1. Ο εκμεταλλευτής λατομείου υποχρεούται να διενεργεί την εκμετάλλευση σύμφωνα με τους κανόνες της επιστήμης και της τεχνικής και να τηρεί τους όρους των εγκρίσεων που έχουν χορηγηθεί, ειδικότερα της απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων και της τεχνικής μελέτης, καθώς και τις διατάξεις του παρόντος νόμου και του ΚΜΛΕ.
2.Ο εκμεταλλευτής λατομείου υποχρεούται να υποβάλλει για κάθε ημερολογιακό έτος και μέχρι 30 Απριλίου του επομένου έτους, δελτίο δραστηριότητας, ανάλογα με το εκμεταλλευόμενο ορυκτό. Στο δελτίο δραστηριότητας περιλαμβάνονται περιβαλλοντικής, οικονομικής και κοινωνικής σημασίας πληροφορίες και ιδίως νομιμοποιητικά στοιχεία του λατομείου, στοιχεία για το απασχολούμενο προσωπικό, στοιχεία ασφάλειας κι ατυχημάτων, στοιχεία για τις καταναλώσεις φυσικών πόρων, πετρελαιοειδών, εκρηκτικών και ενέργειας, τη διαχείριση αποβλήτων και τις αποκαταστημένες εκτάσεις, την παραγωγή, επεξεργασία και διακίνηση των προϊόντων, τις επενδύσεις, καθώς και κάθε άλλο στοιχείο απαραίτητο για την υπηρεσία.
Το ακριβές περιεχόμενο των δελτίων δραστηριότητας, καθώς και τα στοιχεία που οι κατά περίπτωση αρμόδιες υπηρεσίες υποχρεούνται να γνωστοποιούν στο ΥΠΕΝ καθορίζεται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Σε περίπτωση μη εκμετάλλευσης ή μη διενέργειας ερευνών, αντί του ανωτέρω δελτίου, υποβάλλεται δήλωση απραξίας, μέχρι 30 Απριλίου εκάστου έτους, στην οποία αναφέρονται οι λόγοι της απραξίας και η οποία συνοδεύεται από τα απαραίτητα δικαιολογητικά που αποδεικνύουν τη βασιμότητα των επικαλουμένων λόγων.
Η υποχρέωση υποβολής δελτίου δραστηριότητας ή δήλωσης απραξίας υφίσταται και στις περιπτώσεις που δεν συμπληρώνεται πλήρες ημερολογιακό έτος εκμετάλλευσης.
Το δελτίο δραστηριότητας ή η δήλωση απραξίας υποβάλλεται ηλεκτρονικά στην αρμόδια υπηρεσία τήρησης των συγκεντρωτικών στοιχείων της ΓΔΟΠΥ του ΥΠΕΝ. Μέχρι να ρυθμιστούν οι διαδικασίες ηλεκτρονικής υποβολής της παραγράφου 7, το δελτίο δραστηριότητας ή η δήλωση απραξίας υποβάλλεται σε δύο αντίτυπα, ένα στην αρμόδια Επιθεώρηση του ΣΕΠΔΕΜ και ένα στην ως άνω υπηρεσία του ΥΠΕΝ. Για τα λατομεία που λειτουργούν σε δημόσιες εκτάσεις το δελτίο δραστηριότητας ή η δήλωση απραξίας υποβάλλεται και στην αρμόδια για τις μισθώσεις υπηρεσία της Αποκεντρωμένης Διοίκησης.
3. Ο εκμεταλλευτής λατομείου υποχρεούται να υποβάλλει στην αρμόδια Επιθεώρηση του ΣΕΠΔΕΜ, για κάθε ημερολογιακό έτος και μέχρι 30 Απριλίου του επομένου έτους, τοπογραφικό σχεδιάγραμμα που θα πληροί τις προδιαγραφές της ισχύουσας νομοθεσίας και θα είναι υπογεγραμμένο από αρμόδιο μηχανικό. Μέχρι να ρυθμιστούν οι διαδικασίες ηλεκτρονικής υποβολής της παραγράφου 7, το τοπογραφικό σχεδιάγραμμα υποβάλλεται τόσο σε έντυπη όσο και σε ηλεκτρονική μορφή. Το τοπογραφικό σχεδιάγραμμα θα είναι σε κλίμακα 1:000 ή 1:2000, ώστε να εμφανίζονται πλήρως και ευκρινώς όλα τα συμπεριλαμβανόμενα στοιχεία, θα περιλαμβάνει πλήρη υψομετρική και οριζοντιογραφική αποτύπωση όχι παλαιότερη των έξι μηνών από την ημερομηνία υποβολής, θα είναι εξαρτημένο από το σύστημα αναφοράς ΕΓΣΑ ’87 και θα περιλαμβάνει αναλυτικό υπόμνημα. Στο σχεδιάγραμμα θα αποτυπώνονται και θα σημειώνονται: τα όρια του λατομικού χώρου, της εγκεκριμένης τεχνικής μελέτης εκμετάλλευσης, της απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων (ΑΕΠΟ), της έγκρισης επέμβασης στην περίπτωση που αυτά είναι διαφορετικά από τα όρια της ΑΕΠΟ, οι βαθμίδες εξόρυξης, οι εκσκαφές και οι διαμορφώσεις του λατομικού χώρου, τα κτίρια και οι εγκαταστάσεις μέσα σε αυτόν, οι εσωτερικοί δρόμοι, κάθε άλλο στοιχείο σχετικό με την εκμετάλλευση και την ασφάλεια εργασιών, καθώς και οι τυχόν αποθέσεις και επεμβάσεις σε απόσταση μικρότερη των100 μέτρων εκτός των ορίων του χώρου της. της τεχνικής μελέτης εκμετάλλευσης Ειδικά στην περίπτωση των υπόγειων έργων, επιπλέον των ανωτέρω, θα αποτυπώνονται και θα σημειώνονται: όλες οι υπόγειες εργασίες, υλοποιημένες και σχεδιαζόμενες, οι ενεργοί και οι εξοφλημένοι χώροι, οι κύριες στοές, τα φρέατα, τα κεκλιμένα, οι έξοδοι και οι διαδρομές διαφυγής, τα δίκτυα μεταφοράς, τηλεφώνου, φωτισμού και αερισμού, οι εγκαταστάσεις, οι αποθήκες εκρηκτικών υλών και καψυλλίων, τα καταφύγια και τα σημεία παροχής πρώτων βοηθειών, καθώς και κάθε άλλο στοιχείο σχετικό με την εκμετάλλευση και την ασφάλεια εργασιών.
Η υποχρέωση υποβολής τοπογραφικού σχεδιαγράμματος υφίσταται και στις περιπτώσεις που δεν συμπληρώνεται πλήρες ημερολογιακό έτος εκμετάλλευσης.
Στην περίπτωση υποβολής δήλωσης απραξίας, ο εκμεταλλευτής δεν έχει υποχρέωση υποβολής τοπογραφικού σχεδιαγράμματος για το συγκεκριμένο έτος.
4. Στους εκμεταλλευτές που δεν υποβάλλουν τα προβλεπόμενα από το παρόν άρθρο δελτία δραστηριότητας ή δηλώσεις απραξίας ή τοπογραφικά σχεδιαγράμματα μέχρι την προβλεφθείσα ημερομηνία, ή υποβάλλουν ανακριβή στοιχεία, καθώς και σε όσους δεν συμπληρώνουν, εντός 30 ημερών μετά από πρόσκληση της αρμόδιας Επιθεώρησης του ΣΕΠΔΕΜ, τυχόν ελλιπή στοιχεία των εμπροθέσμως υποβληθέντων δελτίων ή δηλώσεων ή τοπογραφικών σχεδιαγραμμάτων, επιβάλλεται πρόστιμο από την ως άνω υπηρεσία. Προς τούτο συντάσσεται και αποστέλλεται στο Δημόσιο Ταμείο τίτλος βεβαίωσης (χρηματικός κατάλογος) για την είσπραξή του, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων.
Το ύψος του προστίμου υπολογίζεται με βάση τη διαδικασία της παραγράφου 3 του άρθρου 17.
5. Ο εκμεταλλευτής λατομείου, σε κάθε περίπτωση οριστικής διακοπής της εκμετάλλευσης, πέραν των υποχρεώσεων που απορρέουν από το άρθρο 13, υποχρεούται να απομακρύνει από το χώρο του λατομείου τυχόν προϊόντα, τα πάσης φύσεως υλικά και απορρίμματα, που μπορεί να ρυπαίνουν το περιβάλλον και να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για την ασφάλεια των περιοίκων και διερχομένων, σύμφωνα με τις διατάξεις του ΚΜΛΕ και τις τυχόν πρόσθετες εντολές της αρμόδιας Επιθεώρησης του ΣΕΠΔΕΜ.
Στις δασικού χαρακτήρα ή δημόσιες χορτολιβαδικές εκτάσεις ο εκμεταλλευτής υποχρεούται να αποξηλώσει τις πάσης φύσεως εγκαταστάσεις σύμφωνα με τις οδηγίες της αρμόδιας δασικής υπηρεσίας. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης του με την ως άνω υποχρέωση καταπίπτει η σχετική προς τούτο εγγυητική επιστολή υπέρ ειδικού λογαριασμού που δημιουργείται στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας υπό τη διαχείριση του Πράσινου Ταμείου.
6. Απαγορεύεται η μεταφορά εκτός του λατομικού χώρου λατομικών προϊόντων με φορτηγά οχήματα, όταν δεν καλύπτεται το φορτίο τους με ειδικό κάλυμμα, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας.
Σε εκμεταλλευτές που επιτρέπουν τη μεταφορά λατομικών προϊόντων, πλην αποκλειστικά ογκομαρμάρων ή ογκολίθων, κατά παράβαση του ανωτέρω εδαφίου, επιβάλλονται οι κυρώσεις της παραγράφου 3 του άρθρου 17.
7. Με Απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας μπορεί να καθορίζεται η υποχρεωτική ηλεκτρονική καταχώρηση ή υποβολή, μέσω κατάλληλου Πληροφοριακού Συστήματος, εγγράφων, δηλώσεων, αρχείων, καταστάσεων, κανονισμών, βιβλίων, τοπογραφικών ή οποιονδήποτε άλλων στοιχείων οφείλει κατά τη λατομική και μεταλλευτική νομοθεσία να τηρεί ή να υποβάλλει ο εκμεταλλευτής σε έντυπη ή ψηφιακή μορφή. Με την ίδια Απόφαση καθορίζονται οι ηλεκτρονικές υπηρεσίες που θα προσφέρονται προς τους ενδιαφερόμενους, οι όροι πρόσβασης στο Πληροφοριακό Σύστημα και τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες, η διαδικασία καταχώρησης ή υποβολής στοιχείων, οι τεχνικές προδιαγραφές των προς υποβολή στοιχείων, καθώς και κάθε άλλο θέμα που σχετίζεται με την ηλεκτρονική εξυπηρέτηση των ενδιαφερομένων.
Θα πρέπει να διασαφηνιστούν οι απαιτήσεις των δελτίων δραστηριότητας όπως π.χ. η απαίτηση για «κοινωνικής σημασίας πληροφορίες».
Μπορεί να γίνει μείωση απαιτήσεων χωρίς απαραίτητα να θίγεται η αναγκαία πληροφορία που πρέπει να δίνεται στο Υπουργείο για την εξορυκτική δραστηριότητα.
Στην παράγραφο 3 του άρθρου 16 διατυπώνεται η υποχρέωση αποτύπωσης για «… τυχόν αποθέσεις και επεμβάσεις σε απόσταση μικρότερη των 100 μέτρων εκτός των ορίων του χώρου της.» Θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη και για το σύνηθες φαινόμενο όπου η απόθεση στείρων απέχει πέραν των 100 μέτρων από τα όρια του λατομικού χώρου λόγω περιορισμών και ιδιαιτεροτήτων της κάθε εκμετάλλευσης. Σε αυτήν την περίπτωση θα μειώνεται η κλίμακα του προς υποβολή τοπογραφικού ώστε να συμπεριλαμβάνεται και η συγκεκριμένη απόθεση στείρων ή θα αποτυπώνεται σε ξεχωριστό τοπογραφικό με την ίδια κλίμακα που αποτυπώθηκε και ο λατομικός χώρος?
Η κλίμακα του ζητούμενου τοπογραφικού διαγράμματος 1:1.000 ή 1:2.000, είναι μεγάλη για επιφανειακές λιγνιτικές εκμεταλλεύσεις μεγάλης οριζόντιας εξάπλωσης. Στις περιπτώσεις αυτές θα πρέπει να είναι αποδεκτή κλίμακα 1:5.000 ή 1:10.000.