1.Σκοπός του Πράσινου Ταμείου είναι η ενίσχυση της ανάπτυξης μέσω της προστασίας του περιβάλλοντος με την διαχειριστική, οικονομική, τεχνική και χρηματοπιστωτική υποστήριξη προγραμμάτων, μέτρων, παρεμβάσεων και ενεργειών που αποβλέπουν στην ανάδειξη και αποκατάσταση του περιβάλλοντος, η στήριξη της περιβαλλοντικής πολιτικής της χώρας και η εξυπηρέτηση του δημόσιου και κοινωνικού συμφέροντος μέσω της διοίκησης, διαχείρισης και αξιοποίησης των πόρων που προβλέπονται στα άρθρα 3 και 7.
2. Στις αρμοδιότητες του Πράσινου Ταμείου ανήκουν ιδίως:
α. Η παρακολούθηση της είσπραξης, ο έλεγχος και η διασφάλιση της απόδοσης των Πράσινων Πόρων, σύμφωνα με τις οικείες σχετικές διατάξεις.
β. Η διαμόρφωση προγραμμάτων για τη χρηματοδότηση μέτρων και δράσεων προστασίας, αναβάθμισης και αποκατάστασης του περιβάλλοντος μέσα στα πλαίσια της περιβαλλοντικής πολιτικής.
γ. Η αξιολόγηση και επιλογή των προτάσεων και των προς χρηματοδότηση προγραμμάτων, η παρακολούθηση και η διασφάλιση της υλοποίησής τους.
δ. Η επεξεργασία, κατάρτιση και εισήγηση των κριτηρίων ένταξης και επιλογής των σχετικών προγραμμάτων.
ε. Η εισήγηση των μέτρων, δράσεων και προγραμμάτων στον Υπουργό Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής
στ. Η διενέργεια των απαραίτητων διαδικασιών για την επιλογή των επιμέρους φορέων υλοποίησης των παραπάνω δράσεων, και η συμφωνία με αυτούς για τους όρους και της προϋποθέσεις χρηματοδότησης των δράσεων αυτών από τους Πράσινους Πόρους.
ζ. Η παρακολούθηση υλοποίησης των παραπάνω συμφωνιών από τους φορείς υλοποίησης και της χρηματοδότησής τους από τους Πράσινους Πόρους, η σχετική ενημέρωση της Στρατηγικής Επιτροπής Περιβαλλοντικής Πολιτικής και του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.
η. Η διαμόρφωση προτάσεων και η εισήγηση στον Υπουργό Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και στη Στρατηγική Επιτροπή Περιβαλλοντικής Πολιτικής σχετικά με την καλύτερη δυνατή επίτευξη των στόχων πολιτικής για την προστασία του περιβάλλοντος της, των αξόνων προτεραιότητας και των ειδικότερων στόχων τους.
θ. Η τήρηση δημόσιας βάσης δεδομένων με τη νομοθεσία που διέπει τους Πράσινους Πόρους.
ι. Η οργάνωση και παρακολούθηση των προγραμμάτων και των δράσεων δημοσιότητάς τους, η σύνταξη ετήσιων εκθέσεων για την εκτέλεσή τους,
ια. Η εξεύρεση συμπληρωματικών πηγών χρηματοδότησης από δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς και η διενέργεια κάθε πράξης που είναι απαραίτητη για την εξασφάλιση χρηματικών πόρων από οποιαδήποτε πηγή, όπως αποδοχή των δωρεών, επιχορηγήσεων και εισφορών τρίτων.
ιβ. Η κατάρτιση και δημοσίευση ετήσιου οικονομικού απολογισμού των Πράσινων Πόρων.
ιγ. Η ανάθεση σε τρίτους κάθε είδους υποστηρικτικών μελετών και συμβουλευτικών υπηρεσιών, για τη βέλτιστη προετοιμασία και διαχείριση των χρηματοδοτικών προγραμμάτων και ειδικότερα για το σχεδιασμό, την αξιολόγηση και την ένταξη δράσεων, την παρακολούθηση και τον έλεγχο της εφαρμογής των δράσεων και των προγραμμάτων συνολικά, καθώς και για την υποστήριξη της Στρατηγικής Επιτροπής Περιβαλλοντικής Πολιτικής κατόπιν εντολής της.
ιδ. Η επιδότηση, επιχορήγηση, χρηματοδότηση και δανειοδότηση οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, νομικών προσώπων δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, οργανισμών κοινής ωφέλειας ή άλλων οργανισμών ή υπηρεσιών του δημόσιου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα ή για την εφαρμογή προγραμμάτων και την εκτέλεση έργων και η χρηματοδότηση της εκτέλεσης έργων αυτών.
ιε. Η με οποιοδήποτε τρόπο χρηματοδότηση νομικών προσώπων τα οποία εποπτεύονται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής ή άλλα Υπουργεία, τα οποία έχουν ως ειδικότερο σκοπό την υλοποίηση δράσεων και παρεμβάσεων που αποβλέπουν στην ανάδειξη και την προστασία του φυσικού ή του οικιστικού περιβάλλοντος.
3. Στις αρμοδιότητες του Πράσινου Ταμείου ανήκουν επίσης και όλες οι αρμοδιότητες που προβλέπονται στη παράγραφο 5 του άρθρου 9 του ν. 3855/2010.
4.Η αξιοποίηση από το Πράσινο Ταμείο των Πράσινων Πόρων γίνεται μέσω προγραμμάτων για τη χρηματοδότηση δράσεων προστασίας, αναβάθμισης και αποκατάστασης του περιβάλλοντος που υλοποιούν τρίτοι (φορείς υλοποίησης) και μπορεί να έχει τη μορφή επιχορηγήσεων, δανείων, κεφαλαιακής συμμετοχής ή άλλης ισοδύναμης μορφής κεφαλαιακής ενίσχυσης. Οι δράσεις αυτές επιτρέπεται ταυτόχρονα να συγχρηματοδοτούνται ή να ενισχύονται και από άλλες δημόσιες ή ευρωπαϊκές πηγές ή και ιδιωτικούς πόρους ή που δανειοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ή άλλους φορείς.
5. Με απόφαση του Διοικητικού του Συμβουλίου που εγκρίνεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, το Πράσινο Ταμείο δύναται να συνάπτει δάνεια, τα οποία θα αποπληρώνονται από μελλοντικές εισροές των Πράσινων Πόρων. Το προϊόν των δανείων αυτών θα προστίθεται στους λοιπούς πόρους τους οποίους διαχειρίζεται το Πράσινο Ταμείο.
6.Το Πράσινο Ταμείο με απόφαση του διοικητικού του συμβουλίου ορίζει όρους και προϋποθέσεις για τις διαδικασίες υλοποίησης και ελέγχου του οικονομικού και του φυσικού αντικειμένου των δράσεων που χρηματοδοτεί.
7.Επιτρέπεται η ίδρυση νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου με τη μορφή Ανώνυμης Εταιρείας για την ενίσχυση των δραστηριοτήτων του. Η ίδρυση Α.Ε. κατά τα ανωτέρω γίνεται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής μετά από εισήγηση του Διοικητικού Συμβουλίου του Πράσινου Ταμείου, εφόσον σε κάθε περίπτωση η ιδρυόμενη Α.Ε. έχει σαν αποκλειστικό σκοπό την υλοποίηση δράσης που μπορεί να χρηματοδοτηθεί σύμφωνα με το εκάστοτε εγκεκριμένο πρόγραμμα, και η ίδρυση της Α.Ε. είναι συμβατή με τις ευρωπαϊκές Οδηγίες περί κρατικών ενισχύσεων όπως αυτές ισχύουν. Δεν αποκλείεται η χρηματοδότηση δραστηριοτήτων αυτών των ανωνύμων εταιρειών από οποιοδήποτε διεθνή, ευρωπαϊκό ή εθνικό δημόσιο φορέα.
συμφωνία με WWF
Σχόλιο ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ:
Συμφωνούμε με τις απόψεις και τους προβληματισμούς του WWF.
Επιπλέον θα θέλαμε να συμπληρώσουμε στα παρακάτω σημεία:
Παράγραφος 2.
α) Προτείνεται να υπάρχει αναλυτική σχετική Υπουργική Απόφαση.
γ) Η παρακολούθηση και η διασφάλιση της υλοποίησή των προγραμμάτων να γίνεται με βάση τη συμπληρωματικότητα δράσεων για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και την αποφυγή επικαλύψεων.
ε) Η εισήγηση θα είναι δεσμευτική για τον Υπουργό και σε περίπτωση άρνησης να αιτιολογηθεί με σοβαρά και βάσιμα επιχειρήματα.
και τέλος η πρόσθεση ενός επιπλέον κρίσιμου σημείου :
ιστ) Η εξασφάλιση της αποκλειστικής ανταποδοτικής χρήσης των πόρων για την ενίσχυση των πηγών από τις οποίες προέρχονται: πόροι από τη θήρα να ενισχύσουν τη θηροφύλαξη και την πάταξη της λαθροθήρας, πόροι των δασών να ενισχύουν τη δασοπροστασία και γενικότερα τις Δασικές Υπηρεσίες, ο Πόρος Αντιστάθμισης Περιβαλλοντικών Απωλειών από μεγάλα τεχνικά έργα να ενισχύει την υλοποίηση αντίστοιχων προγραμμάτων και Δράσεων Αντιστάθμισης Περιβαλλοντικών Απωλειών στην ίδια ή την ευρύτερη περιοχή.
2β, 2γ.
Από ποιους θα υποβάλλονται τα προγράμματα, ποιος θα τα εγκρίνει, πως θα αξιολογούνται και πως θα γίνεται ο έλεγχος; Υπάρχει ασάφεια σε όλα τα παραπάνω.
2ιγ, 2ιε.
Με ποια κριτήρια και πως θα γίνεται η ανάθεση εργασιών σε τρίτους;
Η φράση «Η με οποιαδήποτε τρόπο χρηματοδότηση…», καθώς και το περιεχόμενο της 2ιε παραγράφου δημιουργεί μείζον ζήτημα διαφάνειας.
Παρά την προφανή σημασία του εγχειρήματος ίδρυσης ενός «πράσινου ταμείου», το δημοσιοποιημένο σχέδιο νόμου παρουσιάζει μια σειρά από προβλήματα και αδυναμίες. Ανάμεσα στις βασικές τέτοιες αδυναμίες συμπεριλαμβάνονται οι ανεπαρκείς διαδικασίες διαφάνειας, η ανύπαρκτη συνέργεια με άλλα υπουργεία και φορείς και τα τεράστια κενά στην στρατηγική κατεύθυνση των δράσεων και την στόχευση των χρηματοδοτήσεων. Για την πλήρη αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων θεωρούμε επιβεβλημένη την επαναδιατύπωση του σχεδίου νόμου, έτσι ώστε σε αυτό να υπάρξει τουλάχιστον σαφής διατύπωση του περιβαλλοντικού σκοπού της λειτουργίας του ταμείου και αναδιατύπωση των επιμέρους στόχων του έτσι ώστε να είναι ξεκάθαρη και κυρίαρχη η σύνδεσή τους με τις υπάρχουσες εθνικές στρατηγικές και τις αποφάσεις των υφιστάμενων καίριας σημασίας επιτροπών (Επιτροπή Φύση, Εθνικό Συμβούλιο Χωροταξίας, κοκ). Το ζητούμενο δεν είναι η ‘ενίσχυση της ανάπτυξης μέσω της προστασίας του περιβάλλοντος’ (στόχος που καλύπτεται ήδη από τα διαρθρωτικά ταμεία, και σωρεία άλλων χρηματοδοτικών μέσων) αλλά η σταθερή χρηματοδότηση ουσιαστικών δράσεων προστασίας περιβάλλοντος που αποτελούν υποχρέωση του κράτους και για τις οποίες δεν υπάρχουν πολλοί εναλλακτικοί τρόποι χρηματοδότησης.
Οι χρηματοδοτούμενες δράσεις θα έπρεπε κατά την άποψή μας να περιλαμβάνουν τις εξής:
• Δράσεις προστασίας, διαχείρισης και επιστημονικής παρακολούθησης απειλούμενων ειδών της χλωρίδας και πανίδας
• Λειτουργία και βασικές δράσεις των φορέων διαχείρισης, με βάση σχέδιο που κατατίθεται κάθε έτος από τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΕΚΑ.
• Οι δράσεις που περιλαμβάνονται στο άρθρο 6 παρ. 2 του υπό διαβούλευση ν/σ για τη βιοποικιλότητα
• Ανασύσταση υποβαθμισμένων οικοσυστημάτων
• Προσαρμογή οικοσυστημάτων και απειλούμενων ειδών στην κλιματική αλλαγή
• Αντιμετώπιση έκτακτων και μεγάλης έκτασης περιστατικών περιβαλλοντικής υποβάθμισης
• Ολοκληρωμένες πολεοδομικές αναπλάσεις σε υποβαθμισμένες περιοχές
• Δημιουργία μητροπολιτικών χώρων πρασίνου στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη
• Αποκατάσταση ρυπασμένων περιοχών
Σχόλιο από WWF Ελλάς: «Οι χρηματοδοτούμενες δράσεις θα έπρεπε κατά την άποψή μας να περιλαμβάνουν κυρίως τις εξής:
• Δράσεις προστασίας, διαχείρισης και επιστημονικής παρακολούθησης απειλούμενων ειδών της χλωρίδας και πανίδας
• Λειτουργία και βασικές δράσεις των φορέων διαχείρισης, με βάση σχέδιο που κατατίθεται κάθε έτος από τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΕΚΑ.
• Οι δράσεις που περιλαμβάνονται στο άρθρο 6 παρ. 1 του υπό διαβούλευση ν/σ για τη βιοποικιλότητα
• Ανασύσταση υποβαθμισμένων οικοσυστημάτων
• Προσαρμογή οικοσυστημάτων και απειλούμενων ειδών στην κλιματική αλλαγή
• Αντιμετώπιση έκτακτων και μεγάλης έκτασης περιστατικών περιβαλλοντικής υποβάθμισης
• Ολοκληρωμένες πολεοδομικές αναπλάσεις σε υποβαθμισμένες περιοχές
• Δημιουργία μητροπολιτικών χώρων πρασίνου στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη
• Αποκατάσταση ρυπασμένων περιοχών»
Παρ. 1
Σκοπός του Πράσινου Ταμείου (ΠΤ) θα έπρεπε να είναι η προστασία του περιβάλλοντος. Η ανάπτυξη της χώρας αυτής μπορεί να επιτευχθεί και να ενισχυθεί ποικιλοτρόπως από τις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις. Με το Ταμείο αυτό θέλουμε να ανταποδώσουμε στο περιβάλλον ό,τι κακό του κάνουμε και του έχουμε κάνει από την ανάπτυξη, καθώς και να το παρακολουθούμε και να το προστατεύσουμε από ανθρωπογενείς και φυσικές καταστροφές.
Επίσης, αφού ενσωματώνεται και η χρηματοδότηση στα δασικά οικοσυστήματα τότε πρέπει οπωσδήποτε να προστεθεί εκτός από την ανάδειξη και αποκατάσταση του περιβάλλοντος και η διαχείριση και προστασία του.
Τέλος, το ΠΤ θα ασκεί «διαχειριστική» και «τεχνική» υποστήριξη των προγραμμάτων εκτός από την οικονομική; Γιατί; Ο φορέας που θα υποβάλει το πρόγραμμα δεν θα είναι σε θέση να το διαχειριστεί ή δεν θα έχει την τεχνική κατάρτιση που απαιτείται; Γιατί μπερδεύουμε τους σκοπούς του Ταμείου;
Παρ. 2.α
«οι οικείες σχετικές διατάξεις» θα πρέπει να αναφέρονται.
Παρ. 2.β
Τι εννοείτε με το «η διαμόρφωση προγραμμάτων»; Το ΠΤ θα διαμορφώνει προγράμματα; Προφανώς όχι. Το ΠΤ θα χρηματοδοτεί προγράμματα που θα υποβάλλονται στη Γραμματεία του Δ.Σ. του Ταμείου. Το Ταμείο δεν μπορεί να διαμορφώνει προγράμματα. Εκτός εάν το ΠΤ είναι απλά το όνομα μίας νέας υπηρεσίας η οποία θα έχει τους δικούς της υπαλλήλους, θα υποκαταστήσει αρμόδιες υπηρεσίες για την εισήγηση και υλοποίηση προγραμμάτων, θα εισηγείται και θα εγκρίνει ταυτόχρονα προγράμματα, θα τα διαχειρίζεται και θα ελέγχει την υλοποίησή τους, και όλα αυτά μέσα από ένα πρίσμα απόλυτης διαφάνειας.
Αναφορικά με τα ετήσια δασικά προγράμματα των Δ.Υ., μέχρι τώρα υποβάλονταν από τις Δ.Υ. στην αρμόδια υπηρεσία, εγκρίνονταν από τον Υπουργό ΑΑΤ και υποβάλονταν για έγκριση χρηματοδότησης από τον Ειδικό Φορέα Δασών. Τώρα; Αν δεν αλλάξει η διαδικασία, (εκτός από το ότι θα εγκρίνονται από τον Υπουργό ΠΕΚΑ), θα πρέπει να αναφέρεται στο παρόν ν/σ για αποφυγή δυσλειτουργιών. Αν αλλάζει η διαδικασία θα πρέπει και πάλι να αναφέρεται ρητώς, για να γνωρίζουν οι ΔΥ τον Οκτώβριο αν θα πρέπει να συντάξουν και πώς το ετήσιο πρόγραμμά τους.
Παρ. 2.γ
Πώς θα αξιολογούνται οι προτάσεις των προς χρηματοδότηση προγραμμάτων; Από ποιούς κρατικούς φορείς θα ελέγχεται η υλοποίησή τους; Ή τέλος πάντων πώς θα ελέγχεται η υλοποίησή τους;
Παρ. 2.η
Για άλλη μία φορά δεν είναι σαφής ο ρόλος της Επιτροπής αυτής.
Παρ. 2.ιγ
Πώς θα γίνεται η ανάθεση εργασιών σε τρίτους; Με τι κριτήρια; Πώς θα κατοχυρώνονται οι διαφανείς διαδικασίες; Επίσης, προκύπτει ασάφεια στον ρόλο της Επιτροπής.
Παρ. 2.ιε
Πλήρης αδιαφάνεια για τη χρηματοδότηση των εποπτευόμενων από το ΥΠΕΚΑ ή άλλα Υπουργεία φορέων. Γενικότερα δεν προκύπτει από πουθενά ο έλεγχος των δαπανών (δημόσια έσοδα).
Γενικά
Σε όλο το άρθρο αναφέρονται τα σχετικά με τη χρηματοδότηση προγραμμάτων, δεν αναφέρεται όμως ο τρόπος καταβολής δαπανών ή η επιχορήγηση βάσει συμβάσεων με δεσμευτικούς όρους, έκδοση παραστατικών κλπ.
Παρ. 7
Υπό ποία μορφή θα συμμετέχει το ΠΤ στην ίδρυση ΝΠΙΔ και ειδικότερα ΑΕ; Θα έχει μία μετοχή ή τι ακριβώς; Χρειάζεται Ανώνυμη Εταιρεία για να υλοποιήσει ένα πρόγραμμα; Ολόκληρος δημόσιος τομέας δεν θα έχει αρμόδια υπηρεσία για να το κάνει;
Προτείνω τη διαγραφή της παραγράφου αυτής. Προσωπικά, πιστεύω ότι γκρεμίζει ό,τι καλό προσπαθεί να κάνει αυτή η προσπάθεια διαφανούς διαχείρισης των πόρων του Ταμείου!
Να πούμε και μι ακαλή κουβέντα.
Πολύ ισορροπημένο άρθρο. Ιδίως η παρ. 7.
2. παραγρ. ιδ. Θα πρέπει να παραληφθεί η χρηματοδότηση και δανειοδότηση ΝΠΙΔ . Με αυτόν τον τρόποθα επιβαρύνεται ο κρατικός προυπολογισμός χωρίς ωστόσο να υπάρχουν και οι αντίσοιχοι μηχανισμοί ελέγχου της υλοποίησης των έργων,
5. Η σύναψη δανείων πρέπει να γίνεται από αναλογιστική μελέτη στη βάση κόστους-ωφελειών και όχι αόριστα.