Άρθρο 12 – Ρύθμιση θεμάτων του Ειδικού Φορέα Δασών

Εννοείται ότι τα έσοδα του «Ειδικού Φορέα Δασών (Φορέας 120)» θα διατίθενται στην συνέχεια για όσα προβλέπονται στο άρθρο 8 παρ. 5 του Ν. 3208/2003.

ΠΡΟΣΟΧΗ !!!
Πρέπει να τροποποιηθούν ανάλογα και οι παρ. 6 και 7 και του άρθρου 8 του Ν. 3208/03.
Η παράγραφος 8 του παραπάνω άρθρου και Νόμου πρέπει να καταργηθεί.

Άρθρο 5
Σκοπός αρμοδιότητες
Παρ.1 «Σκοπός του Πράσινου Ταμείου είναι η ενίσχυση της ανάπτυξης μέσω της προστασίας του περιβάλλοντος με την διαχειριστική, τεχνική και χρηματοπιστωτική του υποστήριξη προγραμμάτων, μέτρων, παρεμβάσεων και ενεργειών που αποβλέπουν στην ανάδειξη και αποκατάσταση του περιβάλλοντος, η στήριξη της περιβαλλοντικής πολιτικής της χώρας και η εξυπηρέτηση του δημοσίου και κοινωνικού συμφέροντος μέσω της διοίκησης, διαχείρισης και αξιοποίησης των πόρων που προβλέπονται στα άρθρα 3 και 7.»

Για να γίνει όμως πιο κατανοητό το όλο πρόβλημα πρέπει να το συνεκτιμήσουμε λαμβάνοντας υπόψη και τα αποσπάσματα από τις παραπομπές του:

Άρθρο 3
«….. Το Πράσινο Ταμείο ενσωματώνει και τους εξής πόρους:
β) οι πόροι του «Ειδικού Φορέα Δασών» (Φορέας 120) που προβλέπονται από το άρθρο 8 του ν.3208/2003 (ΦΕΚ 303 Α’) όπως τροποποιείται με τον παρόντα νόμο.
στ) Εισφορές, δωρεές, χορηγίες, κληρονομιές, κληροδοσίες από δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς ή άλλα ημεδαπά ή αλλοδαπά νομικά ή φυσικά πρόσωπα».

Άρθρο 12 Ρύθμιση θεμάτων του Ειδικού Φορέα Δασών».
1. Από την έναρξη της ισχύος του νόμου αυτού, ο λογαριασμός «Ειδικός Φορέας Δασών (Φορέας 12) του Κεντρικού Ταμείου Γεωργίας, Κτηνοτροφίας και Δασών που προβλέπεται στο Β.Δ. 284/1961 (Φ.Ε.Κ. 82 Α’) μεταφέρονται στο Πράσινο Ταμείο για την εξυπηρέτηση των σκοπών του και θα περιέχονται σε αυτόν τον λογαριασμό τα έσοδα και μόνο από τις δασικές και θηρευτικές δραστηριότητες.»

Δεν αναφέρεται τίποτα για ξεκαθάρισμα των εκκρεμοτήτων (πόσο είναι το ταμειακό υπόλοιπο του Ειδικού Φορέα Δασών, και πόσα εξ αυτών επιμερίζονται – μετά από τον ειδικό οικονομικό έλεγχο που έχει γίνει εδώ και πάρα πολλούς μήνες – στον ειδικό λογαριασμό 120, και των υπολογαριασμών που εμπεριέχει, (ειδικότερα του Κωδικού 26671/8 έσοδα από θήρα που κατ’ έτος είναι ας πούμε προβλέψιμα και σταθερά). Μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει επιμερισμός των διαθέσιμων πόρων και υπολοίπων του Ειδικού Φορέα Δασών μεταξύ ΥΠΕΚΑ και Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Δεν αποσαφηνίζεται αν έχει γίνει απογραφή των ακινήτων, κληροδοτημάτων που διαθέτει και ποιος θα τα διαχειρίζεται και πώς, στο μέλλον.
Διάθεση – εκταμιεύσεις χρημάτων από τον Ειδικό Φορέα Δασών πραγματοποιούνταν πριν την ενεργοποίηση της σχετικής διάταξης του ν.3208/203 από τον τότε υπουργό κ.Κ.Κιλτίδη, με απόφαση του Δ.Σ. του Ταμείου του Ειδικού Φορέα Δασών. Αιτιολογία ήταν η εκπλήρωση έργων ή προγραμμάτων, επιχορηγήσεις κ.ά. Από τον έλεγχο που είχε γίνει από τον Ελεγκτή Δημόσιας Διοίκησης είχε διαφανεί ότι κάποια κεφάλαια του κωδικού 26671/8 είχαν διατεθεί για αγροτικές ή άλλες δράσεις. Το ταμειακό έλλειμμα (περσινές αναφορές Τύπου), μάλλον είχε δημιουργηθεί από λάθος, και αναμενόταν ότι θα καλυπτόταν από άλλους κωδικούς λογαριασμών, του ίδιου φορέα (120). Έγινε αυτό; Υπήρξε κάποια στιγμή προβληματισμός για τους φορείς και τους σκοπούς που δύναται να χρηματοδοτηθούν από τον Ειδικό Φορέα και (ειδικότερα από χρήματα του Κωδικού 26671/8).
Η «συγγνωστή πλάνη» είναι μια ερμηνεία που αποδόθηκε από το Ελεγκτικό Συνέδριο για λάθη του Δ.Σ. του Φορέα σε κάποιες χρηματοδοτήσεις.

Παράλληλα όμως, στο προτεινόμενο σ.ν. του ΥΠΕΚΑ, αναφέρεται (άρθρο 12) ότι ο λογαριασμός «Ειδικός Φορέας Δασών» (Φορέας 120) του Κεντρικού Ταμείου Γεωργίας, Κτηνοτροφίας και Δασών που προβλέπεται στο Β.Δ. 284/1961 (Φ.Ε.Κ. 82 Α’) θα μεταφερθεί στο Πράσινο Ταμείο.
Εκτός από ελάχιστες αναφορές σ’ αυτό το νομικό υπόβαθρο του Ειδικού Φορέα Δασών, π.χ. μια χρηματοδότηση του 1999 που αφορούσε γεωργικές δραστηριότητες και μερικές ακόμα προσπάθειες διερεύνησης της νομικής μεταβολής του εν λόγω ταμείου (δημοσιογραφικές κυρίως) ελάχιστα είναι γνωστά για την πορεία του (νομική ή διαχειριστική) στο πέρασμα των δεκαετιών. Θα έπρεπε να είχε γίνει καλύτερη ανάλυση. Επιμέρους λεπτομέρειες για το τι διαχειρίζεται, διαθέτει κλπ, μπορούν να συνεκτιμηθούν από τις απολογιστικές χρήσεις των προηγούμενων χρόνων του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, πρώην Υπουργείου Γεωργίας. Σχετικά με τη διαχείριση «των εσόδων από τη θήρα» ο νομοθέτης θα πρέπει να λάβει υπόψη του ορισμένες νομικές και θεσμικές ιδιαιτερότητες. Π.χ. Σε πρωτοκολλημένα ερωτήματα προς την αρμόδια υπηρεσία για το τι κάνει η Κεντρική Διεύθυνση Δρυμών και Θήρας για τα θηράματα, την αναπλήθυνσή τους και όσα άλλα ορίζει ο ειδικός νόμος, οι απαντήσεις ήταν μπερδεμένες. Μια εξ αυτών, ήταν, ότι υπάρχει νομικό κόλλημα για να εγκριθούν τέτοια κονδύλια και να εκταμιευτούν. Πρόσφατο παράδειγμα, η έλλειψη προσωπικού στο κρατικό εκτροφείο Ρεθύμνου Κρήτης, κατάληξη που παραλίγο να αποβεί μοιραία για την τύχη του γενετικού υλικού της ενδημικής πέρδικας του κρατικού εκτροφείου. Και όλα αυτά ενώ χρήματα υπήρχαν στο συγκεκριμένο ταμείο. Απλά κάποιος έπρεπε να είχε εκτιμήσει εγκαίρως αυτή την ανάγκη και να φροντίσει για την έγκριση κονδυλίων για την κάλυψη αυτής της «ανελαστικής» ανάγκης.
Μοιάζει λογικό, ότι με τη μεταφορά της Διεύθυνσης Δασών Δρυμών και Θήρας θα περάσει στο ΥΠΕΚΑ και η προίκα αυτής της Διεύθυνσης Δασών. Έχει όμως αυτή η προίκα αξιολογηθεί (από αρμόδια κρατική επιτροπή); Τα πορίσματα της αξιολόγησης αυτής έχουν καταχωρηθεί εκεί που ανακοινώνονται τέλος πάντων τα περιουσιακά και οικονομικά δεδομένα κάθε κρατικού φορέα;
Κάθε ενσωμάτωση περιουσιακών στοιχείων από πολλούς διαφορετικούς φορείς, με ειδική υπαλληλική υποδομή, άλλα έσοδα και διαφορετικές ανάγκες είναι σύνθετη υπόθεση. Στο παρελθόν, κάθε φορέας είχε ξεκάθαρους ισολογισμούς και απολογισμούς, καθώς και ειδικό θεσμικό πλαίσιο διοίκησης και λειτουργίας αλλά και πάλι … τα οικονομικά πολλών κρατικών φορέων, ΝΠΔΔ ή ΝΠΙΔ «έπεσαν έξω». Αν πράγματι είναι ανάγκη όλοι αυτοί οι φορείς να ενσωματωθούν κάτω από ένα νέο σχήμα, αφού εκτιμηθεί ξεχωριστά η προίκα τους θα πρέπει να γνωρίζει αυτός που θα κρατάει το ταμείο και τις ανάγκες και προτεραιότητες που έχει ο κάθε επί μέρους τομέας. Όσο για την μελλοντική ποσοστιαία κατανομή κονδυλίων στους επιμέρους τομείς (θάλασσα, υγρότοπους, δάση κλπ) σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να είναι κατώτερη από τα έσοδα που συγκεντρώνονται από κάθε τομέα. Πώς θα οργανωθεί το πράγμα ώστε όλα αυτά να λειτουργούν αποτελεσματικά και να είναι τυπικά εντάξει και σύμφωνα με τους κανόνες δικαίου και διαφάνειας υπό του Πράσινου Ταμείου, είναι κάτι που ελπίζω να βρεθεί.

Από τα σχόλια στη διαβούλευση του προηγούμενου σ.ν. του ΥΠΕΚΑ «για τη βιοποικιλότητα» φαίνεται ότι για την προτεινόμενη (από το ΥΠΕΚΑ) συμμετοχή εκπροσώπων των ΜΚΟ σε θεσμικούς ή διαχειριστικούς φορείς υπάρχει πρόβλημα. Δηλαδή φαίνεται ότι όχι μόνο δεν υπάρχει η απαιτούμενη κοινωνική αποδοχή αλλά έχουν εκφραστεί έντονες αντιρρήσεις. Στο προτεινόμενο σ.ν. για το Πράσινο Ταμείο προβλέπονται 3 θέσεις εκπροσώπων ΜΚΟ στη διοίκηση όλων των χρηματικών πόρων του εν λόγω ταμείου, και επιπλέον και 3 θέσεις για επίλεκτες προσωπικότητες οι οποίες θα ανακοινωθούν στην πορεία. Διαφωνώ με το σχήμα διοίκησης που προτείνεται από το ΥΠΕΚΑ σε αυτό το σ.ν. «για τη Διοίκηση του Πράσινου Ταμείου». Το σ.ν. κατά τη γνώμη μου πρέπει να διαμορφωθεί με διαφορετικό τρόπο. Να αποτρέπεται η εκχώρηση υπερεξουσιών στον εκάστοτε Υπουργό ΠΕΚΑ να επιλέγει με τόσο απλές διαδικασίες τα μέλη διοίκησης του Πράσινου Ταμείου. Ειδικότερα διαφωνώ στην πρόθεση να συμμετέχουν σ’ αυτό το Ταμείο εκπρόσωποι των ΜΚΟ ή επίλεκτων προσωπικοτήτων με τη δομή και τις εξουσίες που προβλέπεται να εκχωρηθούν βάσει του σ.ν. Λαμβάνοντας υπόψη την ήδη διαμορφωμένη ελληνική πραγματικότητα, είναι νομίζω ξεκάθαρο πως οι εκπρόσωποι των ΜΚΟ δεν μπορούν να συμπεριλαμβάνονται στο διοικητικό συμβούλιο της διοίκησης του «Πράσινου Ταμείου», ούτε σε επιτροπές που αποφασίζουν για σκοπούς και επενδύσεις του, λόγω ΑΣΥΜΒΙΒΑΣΤΟΥ. Υπάρχουν κάποιες οργανώσεις που έχουν υλοποιήσει και συνεχίζουν να υλοποιούν διάφορα προγράμματα, έχουν λάβει και συνεχίζουν να λαμβάνουν επιχορηγήσεις από διάφορους φορείς, υπουργεία, έχουν συνάψει συνεργασίες παροχής υπηρεσιών, υλοποιούν εκπαιδευτικές εκδρομές, διαχειρίζονται ποσά από υιοθεσίες ζώων, δέχονται δωρεές, κληροδοτήματα, υλοποιούν (ως οργανώσεις ή ως φυσικά πρόσωπα ή ως εκπρόσωποι ΜΚΟ) κάποια προγράμματα LIFE, διασυνοριακά προγράμματα κ.ά..

Επειδή στην τακτική της πριμοδότησης ορισμένων ΜΚΟ όχι μόνο δεν διαφαίνεται τάση περιορισμού του «φαινομένου», αλλά αντίθετα ανακοινώνονται συνεχώς νέα πρόθεση ανάθεσής τους περαιτέρω δικαιωμάτων και προνομίων (π.χ. στο προτεινόμενο σχέδιο για τη βιοποικιλότητα κ.ά. προβλέπονται διάφορες δράσεις κλπ που φωτογραφίζουν εμπλοκή μελών ΜΚΟ) πιστεύω ότι η επανεξέτασή αυτής της τακτικής θα ήταν θετική. Η αιτιολογία ότι οι κάποια μέλη ΜΚΟ έχουν προηγούμενη εμπειρία σε δράσεις προστασίας ή διαχείρισης του περιβάλλοντος νομίζω ότι είναι άσχετο με τις δεδομένες υποχρεώσεις και ευθύνες (νομικές, ποινικές κλπ) που αναλαμβάνουν τα μέλη τέτοιων διοικήσεων.
Από την άλλη, νομίζω ότι πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη για διαδικασία υποβολής αιτημάτων ή έκφρασης ενστάσεων προς τη Διοίκηση του Πράσινου Ταμείου, ειδικότερα από τους εκπρόσωπους κοινωνικών φορέων. Υπάρχουν κοινωνικοί φορείς (σύλλογοι κ.ά.) που η διαχείριση των υποθέσεών τους εξαρτάται ή καθορίζεται απόλυτα από το Πράσινο Ταμείο. Αυτοί λοιπόν οι κοινωνικοί φορείς πιστεύω ότι δικαιούνται να έχουν ξεκάθαρο θεσμικό ρόλο στο σχεδιασμό ή και στον προγραμματισμό των υποθέσεων που τους αφορούν. Διαφωνώ με οποιαδήποτε μορφής διαχείριση που δύναται να ανατεθεί ή να υλοποιηθεί με «συνοπτικές» διαδικασίες από άτομα που δεν έχουν θεσμικό δικαίωμα να διαχειρίζονται δημόσιο χρήμα. Κάθε διαχείριση χρημάτων από το Πράσινο Ταμείο θα είναι αδιανόητο να γίνεται έξω από τις γνωστές τυπικές διαδικασίες. Επίσης διαφωνώ με κάθε πρόταση για ανάληψη σημαντικών οικονομικών και διαχειριστικών αποφάσεων με την πρόφαση του ΚΑΤΕΠΕΙΓΟΝΤΟΣ.

Σχετικά με την κινητή και ακίνητη περιουσία του μέχρι τώρα υφιστάμενου ΕΦΔ, προτείνω να παραχωρηθεί κατά κυριότητα και χρήση στις ΔΥ όπου υπάρχουν και από τις οποίες χρησιμοποιούνται. Αν μιλούσαμε για ίδρυση Ταμείου Δασών θα είχε νόημα να μιλάμε και για την διαχείριση της κινητής και ακίνητης περιουσίας του. Τώρα, όμως, με την ίδρυση ενός τέτοιου Ταμείου δεν έχει κανένα νόημα να μιλάμε για την περιουσία του ΕΦΔ.

Επίσης, θα πρέπει να μεταφερθεί ο ΕΦΔ στο ΠΤ μαζί με το αποθεματικό υπόλοιπο που είναι κατατεθημένο μέχρι σήμερα στην ΤτΕ στο λογαριασμό 26671/0 και που είναι διαθέσιμος για την υλοποίηση προγραμμάτων και έργων του άρθρου 8 παρ. 5 του ν. 3208/2003.

Για άλλη μία φορά θα προτείνω, τα έσοδα από τον ΕΦΔ να συνεχίσουν να κατατίθενται στον λογαριασμό της ΤτΕ όπως γίνεται σήμερα, όχι στις Δ.Ο.Υ, (σκεφτείτε το δημοσιονομικό πρόβλημα της χώρας το οποίο υφίσταται από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου με την περίοδο λιτότητας, το 85). Και το Δ.Σ. να εγκρίνει την χρηματοδότηση προγραμμάτων κλπ έργων από τα έσοδα αυτά για δασοπονικούς σκοπούς όπως προβλέπεται στον ν. 3208/2003, κάτι το οποίο ποτέ δεν τηρήθηκε.

Σχόλιο από WWF Ελλάς: «Εκτιμούμε πως είναι απαραίτητος ο προγραμματικός και λογιστικός διαχωρισμός του Ειδικού Φορέα Δασών, ως μέρους του Πράσινου Ταμείου που θα χρηματοδοτεί αποκλειστικά δράσεις δασικής προστασίας και διαχείρισης. Ειδικά όσον αφορά τα έσοδα του ΕΦΔ, κρίνεται απαραίτητη η αύξηση του ποσοστού εισφοράς από την έκδοση των αδειών θήρας, το οποίο τώρα είναι εξαιρετικά χαμηλό.»

Θεωρούμε απαραίτητο τον προγραμματικό και λογιστικό διαχωρισμό του Ειδικού Φορέα Δασών, ως μέρους του Πράσινου Ταμείου που θα χρηματοδοτεί αποκλειστικά δράσεις δασικής προστασίας και διαχείρισης. Ειδικά όσον αφορά τα έσοδα του ΕΦΔ, κρίνεται απαραίτητη η αύξηση του ποσοστού εισφοράς από την έκδοση των αδειών θήρας, το οποίο τώρα είναι εξαιρετικά χαμηλό.

Τι προβλέπεται να γίνει με το ταμειακό υπόλειπο του Ειδικού Φορέα Δασών καθώς και με την κινητή και ακίνητη περιουσία του; Το μεν πρώτο θα πρέπει να προβλεφθεί να μεταφερθεί στο νέο ταμείο, τα υπόλοιπα θα πρέπει να περάσουν στην κυριότητα της Δασικής Υπηρεσίας.