Αρχική διαδικασίες για την εφαρμογή του άρθρου 21 του Ν. 4321/2015 (Α’32).Άρθρο 01: – Διαδικασία Προέγκρισης των συναλλαγών που υπάγονται στο άρθρο 21 του ν.4321/2015Σχόλιο του χρήστη Deloitte Business Solutions | 7 Μαΐου 2015, 12:53
  • Σχόλιο του χρήστη 'Deloitte Business Solutions' | 7 Μαΐου 2015, 12:53

    Κυρία Υπουργέ, Σας παραθέτουμε κατωτέρω τα σχόλιά μας αναφορικά με το Προσχέδιο της Υπουργικής Απόφασης προς Διαβούλευση για τη Διαδικασία Προέγκρισης των συναλλαγών που υπάγονται στο άρθρο 21 του ν.4321/2015. Εισαγωγικά Σχόλια Σαν γενική παρατήρηση πρέπει να επισημανθεί ότι η προς Δημόσια Διαβούλευση Υπουργική απόφαση για την εφαρμογή της περίπτωσης ιγ’ του αρ. 23 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (Ν. 4172/2013) κινείται προς μια κατεύθυνση άμβλυνσης των αρνητικών επιπτώσεων στην οικονομία και τις επιχειρήσεις από την εφαρμογή της διάταξης με την εισαγωγή της διαδικασίας προέγκρισης, αλλά η προσπάθεια αυτή σκόπιμο θα ήταν να γίνει με τα σωστά νομικά εργαλεία. Θεωρούμε ότι η Υπουργική Απόφαση που τέθηκε προς διαβούλευση δεν ακολουθεί το γράμμα του νόμου και πιστεύουμε ότι ότι η πλέον πρόσφορη μέθοδος για την εφαρμογή των υπόψη διατάξεων θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με αλλαγή της ίδιας της νομοθετικής διάταξης και όχι με την θέσπιση κανόνων δικαίου με κανονιστικές διοικητικές πράξεις, οι οποίες υπερβαίνουν ίσως τα όρια της νομοθετικής εξουσιοδότησης που προβλέπει ο Νόμος και άρα, πιθανόν μελλοντικά, να ελεγχθούν ως προς τη νομιμότητά τους από τα Διοικητικά Δικαστήρια με δυσμενέστερες τελικά συνέπειες για τους φορολογούμενους. Αντιλαμβανόμαστε ότι ο στόχος της υπόψη διάταξης είναι η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής και ο εντοπισμός συναλλαγών που πραγματοποιούνται για σκοπούς μεταφοράς φορολογητέας ύλης. Πιστεύουμε ότι ο στόχος αυτός όμως δεν επιτυγχάνεται με τον τρόπο που προβλέπεται από το Νόμο, ο οποίος αγνοεί την εμπορική πραγματικότητα, τον τρόπο που διεξάγεται το διεθνές εμπόριο ενώ θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη ο όγκος των συναλλαγών που θα πρέπει να ελεγχθούν από έναν, de facto, ελλιπή σε ανθρώπινους πόρους ελεγκτικό μηχανισμό των Φορολογικών Αρχών, οι καθυστερήσεις που θα υπάρξουν, και η υπέρμετρη αύξηση της γραφειοκρατίας που θα επιφέρει στις επιχειρήσεις για τη συνεχή και διαρκή τεκμηρίωση των υπόψη συναλλαγών. Η πρότασή μας είναι η αλλαγή του ίδιου του Νόμου και στην ουσία η κατάργηση σε κάθε περίπτωση της υποχρέωσης για προκαταβολή φόρου 26% ως προϋπόθεση για την αναγνώριση της δαπάνης, αλλά η θέσπιση της υποχρέωσης για τη γνωστοποίηση των συναλλαγών, ώστε η Διοίκηση να συγκεντρώσει τα απαραίτητα στοιχεία για την οργάνωση και τη διεξαγωγή στοχευμένων φορολογικών ελέγχων. Με τον τρόπο αυτό, για μια δαπάνη που είναι πραγματική και προς το συμφέρον της επιχείρησης δεν θα αναγκαστεί η τελευταία, προκειμένου να την εκπέσει για σκοπούς φορολογίας εισοδήματος, να προκαταβάλει τον φόρο εισοδήματος (λαμβάνοντας υπόψη ότι ειδικότερα την περίοδο αυτή οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν τεράστια προβλήματα βιωσιμότητας λόγω έλλειψης ρευστότητας και στην ουσία θα πρέπει να χρηματοδοτήσουν τον προκαταβαλλόμενο φόρο) και ταυτόχρονα να εμπλακεί σε διενέξεις με τον ελεγκτικό μηχανισμό, ελλείψει διαφανών και συγκεκριμένων προϋποθέσεων. Όσον αφορά την ίδια τη διαδικασία που περιγράφεται στην προς διαβούλευση Υπουργική Απόφαση, παρατηρούμε ότι έχει κενά και παραλείψεις που αν δεν θεραπευτούν θα οδηγήσουν σε παρερμηνείες και κακή εφαρμογή. Εφόσον ζητηθεί, η εταιρεία μας προτίθεται να συνδράμει τις υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών με κάθε τρόπο. Ειδικότερα: Άρθρο 1 Να επισημανθεί ότι η διαδικασία προέγκρισης αφορά όλες τις υπο-περιπτώσεις (α, β, γ και δ) της περίπτωσης ιγ’ του αρ. 23 του ΚΦΕ. Να προβλεφθεί ότι η διαδικασία της ηλεκτρονικής γνωστοποίησης της συναλλαγής πρέπει να ολοκληρωθεί εντός 30 ημερών από την καταχώριση του παραστατικού στα βιβλία του φορολογουμένου και όχι εντός 10 ημερών από την ολοκλήρωση της συναλλαγής. Άλλωστε, ο νόμος προβλέπει ότι ο φορολογούμενος έχει χρόνο 3 μηνών για να αποδείξει ότι η συναλλαγή είναι συνήθης και πραγματική. Επίσης, ο χρόνος ολοκλήρωσης της συναλλαγής δεν παρέχει την απαραίτητη σαφήνεια για το πότε λήγει η σχετική προθεσμία γνωστοποίησης. Α) Στην αυτοδίκαιη προέγκριση θα πρέπει να προβλεφθεί η ακόλουθη διατύπωση: Υφιστάμενη διάταξη: «Αφορά συναλλαγή για την οποία υπάρχουν έγγραφα διακίνησης από τη χώρα έκδοσης του τιμολογίου, τα οποία πιστοποιούν την πραγματοποίηση της μεταφοράς και τη λήψη των αγαθών, ή στην περίπτωση των υπηρεσιών, η παροχή της υπηρεσίας διενεργείται από τη χώρα έκδοσης του τιμολογίου, και υπάρχει πρωτόκολλο ολοκλήρωσης και παράδοσης-παραλαβής έργου» Προτεινόμενη διάταξη: «Αφορά συναλλαγή για την οποία υπάρχουν έγγραφα διακίνησης από τη χώρα έκδοσης του τιμολογίου, τα οποία πιστοποιούν την πραγματοποίηση της μεταφοράς και τη λήψη των αγαθών, ή στην περίπτωση των υπηρεσιών, η παροχή της υπηρεσίας αποδεδειγμένα διενεργείται από τη χώρα έκδοσης του τιμολογίου» Σχόλιο: Η αλλαγή αυτή προτείνεται γιατί το «πρωτόκολλο» αφορά μόνο τεχνικά έργα, ενώ σε περιπτώσεις λήψης υπηρεσίας δεν υφίσταται το προαναφερόμενο έγγραφο. Επίσης θα πρέπει να επισημανθεί ότι στο παγκόσμιο εμπόριο είναι σπάνιο το φαινόμενο να αγοράζει κανείς απευθείας από τον παραγωγό, και ως εκ τούτου η σύμπτωση της χώρας παραγωγής με αυτήν της τιμολόγησης δεν θα είναι συνήθης. Υφιστάμενη διάταξη: «Αφορά συναλλαγή εισαγωγής στην Ελλάδα ηλεκτρικής ενέργειας, νερού και φυσικού αερίου» Προτεινόμενη διάταξη: «Αφορά συναλλαγή εισαγωγής στην Ελλάδα ηλεκτρικής ενέργειας, νερού, φυσικού αερίου και αργού πετρελαίου». Σχόλιο: Δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται διαφορετικά το φυσικό αέριο από το πετρέλαιο. Υφιστάμενη διάταξη: «Αφορά συναλλαγή με εταιρεία εισηγμένη σε χρηματιστήριο της αλλοδαπής κατά τον χρόνο διενέργειας της συναλλαγής». Προτεινόμενη διάταξη: «Αφορά συναλλαγή με εταιρεία που είτε είναι εισηγμένη σε χρηματιστήριο της αλλοδαπής είτε ενοποιείται στις οικονομικές καταστάσεις εταιρείας που είναι εισηγμένη σε χρηματιστήριο της αλλοδαπής κατά τον χρόνο διενέργειας της συναλλαγής ή είναι εταιρεία κρατικών συμφερόντων αλλοδαπής χώρας». Υφιστάμενη διάταξη: «Αφορά συναλλαγή που το ποσό της αθροιζόμενο με άλλες συναλλαγές που υπάγονται στο άρθρο 21 του ν.4321/2015 δεν ξεπερνάει τις 10.000 ευρώ κατά το φορολογικό έτος που αφορά». Προτεινόμενη διάταξη: «Αφορά συναλλαγή που το ποσό της αθροιζόμενο με άλλες συναλλαγές που υπάγονται στο άρθρο 21 του ν.4321/2015 δεν ξεπερνάει τις 100.000 ευρώ κατά το φορολογικό έτος που αφορά». Σχόλιο: «Το ποσό των 10.000 ευρώ είναι πολύ μικρό». Υφιστάμενη διάταξη: «Αφορά επαναλαμβανόμενη ομοειδή συναλλαγή με τον ίδιο προμηθευτή και αντικείμενο, για την οποία δεν έχει επέλθει ουσιώδης μεταβολή της τιμής, συγκεκριμένα άνω του 5%, και έχει υπάρξει προέγκριση για την αρχική ομοειδή συναλλαγή κατά τους προηγούμενους δώδεκα μήνες, μέσω της διαδικασίας που προβλέπεται στην απόφαση αυτή». Προτεινόμενη διάταξη: «Αφορά επαναλαμβανόμενη ομοειδή συναλλαγή με τον ίδιο προμηθευτή και αντικείμενο και έχει υπάρξει προέγκριση για την αρχική ομοειδή συναλλαγή κατά τους προηγούμενους δώδεκα μήνες, μέσω της διαδικασίας που προβλέπεται στην απόφαση αυτή». Σχόλιο: «Αφού έχει ήδη εγκριθεί ότι ο προμηθευτής δεν έχει χρησιμοποιηθεί για φοροδιαφυγή, τότε η διαφορά της τιμής θα πρέπει να είναι αδιάφορη, ειδικά όταν δεν πρόκειται για συνδεδεμένη εταιρεία». Υφιστάμενη διάταξη: «Αφορά συναλλαγή με αντικείμενο προϊόντα ή εμπορεύματα για τα οποία η τιμή προσδιορίζεται σε οργανωμένη χρηματιστηριακή αγορά, εφόσον η συναλλαγή πραγματοποιήθηκε με βάση την τιμή κλεισίματος τη συγκεκριμένη ημερομηνία, γεγονός για το οποίο υπάρχουν όλα τα στοιχεία απόδειξης». Προτεινόμενη διάταξη: «Αφορά συναλλαγή με αντικείμενο, πρώτες ύλες, προϊόντα ή εμπορεύματα για τα οποία η τιμή προσδιορίζεται σε οργανωμένη χρηματιστηριακή αγορά, όπως αυτή δημοσιεύεται από διεθνώς αναγνωρισμένους οργανισμούς και δείκτες, εφόσον η συναλλαγή πραγματοποιήθηκε με βάση τις τιμές κλεισίματος τη συγκεκριμένη περίοδο αναφοράς, γεγονός για το οποίο υπάρχουν όλα τα στοιχεία απόδειξης». Σχόλιο: «Η διεθνής πρακτική της αγοράς είναι η πώληση των αγαθών να γίνεται με αναφορά σε μέσο όρο τιμών 15νθημέρου ή μήνα ή άλλης περιόδου και ουδέποτε με την τιμή της ημέρας. Δεδομένου ότι οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να επηρεάσουν τους δείκτες βάσει των οποίων συμφωνούνται οι τιμές, είναι αυτονόητο ότι δεν μπορεί να γίνει καμία χειραγώγηση της συμφωνημένης τιμής, πολύ δε λιγότερο για φορολογικούς λόγους. Οπότε είναι αυταπόδεικτο ότι δεν μπορεί να υπάρχει πρόθεση φοροδιαφυγής. Το να επιμένει η απόφαση ότι η τιμή στην οποία συμφωνείται η συγκεκριμένη συναλλαγή πρέπει να είναι η τιμή κλεισίματος της συγκεκριμένης ημέρας είναι ανεφάρμοστο, καθώς οι δύο αυτές τιμές μόνο από σύμπτωση μπορεί να είναι ίδιες. Τη στιγμή που κάποιος συναλλάσσεται (ενδεχομένως το πρωί) δεν έχει γνώση (και ούτε θα μπορούσε άλλωστε) σε ποια τιμή θα κλείσει το χρηματιστήριο». Υφιστάμενη διάταξη: «Αφορά μίσθωση αεροσκαφών τα οποία είναι νηολογημένα σε κράτη μη συνεργάσιμα ή κράτη που υπόκεινται σε προνομιακό καθεστώς και μισθώνονται από ημεδαπές αεροπορικές εταιρείες ή υποκαταστήματα αλλοδαπών εταιρειών εγκατεστημένα στην Ελλάδα». Προτεινόμενη διάταξη: «Αφορά αγορά ή μίσθωση αεροσκαφών ή πλοίων». Υφιστάμενη διάταξη: «Αφορά σύμβαση ναυλώσεως πλοίου ως προς το ναύλο». Προτεινόμενη διάταξη: «Αφορά σύμβαση ναυλώσεως πλοίου ως προς το ναύλο, υπεραναμονές (σταλίες), έξοδα λιμένος, έξοδα για την ασφάλιση του πλοίου και τα αφορώντα τη ναύλωση έξοδα» Β) Σε περίπτωση που δεν υπάρχει αυτοδίκαιη προέγκριση, πρέπει να σημειωθεί ότι δεν προβλέπεται σε πόσο χρόνο απαντά η Διοίκηση στην γνωστοποίηση του φορολογουμένου. Επίσης προτείνεται η διάταξη της Υπουργικής Απόφασης να διατυπωθεί ως ακολούθως: Υφιστάμενη διάταξη: «Έγγραφη σύμβαση έργου ή εμπορική συμφωνία που ορίζει τους όρους συναλλαγής (αντικείμενο, διάρκεια, τίμημα, τρόπους πληρωμής και υποχρεώσεις των μερών) η οποία έχει κατατεθεί ή θα κατατεθεί εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. του υπόχρεου» Προτεινόμενη διάταξη: «Έγγραφη σύμβαση έργου ή εμπορική συμφωνία που ορίζει τους όρους συναλλαγής (αντικείμενο, διάρκεια, τίμημα, τρόπους πληρωμής και υποχρεώσεις των μερών) εφόσον έχουν εκπληρωθεί οι υποχρεώσεις του Ν. 1892/1990». Προτείνεται να διαγραφούν τα παρακάτω εδάφια: «Ισολογισμοί των τελευταίων τριών (3) ετών της αλλοδαπής εταιρείας, εφόσον η εταιρεία λειτουργεί πάνω από 3 έτη ή, εναλλακτικά, ισολογισμοί ενός (1) ή δύο (2) ετών, εφόσον η εταιρεία λειτουργεί τα τελευταία τρία έτη». «Δήλωση Πελατών – Προμηθευτών ή πελατολόγιο της αλλοδαπής εταιρείας από την οποία θα προκύπτει ότι η ημεδαπή εταιρεία δεν είναι ο μοναδικός πελάτης ή εναλλακτικά κατάσταση παγίων ή δαπάνες ενοικίου της αλλοδαπής εταιρείας από την οποία προκύπτει ύπαρξη παγίων, εκτός ακινήτου ή ακινήτων, αρχικής αξίας άνω των 10.000 ευρώ και δαπάνες ενοικίου άνω των 5.000 ευρώ κατά το τελευταίο έτος, εκτός εάν η αλλοδαπή εταιρεία εδρεύει σε ιδιόκτητο ακίνητο για το οποίο υπάρχει συμβόλαιο, ή εναλλακτικά τιμοκατάλογο της αλλοδαπής εταιρείας που να έχει θεωρηθεί από το κράτος εγκατάστασής της ή θεωρημένη από το κράτος εγκατάστασης του προμηθευτή κατάσταση μόνιμου απασχολούμενου προσωπικού που υπερβαίνει τα πέντε (5) άτομα κατά τη διάρκεια του φορολογικού έτους που διενεργήθηκε η συναλλαγή». Σχόλιο: Υπάρχουν χώρες που δεν δημοσιεύονται υποχρεωτικά οι οικονομικές καταστάσεις ή μπορεί να πρόκειται για ατομικές επιχειρήσεις. Είναι επίσης αδύνατη η εξεύρεση των στοιχείων αυτών, καθώς κανείς προμηθευτής δεν πρόκειται να τα αποκαλύψει σε ένα πελάτη του. Επίσης, ακόμη και στην απίθανη περίπτωση που κάποιος προμηθευτής το κάνει, είναι αδύνατη η επαλήθευση των στοιχείων αυτών από τις Φορολογικές Αρχές. Κατά συνέπεια η ύπαρξη αυτών των στοιχείων δεν προσδίδει καμία ελεγκτική αξία. Ως γενικότερο σχόλιο, εάν η βούληση είναι ο αποκλεισμός των off-shore εταιρειών από την οικονομική δραστηριότητα, ενδεχομένως να ήταν προσφορότερος τρόπος ο περιορισμός της πρόσβασής τους στο χρηματοοικονομικό σύστημα (π.χ. κατά τη διαδικασία ανοίγματος λογαριασμού ή άλλης τραπεζικής δραστηριότητας). Υφιστάμενη διάταξη: «Εξόφληση τιμολογίων μέσω τραπεζικού συστήματος ή ύπαρξη τραπεζικής εγγύησης που αφορά τη συγκεκριμένη συναλλαγή». Σχόλιο: Αγνοεί τον συμψηφισμό – πρέπει να τροποποιηθεί σχετικά η διατύπωση, ώστε να περιλαμβάνει και τον συμψηφισμό. Υφιστάμενη διάταξη: «Ύπαρξη τελωνειακών εγγράφων ή εγγράφων μεταφοράς που πιστοποιούν την πραγματική μεταφορά και λήψη των αγαθών ή πρωτόκολλο ολοκλήρωσης και παράδοσης-παραλαβής έργου που πιστοποιεί την πραγματική παροχή υπηρεσιών» Προτεινόμενη διάταξη: «Ύπαρξη τελωνειακών εγγράφων ή εγγράφων μεταφοράς που πιστοποιούν την πραγματική μεταφορά και λήψη των αγαθών ή αποδεικνύεται η λήψη της υπηρεσίας». Υφιστάμενη διάταξη: «Όταν για τη συγκεκριμένη συναλλαγή προκύπτει από τη δήλωση του υπόχρεου ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις για την προέγκριση της συναλλαγής, τότε η συγκεκριμένη συναλλαγή εξαιρείται από την υποχρέωση προκαταβολής φόρου και ο φορολογούμενος δύναται να αναγνωρίσει τη δαπάνη. Η προέγκριση της συναλλαγής δεν δεσμεύει οποιονδήποτε μελλοντικό φορολογικό έλεγχο από τον οποίο ενδέχεται να προκύψουν νέα δεδομένα». Προτεινόμενη διάταξη: «Όταν για τη συγκεκριμένη συναλλαγή προκύπτει από τη δήλωση του υπόχρεου ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις για την προέγκριση της συναλλαγής, τότε η συγκεκριμένη συναλλαγή εξαιρείται από την υποχρέωση προκαταβολής φόρου και ο φορολογούμενος δύναται να αναγνωρίσει τη δαπάνη. Η προέγκριση της συναλλαγής δεσμεύει οποιονδήποτε μελλοντικό φορολογικό έλεγχο εφαρμογής της διάταξης του αρ. 23 (ιγ’)». Σχόλιο: Σκοπός της απόφασης θα πρέπει να είναι η οριοθέτηση συγκεκριμένων κριτηρίων και προϋποθέσεων και όχι η αυθαίρετη θέσπιση προϋποθέσεων και αναζήτηση οποιωνδήποτε στοιχείων από κάθε ελεγκτή. Υφιστάμενη διάταξη: «Ο φορολογούμενος υποχρεούται να διατηρεί σε φάκελο ανά συναλλαγή όλα τα απαραίτητα τεκμήρια που αποδεικνύουν ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις για την προέγκριση της συναλλαγής, μέχρι την παρέλευση της προθεσμίας παραγραφής του συγκεκριμένου φορολογικού έτους, όπως ορίζεται από τον ν.4174/2013, καθώς και να τα επιδεικνύει όποτε του ζητηθεί από τη Φορολογική Διοίκηση. Για ομοειδείς συναλλαγές από την ίδια επιχείρηση ισχύουν τα αρχικά τεκμήρια για διάστημα ενός έτους από την αρχική δήλωση. Μετά το πέρας του διαστήματος αυτού θα πρέπει να ανανεώνονται και να διατηρούνται αντίστοιχα τεκμήρια για τη νέα συναλλαγή». Προτεινόμενη διάταξη: «Ο φορολογούμενος υποχρεούται να διατηρεί σε φάκελο ανά συναλλαγή όλα τα απαραίτητα τεκμήρια που αποδεικνύουν ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις για την προέγκριση της συναλλαγής, μέχρι την παρέλευση της προθεσμίας παραγραφής του συγκεκριμένου φορολογικού έτους, όπως ορίζεται από τον ν.4174/2013, καθώς και να τα επιδεικνύει όποτε του ζητηθεί από τη Φορολογική Διοίκηση. Για ομοειδείς συναλλαγές από την ίδια επιχείρηση ισχύουν τα αρχικά τεκμήρια για διάστημα τριών ετών από την αρχική δήλωση. Μετά το πέρας του διαστήματος αυτού θα πρέπει να ανανεώνονται και να διατηρούνται αντίστοιχα τεκμήρια για τη νέα συναλλαγή». Σχόλιο: Επιμήκυνση σε τρία έτη – με τον τρόπο αυτό δεν θα δημιουργείται και φόρτος στην ηλεκτρονική εφαρμογή.