ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’: ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ – Άρθρο 7: Μέσα ενεργητικής πυροπροστασίας

7.1. Γενικά

Τα μέσα ενεργητικής πυροπροστασίας που εγκαθίστανται στα κτίρια καθορίζονται από την ειδική τους χρήση σε συνάρτηση με τα μετρικά χαρακτηριστικά της (συνολική μικτή επιφάνεια που καταλαμβάνει).

1. Στην περίπτωση κτιρίων πολλαπλών χρήσεων, τα μέσα ενεργητικής πυροπροστασίας εφαρμόζονται ως εξής:

α) Εφ’ όσον οι επιμέρους χρήσεις είναι διαχωρισμένες, εφαρμόζονται για κάθε μία τα μέσα πυροπροστασίας που την αφορούν, σε όλη την επιφάνεια που αυτή καταλαμβάνει.
β) Εφ’ όσον οι εμπλεκόμενες χρήσεις χρησιμοποιούν τις ίδιες – κοινές απροστάτευτες οδεύσεις διαφυγής (οριζόντιες ή κατακόρυφες) είναι δηλαδή τμήματα του ίδιου ορόφου ή διαφορετικών ορόφων που επικοινωνούν κατακόρυφα με απροστάτευτο τρόπο, τότε λαμβάνονται στο σύνολο του συγκεκριμένου ορόφου στην πρώτη περίπτωση ή του πυροδιαμερίσματος στη δεύτερη, τα δυσμενέστερα κατά περίπτωση μέσα πυροπροστασίας κάθε χρήσης.
γ) Εφ’ όσον οι εμπλεκόμενες χρήσεις, είναι πυράντοχα διαχωρισμένες και χρησιμοποιούν τις ίδιες κατακόρυφες πυροπροστατευμένες οδεύσεις διαφυγής, δηλαδή είναι τμήματα διαφορετικών ορόφων που εκκενώνονται μέσω των ίδιων πυροπροστατευμένων κατακόρυφων οδεύσεων διαφυγής, τότε εφαρμόζονται για κάθε χρήση τα μέσα πυροπροστασίας που την αφορούν, στην επιφάνεια που καταλαμβάνει.
δ)Τα μέσα ενεργητικής πυροπροστασίας καθορίζονται από τη συνολική επιφάνεια που καταλαμβάνει η κάθε χρήση στο κτίριο ακόμα και αν αυτή κατανέμεται σε διαφορετικά επίπεδα, με εξαίρεση την περίπτωση που οι ίδιες χρήσεις είναι διαχωρισμένες (πυράντοχα διαχωρισμένες με δικές τους εξόδους).

2. Στην περίπτωση κτιρίων με μία χρήση:
α) Εφ’ όσον υπάρχουν συμπληρωματικές χρήσεις που δεν διαθέτουν πληρότητα, ακολουθούν την κυριαρχούσα χρήση και ως προς τα μέσα πυροπροστασίας.
β) Εφ’ όσον υπάρχουν συμπληρωματικές χρήσεις που διαθέτουν πληρότητα, λαμβάνουν, στην επιφάνεια που καταλαμβάνουν, τα μέσα πυροπροστασίας της δικής τους χρήσης, ενώ στο υπόλοιπο κτίριο ακολουθούνται τα μέσα της κυριαρχούσας χρήσης.

7.2. Προδιαγραφές μέσων ενεργητικής πυροπροστασίας, προληπτικών μέτρων πυροπροστασίας, εκπαίδευση-ενημέρωση προσωπικού και συντήρηση

Για τις ανάγκες του παρόντος κανονισμού
• Μόνιμα συστήματα ενεργητικής πυροπροστασίας είναι το αυτόματο σύστημα πυρανίχνευσης, το χειροκίνητο σύστημα αναγγελίας πυρκαγιάς, το αυτόματο σύστημα ανίχνευσης ευφλέκτων αερίων, τα αυτόματα συστήματα πυρόσβεσης (με νερό, σκόνη, αφρό, διοξείδιο του άνθρακα, αέρια, ή συμπυκνωμένο αεροζόλ, το σύστημα εκνέφωσης νερού και το σύστημα ψεκασμού νερού), το μόνιμο υδροδοτικό πυροσβεστικό δίκτυο και το σύστημα τοπικής κατάσβεσης.
Το αυτόματο σύστημα ανίχνευσης ευφλέκτων αερίων πρέπει να ικανοποιεί τις απαιτήσεις των μερών 1 και 2 του προτύπου ΕΝ 60079.
• Φορητά και λοιπά μέσα ενεργητικής πυροπροστασίας είναι οι πυροσβεστήρες (φορητοί, τροχήλατοι, αυτοδιεγειρόμενοι οροφής), το απλό πυροσβεστικό δίκτυο (πυροσβεστικό ερμάριο), καθώς και οι αυτόνομοι ανιχνευτές καπνού που ικανοποιούν τις απαιτήσεις του προτύπου ΕΝ 14604 όπως κάθε φορά ισχύει.
• Προληπτικά μέσα παθητικής πυροπροστασίας είναι ο φωτισμός ασφαλείας, η σήμανση ασφαλείας και τα σχεδιαγράμματα διαφυγής.

Κατά τα λοιπά οι προδιαγραφές μελέτης, σχεδίασης και εγκατάστασης των ανωτέρω στοιχείων πυροπροστασίας πρέπει να είναι σύμφωνα με τα οριζόμενα στην υπ’ αριθ. 15/2014 (Β΄ 3149) Πυροσβεστική Διάταξη όπως κάθε φορά ισχύει.

7.2.1. Πυροσβεστήρες
α) Φορητοί πυροσβεστήρες

 Α1. Φορητοί πυροσβεστήρες ξηρής σκόνης ή βάσης νερού

α. Επιβάλλεται η τοποθέτηση φορητών πυροσβεστήρων ξηρής σκόνης ή βάσης νερού, κατασβεστικής ικανότητας τουλάχιστον 21Α-113Β-C σε όλες τις χρήσεις ανάλογα με τις ειδικές απαιτήσεις.
β. Στις περιπτώσεις που κατά τους υπολογισμούς των ειδικών χρήσεων, προκύπτει δεκαδικός αριθμός, αυτό στρογγυλοποιείται στον πλησιέστερο ακέραιο αριθμό.
γ. Ανεξάρτητα από τους υπολογισμούς, ο ελάχιστος αριθμός πυροσβεστήρων δεν πρέπει να είναι μικρότερος των δύο (2).

 Α2. Φορητοί πυροσβεστήρες διοξειδίου του άνθρακα

α. Επιβάλλεται η τοποθέτηση φορητών πυροσβεστήρων διοξειδίου του άνθρακα, κατασβεστικής ικανότητας τουλάχιστον 55B-C στους χώρους ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων όπως μετασχηματιστών μέσης ή υψηλής τάσης, ηλεκτρικών πινάκων και λεβητοστασίων, σε τέτοιες θέσεις ώστε κάθε σημείο των εν λόγω χώρων, να απέχει οριζοντίως μέχρι 15 μ. από κάθε τέτοιο πυροσβεστήρα. Σε κάθε περίπτωση ο ελάχιστος αριθμός πυροσβεστήρων διοξειδίου του άνθρακα σε αυτούς τους χώρους δεν θα είναι μικρότερος από δύο (2).
β) Πυροσβεστήρες οροφής

Επιβάλλεται η τοποθέτηση αυτοδιεγειρόμενου πυροσβεστήρα οροφής άνωθεν των καυστήρων θέρμανσης και/ ή Boilers με θερμική ισχύ 45 kW
7.2.2. Αυτόματο σύστημα πυρανίχνευσης
Αυτόματο σύστημα πυρανίχνευσης εγκαθίσταται στους επικίνδυνους χώρους κατηγορίας Α.(βλ. 6.7) Όπου από τις ειδικές διατάξεις προβλέπεται η εγκατάσταση αυτόματου συστήματος πυρανίχνευσης, αυτό, πρέπει να καλύπτει όλους τους χώρους του κτιρίου.

Εφόσον από τις ειδικές διατάξεις επιβάλλεται η εγκατάσταση αυτόματου συστήματος πυρανίχνευσης σε όλο το κτίριο, η ενεργοποίησή του πρέπει να προκαλεί το άνοιγμα κουφώματος εξαερισμού εγκατεστημένου στον υψηλότερο όροφο του κτιρίου πλησίον κάθε κλιμακοστασίου, εφόσον αυτό επιβάλλεται. Η ενεργοποίηση του αυτόματου συστήματος πυρανίχνευσης πρέπει να ενεργοποιεί επιπροσθέτως το άνοιγμα διαφραγμάτων εξαερισμού.
7.2.3. Αυτόματο σύστημα πυρόσβεσης
Αυτόματο σύστημα πυρόσβεσης με νερό ή άλλο κατάλληλο κατασβεστικό μέσο επιβάλλεται:
 Στους επικίνδυνους χώρους κατηγορίας Β (βλ. 6.7)
 Στους στεγασμένους χώρους αποθήκευσης υγρών καυσίμων ή εύφλεκτων υγρών με συνολική χωρητικότητα άνω των 3 κ.μ.
Στις περιπτώσεις κτιρίων που επιβάλλεται αυτόματο σύστημα πυρόσβεσης με νερό (καταιονισμού ύδατος), στους χώρους εκείνους όπου το νερό δεν ενδείκνυται ως κατασβεστικό μέσο δύναται να εγκαθίσταται αυτόματο σύστημα πυρόσβεσης άλλου κατασβεστικού υλικού.
Η αναφορά σε ορόφους κτιρίου κατά την επιβολή των μόνιμων συστημάτων ενεργητικής πυροπροστασίας της σήμανσης ασφαλείας και των σχεδιαγραμμάτων διαφυγής, πραγματεύεται επιπροσθέτως τους ισογείους και υπόγειους ορόφους, ανεξαρτήτως φύσης χρήσης αυτών (κύρια ή βοηθητική) εκτός εάν ορίζεται διαφορετικά στις ειδικές διατάξεις.
H αναφορά σε συνολική στεγασμένη επιφάνεια αφορά τους χώρους κύριας και βοηθητικής χρήσης.
Στις περιπτώσεις πολυώροφων κτιρίων, το εμβαδόν ορόφου, αφορά μικτή επιφάνεια, ανεξαρτήτως της επιφάνειας των άλλων ορόφων.
7.3. Εκπαίδευση-ενημέρωση προσωπικού

Η οργάνωση, εκπαίδευση και ενημέρωση προσωπικού σε θέματα πυροπροστασίας πρέπει να γίνεται με τα οριζόμενα στην υπ’ αριθ. 14/2014 (Β΄ 2434) Πυροσβεστική Διάταξη όπως κάθε φορά ισχύει.
7.4. Ενδεικτικά προληπτικά μέτρα πυροπροστασίας

Για την απομείωση του κινδύνου εκδήλωσης πυρκαγιάς και ταχείας εξάπλωσης αυτής, πρέπει να τηρούνται ορισμένα μέτρα προληπτικής πυροπροστασίας. Τα εν λόγω μέτρα εξειδικεύονται σε ορισμένες δραστηριότητες, σύμφωνα με τις προδιαγραφές των κατασκευαστών των συσκευών και τους ειδικούς κανονισμούς. Επιπροσθέτως των κάτωθι αναφερόμενων προληπτικών μέτρων πυροπροστασίας επιβάλλεται η λήψη κάθε άλλου κατά περίπτωση μέτρου που αποσκοπεί στην αποφυγή αιτίων και τη μείωση του κινδύνου από πυρκαγιά.

7.4.1. Απαιτούμενες ενέργειες είναι τα εξής:
• Επιμελής συντήρηση και τακτική επιθεώρηση και έλεγχος των εγκαταστάσεων και συσκευών σύμφωνα με τους σχετικούς κανονισμούς και τις προδιαγραφές του κατασκευαστή.
• Θέση εκτός λειτουργίας των συσκευών και εγκαταστάσεων κατά τις μη εργάσιμες ημέρες και ώρες, ή κατά την απουσία των ενοίκων, εκτός από εκείνες των οποίων η λειτουργία είναι απαραίτητη. Επίσης κλείσιμο των εσωτερικών θυρών κατά τις ανωτέρω περιόδους καθώς και κατά τη διάρκεια του ύπνου.
• Τοποθέτηση λεκάνης ασφαλείας επαρκούς χωρητικότητας σε δεξαμενές υγρών καυσίμων για συγκέντρωση τυχόν διαρροών καυσίμων.
• Τήρηση επαρκών αποστάσεων συσκευών θέρμανσης από καυστά υλικά και κατά περίπτωση κατάλληλη στήριξή τους.
• Σήμανση επικίνδυνων υλικών και χώρων.
• Επιθεώρηση από υπεύθυνο υπάλληλο του προσωπικού, όλων των χώρων μετά τη διακοπή της δραστηριότητας καθώς και κατά τις εργάσιμες ώρες, για επισήμανση και εξάλειψη τυχόν προϋποθέσεων εκδήλωσης πυρκαγιάς.
• Στους υπαίθριους χώρους που εμπίπτουν στον παρόντα Κανονισμό, απαιτείται η αποψίλωση των ξηρών χόρτων και η απομάκρυνση αυτών, καθώς και κάθε άλλου άχρηστου καυστού ή εύφλεκτου υλικού.
• Επαρκής αερισμός (φυσικός ή τεχνητός) των χώρων αποθήκευσης επαγγελματικών δραστηριοτήτων.
• Κατάλληλη διευθέτηση του χώρου αποθήκευσης υλών που μπορούν να αναφλεγούν και απομάκρυνση των εύφλεκτων και καυστών υλών από θέσεις όπου γίνεται χρήση γυμνής φλόγας, προκαλούνται σπινθήρες και γενικά από πηγές εκπομπής θερμότητας.
• Μόνιμη ανάρτηση ευδιάκριτων πινακίδων, στους επικίνδυνους χώρους αναφορικά με την απαγόρευση καπνίσματος σε άτομα που εισέρχονται σε αυτούς αυτό και κατά περίπτωση προειδοποιητικών πινακίδων μη χρήσης νερού σε περίπτωση εκδήλωσης πυρκαγιάς.
• Ανάρτηση πινακίδων σε εμφανή σημεία της επιχείρησης-εγκατάστασης, με οδηγίες πρόληψης πυρκαγιάς και τρόπους ενέργειας του προσωπικού σε περίπτωση έναρξης πυρκαγιάς.
• Τακτικός καθαρισμός των χώρων της επαγγελματικής δραστηριότητας και άμεση απομάκρυνση των υλών που μπορούν να αναφλεγούν.
• Ειδική σήμανση στους χώρους των ανελκυστήρων κτιρίων επαγγελματικών δραστηριοτήτων για τη μη χρήση τους σε περίπτωση εκδήλωσης πυρκαγιάς.
• Έλεγχος της καλής λειτουργίας και κατάστασης των μέτρων και μέσων πυροπροστασίας καθώς και των κλειστών χώρων για τη διασφάλιση απουσίας επικίνδυνης ατμόσφαιρας και σωστής εξαέρωσης καθώς και απομάκρυνση εύφλεκτων και καυστών υλικών πριν την έναρξη εκτέλεσης θερμών εργασιών.
• Τήρηση των προβλεπόμενων, πλάτους τουλάχιστον 0,80μ. διόδων μεταξύ των αποθηκευμένων υλικών αποθηκών ή βιομηχανιών καθώς και κύριου διαδρόμου πλάτους τουλάχιστον 1,10μ. εντός της αποθήκης ή βιομηχανίας.
• Αποθήκευση των υλικών κατά τρόπο ώστε αυτά να απέχουν από την οροφή τουλάχιστον 0,50μ.
• Κατάλληλη περίφραξη υπαίθριων χώρων εμπορικών καταστημάτων που εμπίπτουν στον παρόντα Κανονισμό με μαντρότοιχο ή πλέγμα, της οποίας το συνολικό ύψος να είναι τουλάχιστον δύο (2)μ..
• Αποθήκευση των υλικών σε υπαίθριους χώρους εμπορικών καταστημάτων που εμπίπτουν στον παρόντα Κανονισμό κατά τρόπο ώστε τα υλικά να απέχουν τουλάχιστον τρία (3) μ. από τα γειτνιάζοντα κτίρια.
• Δημιουργία προϋποθέσεων για αποφυγή τυχαίας ανάμιξης υλικών που μπορούν να προκαλέσουν εξώθερμη αντίδραση σε αποθήκες ή βιομηχανίες.
• Διενέργεια ασκήσεων εκκένωσης ειδικών κτιρίων σε τακτά χρονικά διαστήματα.

7.4.2. Mη επιτρεπόμενες ενέργειες:

• Tοποθέτηση μονίμως ή προσωρινώς στις οδεύσεις διαφυγής και εξόδους κινδύνου, επίπλων, αντικειμένων και άλλων κατασκευαστικών διατάξεων που μπορούν να μειώσουν το πλάτος αυτών ή να παρακωλύσουν την ελεύθερη κυκλοφορία του κοινού σε περίπτωση κινδύνου.
• Tοποθέτηση επί των θυρών ή πλησίον αυτών, καθρεπτών ή άλλων αντικειμένων τα οποία δύναται να παραπλανήσουν ως προς την ορθή πορεία για την έξοδο κινδύνου. Παράθυρα, βιτρίνες, καθρέπτες και λοιπές κατασκευαστικές διατάξεις που λόγω μεγέθους ή τύπου κατασκευής, ενδέχεται να δώσουν την εντύπωση θυρών, πρέπει να επισημαίνονται κατά τέτοιο τρόπο ώστε να μην συγχέονται με τις εξόδους κινδύνου.
• Κάλυψη της σήμανσης ασφαλείας και των μέσων πυροπροστασίας, από υλικά ή κατασκευαστικές διατάξεις.
• Διακόσμηση και επένδυση των δαπέδων, τοίχων και οροφών, με υλικά ταχείας επιφανειακής εξάπλωσης φλόγας.
• Χρήση βεγγαλικών, αθυρμάτων και πυροτεχνημάτων σε στεγασμένους χώρους. Η χρήση τους σε υπαίθριους χώρους γίνεται με την επιφύλαξη της ισχύουσας νομοθεσίας.
• Κάπνισμα και χρήση γυμνής φλόγας στους επικίνδυνους χώρους καθώς και εναπόθεση εύφλεκτων υλικών σ’ αυτούς.
• Κάπνισμα και χρήση γυμνής φλόγας σε εμπορικά καταστήματα, βιομηχανίες και αποθήκες, υψηλού βαθμού κινδύνου.
• Ανάρτηση ή τοποθέτηση μπαλονιών που περιέχουν εύφλεκτα αέρια, σε χώρους όπου μετακινείται ή συχνάζει το κοινό.
• Εγκατάσταση προβολέων με μεγάλη θερμική ακτινοβολία σε προθήκες, οι οποίοι ενδέχεται να προκαλέσουν πυρκαγιά σε εύφλεκτα ή καυστά υλικά χωρίς τη λήψη προστατευτικών μέτρων.
• Κλείδωμα των θυρών κοινόχρηστων εξόδων με μηχανισμούς που προϋποθέτουν τη χρήση κλειδιού για την απασφάλισή τους.
7.5. Χρήση καυσίμων και άλλων υλικών

Εφόσον πραγματοποιείται χρήση ή αποθήκευση υγρών ή αερίων καυσίμων και άλλων καυστών ή εν γένει επικίνδυνων υλικών, ισχύουν κατά περίπτωση και εφαρμόζονται επιπροσθέτως, οι διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας.