Αρχική Διάλογος για ένα Δίκαιο και Aποτελεσματικό φορολογικό σύστημα19) Επισημαίνεται ότι το προαναφερθέν μέτρο για την επέκταση των εκπτώσεων από το φορολογητέο εισόδημα φυσικών προσώπων ποσών βάσει αποδείξεων αγορών, έχει επίσης ως στόχο τον περιορισμό της φοροδιαφυγής.Σχόλιο του χρήστη tzitzis | 3 Ιανουαρίου 2010, 15:41
  • Σχόλιο του χρήστη 'tzitzis' | 3 Ιανουαρίου 2010, 15:41

    ΠΕΡΙ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΦΟΡΟΔΙΑΦΥΓΗΣ. Σχετικά με την αναδιοργάνωση των ελεγκτικών υπηρεσιών και την αποτελεσματικότερη διεξαγωγή των φορολογικών ελέγχων. Θα εξειδικεύσω τις προτάσεις μου στην διεξαγωγή των φορολογικών ελέγχων, παράμετρο ιδιαίτερα κρίσιμη για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, προσπαθώντας ταυτόχρονα να τις απλοποιήσω για να γίνουν ευρέως αντιληπτές. Άλλωστε το ζητούμενο από μια δημόσια διαβούλευση πρωταρχικά είναι, η ανταλλαγή και κοινοποίηση ιδεών και προτάσεων. Τώρα όσο αφορά την υιοθέτηση και εφαρμογή των προτάσεων που ακολουθούν, αυτό απαιτεί την γνωστοποίηση τους, σε αρμοδίους και «ειδικούς» παράγοντες του Υπουργείου Οικονομικών . Τα στελέχη αυτά του Υπουργείου, μπορούν να έχουν αν το θελήσουν συμβούλους (φοροτεχνικούς, ιδιωτικές ελεγκτικές εταιρίες, ελεγκτές του Υπουργείου) με τεχνογνωσία και εμπειρία τέτοια, που μπορούν να έχουν προτάσεις διεξοδικότερες και πιο αποτελεσματικές. Για να γίνω σαφέστερος, θέλω να πώ, σιγά μην έχουν ανάγκη, τις δικές μου, ή οποιουδήποτε από εδώ μέσα, τις προτάσεις. Προτάσεις υπάρχουν σίγουρα και καλύτερες , εκείνο που δεν γνωρίζω αν υπάρχει είναι, η κριτική ικανότητα για επιλογή των πλέον αποτελεσματικών, η βούληση και η αποφασιστικότητα να συγκρουστούν με κατεστημένες καταστάσεις και πρόσωπα. (πχ κομματικός μηχανισμός). Συγκεκριμένα για τους ελέγχους λοιπόν. Οι φορολογικοί έλεγχοι γίνονται από ανθρώπους και από υλικά μέσα (συνήθως ηλεκτρονικά).Συνεπώς αν επιδιώκουμε την βελτιστοποίηση θα πρέπει να εξελιχθούν και να εκσυγχρονισθούν και οι δύο παράμετροι. 1α.Οσον αφορά το ελεγκτικό προσωπικό (ελεγκτές των Δ.Ο.Υ, Π.Ε.Κ., Δ.Ε.Κ., Υ.Π.Ε.Ε) θα πρέπει αυτοί κατ΄ αρχάς να επιλέγονται με αξιοκρατικά κριτήρια. Τα κριτήρια αυτά θα πρέπει να είναι Α) Τυπικά προσόντα (απαραίτητα πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, σε ανώτερες υπηρεσίες πχ ΔΕΚ, και μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών στα οικονομικά, γνώση Word, Excel και Ιnternet κτλ) Β) Εμπειρία στον έλεγχο. Αυτή θα αποκτάται σταδιακά από προληπτικούς ελέγχους, διασταυρωτικούς ελέγχους, ελέγχους ΚΒΣ, ελέγχους ΦΠΑ και τέλος τακτικούς ελέγχους. Γ) Γνώση του αντικειμένου. Αυτή θα πιστοποιείται από γραπτούς αδιάβλητους διαγωνισμούς (γιατί όχι ΑΣΕΠ) όπου οι εξεταζόμενοι θα καλούνται να τοποθετηθούν σε πραγματικές περιπτώσεις ελέγχων (case studies) έχοντας στην διάθεση τους όλη την απαραίτητη βιβλιογραφία. Με τον τρόπο αυτό θα εξετάζεται και γενικότερα η προσωπικότητα του ελεγκτή (διορατικότητα, οξυδέρκεια, ήθος, υπομονή κτλ). Συνιστάται επιτακτικά ο παραμερισμός των συνδικαλιστών από την διαδικασία στελέχωσης των υπηρεσιών καθόσον, ναι μεν γνωρίζουν «πρόσωπα και πράγματα» , αλλά χωρίς να θέλω να γενικεύσω, αυτοί προτάσσουν σκοπούς ιδιοτελείς (κομματικούς, προσωπικούς, οικονομικούς) και όχι δημοσίου συμφέροντος. Αντίθετα συνιστάται επιτακτικά η στελέχωση των υπηρεσιών με υπαλλήλους από όλο το πολιτικό φάσμα καθόσον υπάρχουν άξιοι, αποτελεσματικοί και αδέκαστοι από όλα τα κόμματα και δυστυχώς αυτοί δεν είναι πολλοί. Οι καλοί δεν περισσεύουν ανεξάρτητα από το τι έγινε από την προηγούμενη κυβέρνηση. 1β.Το ελεγκτικό προσωπικό πρέπει να εκπαιδεύεται. Το φοροτεχνικό αντικείμενο είναι δυναμικό και εξελίσσεται συνεχώς. (Για παράδειγμα πόσους φορολογικούς νόμους είχαμε την τελευταία 10ετία?). Συνεπώς πρέπει να υπάρχει συνεχής και υποχρεωτική εκπαίδευση και ενημέρωση. Α) Σε εβδομαδιαία βάση μέσα στην υπηρεσία που υπηρετεί ο ελεγκτής. Ενημέρωση για νέες διαταγές, εγκυκλίους και νόμους που τίθονται σε ισχύ. Ανάλυση και συζήτηση περιπτώσεων φοροδιαφυγής. Ανασκόπηση και επισήμανση των σημαντικότερων διατάξεων που ισχύουν και αφορούν το τρέχον ελεγκτικό έργο. Β) Σε τριμηνιαία βάση σεμινάρια στις μεγάλες πόλεις σε εκπαιδευτικά κέντρα μέσα στις υπάρχουσες υπηρεσίες. Υπάρχουν στελέχη με εμπειρία, γνώση και μεταδοτικότητα που χωρίς επιπλέον κόστος μπορούν να εκπαιδεύσουν νεότερους ελεγκτικά υπαλλήλους σε διαδικασίες ελέγχου και πρακτικές ανακάλυψης της φοροδιαφυγής. Γ)Σε εξαμηνιαία βάση σεμινάρια στην Αθήνα κυρίως σε προισταμένους ελεγκτικών υπηρεσιών (Υποδιευθυντές και επόπτες) όπου θα δίνονται κατευθύνσεις για την στόχευση και την μεθοδολογία των ελέγχων για το επόμενο εξάμηνο. Αυτοί με την σειρά τους επιστρέφοντας στις υπηρεσίες που υπηρετούν, θα μεταφέρουν και θα εφαρμόζουν τις παραπάνω οδηγίες, Συμπερασματικά να προσθέσω ότι ο έλεγχος δεν χρειάζεται περισσότερο προσωπικό, (Αν και με την μηχανογράφηση θα αποδεσμευτεί προσωπικό από τα τμήματα των Δ.Ο.Υ. πχ παρακρατούμενοι, ΚΒΣ και θα μπορέσει να μετακινηθεί στον έλεγχο) ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΥΛΙΚΟΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ. Αυτό το υλικοτεχνική υποδομή, μας φέρνει στην δεύτερη παράμετρο που χρειάζεται βελτίωση για να γίνει ο έλεγχος αποτελεσματικότερος. Η υλικοτεχνική υποδομή αφορά την μηχανογράφηση δηλαδή το hardware και το software 2α. Hardware. Απλό αλλά βασικό. Είναι εκείνο το μεταλλικό κουτί με οθόνη και κουμπιά που χρειάζεται στο γραφείο αλλά ακόμη καλύτερα αν τόχεις και μαζί σου, στον έλεγχο. Και ακόμη καλύτερα αν αυτό που έχεις μαζί σου επικοινωνεί διαδυκτιακά (internet το λένε) με την Δ.Ο.Υ. την ΥΠΕΕ, το ΚΕΠΥΟ, το ΙΚΑ, και το ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ. Και αυτό το τελευταίο μας φέρνει στο κλειδί της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής κύριοι, το software ή λογισμικό των ελέγχων 2β) Οι δυνατότητες μέχρι τώρα του λογισμικού που έχει στην διάθεση του ο ελεγκτής για διασταυρωτικές επαληθεύσεις, είναι ανεπαρκείς και αποσπασματικές. Δεν θα σταθώ στην κακοήθη κριτική ότι αυτό εξυπηρετούσε κάποια αδιαφανή συμφέροντα τα οποία πολέμησαν και θα πολεμήσουν την ανάπτυξη των δυνατοτήτων αυτών. Ποιο είναι αυτό το μαγικό καθόσον αϋλο πράγμα που θα στριμώξει πολλούς φοροδιαφεύγοντες? Α) Ηλεκτρονική εικόνα όλων των φυσικών και νομικών προσώπων. Ολες οι δηλώσεις (ΦΠΑ,εισοδήματος, κτλ) αλλά και οι παραβάσεις ΚΒΣ, και οι πληρωμές φόρων και τα περιουσιακά στοιχεία (κινητά και ακίνητα) θα είναι συγκεντρωμένα σε ένα πεδίο όπου ο ελεγκτής θα έχει πλήρη εικόνα για τα εισοδήματα, τους φόρους και τα περιουσιακά στοιχεία του καθενός. Αυτό βέβαια προϋποθέτει ότι θα τροποποιηθούν και τα έντυπα των δηλώσεων (Ε1,Ε3,Φ10,Ε9) έτσι ώστε να εξυπηρετήσουν την δημιουργία αυτής της πλήρους και ολοκληρωμένης εικόνας του κάθε φορολογούμενου. Αλλά και θα αναπτυχθεί και το λογισμικό εκείνο που θα υποστηρίξει αυτή την λειτουργία. Το “elenxis” είναι μια προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση αλλά δεν είναι πλήρες και σέρνεται στην ολοκλήρωση του . Και δεν είναι πλήρες γιατί λείπει το ουσιαστικότερο για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής το «έσχες». Πρέπει δηλαδή ο ελεγκτής να μπορεί να έχει εικόνα για τα περιουσιακά στοιχεία και κυρίως τα ακίνητα του ελεγχόμενου. Δηλαδή ελέγχοντας ένα γιατρό (τώρα που βρήκαμε παπά..) στην Πάτρα πρέπει στην εικόνα του να φαίνεται αν έχει ακίνητα στην Μύκονο, Αθήνα, Σαντορίνη ή αλλού. Κι αυτό το τελευταίο καθιστά απαραίτητη την διασύνδεση του λογισμικού αυτού των ελέγχων και με άλλα πληροφοριακά συστήματα όπως το «κτηματολόγιο», τα υποθηκοφυλακεία, το ΙΚΑ ακόμη και τις τράπεζες, το χρηματιστήριο και τον «Τειρεσία». Β)Συγχρονισμός και ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ «Ε1», «Ε9», ¨περιουσιολογίου¨ και κτηματολογίου. Η διασταύρωση των πληροφοριών μεταξύ αυτών των βάσεων δεδομένων θα καταστήσει αδύνατη την απόκρυψη των ακινήτων.Κατ αυτόν τον τρόπο το μαύρο χρήμα που προέρχεται από την φοροδιαφυγή δεν θα μπορεί να επενδυθεί σε ακίνητα. Σε συνδυασμό με τον έλεγχο του «πόθεν έσχες» , βεβαίως. Γ) Βάση δεδομένων με τους εκδότες εικονικών και πλαστών φορολογικών στοιχείων στην οποία θα έχουν πρόσβαση ελεγκτικές υπηρεσίες και επιχειρήσεις. Κατ αυτόν τον τρόπο οι ελεγκτές θα εντοπίζουν όταν ελέγχουν λήπτες τις συναλλαγές με τους εκδότες αυτούς. Επίσης οι επιχειρήσεις πρίν πραγματοποιήσουν συναλλαγές θα είναι σε θέση να γνωρίζουν αν οι αντισυμβαλλόμενοι τους, έχουν εκδώσει πλαστά/ εικονικά στοιχεία. Δ) Εκσυγχρονισμός και επικαιροποίηση του προγράμματος υποστήριξης των ελεγκτών «βοηθός ελεγκτή». Το πρόγραμμα αυτό μπορεί να στηρίζει τον ελεγκτή και στις ελεγκτικές διαδικασίες και στην συντομότερη συγγραφή των εκθέσεων ελέγχου. Ο τακτικός έλεγχος ειδικότερα με την μηχανογραφική υποστήριξη πρέπει να γίνει ουσιαστικότερος, πιο περιεκτικός και πιο σύντομος. Με τον τρόπο αυτό θα εξοικονομηθεί χρόνος για περισσότερους ελέγχους. Ε) Βάση δεδομένων στο Internet με τα αποτελέσματα των ελέγχων.Τα αποτελέσματα των φορολογικών ελέγχων θα πρέπει αφενός να προστίθενται στην ηλεκτρονική εικόνα των φυσικών και νομικών προσώπων που προαναφέρθηκε, αφετέρου για λόγους διαφάνειας και καταπολέμησης της διαφθοράς να εμφανίζονται σε βάση δεδομένων στο site του υπουργείου στο Internet. Δηλαδή πιο συγκεκριμένα με ένα συνοπτικό τρόπο θα εμφανίζονται τα αποτελέσματα του ελέγχου σε φόρους, πρόστιμα κτλ έτσι ώστε και οι συναφείς και ανταγωνιστικές επιχειρήσεις να μπορούν να λάβουν γνώση. Οι παραπάνω προτάσεις αποτελούν ένα μέρος μόνο μιας γρήγορης επεξεργασίας ιδεών για την βελτίωση των φορολογικών ελέγχων. Κάποιες από αυτές ίσως δεν είναι υλοποιήσιμες και κάποιες άλλες ίσως απαιτούν μήνες και χρόνια για να εφαρμοστούν. Βέβαιο είναι όμως, το ότι για να καταπολεμηθεί η φοροδιαφυγή που αγγίζει το 40% του ΑΕΠ απαιτεί και σχεδιασμό και πρόγραμμα. Εκείνο που διαφαίνεται από την αντιμετώπιση των πολιτών είναι να δώσουν μια πίστωση χρόνου για να εμφανιστούν αποτελέσματα. Αυτή η πίστωση χρόνου πρέπει να αξιοποιηθεί άμεσα και με αποφασιστικότητα έτσι ώστε να φανεί «έργο» σ΄ένα χρονικό ορίζοντα δύο-τριών ετών. Ευχαριστώ..