ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’: ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ – Άρθρο 1: Σκοπός του Κανονισμού

Ένας σημαντικότατος κανονισμός πυροπροστασίας που αναθεωρείται μετά από 10.500 ημέρες τίθεται σε δημόσια διαβούλευση για 7 ημέρες.
Χρειάζεται οπωσδήποτε τουλάχιστο 1 μήνας για αυτό.

Το κείμενο είναι σαφώς ένας εμπλουτισμός του υφιστάμενου κανονισμού και δεν καλύπτει επαρκώς όλα τα θέματα.
Θεωρώ απαράδεκτο το σύντομο χρονικό διάστημα διαβούλευσης για ένα τόσο σημαντικό θέμα. Κρίνοντας από το προηγούμενο, η επόμενη έκδοση του κανονισμού θα γίνει σε 30 χρόνια, και ως τότε θα πρέπει να εφαρμόζονται αυτές οι διατάξεις.
Ένα σημαντικό θέμα που δεν εξετάζεται επαρκώς στο παρόν σχέδιο κανονισμού είναι η διαχείριση καπνού (με εξαίρεση τις παρ. 6.6.2 και 6.6.8). Επισημαίνω ότι τα περισσότερα θύματα προέρχονται από εισπνοές τοξικών αερίων από τον καπνό και όχι από τη φωτιά.

Σύμφωνα με τον ν.4074/2012 (Κύρωση της Σύμβασης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία-άρθρο 9 της Σύμβασης: Προσβασιμότητα) και τον ν.4067/2012 (Νέος Οικοδομικός Κανονισμός-άρθρο 26) επιβάλλεται η λήψη μέτρων για την υποστήριξη ατόμων με αναπηρία σε έκτακτες συνθήκες. Στο παρόν όμως σχέδιο Κανονισμού Πυροπροστασίας, αν και υπάρχει σχετική αναφορά στον ορισμό του όρου «χώρος προσωρινής παραμονής-καταφυγής ΑμεΑ (ατόμων με αναπηρία)» που έχει καθιερωθεί με τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (ν.4067/2012), δεν περιλαμβάνεται καμία προδιαγραφή/απαίτηση που να εξειδικεύει αυτόν τον όρο, πολύ δε περισσότερο απουσιάζει η μεθοδική συμπερίληψη της διάστασης της αναπηρίας στο κείμενο του σχεδίου του Κανονισμού, πλην ελαχίστων αποσπασματικών και ως εκ τούτου αναποτελεσματικών αναφορών.
Απορίας άξιον, ιδιαίτερα όταν στο Υπουργείο έχει συσταθεί και λειτουργεί η Επιτροπή Προσβασιμότητας, η οποία προφανώς δεν προσεγγίσθηκε από τους συντάκτες του σχεδίου του Κανονισμού κατά την προετοιμασία του, όπως εξάλλου ούτε και η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία, αξιόπιστος φορέας διαθετών εξειδικευμένη τεχνογνωσία, με στενή συνεργασία κατά το παρελθόν με τις Υπηρεσίες του Υπουργείου! Ως αποτέλεσμα, η παραγωγή άλλου ενός «ατελούς» νομοθετικού σχεδίου που ουσιαστικά αγνοεί τις ανάγκες των πολιτών με αναπηρία και μάλιστα σε ένα τόσο κρίσιμο τομέα, διαιωνίζοντας παράλληλα τα κενά/ασάφειες του Οικοδομικού Κανονισμού και τα προβλήματα που προκαλούν στους μελετητές.
Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.), που αντιπροσωπεύει το 18% περίπου του πληθυσμού, εκφράζει προς τούτο την έντονη δυσαρέσκειά της. Επιπρόσθετα, καταθέτει με την παρούσα επιστολή τις βασικές παρατηρήσεις/προτάσεις της για τη βελτίωση του εν λόγω σχεδίου Κανονισμού με στόχο τη διασφάλιση της ασφάλειας των χρηστών με αναπηρία του κτιριακού αποθέματος της χώρας.
Οι προτάσεις μας αφορούν, όπως θα δείτε παρακάτω, τα εξής άρθρα:
Κεφάλαιο Α’ Γενικές Διατάξεις: άρθρα 1, 2, 3, 5, 6 και 7.
Κεφάλαιο Β’ Ειδικές Διατάξεις: άρθρα 1,2,3,4,5,7,8,9,10 και 11.
Συνολικός αριθμός προτεινόμενων συμπληρώσεων: 16
1) Το «Άρθρο 1-Σκοπός του Κανονισμού» να συμπληρωθεί ως ακολούθως:
«Ο Κανονισμός Πυροπροστασίας Κτιρίων καθορίζει τις απαιτήσεις και τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται στα κτίρια, προκειμένου:
α) Να προστατεύεται η ζωή και η υγεία των όλων των ατόμων που βρίσκονται σε αυτά συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία και με μειωμένη κινητικότητα εν γένει σε περίπτωση εκδήλωσης πυρκαγιάς.
β) […]
Ειδικότερα καθορίζονται:
• […]
• Οι ελάχιστες απαιτήσεις σχεδιασμού των οδεύσεων διαφυγής που επιτρέπουν την ταχεία εκκένωση του κτιρίου και την ασφαλή διαφυγή όλων των χρηστών του, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία και με μειωμένη κινητικότητα εν γένει , εκτός αυτού ή σε άλλον ασφαλή χώρο ή σε άλλο κτίριο, χωρίς να υποστούν τις επιπτώσεις του καπνού, των τοξικών καυσαερίων και της θερμότητας που παράγεται σε περίπτωση πυρκαγιάς […]
Οι κύριες παράμετροι που ελήφθησαν υπόψη για τον καθορισμό των ανωτέρω απαιτήσεων και την επίτευξη των στόχων του κανονισμού είναι:
α) Οι πιθανοί χρήστες του κτιρίου, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία και με μειωμένη κινητικότητα εν γένει , τα χαρακτηριστικά αυτών και η ενδεχόμενη εξοικείωση τους με το κτίριο.
β) Η αλληλεπίδραση χώρων από άποψη κινδύνου πυρκαγιάς.
γ) Ο τρόπος σχεδιασμού και κατασκευής των κτιρίων στην Ελλάδα.
δ) οι αρχές του «Καθολικού Σχεδιασμού ή Σχεδιασμού για Όλους» όπως αυτός ορίζεται στο άρθρο 2-Ορισμοί του Ν.4067/2012-Νέος Οικοδομικός Κανονισμός […]»

Πρέπει οπωσδήποτε να υπάρχει μέριμνα για αναθεώρηση – αντικατάσταση του παρόντος με ένταξη σε αυτό διευκρινιστικών εγκυκλίων και λοιπών παρατηρήσεων που θα προκύψουν από την εφαρμογή του νομοθετήματος, ανά τριετία. Για το λόγο αυτό πρέπει να συσταθεί διαρκή επιτροπή παρακολούθησης της εφαρμογής του Π.Δ. αποτελούμενη οπωσδήποτε από εκπροσώπους του Πανελληνίου Συλλόγου Αρχιτεκτόνων, Πανελληνίου Συλλόγου Διπλωματούχων Μηχανολόγων – Ηλεκτρολόγων, του Συλλόγου Μηχανολόγων – Ηλεκτρολόγων Βορείου Ελλάδος, του ΤΕΕ, του Πυροσβεστικού Σώματος υπό την προεδρία μηχανικού – εκπροσώπου του ΥΠΕΚΑ.

Αγαπητοί κύριοι,
Θα θέλαμε να σας γνωστοποιήσουμε τις θέσεις της Ένωσής μας σε σχέση με το νέο Κανονισμό Πυροπροστασίας Κτιρίων. Θεωρούμε ότι ο χρόνος διαβούλευσης είναι εξαιρετικά μικρός προκειμένου να αναλυθούν όλα τα επιμέρους ζητήματα που διαπραγματεύεται ο κανονισμός και θα έπρεπε να δοθεί περισσότερος χρόνος προκειμένου να μην υπάρξουν προβλήματα κατά την εφαρμογή του. Αναλυτικά:
1) Η ορολογία «νέα- υφιστάμενα κτίρια» παραπέμπει στο διαχωρισμό των κτιρίων που παραπέμπει στο ΠΔ71/88. Προκειμένου να υπάρχει σαφής αναφορά στον κανονισμούς πυροπροστασίας που έχουν εφαρμοστεί ή θα εφαρμοστούν στο μέλλον, προτείνουμε να οριστεί σαφέστατα το έτος από το οποίο θα εκκινήσει η εφαρμογή του κανονισμού και να μην εκκινήσει σε τυχαία ημερομηνία (πχ 3 μήνες μετά από τη δημοσίευση). Για παράδειγμα αν τεθεί όριο ότι ο κανονισμός θα εκκινήσει από την 01/01/2019 θα μπορούμε να αναφερόμαστε στον Κανονισμό Πυροπροστασίας Κτιρίων 2019 ή ΚΠΚ2019 και συνεπώς θα αναφέρεται ότι «το Χ κτίριο έχει σχεδιαστεί με τον ΚΠΚ2019», χωρίς να προκαλείται σύγχυση. Ομοίως τα παλαιότερα κτίρια που έχουν σχεδιαστεί με το ΠΔ71/88 θα μπορούσαν να αναφέρονται σε ΚΠΚ1988, οι πυροσβεστικές διατάξεις ΠΔΤ 3-81 κοκ. Με το τρόπο αυτό θα ήταν άμεσα αντιληπτό το νομοθετικό πλαίσιο που έχει εφαρμοστεί σε κάθε κτίριο. Η μεταβατική περίοδος των 3 μηνών είναι εξαιρετικά μικρή και θα επηρεάσει εκπονούμενες μελέτες σε προχωρημένο στάδιο. Προτείνουμε την έναρξη εφαρμογής σε 3 μήνες από τη δημοσίευση κατ’ επιλογή του μελετητή και οριστική μετάβαση από 01/01/2019.
2) Η μορφή του παρόντος κανονισμού αποτελεί ουσιαστικά αναδιατύπωση του ΠΔ71/88. Θα ήταν ίσως χρησιμότερο να διατυπωθεί ένας κανονισμός για υφιστάμενα και νέα κτίρια ενσωματώνοντας και τις παλαιότερες Πυροσβεστικές Διατάξεις, αν όχι στην παρούσα έκδοση, σταδιακά στην πρώτη αναθεώρησή του.
3) Θα πρέπει να προβλεφθεί μία νομοθετικά δεσμευτική περίοδος αναθεώρησης/ανανέωσης του κανονισμού πυροπροστασίας και μία διαδικασία συλλογής των συμπερασμάτων και προβλημάτων που ανακύπτουν από την εφαρμογή του κανονισμού. Προτείνουμε την 5ετή αναθεώρηση σε πλήρη κωδικοποιημένη μορφή του κανονισμού. Επίσης να οριστεί μία υπηρεσία συλλογής και επεξεργασίας των προβλημάτων που ανακύπτουν, ανάλυσης των επιπτώσεων των πυρκαγιών στα κτίρια στη χώρα μας η οποία θα λαμβάνει υπόψη και εισηγήσεις των φορέων που δραστηριοποιούνται στο τομέα της πυροπροστασίας στη χώρα μας.
4) Με τη θέση σε ισχύ του νέου κανονισμού θα πρέπει να διευκρινιστεί με σαφήνεια ποιος κανονισμός θα εφαρμόζεται σε κτίρια τα οποία έχουν κατασκευαστεί με το ΠΔ 71/88 και υφίστανται ανακαίνιση και μετατροπές
χωρίς αλλαγή χρήσης. Να προστεθεί στον Πίνακα 1.

5) Άρθρο 1.7.1, Να μειωθεί η πρόβλεψη για εγκατάσταση ενός κοινόχρηστου πυροσβεστήρα στα 250τμ (αντί 400τμ) και ανά όροφο ή να οριστεί η μέγιστη απόσταση κάθε σημείου της κάτοψης από πυροσβεστήρα. Εναλλακτικά να διατηρηθεί η πρόβλεψη των 400τμ για τον κοινόχρηστο πυροσβεστήρα και να προστεθεί η απαίτηση ύπαρξης ενός μικρού πυροσβεστήρα ελάχιστης κατασβεστικής ικανότητας 8Α 34Β C πλησίον της κουζίνας κάθε οικίας.
6) Να περιληφθεί σύσταση για την ύπαρξη αντιπυρικής κουβέρτας κατάλληλων διαστάσεων κατά ΕΝ1869 πλησίον κάθε κουζίνας και η ύπαρξη απλού ελαστικού σωλήνα νερού με μήκος ικανό να φτάσει σε όλα τα σημεία της κατοικίας (τοποθετημένο εκατέρωθεν των νιπτήρων ή του νεροχύτη ή στους εξώστες). Στην περίπτωση χρήσης αερίων καυσίμων εντός της κατοικίας εφαρμόζονται οι διατάξεις αυτές.
7) Άρθρο 1.7.4, Να αφαιρεθεί από την απαίτηση για συνολική επιφάνεια ορόφου άνω των 500τμ. Σε περίπτωση εκδήλωσης πυρκαγιάς σε υψηλά κτίρια άνω των 28m, απαιτείται η ανάλωση κρίσιμου χρόνου για την ανάπτυξη πυροσβεστικού δικτύου από την Πυροσβεστική Υπηρεσία, συνεπώς είναι απαραίτητη η ύπαρξη της υποδομής αυτής. Εναλλακτικά μπορεί να προβλεφθεί η κατασκευή ξηρού δικτύου κατηγορίας ΙΙ με άμεση τροφοδοσία από τα οχήματα της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας μέσω δίστομου για τα κτήρια με επιφάνεια ορόφου κάτω από τα 500 τμ.

Καλωσορίζουμε τον εκσυγχρονισμό του κανονισμού και επικροτούμε τη διαδικασία διαβούλευσης εστω και κάτω από το ασφυκτικό χρονικό πλαίσιο που διεξάγεται.

Ενα εξαιρετικά ευαίσθητο θεμα που δυστυχώς δεν καλύπτεται ικανοποιητικά από το κείμενου του κανονισμού είναι αυτό των πιστοποιήσεων. Στην παράγραφο 6.3 γίνεται αναφορά στην απαίτηση πιστοποιητικών ή πρότυπων δοκιμών, ωστόσο δεν διευκρινίζεται ποιά είναι αυτά τα πιστοποιητικά και πιθανώς να ήταν χρήσιμη μία παραπομπή στον πίνακα Β.2 σελ.106 “Πρότυπες δοκιμες πυραντίστασης για τον καθορισμό του δείκτη πυραντίστασης” προς αποφυγή παρερμηνειών. Επίσης η φράση “…αν δεν διατίθενται τα απαιτούμενα πιστοποιητικά” είναι ασαφής. Σε ποιες περιπτώσεις είναι δυνατόν να μη διατίθενται πιστοποιητικά και ποιά είναι η διαφορά τους από τις πρότυπες δοκιμες;

Μεχρι σήμερα με διαταγή του Α.Π.Σ. (39112 Φ.701.2 §14.3 ) είναι απαραίτητο τα πιστοποιητικά να συνοδεύονται από βεβαίωση διαπίστευσης του εργαστηρίου που τα εξεδωσε από τον ΕΛΟΤ (πλεον ΕΣΥΔ). Θα προτείναμε να συμπεριληφθεί η συγκεκριμενη απαίτηση απευθείας στο κείμενο του νεου κανονισμού, καθώς αποτελεί μία δικλίδα ασφαλείας και προστατεύει το κοινό από κενά περιεχομενου “πιστοποιητικά” μη διαπιστευμενων εργαστηρίων.

Τελος οφείλουμε να επισημάνουμε και εμείς την αναγκαιότητα θεσμοθετησης μηχανισμών ελεγχου τόσο της μελετης όσο και της εφαρμογής του κανονισμού στην πράξη.

-Σύγχρονες τάσεις στην προσέγγιση των Κανονισμών Πυροπροστασίας-

Γενικά παρατηρείται μια παγκόσμια τάση αύξησης της ασφάλειας και της πυροπροστασίας των σημαντικών κατασκευών, στα πλαίσια της προστασίας της ανθρώπινης ζωής σε έκτακτες καταστάσεις. Η στροφή έρχεται ως συνέπεια τραγικών δυστυχημάτων που προκλήθηκαν από φωτιά.

Για παράδειγμα, στην Αυστραλία, έπειτα από πυρκαγιά που ξέσπασε στο «Lacrosse Apartment Building» το 2014 και που μεταδόθηκε σε όλο το ύψος του κτιρίου μέσω της πρόσοψης σε λιγότερο από 11 λεπτά, τόσο η αυστηρότητα των αντίστοιχων κανονισμών όσο και η ένταση των ελέγχων των υλικών επικαλύψεων αυξήθηκαν σε σημαντικό βαθμό, με αποτέλεσμα σήμερα, για υλικά προσόψεων να επιτρέπεται μόνο η χρήση κατηγοριών αντιστοίχων της κατηγορίας Α2 του EN 13501-1 και άνω.

Παρομοίως, στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, πρωτοχρονιά του 2016, στο ξενοδοχείο «The Address Downtown Dubai» ξέσπασε φωτιά που προκλήθηκε από βραχυκύκλωμα μεγάλου αριθμού φωτιστικών LED και εξαπλώθηκε μέσω της πρόσοψης, η οποία ενώ είχε προδιαγραφεί για κλάση Β-s1,d0 κατά EN 13501-1, τοποθετήθηκε υλικό κλάσης Ε κατά EN 13501-1, καταστρατηγώντας τη νομοθεσία και την προδιαγραφή του κτιρίου. Ως συνέπεια αυτής της ενέργειας, η νομοθεσία στα Εμιράτα έγινε αυστηρότερη όσον αφορά τον κανονισμό πυροπροστασίας, με την πιστοποίηση ενός υλικού στα Εμιράτα πλέον να απαιτεί τόσο πειραματικούς ελέγχους στο υλικό (ASTM E84, ASTM D1929, ΕΝ 13501-1) όσο και στο τελικό σύστημα πρόσοψης σε προσομοίωση πραγματικής πυρκαγιάς (NFPA 285 ή BS 8414-1). Επιπλέον, κατά την αλλαγή αυτή, η νομοθεσία πυρασφάλειας πλέον απαιτεί υλικά κλάσης Α2-s1,d0 για ψηλά κτίρια ή και υψηλής επισκεψιμότητας / ευαισθησίας (παιδικοί σταθμοί, νηπιαγωγεία, σχολεία, αεροδρόμια κλπ.) ή κτίρια που γειτνιάζουν με άλλα κτίρια σε απόσταση μικρότερη των πέντε μέτρων, σε αντικατάσταση της απαίτησης για υλικά κλάσης Β. Μάλιστα, στη διαδικασία αναθεώρησης του κανονισμού των Εμιράτων, η εταιρίας μας κλήθηκε για να συνδράμει συμβουλευτικά στη αναμόρφωση του νέου κανονισμού σχετικά με τις εξωτερικές επενδύσεις κτιρίων λόγω της εκτεταμένης εμπειρίας μας σχετικά με το θέμα.

Αντίστοιχο χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί επίσης η Ρουμανία, όπου 65 άτομα έχασαν τη ζωή τους σε πυρκαγιά σε κέντρο διασκέδασης, γεγονός που συνέβαλλε στην πτώση της κυβέρνησης και την έναρξη επικαιροποίησης των κανονισμών πυροπροστασίας το 2015. Ενάμιση χρόνο μετά, στις 21/1/2017, σε φωτιά που εκτυλίχθηκε στο Βουκουρέστι, 40 άτομα χρειάστηκε να μεταφερθούν στο νοσοκομείο λόγω της μεγάλης έντασης έκλυσης καπνού, με τον κανονισμό πυροπροστασίας της Ρουμανίας το τελευταίο διάστημα να γίνεται πιο αυστηρός: ενδεικτικά αναφέρεται ότι πλέον σε κτίρια με ύψος μεγαλύτερο των 24 μέτρων, απαιτούνται υλικά επενδύσεων κατηγοριοποίησης τουλάχιστον Α2-s1,d0, αντί για κλάση Β που ίσχυε μέχρι τότε.

-Σχολιασμός Κανονισμού σχετικά με το Πρότυπο EN 13501.1-

Αρχικά, θεωρούμε θετική εξέλιξη την επικαιροποίηση του «Κανονισμού Πυροπροστασίας Κτιρίων» καθώς και την αναπροσαρμογή του σχετικά με τον τρόπο προσέγγισης της κατηγορίας αντίδρασης σε φωτιά εξωτερικής επένδυσης κτιρίων. Συγκεκριμένα, αποτελεί σημαντικό βήμα η υιοθέτηση του ευρωπαϊκού προτύπου 13501-1 στον τρόπο κατάταξης των υλικών επένδυσης κτιρίων, το οποίο περιλαμβάνει τα εξής κριτήρια απόδοσης:
• LFS: Πλευρική εξάπλωση της φωτιάς (Lateral Flame Spread)
• TSP: Συνολικές εκπομπές καπνού (Total Smoke Production)
• Φλεγόμενα σωματίδια / σταγονίδια
• Χρονική διάρκεια αυτό-εξαφάνισης της φωτιάς
• THR: Ολική έκλυση θερμότητας (Total Heat Release)
• FIGRA: Ρυθμός ανάπτυξης της φωτιάς (Fire Growth Rate)
• SMOGRA: Ρυθμός ανάπτυξης του καπνού (Smoke Growth Rate)

σε αντιδιαστολή με τον προηγούμενο Κανονισμό, ο οποίος περιλάμβανε μόνο τη δοκιμή ακαυστότητας και τη δοκιμή εξάπλωσης της φωτιάς.

Παρ’ όλα αυτά, θεωρούμε ότι το συγκεκριμένο κανονιστικό πλαίσιο υπολείπεται των αναγκαίων ελέγχων για την ορθότερη χρήση των υλικών επενδύσεων στις κατασκευές με κριτήριο την ασφάλεια των χρηστών του κτιρίου καθώς και τη διευκόλυνση της διαδικασίας πυρόσβεσης.

Οι περισσότεροι πιστοποιητικοί οργανισμοί προηγμένων τεχνολογικά χωρών έχουν καταλήξει ότι η συμπεριφορά σε φωτιά δεν εξαρτάται μόνο από την κατηγοριοποίηση του υλικού της προσόψεως αλλά και από το τρόπο σχεδιασμού και κατασκευής του συστήματος αυτής. Δηλαδή, εξαρτάται επίσης και από την κατηγοριοποίηση της μόνωσης, το σύστημα ανάρτησης που χρησιμοποιείται, την ύπαρξη ή μη πυροδιαμερισμάτων κλπ.

Προκειμένου να αξιολογηθούν τα παραπάνω πρέπει να καθοριστεί μια σωστή μεθοδολογία δοκιμών ώστε να διασφαλίζουν την επιλογή ενός πραγματικά βραδύκαυστου ή άκαυστου υλικού. Η σωστή μεθοδολογία της δοκιμής είναι ο συνδυασμός δοκιμής προϊόντος που υλοποιείται με το EN 13501-1 με μία επιτυχή δοκιμή συστήματος.

Ως απόρροια αυτού του σκεπτικού προτείνουμε την αναβάθμιση των προτεινόμενων προδιαγραφών με τη συμπλήρωση της προδιαγραφής με μια πειραματική διαδικασία ελέγχου του συστήματος πρόσοψης ακριβώς όπως αυτό χρησιμοποιείται στην πράξη (σύνολο διαμορφωμένου υλικού, συστήματος ανάρτησης, συστήματος μόνωσης και στοιχείων σφράγισης). Τέτοιες διαδικασίες ελέγχου ορίζονται στους παρακάτω κανονισμούς:

• ONORM B 3800-5 «Fire behaviour of building materials and components ― Part 5: Fire behaviour of facades ― Requirements, tests and evaluations»: Πρόκειται για πειραματικό έλεγχο Αυστριακών προδιαγραφών, υποχρεωτικό για συστήματα προσόψεων για την πιστοποίηση στην Αυστρία. Πρόκειται για δοκιμή με διαστάσεις πρόσοψης περίπου 3 μέτρα x 1.7 μέτρα σε κάτοψη (σχηματισμός εσωτερικής γωνίας) και 6 μέτρα ύψους.

• NFPA 285 «Standard Fire Test Method for Evaluation of Fire Propagation Characteristics of Exterior Non-Load-Bearing Wall Assemblies Containing Combustible Components»: πρότυπο των Η.Π.Α. που χρησιμοποιείται επίσης εκτενώς και στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Πρόκειται για δοκιμή με διαστάσεις πρόσοψης 4.5 x 5.5 μέτρα.

• BS 8414-1 «Fire performance of external cladding systems. Test method for non-loadbearing external cladding systems applied to the masonry face of a building»: αποτελεί πρότυπο της Μεγάλης Βρετανίας και αφορά πειραματική διαδικασία με διαστάσεις πρόσοψης 2.8 x 1.6 μέτρα σε κάτοψη (σχηματισμός εσωτερικής γωνίας) και ύψους 8.2 μέτρων.

Από την εμπειρία μας, τα επικρατέστερα πρότυπα ανά τον κόσμο είναι τα NFPA 285 και BS 8414-1.

-Αξιολόγηση των προτεινόμενων τροποποιήσεων των διατάξεων που αφορούν τα υλικά εξωτερικών επενδύσεων κτιρίων-

Ενώ η κανονιστική κατεύθυνση υιοθέτησης του 13501-1 είναι θετική, παρατηρούμε με ανησυχία ότι οι διατάξεις που αφορούν τα υλικά εξωτερικών επενδύσεων κτιρίων, οδηγούν σε λιγότερο αυστηρά κριτήρια όσον αφορά την συμπεριφορά τους στη φωτιά, συγκριτικά με τον προηγούμενο Κανονισμό.
Συγκεκριμένα, ο Πίνακας ΙΙΙ του Π.Δ. 71/88 (κεφ. 3, παρ. 3.3.3.), αντικαθίσταται με τον Πίνακα 15 της παρ. 6.9.

-Ευρωπαϊκή κλάση υλικών-

Αναλυτικότερα, στον προηγούμενο Κανονισμό, για εξωτερική επένδυση και απόσταση τοίχου από το όριο οικοπέδου ή από άλλο κτίριο μικρότερη των τριών μέτρων, η απαίτηση ελέγχου εξωτερικής μετάδοσης της φωτιάς όριζε άκαυστα υλικά. Στο σχέδιο όμως του νέου κανονισμού, η αντίστοιχη απαίτηση ορίζει κλάση B. Θεωρούμε ότι η κλάση Β δεν είναι επαρκής για αρκετά είδη κτιρίων και η απαίτηση πρέπει να εξειδικευτεί ανά κατηγορία (βλ. αναλυτικά τις προτάσεις μας ανά κατηγορία στην § 5 του παρόντος κειμένου).

-Έκλυση καπνού-

Μια από τις πιο σημαντικές παραμέτρους στην κατηγοριοποίηση των υλικών αποτελεί η έκλυση καπνού, καθώς έχει παρατηρηθεί ότι σε καταστάσεις πυρκαγιάς η έκλυση μεγάλων ποσοτήτων καπνού αποτελεί μια από τις βασικότερες αιτίες ανθρωπίνων απωλειών.
Ενδεικτικά, η κατηγορία s3 που προδιαγράφεται στον νέο κανονισμό για απόσταση τοίχου από το όριο οικοπέδου μεγαλύτερη των τριών μέτρων, δεν περιλαμβάνει κανέναν (άνω) περιορισμό όσον αφορά την έκλυση καπνού και αποτελεί τη δυσμενέστερη κατηγορία έκλυσης καπνού (σύμφωνα με τον ΕΝ 13501-1), ενώ ακόμα και για την κατηγορία s2, η έκλυση καπνού είναι ιδιαίτερα μεγάλη (30 m2/s2 ≤ SMOGRA ≤ 180 m2/s2 και 50 m2 ≤ TSP600s ≤ 200 m2).
Εξ’ άλλου, όπως ρητά αναφέρεται στο Παράρτημα Δ του σχεδίου του Κανονισμού Πυροπροστασίας, στο σημείο 2 (σελ. 108) «Στην Ε.Ε., το 60% περίπου των θανάτων που σχετίζονται με τις φωτιές οφείλεται στην εισπνοή καπνού».
Για τους παραπάνω λόγους, προτείνουμε τη προδιαγραφή υλικών επενδύσεων με κατηγορία έκλυσης καπνού s1 (βλ. αναλυτικά § 5 του παρόντος κειμένου) και όχι υποδεέστερη, σε όλες τις κατηγορίες του Πίνακα 15.

-Δημιουργία φλεγόμενων σωματιδίων / σταγονιδίων –

Μία ακόμα σημαντική παράμετρος μετάδοσης της φωτιάς αποτελεί η δημιουργία φλεγόμενων σωματιδίων / σταγονιδίων. Η ανάπτυξη των σωματιδίων ή σταγονιδίων αυτών, όχι μόνο επιταχύνει τη διάδοση της φωτιάς αλλά δυσχεραίνει τις διασωστικές ενέργειες και οδηγεί σε μείωση της ασφάλειας τόσο των χρηστών του κτιρίου όσο και των διασωστικών συνεργείων.
Παρατηρούμε και πάλι ότι όσον αφορά τα φλεγόμενα σωματίδια, για απόσταση τοίχου από το όριο οικοπέδου μεγαλύτερη των τριών μέτρων, επιτρέπεται η χρήση υλικών κατηγορίας d2, η οποία αποτελεί τη δυσμενέστερη κλάση για τα φλεγόμενα σωματίδια χωρίς να υπάρχει κανένας περιορισμός (σύμφωνα με τον ΕΝ 13501-1) όσον αφορά τη δημιουργία τους.
Για το λόγο αυτόν, προτείνουμε τη προδιαγραφή υλικών με δείκτη φλεγόμενων σωματιδίων d0 (βλ. αναλυτικά § 5 του παρόντος κειμένου).

-Διαφοροποίηση απαιτήσεων λόγω ύψος κτιρίου-

Ένας περιορισμός ο οποίος δεν λαμβάνεται υπόψη στον Πίνακα 15 του νέου Κανονισμού είναι το ύψος του κτιρίου. Σε υψηλά κτίρια, με ύψος άνω των 23 μέτρων, η κατάσβεση πυρκαγιών είναι εξαιρετικά δυσχερής με συμβατικά μέσα. Το γεγονός αυτό έχει ληφθεί υπόψη σε αντίστοιχους κανονισμούς άλλων χωρών με την προδιαγραφή χρήσης υλικών κλάσης Α2-s1,d0 για τις εξωτερικές επενδύσεις κτιρίων σε ύψη μεγαλύτερα των 23 μέτρων.
Ως εκ τούτου, προτείνουμε για κατασκευές ύψους άνω των 23 μέτρων, να προδιαγράφεται αυστηρά κατ’ ελάχιστο η κλάση Α2-s1,d0 για τα υλικά εξωτερικής επένδυσης των κτιρίων αυτών.

-Επιπλέον προτάσεις-

Επιπλέον, από την στιγμή που αποφασίστηκε η αναβάθμιση του ελληνικού Κανονισμού Πυροπροστασίας Κτιρίων, θέλουμε να θίξουμε και ένα άλλο θέμα που μας απασχολεί ιδιαίτερα.
Ο νέος αυτός κανονισμός μπορεί να είναι η ευκαιρία για την δημιουργία φορέα πιστοποίησης πυρασφάλειας για τα υλικά και τα συστήματα που εφαρμόζονται στις κατασκευές στην Ελλάδα με τη συμμετοχή ελληνικών Πολυτεχνείων. Η Ελλάδα, σαν τεχνολογικά και οικονομικά προηγμένο κράτος, οφείλει να διαθέτει έναν οργανισμό που να μπορεί να ελέγχει και να πιστοποιεί τα υλικά που χρησιμοποιούνται στην ελληνική αγορά. Ο οργανισμός αυτός θα έχει ως ρόλο την αξιολόγηση, τον έλεγχο και την πιστοποίηση υλικών και συστημάτων έναντι πυρασφάλειας. Αυτό θα προσθέσει κύρος στην χώρα μας, θα ισχυροποιήσει την θέση της στον ευρωπαϊκό και παγκόσμιο χώρο σε θέματα πυρασφάλειας και τεχνολογίας, θα προωθήσει την βελτίωση των υλικών και της σχετικής βιομηχανίας αλλά και θα προστατέψει τους Έλληνες καταναλωτές από ακατάλληλα υλικά. Επίσης θα συμβάλει στην μείωση του κόστους πιστοποίησης για τους Έλληνες παραγωγούς υλικών, καθώς μέχρι τώρα οι ελληνικές εταιρείες αναγκάζονται να καταφύγουν σε αντίστοιχους οργανισμούς του εξωτερικού για να πιστοποιήσουν τα υλικά τους.

Είναι σημαντικό, τέλος, να επισημανθεί στον κανονισμό η σημασία του ελεγκτικού μηχανισμού, ευθύνη του οποίου θα είναι να ελέγχει ότι τα υλικά τα οποία τοποθετούνται στο κτίριο είναι σύμφωνα με το νόμο. Επιπρόσθετα αναγκαία είναι η ανάδειξη της σημασίας των ευθυνών του μελετητή της πυρασφάλειας, των κατασκευαστών αλλά και της επίβλεψης η οποία θα επιβάλλει την εφαρμογή των κανονισμών και των προδιαγραφών του έργου αλλά και της Πολιτείας για την εφαρμογή των νόμων και των κανονισμών.

Στο κείμενο του Σχεδίου του Νέου Κανονισμού γίνεται προσδιορισμός της Παθητικής Πυροπροστασίας όμως δεν γίνεται σαφής διαχωρισμός (διαφορετικές ενότητες) της Παθητικής από την Ενεργητική Πυροπροστασία (που εμφανίζεται στην αρχή του κειμένου).

Σημείο 1 Στον Κανονισμό αναφέρονται οι έννοιες ¨Δείκτης πυραντίστασης¨, ¨Επιδόσεις δεικτών πυραντίστασης¨, ¨Ευρωπαϊκές κλάσεις¨ και ¨Χρήσεις κτηρίων¨ (οι ένδεκα χρήσεις του Κτιριοδομικού Κανονισμού). Θα βοηθούσε κάθε μελετητή μηχανικό η συμπλήρωση με περισσότερους πίνακες αντίστοιχους του Πίνακα 15. Δηλαδή να αυξηθεί ο αριθμός των θέσεων και των στοιχείων της κατασκευής που καθορίζονται όρια των παραπάνω παραμέτρων.
Σημείο 2 Θα βοηθούσε ιδιαίτερα την μελέτη, η συσχέτιση των παραπάνω παραμέτρων με πίνακες , ή υπολογιστικά προγράμματα, κλπ., που θα έδινε τον δείκτη πυραντίστασης σε δομικό στοιχείο από τις λοιπές εργαστηριακές παραμέτρους των υλικών που το συνθέτουν. Π.χ. στον Πίνακα 15 ¨α) Δείκτης πυραντίστασης εξωτερικού τοίχου : πλήρης¨ Το ¨πλήρης¨ δείκτης πυραντίστασης, για το κέλυφος της κατασκευής, μπορεί να προκύψει όταν τα δομικά μεμονωμένα υλικά που συνθέτουν το κέλυφος είναι άκαυστα (Ευρωκλάση Α1, Α1FL ), ή απαιτείται εργαστηριακή πιστοποίηση;
Σημείο 3 Κρίνεται απαραίτητο να αντικατασταθεί ο όρος ¨δομικό προϊόν¨ . Υπάρχει σύγχυση αν αναφέρεται σε α) μεμονωμένο φυσικό ή βιομηχανικό υλικό, β) δομικό στοιχείο με σύνθεση υλικών που κατασκευάζεται στο έργοτάξιο, και γ) αμφότερα.
Σημείο 4 Απαραίτητος είναι ο έλεγχος της εφαρμογής του προτεινόμενου Κανονισμού Πυροπροστασίας Κτιρίων. Η ανάγκη αυτή μπορεί να καλυφθεί με τις ισχύουσες διαδικασίες. Στους σταδιακούς ελέγχους των κατασκευών από τους Ελεγκτές Δόμησης, που οι λεπτομέρειές τους προσδιορίζονται στην πργ. 4, του άρθρου 7, του Ν 4030/11 (ΦΕΚ 249Α/25-11-2011, μπορεί να συμπεριληφθεί και η Παθητική Πυροπροστασία. Έλεγχος των γεωμετρικών στοιχείων π.χ. μήκος- πλάτος οδεύσεων διαφυγής, κουφώματα κλπ. , όπως και των πιστοποιητικών πυραντοχής των υλικών, για τα οποία ο προτεινόμενος Κανονισμός προβλέπει στην πργ. 4, άρθρο 8 να διατηρούνται από τον κύριο του έργου. Δηλαδή αντίστοιχη διαδικασία του Κ.Εν.Α.Κ.

Στην «Κατηγορία αντίδρασης στη φωτιά εξωτερικής επένδυσης» ορθώς τοποθετήθηκαν κλάσεις βάσει το ΕΝ 13501-1 αλλά διαπιστώνεται αντικατάσταση της παλαιότερης απαίτησης για χρήση «Άκαυστου υλικού» με την κατηγορία B-s2,d1 ενώ θα όφειλε να είναι κατηγορία Α2-s1,d0 και υπό ορισμένες συνθήκες Β-s1,d0. Με τον όρο άκαυστο υλικό ο κανονισμός περιέγραφε μια σειρά από ανόργανα υλικά επένδυσης μεταξύ των οποίων και ο πετροβάμβακας.

Είναι ξεκάθαρο πλέον διεθνώς πως η ενεργειακή αναβάθμιση εξωτερικών τοίχων νέων ή υφιστάμενων κτηρίων, με τοποθέτηση συστημάτων θερμοπρόσοψης, υποβαθμίζει την ασφάλεια των κτηρίων αυτών σε επίπεδο πυροπροστασίας, όταν χρησιμοποιούνται αφρώδη θερμομονωτικά. Τα θύματα σε αυτές τις περιπτώσεις προέρχονται από την έκλυση τοξικών ή/και δηλητηριωδών αερίων καύσης της καιόμενης επένδυσης, σε συνδυασμό με την κατάρρευση των συστημάτων που έχει ως αποτέλεσμα το φράξιμο των εξόδων διαφυγής και την ανατροφοδότηση της φωτιάς με το αφρώδες μονωτικό (βλέπε παράδειγμα πυρκαγιάς στη Γαλλία όπου αυτή εκδηλώθηκε στο κλιμακοστάσιο). Με την εφαρμογή π.χ. 10 cm ενός αφρώδους θερμομονωτικού μονωτικού πυκνότητας 30 Kg/m3 που προστατεύεται μόνο από ένα λεπτό επίχρισμα της τάξης των 3 mm, είναι σαν να «αλείφουμε» τους τοίχους του κτηρίου με 3 Kg/m2 από ένα παραπροϊόν του πετρελαίου.

Η ενεργειακή αναβάθμιση των κτηρίων δεν μπορεί να πραγματοποιείται υποβαθμίζοντας της ασφάλεια τους σε περίπτωση πυρκαγιάς. Η μόνη λύση ενεργειακής αναβάθμισης των εξωτερικών τοίχων, χωρίς υποβάθμιση της ασφάλεια του κτηρίου σε επίπεδο πυροπροστασίας, μπορεί να πραγματοποιηθεί με θερμοπροσόψεις κατηγορίας Α2-s1,d0. Να σημειώσουμε πως υπάρχουν στην Ελληνική Αγορά προϊόντα με κατηγορία ακαυστότητας Α1.

Θα μπορούσε ενδεχομένως για ορισμένες περιπτώσεις, (όπως φαίνεται στην πρόταση τροποποίησης), να χρησιμοποιηθεί και ένα συστήματα κατηγορίας Β-s1,d0 μόνο όμως υπό την προϋπόθεση ότι το χρησιμοποιούμενο θερμομονωτικό υλικό είναι ένα ανόργανο υλικό κατηγορίας A1. Ο λόγος είναι ότι τα συστήματα ελέγχονται και πιστοποιούνται με μικρής κλίμακας δοκιμές που δεν προσομοιάζουν στις ακραίες συνθήκες μιας πυρκαγιάς. Κατά συνέπεια η πιστοποίηση για την κλάση Β-s1,d0 αν και μπορεί να επιτευχθεί εργαστηριακά ακόμη για ένα σύστημα με αφρώδες θερμομονωτικό, επί του πρακτέου έχει πολύ μικρότερη αντοχή σε πραγματικές συνθήκες από ένα αντίστοιχο σύστημα Β-s1,d0 με πετροβάμβακα.

Παρακαλούμε βρείτε στον παρακάτω σύνδεσμο τα σχόλια μας απο μια πρώτη αναγνωση του κανονισμού, για τα κεφ. Α και Γ.
Θα ακολουθήσουν (αν δοθεί χρόνος) και αντίστοιχα για τις ειδικές διατάξεις (κεφ. Β)

^[1]

Καλησπέρα.
Θεωρούμε ότι μια διαβούλευση 1 εβδομάδας για
ένα κανονισμό ο οποίος εμπλέκει μέσα του
πάρα πολλά αντικείμενα και ειδικότητες
θα πρέπει να γίνει για μεγαλύτερο χρονικό
διάστημα.
Από το 1988 έως σήμερα έχουν αλλάξει πολλά πράγματα και ο κίνδυνος να «στηθεί» και αυτό στο «πόδι» είναι εμφανής.
Παρακαλούμε να δωθει επαρκής παράταση στη διαβούλευση προκειμένου να ενημερωθούν επαρκώς όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς.

Αναφορικά με τη διαβούλευση του σχεδίου Κανονισμού Πυροπροστασίας Κτιρίων, η Εταιρεία Διανομής Αερίου Θεσσαλονίκης – Θεσσαλίας επισημαίνει τα εξής:

A. Σχετικά με την παράγραφο 6.7 του άρθρου 6, πρέπει να επισημανθεί το εξής:
1. Στην παράγραφο Ι Κατηγορία Α, σημείο 4 αναφέρεται: «Χώροι Καυστήρων Θέρμανσης και / ή boilers θερμικής ισχύος ≤45 Kw
Να προστεθεί η διευκρίνιση «εξαιρουμένου του Φυσικού Αερίου»
2. Στην παράγραφο ΙΙ Κατηγορία Β, σημείο 1 αναφέρεται: «Χώροι Καυστήρων Θέρμανσης και boilers υψηλής πίεσης θερμικής ισχύος ˃ 45 Kw
Να προστεθεί η διευκρίνιση «εξαιρουμένου του Φυσικού Αερίου»
3. Στην παράγραφο ΙΙ Κατηγορία Β, σημείο 3 αναφέρεται: «Χώροι υγραερίων και φυσικού αερίου όπως αναφέρονται στους οικείους κανονισμούς»
Η λέξη «χώροι» να επαναδιατυπωθεί ως «Λεβητοστάσια».

B. Στην παράγραφο 7.2.1 αναφέρεται ότι «Επιβάλλεται η τοποθέτηση αυτοδιεγειρόμενου πυροσβεστήρα οροφής άνωθεν των καυστήρων θέρμανσης και/η Boilers με θερμική ισχύ ≤45 Kw»
Να προστεθεί η φράση: «πλην Φυσικού Αερίου»

C. Άρθρο 11. Σε όλο το κείμενο γίνεται αναφορά σε «πρατήρια υγρών καυσίμων» και «αντλίες υγρών καυσίμων», πλην της πρώτης παραγράφου της 11.1 όπου γίνεται αναφορά σε «πρατήρια υγρών και αερίων καυσίμων». Πρέπει να διευκρινιστεί εάν το συγκεκριμένο Άρθρο περιλαμβάνει ή όχι τα πρατήρια αερίων καυσίμων και τις αντίστοιχες αντλίες και να γίνουν οι αντίστοιχες διορθώσεις στο κείμενο.