Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Κώστας Καρλής' | 10 Ιανουαρίου 2010, 18:45

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Οι διάφορες περιπτώσεις φορολογικών απαλλαγών έχουν θεσπισθεί είτε για λόγους κοινωνικής ευαισθησίας είτε για πρακτικούς λόγους απλοποίησης και μείωσης της φοροδιαφυγής είτε ως κίνητρο είτε κατόπιν συνδικαλιστικών πιέσεων. Οι τελευταίες είναι αυτές που πρέπει να καταργηθούν. Κοινωνικού χαρακτήρα απαλλαγές που πρέπει να διατηρηθούν είναι οι εξής: άρθρο 15 του Ν. 1545/85 (επιδόματα ΟΑΕΔ), άρθρο 27 παρ. 2 και 3 Ν. 3016/2002, άρθρο 6 Ν. 3631/2008, άρθρο 10 παρ. 5 Ν. 3220/2004, άρθρο 6 παρ. 5 περ. ιγ΄ του Ν.2238/94 (ΕΚΑΣ), άρθρο 6 παρ. 5 περ. α), δ), ε), ζ), θ), ιβ) του Ν.2238/94, άρθρο 6 παρ. 4 περ. β΄ και γ΄ του Ν.2238/94, άρθρο 6 παρ. 6 περ. α΄, β΄,γ΄και δ΄ του Ν.2238/94, άρθρο 6 παρ. 5 περ. ιβ΄του Ν.2238/94, Η απαλλαγή του άρθρου 45 παρ. 4 περ. γ) του Ν.2238/94 (εφάπαξ καταβαλλόμενο ασφαλιστικά ταμεία) αντιστοιχεί σε μεγάλο βαθμό σε απαλλαγή της απόδοσης κεφαλαίου ασφαλιστικών κρατήσεων για τις οποίες είναι πρακτικά αδύνατος ο διαχωρισμός του τμήματος που αποτελεί επιστροφή κεφαλαίου που δεν είναι εισόδημα και του τμήματος που αποτελεί απόδοση και θα έπρεπε να φορολογηθεί. Η απαλλαγή του άρθρου 45 παρ. 4 περ. δ) του Ν.2238/94 συνδέεται με το γεγονός ότι οι αναδρομικές αποδοχές των περιπτώσεων που περιλαμβάνει συνήθως καταβάλλονται άτοκα και συνδέεται επίσης με το άρθρο 46 του Ν. 2238/94 που προβλέπει την φορολογία των αναδρομικών στο χρόνο καταβολής/είσπραξης και όχι στον χρόνο που ανάγονται. Συνεπώς πρόκειται για πιο σύνθετο ζήτημα και όχι απλώς για διατήρηση ή κατάργηση απαλλαγής. Οι απαλλαγές που προβλέπει το άρθρο 6 παρ. 1 περ. α) και β) του Ν.2238/94 (αλλοδαποί διπλωματικοί υπάλληλοι) αν και προέρχονται από νομοθέτημα της δεκαετίας του 1950 είναι αμφίβολο αν μπορούν να καταργηθούν ενόψει των διεθνών συμβάσεων για τις διπλωματικές ασυλίες, απαλλαγές και προνόμια. Η απαλλαγή του άρθρου 6 παρ. 4 περ. α΄ του Ν.2238/94 αντιστοιχεί στις αυξημένης τυπικής ισχύος διατάξεις του Ν. 27/1975 και δεν είναι δυνατό να καταργηθεί. Αλλά και αν καταργηθεί θα εξακολουθούν να ισχύουν οι διατάξεις του Ν. 27/1975, ως διατάξεις αυξημένης τυπικής ισχύος. Το ίδιο ισχύει και για την απαλλαγή του άρθρου 6 παρ.3 περ. θ΄ του Ν.2238/94 αν και κάποιες από τις περιπτώσεις που προβλέπει δεν περιλαμβάνονται πλήρως στις αυξημένης τυπικής ισχύος διατάξεις του Ν. 27/1975. Η απαλλαγή του άρθρου 6 παρ. 2 περ. α) του Ν.2238/94 αφορά ακίνητα που παραχωρούνται προς χρήση στο Δημόσιο κλπ χωρίς αντάλλαγμα και αποτελεί κίνητρο ή έμμεσο αντάλλαγμα για τους ιδιοκτήτες. Η κατάργηση ή μη της απαλλαγής εξαρτάται από το αν εξυπηρετεί πλέον ανάγκες του Δημοσίου ή είναι πλέον χωρίς σημασία. Οι απαλλαγές που προβλέπει το άρθρο 6 παρ. 2 περ. β΄ και γ΄ του Ν.2238/94 αντιστοιχούν στην μεταφορά των κατηγοριών εισοδημάτων αυτών στο άρθρο 16 του Ν.2238/94 , ως στοιχείων ετήσιας τεκμαρτής δαπάνης. Αν καταργηθούν οι απαλλαγές αυτές και το τεκμαρτό εισόδημα επαναφερθεί στα άρθρα 21-23 του Ν.2238/94 θα πρέπει να καταργηθούν και οι αντίστοιχες προς τις απαλλαγές διατάξεις του άρθρου 16 του Ν.2238/94. Δεν είναι δυνατό το ίδιο ποσό να αποτελεί συγχρόνως και τεκμαρτή δαπάνη και φορολογητέο εισόδημα, διότι δεν θα υπάρχει πρακτικό αποτέλεσμα. Οι απαλλαγές που προβλέπει το άρθρο 6 παρ. 4 περ. δ) του Ν.2238/94 και το άρθρο 103 παρ. 1 περ.ιδ΄= άρθρο 36 του Ν. 3775/2009, αποτελούν κίνητρο για την ανάπτυξη φωτοβολταϊκών μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και πρέπει να διατηρηθούν. Οι απαλλαγές που προβλέπονται στο άρθρο 14 του Ν. 3156/2003, το άρθρο 6 παρ. 3 περ. ζ΄ του Ν.2238/94, το άρθρο 69 παρ.9 του Ν. 3746/2009, το άρθρο 19 παρ 2 του Ν. 3610/2007, το άρθρο 12 παρ. 8, 9, 11, 12 του Ν.2238/94 και η αντίστοιχη αυτοτελής φορολόγηση ορισμένων από τα εισοδήματα αυτά αφορούν κατ’ αρχάς τίτλους που εκδίδει το Ελληνικό Δημόσιο και έχουν επεκταθεί και σε τίτλους που εκδίδονται από άλλα νομικά πρόσωπα για σκοπούς ίσης μεταχείρισης. Κατάργηση των απαλλαγών και της αυτοτελούς φορολόγησης των περιπτώσεων αυτών συνεπάγεται αυξημένη φορολογική επιβάρυνση των επενδυτών , η οποία πολύ πιθανόν να οδηγήσει σε αύξηση των επιτοκίων δανεισμού του Δημοσίου και των επιχειρήσεων ώστε να αντισταθμισθεί η φορολογική επιβάρυνση των επενδυτών. Οι απαλλαγές των άρθρων 6 παρ.3 περ. ι΄ , 39 του Ν. 3371/2005 , 33 του Ν. 3383/2004, 31 του Ν. 2778/1999 αφορούν αμοιβαία κεφάλαια και εταιρείες επενδύσεων χαρτοφυλακίου και αποτελούν αντιστάθμισμα του γεγονότος ότι οι οντότητες αυτές δεν φορολογούνται επί των κερδών τους αλλά επί της αξίας της περιουσίας τους. Η τυχόν κατάργηση των απαλλαγών αυτών θα πρέπει αναγκαίως να αντισταθμισθεί με αλλαγή της φορολογίας των αμοιβαίων κεφαλαίων και εταιρειών επενδύσεων χαρτοφυλακίου και ακίνητης περιουσίας επί των κερδών και όχι επι της περιουσίας. Οι απαλλαγές που προβλέπει το άρθρο 6 παρ. 3 περ. α΄και β΄ του Ν.2238/94 και το άρθρο 86 παρ.1 του Ν. 3746/2009 (= άρθρο 12 παρ.9 περ. δ΄ του Ν.2238/1994) αποσκοπούν στην προσέλκυση καταθέσεων στην Ελλάδα. Αν δεν υπάρχει πλέον ο λόγος θεσπίσεώς της θα πρέπει να καταργηθεί. Η κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης των μερισμάτων (άρθρο 54 παρ. 1 και 3 του Ν.2238/94) συνδέεται με το θέμα 3 και απλώς επαναλαμβάνεται και σε αυτή την ενότητα. Η αυτοτελής φορολόγηση στο άρθρο 11 του Ν. 2238/1994 για το εισόδημα από την εκμίσθωση κοινόχρηστων χώρων πολυκατοικιών (συνήθως παλαιών θυρωρίων κλπ) εξυπηρετεί καθαρά πρακτικούς λόγους γιατί διαφορετικά το αντίστοιχο εισόδημα θα έπρεπε να κατανέμεται σε όλους τους συνιδιοκτήτες της πολυκατοικίας ανάλογα με τα χιλιοστά συμμετοχής της κάθε ιδιοκτησίας. Η αυτοτελής φορολόγηση της μεταβίβασης μετοχών μη εισηγμένων στο χρηματιστήριο σύμφωνα με το άρθρο 13 παρ. 2 του Ν. 2238/1994 θα πρέπει να εξετασθεί σε συνδυασμό με την αυτοτελή φορολόγηση των περιπτώσεων της παρ. 1 του ίδιου άρθρου. Η διαφορά μεταξύ της παρ. 1 και της παρ. 2 συνίσταται ότι στις περιπτώσεις της παρ.1 φορολογείται το κέρδος ενώ στις περιπτώσεις της παρ. 2 επιβάλλεται φόρος στο τίμημα ανεξάρτητα από την ύπαρξη κέρδους και για τον λόγο αυτό ο συντελεστής της παρ. 2 είναι μικρότερος. Και στις δύο περιπτώσεις η αυτοτελής φορολόγηση αφορά μόνον τα φυσικά πρόσωπα και προσωπικές εταιρείες. Ορθότερο είναι να καταργηθεί η αυτοτελής φορολόγηση και στις δύο περιπτώσεις τόσο στην παρ 1 όσο και στην παρ.2, αλλά στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να αναγνωρίζεται και η ζημία που τυχόν προκύπτει και η οποία λογικά θα πρέπει να μεταφέρεται για συμψηφισμό και στα επόμενα πέντε έτη όπως κάθε ζημία. Η αυτοτελής φορολόγηση του άρθρου 13 παρ. 6-8 και 12 -13 του Ν. 2238/94 αφορά εισοδήματα αλλοδαπών και ο φόρος επιβάλλεται επί των ακαθαρίστων εσόδων και όχι επί του κέρδους που δεν είναι δυνατό να προσδιορισθεί. Εν πάση περιπτώσει με βάση τις συμβάσεις αποφυγής διπλής φορολογίας ο φόρος αυτός δεν καταβάλλεται. Θα ήταν δυνατό να διατηρηθεί η αυτοτελής φορολόγηση για τους αλλοδαπούς που δεν αποκτούν μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα (πχ παρουσία μέχρι 183 ημέρες σε κάθε ημερολογιακό έτος) και να καταργηθεί για τις περιπτώσεις που υπάρχει μόνιμη εγκατάσταση. Τα φορολογικά οφέλη πάντως από την οποιαδήποτε αλλαγή είναι αμφίβολα. Η αυτοτελής φορολόγηση του άρθρου 13 παρ. 10 του Ν. 2238/94 θα μπορούσε να καταργηθεί εφόσον στις περιπτώσεις που αυτή αναφέρεται γίνει υποχρεωτική η τήρηση βιβλίων και ο λογιστικός προσδιορισμός του εισοδήματος, γεγονός όμως που θα οδηγήσει και στην αναγνώριση ζημιών. Η αυτοτελής φορολόγηση κέρδους από την μεταβίβαση οχημάτων δημόσιας χρήσης (επιβατηγών, φορτηγών , λεωφορείων κλπ) εξαρτάται από τον τρόπο προσδιορισμού των ετησίων εσόδων από την εκμετάλλευσή τους και την αναγνώριση ή μη αποσβέσεων, ενώ παράλληλα αποτρέπει αμφισβητήσεις ως προς το ύψος του κέρδους. Με το σημερινό καθεστώς είναι ιδιαίτερα ευνοϊκή στις περισσότερες περιπτώσεις. Εκτός από τις παραπάνω οι υπόλοιπες περιπτώσεις απαλλαγών και αυτοτελούς φορολόγησης πρέπει να καταργηθούν.