεζοδρόμια. Οι ελεύθεροι χώροι γειτνιάζουν με άλλες γενικές κατηγορίες (π.χ., πολεοδομικό κέντρο ή γενική κατοικία), όπου οι χρήσεις αυτές θα είναι επιτρεπτές με λιγότερους περιορισμούς. Μόνο απολύτως προσωρινές χρήσεις πρέπει να επιτρέπονται σε πεζόδρομους. Σε όλες τις περιπτώσεις, προϋπόθεση των ειδικών χρήσεων θα πρέπει να είναι η μέγιστη δυνατή διασφάλιση της κοινοχρησίας και της διατήρησης (και, εφόσον είναι απαραίτητο, επέκτασης) του πρασίνου – με άλλα λόγια, η διασφάλιση της γενικής χρήσης. Θα πρέπει να εξεταστεί και ένας ποσοτικός περιορισμός, για να αντιμετωπιστεί το φαινόμενων των πλατειών (και άλλων κοινόχρηστων χώρων) που έχουν μονίμως καταληφθεί.

(γ) Μολονότι αυτό δεν είναι δυνατόν με το π.δ., θα έπρεπε ιδανικά να περιοριστούν οι χρήσεις του άρθρου 20 ν. 4067/2012 που είναι επιτρεπτές σε όλους τους κοινόχρηστους χώρους. Ειδικότερα, το αστικό πράσινο αδυνατεί να υποδεχθεί εγκαταστάσεις μέσων μαζικής μεταφοράς και εγκαταστάσεις τηλεθέρμανσης [άρθρο 20 παρ. 1 δ) και παρ. 2 δ) ν. 4067/2012]. Οι λυόμενες και προσωρινές κατασκευές [άρθρο 20 παρ. 1 γ) ν. 4067/2012] είναι συχνά στην πράξη μόνιμες, και θα έπρεπε να περιοριστούν αυστηρά σε ορισμένες υποβοηθητικές χρήσεις (π.χ., φύλαξη και συντήρηση του κοινόχρηστου χώρου). Σε όλες τις περιπτώσεις, θα πρέπει να ελαχιστοποιηθούν οι επιπτώσεις στην κοινοχρησία και το περιβάλλον.

(δ) Η εμπειρία από υπόγειους χώρους στάθμευσης σε κοινόχρηστους χώρους με σημαντική βλάστηση είναι κακή. Οι σταθμοί αυτοί δεν θα έπρεπε να επιτρέπονται σε κοινόχρηστους χώρους με σημαντική βλάστηση, είτε είναι χαρακτηρισμένοι ως αστικό πράσινο, είτε όχι.

(ε) Οι αθλητικές εγκαταστάσεις δεν αποτελούν συνήθως ούτε κοινόχρηστους χώρους, ούτε χώρους πρασίνου. Στον παρόν άρθρο, έχουν θέση μόνο αν είναι κοινόχρηστες, και μόνο σε χώρους που δεν αποτελούν χώρους πρασίνου (εκτός αν δεν θίγεται η βλάστηση). Επιπροσθέτως, θα πρέπει να προσδιοριστεί η έννοια της «μικρής» αθλητικής εγκατάστασης, καθώς το σχέδιο π.δ. (σε αντίθεση με το προϊσχύον άρθρο 16 του ν. 4269/2014) δεν θέτει σχετικούς περιορισμούς. Μία αθλητική εγκατάσταση μπορεί να είναι «μικρή» σύμφωνα με την νομοθεσία για τα πολεοδομικά σταθερότυπα (πρβλ. ΦΕΚ Δ’ 285/2004, όπου γίνεται λόγος για «αθλητικούς πυρήνες» κατηγορίας Α, Β, κοκ.), με την νομοθεσία για την περιβαλλοντική αδειοδότηση (κατηγορίας Α1, Α2, ή Β), ή πιθανώς με βάση κάποιο άλλο νομικό πλαίσιο.

(στ) Οι γωνιές ανακύκλωσης είναι μία σημαντική υποδομή για την σύγχρονη πόλη. Ωστόσο, ειδικά για χώρους πρασίνου, η πρόβλεψη κατάληψης έκτασης μέχρι και 15% είναι υπερβολική. Δεν θα έπρεπε μία ζωτική υποδομή της πόλης να θυσιάζεται για μία άλλη.

Και μία ακόμα προσθήκη: ειδικά οι κοινόχρηστοι χώροι που υπάγονται στην δασική νομοθεσία (π.χ., πάρκα και άλση του 3 παρ. 4 ν. 998/1979) θα πρέπει να μεταφερθούν γενική χρήση «περιοχές προστασίας» του άρθρου 16. Σημειώνεται επίσης ότι ορισμένοι χώροι αστικού πρασίνου, ειδικά στο κέντρο ορισμένων πόλεων, αποτελούν και αρχαιολογικούς χώρους.

Εκ μέρους του ΟΤΕ, σας υποβάλλουμε τις παρατηρήσεις μας όσον αφορά στο:
Άρθρο 8 Ελεύθεροι Χώροι-Αστικό Πράσινο, σελ.8
Για τις περιοχές της κατηγορίας αυτής που αφορούν Ελεύθερους χώρους αστικού και περιαστικού πρασίνου (παρ.2) προτείνεται να συμπεριληφθεί η κατηγορία 38, σύμφωνα με την τροποποίηση του άρθρου 1:
«38 Εγκαταστάσεις σταθμών βάσης κεραιών τηλεπικοινωνιών».

Ελεύθεροι χώροι- Αστικό πράσινο.1ο Πρόταση Νομοτεχνικής Βελτίωσης . Προσθήκη στην παράγραφο 2 του παρόντος άρθρου ως εξης: (54) Εκπαίδευση σε περιβαντολλογικά θέματα και οργανωμένη αναψυχή. (55) Εξυπηρετήσεις φυσιατρικής και ειδικών αναγκών θεραπευτικού χαρακτήρα.(51) Κατασκηνώσεις – παιδικές εξοχές. 2ο Σχόλιο: Η δασική νομοθεσία επιτρέπει κατασκηνώσεις μέχρι δασικά χωριά – σπίτια. Οι τρεις ως άνω χρήσεις μπορούν να μπουν στο παρόν άρθρο καθώς και στο πιο κάτω άρθρο 16.

Να δίνεται η δυνατότητα σε ελεύθερους χώρους αστικού πρασίνου και περιαστικού πρασίνου η εγκατάσταση χρήσεων εστίασης και αναψυχής με περιορισμούς.

Προς την
Επιτροπή Διαβούλευσης
για τον Χωροταξικό Σχεδιασμό της Χώρας

Κύριοι,
Στην προσπάθεια μας να συμβάλλουμε ακόμη περισσότερο στις διεργασίες διαβούλευσης επί του σχεδίου του ΠΔ χρήσεων γης προσθέτουμε και τις παρακάτω απόψεις μελών του Συνδέσμου Βιομηχανιών:
1) Ο καθορισμός των χρήσεων γης για τις πάσης φύσεως (μεταποιητικές, εξορυκτικές, ενέργειας, τουρισμού, εμπορίου κ.λ.π.) οικονομικές δραστηριότητες θα καταστήσει μη αναγκαία την άδεια εγκατάστασης και την περιβαλλοντική άδεια αφού οι σχετικοί περί εγκατάστασης και προστασίας του περιβάλλοντος όροι θα προβλέπονται στον νόμο περί χρήσεως γης. Έτσι οι οικονομικές δραστηριότητες απαλλάσσονται από, συχνά πολυετείς, γραφειοκρατικές διαδικασίες και διευκολύνεται η οικονομική δραστηριότητα και ή, τόσο αναγκαία για την χώρα μας, ανάπτυξη.
2) Κατά τα πιο πάνω πρέπει να μειωθεί σημαντικά ο χρόνος αδειοδότησης των επιχειρηματικών πάρκων που συχνά απαιτεί ακόμα και πέντε χρόνια.
3) Αναγκαία επίσης είναι: α) η κύρωση των δασικών χαρτών, β) η ολοκλήρωση της κτηματογράφησης στη χώρα που καθυστερεί αφού μέχρι τώρα έχει υλοποιηθεί μόνο κατά 20% περίπου.
4) Να τακτοποιηθεί η νομική εκκρεμότητα για τις βιομηχανίες των Οινοφύτων και των πέριξ, με την ένταξη τους σε ένα, εκ των πραγμάτων ήδη υπάρχον, επιχειρηματικό πάρκο.
5) Να ληφθεί υπ’ όψιν ότι η Αττική αποτελεί μακράν το μεγαλύτερο καταναλωτικό κέντρο της Ελλάδος και πολλές διεθνείς μελέτες αποδεικνύουν ότι όταν γίνεται παραγωγή προϊόντων μακριά από τα καταναλωτικά κέντρα απαιτεί την μετακίνηση πληθώρας εργαζομένων, πρώτων υλών κ.λ.π. για τελικά προϊόντα που οίκαδε θα επιστρέψουν προς κατανάλωση, με κατάληξη η επιβάρυνση του περιβάλλοντος να είναι μεγαλύτερη από ότι εάν τα προϊόντα αυτά παράγονται πλησίον του καταναλωτικού κέντρου.
6) Κατά τα υπό την παράγραφο (5) αλλά και για λόγους ασφάλειας Δικαίου, προτείνουμε τα υπό (α) και (β) ως εξής: α) Στον Ελαιώνα να αποχαρακτηρισθούν τα οικόπεδα που εντάχθηκαν στο χώρο πρασίνου ενώ για πολλά χρόνια, πριν ακόμα από το Π.Δ. του 1995, εκεί λειτουργούν βιομηχανίες νευραλγικών τομέων της παραγωγής. Να επιτραπεί η επέκταση και ο εκσυγχρονισμός τους με σεβασμό για το περιβάλλον. Να αναθεωρηθεί τα σχετικό Πολεοδομικό Διάταγμα του 1995 (Π.Δ. αρ. φυλ. 1049/30-11-1995), β) Να αρθεί η επί τριαντακονταετία περίπου εκκρεμότητα για τις βιομηχανίες του όρους Αιγάλεω που λειτουργούν εκεί πριν ακόμα την έναρξη του Ν. 2742/1999 και να επιτραπεί η επέκταση και ο εκσυγχρονισμός τους πάντα με φροντίδα για το περιβάλλον. Σχετικά υποβάλλουμε συνημμένο και αναλυτικό υπόμνημα με συγκεκριμένες τις αναγκαίες επί του θέματος νομοθετικές ρυθμίσεις, γ) Επίσης να επιτραπεί στην Αττική η εγκατάσταση μεταποιητικών και άλλων οικονομικών δραστηριοτήτων, μέσης και χαμηλής όχλησης, εντός επιχειρηματικών πάρκων.
7) Τέλος, στον χωροταξικό σχεδιασμό πρέπει να γίνουν και μελλοντικές προβλέψεις για την διέλευση από την χώρα μας αγωγών ενέργειας (όπως ο υπό κατασκευή αγωγός ΤΑΠ) για λιμάνια και σταθμούς υποδοχής υγροποιημένου φυσικού αερίου, για χώρους παραγωγής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και άλλες δραστηριότητες που οι ειδικοί θα προβλέψουν.

Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι, η φιλοσοφία του Συνδέσμου Βιομηχανιών Αττικής και Πειραιώς συμπυκνώνεται στην έκφραση: Να ορισθούν οι χώροι και οι όροι εγκατάστασης των οικονομικών δραστηριοτήτων ώστε αυτές να απαλλαγούν από τις χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες και έτσι να βοηθηθεί η οικονομική ανάπτυξη προς όφελος των εργαζομένων και ολόκληρης της κοινωνίας.

Στους Κοινοχρήστους Χώρους, στις Πλατείες, σε περιοχές πρασίνου και σε άλση, προτείνω να επιτρέπεται η κατασκευή υπογείων χώρων στάθμευσης (σταθμών αυτοκινήτων) σε έκταση έως 100% της επιφανείας τους και όχι μόνο για την εξυπηρέτηση των χρηστών τους.

οι περιοχές γεωργικής χρήσης εγκλωβισμένες εντός οικιστικού ιστού, να προστατεύονται από πολεοδόμηση/εγκατάσταση κοινωφελών κ κοινοχρήστων εγκαταστάσεων, καθώς στην εφαρμογή πολεοδομικής μελέτης, πολύ αργότερα από τον προσδιορισμό χρήσεων, λόγω έλλειψης κοινοχρήστων χώρων, οι μόνοι αδόμητοι χώροι, οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις επιβαρύνονται με υποδοχή κοινωφελών ή άλλων εγκαταστάσεων.
Να υπάρχει πρόβλεψη των κοινωφελών/κοινοχρήστων υποδομών εκτός περιοχών γεωργικής χρήσης . Οι περιοχές , ιδιωτικές που χαρακτηρίζονται ως γεωργικής χρήσης, εντός οικιστικού ιστού, να φορολογούνται αντίστοιχα με την χρήση τους, κ όχι ως οικοπεδικές, για προστασία από την υπερφορολόγηση, κ ανάλογα με την πραγματική τους χρήση κ απόδοση, άλλως θα τιμωρούνται οι ιδιοκτήτες γεωργικών χρήσεων, εξαναγκαζόμενοι σε ξεπούλημα για άλλες εμπορικές/τουριστικές χρήσεις.

Κάβουρας Σπύρος
γραμματέας Συλλόγου θιγομένων Ιδιοκτητών από Σχέδιο Πόλης Χίου

Οι υποδομές μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας είναι απαραίτητες σε όλο το φάσμα των χρήσεων γης, ακόμα και στις περιοχές αποκλειστικής κατοικίας.

Συνεπώς στα άρθρα 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 17 να συμπεριληφθεί η χρήση: 36.2 «Υποδομές μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας και συνοδά έργα αυτών».

Τα παραπάνω είναι σύμφωνα με:
• το Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΦΕΚ Α΄ 128/2008) «Η ενίσχυση της περιφερειακής ανάπτυξης και της χωρικής συνοχής. Για το σκοπό αυτόν, με το παρόν πλαίσιο, επιδιώκεται:… Η βελτίωση της πρόσβασης σε βασικά δίκτυα μεταφορών, ενέργειας και επικοινωνιών και η ανάπτυξη των σχετικών υποδομών» (άρθρο 2).
• το Άρθρο 190 του Νόμου 4001 (ΦΕΚ 179Α/22.08.2011): σύμφωνα με το οποίο «Σε όλες τις κατηγορίες χρήσεων γης, οι οποίες καθορίζονται στο π.δ. της 232/6.3.1987 (Δ’ 166) ή σε άλλα προεδρικά διατάγματα που εκδόθηκαν βάσει της παρ. 1 του άρθρου 15 του ν. 1561/1985 (Α’ 148), όπως αυτή τροποποιήθηκε από την παρ. 5 του άρθρου 13 του ν. 3212/2003 (Α’ 308) και ισχύει, ή προβλέπονται από τον χωροταξικό ή πολεοδομικό σχεδιασμό οποιουδήποτε επιπέδου, περιλαμβάνεται ως επιτρεπτή χρήση η εγκατάσταση Κέντρων Διανομής ηλεκτρικής ενέργειας και των συνοδευτικών αυτών έργων και υπόγειων καλωδιακών δικτύων», (ανεξαρτήτως πληθυσμιακών κριτηρίων).

1. Στις εντός σχεδίου περιοχές να επιτρέπονται οι υπαίθριες αθλητικές εγκαταστάσεις μικρής κλίμακας

για το ΤΜΗΜΑ ΑΣΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ του ΔΗΜΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Προτείνται να επιτραπεί η ειδική χρήση:
(51) Χώροι ήπιας παιδικής αναψυχής

ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΕΤΑΙ, ΕΠΙΣΗΣ, Η ΑΝΑΓΚΗ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΕΙΔΙΚΩΝ ΧΡΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1 ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ Α.Α. 50 ΕΠ.:
Οι δραστηριότητες που σχετίζονται με την παιδική αναψυχή γνωρίζουν μεγάλη άνθιση τα τελευταία χρόνια και αποτελούν μία από τις κατηγορίες χρήσεων που εξελίσσονται συνεχώς, αλλά, δυστυχώς, αποκτούν επικαιρότητα μόνο με δυσάρεστες αφορμές. Το προτεινόμενο σχέδιο προβλέπει μόνο τη λειτουργία «λούνα παρκ» (κατεξοχήν χώρων παιδικής αναψυχής), συνδέοντάς τη λειτουργικά στην ίδια ειδική χρήση με τα θεματικά πάρκα. Ωστόσο, τα τελευταία αποτελούν κατά τη νομοθεσία εγκαταστάσεις ειδικής τουριστικής υποδομής και δεν σχετίζονται ούτε πολεοδομικά ούτε λειτουργικά με την παιδική αναψυχή, η οποία, λόγω της μεγάλης ποικιλίας δραστηριοτήτων, μπορεί να είναι πολύ ηπιότερη.
Προτείνεται αφενός η αναδιατύπωση των κατηγοριών ειδικών χρήσεων γης με α.α. 50 και 51, αφετέρου ο διαχωρισμός της παιδικής αναψυχής σε δύο κατηγορίες, ανάλογα με την ένταση και την πολεοδομική λειτουργία τους.
Με τον τρόπο αυτό και με την εξειδίκευση που θα ακολουθήσει με την προβλεπόμενη στο ίδιο άρθρο υπουργική απόφαση, μπορεί να ξεκινήσει πλέον η θεσμοθέτηση διαδικασιών αδειοδότησης τέτοιων χρήσεων, η οποία σήμερα είναι εξαιρετικά ελλιπής, καθιστώντας τη λειτουργία τους ιδιαίτερα προβληματική – αν όχι και επικίνδυνη.

Θα πρέπει να προστεθεί η κατηγορία (38) Εγκαταστάσεις σταθμών βάσης κεραιών κινητής τηλεφωνίας.

Στο άρθρο 8 περ.2 παρακαλώ να προσθέσετε:
– Κατασκηνώσεις (50-51)
– Κατοικίες (1)
– Καταστήματα (8.1, 8.4, 8.5, 8.6 και 8.7)
– Γραφεία, Τράπεζες, Ασφάλειες, Επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας (9)
– Εστίαση (13)
– Αναψυκτήρια (14)
– Κέντρα διασκέδασης αναψυχής (15)
– Στο (39.1) να μπει και το (39.2) δηλαδή οι συναφείς εγκαταστάσεις.

Ευχαριστώ

Η ζώνη παραλίας αποτελεί εκ του νόμου κοινόχρηστη έκταση υπό τη διαχείριση του Δημοσίου και από την άποψη αυτή θα ήταν σκόπιμο να συμπεριληφθεί ως ιδιαίτερη ομάδα κοινόχρηστων χώρων στην κατηγορία των ελεύθερων χώρων του άρθρου 8, με συνόψιση των επιτρεπόμενων χρήσεων. Μια προσθήκη στο άρθρο 8 θα μπορούσε να αριθμηθεί ως παρ. 3, με το ακόλουθο περιεχόμενο :
«3. Κοινόχρηστους χώρους παραλίας
Ως κοινόχρηστοι χώροι για την εφαρμογή του παρόντος, νοούνται οι χώροι της ζώνης παραλίας που καθορίστηκαν με τις διατάξεις του Ν.2344/1940 και του Ν.2971/2001 και εξυπηρετούν λειτουργικά την ελεύθερη και ακώλυτη επικοινωνία της ξηράς με τη θάλασσα και αντίστροφα, και παρέχουν ασφαλή πρόσβαση προς τον αιγιαλό.
Στους χώρους αυτούς εκτός από την παραμονή και μετακίνηση ατόμων, επιτρέπονται οι ακόλουθες λειτουργίες και δραστηριότητες κατά τις ειδικότερες αδειοδοτικές διαδικασίες:
α. Οι κατασκευές των εδαφίων α και β της παραγράφου 1 του άρθρου 20 του ν.4067/2012.
β. Προστατευτικά έργα του άρθρου 12 του Ν.2971/2001.
γ. Έργα ανάπλασης από το Δημόσιο, Ν.Π.Δ.Δ. ή από ξενοδοχειακές τουριστικές μονάδες στο χώρο που βρίσκεται μπροστά από αυτές (άρθρο 14 παρ. 3 του Ν.2971/2001).»