Αρχική Στρατηγικές Κατευθύνσεις του Ελληνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και ΑνθεκτικότηταςΣτρατηγικές Κατευθύνσεις του Ελληνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και ΑνθεκτικότηταςΣχόλιο του χρήστη Enel Green Power Hellas | 20 Δεκεμβρίου 2020, 15:40
  • Σχόλιο του χρήστη 'Enel Green Power Hellas' | 20 Δεκεμβρίου 2020, 15:40

    Προτάσεις της εταιρείας Enel Green Power Hellas επί του κειμένου των Στρατηγικών Κατευθύνσεων του Ελληνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Εισαγωγή Η εταιρεία μας θεωρεί ότι η ορθή αξιοποίηση του Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα αποτελέσει μια σημαντική ώθηση για την χώρα και μέσω της ανάπτυξης επενδύσεων που σχετίζονται με την πράσινη ενεργειακή μετάβαση. Το πλάνο αυτό αποτελεί το μέσο ώστε η Ελλάδα να καταφέρει να ξεπεράσει την παρούσα κρίση και να θέσει τα θεμέλια στην επιτάχυνση της ανάπτυξης των ΑΠΕ στην χώρα, σύμφωνα με του στόχους που έχουν θεσμοθετηθεί στο ΕΣΕΚ μέχρι το 2030. Με βάση τις κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο «Annual Sustainable Growth Strategy 2021», ο κύριος στόχος του σκέλους της Πράσινης Μετάβασης είναι η υιοθέτηση επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων που θα συμβάλουν στον στόχο μείωσης των εκπομπών της ΕΕ κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030 σε σχέση με τα επίπεδα του 1990 (επίσημη υιοθέτηση στόχου στις 11 Δεκεμβρίου). Ο στόχος αυτός σημαίνει πως οι ΑΠΕ θα είναι η κυρίαρχη πηγή ενέργειας για την Ευρώπη τόσο στην παραγωγή όσο και στην τελική κατανάλωση, ενώ μεγάλο βάρος πρέπει να δοθεί σε τεχνολογίες που θα στηρίξουν την επίτευξη του στόχου αυτού, όπως είναι η χρήση μπαταριών (Battery Energy Storage Systems) για αύξηση της ευελιξίας του ενεργειακού συστήματος με χαμηλότερο κόστος για τον τελικό καταναλωτή, η παραγωγή πράσινου υδρογόνου για την απανθρακοποίηση τομέων που είναι δύσκολο να εξηλεκτριστούν, ο πράσινος εξηλεκτρισμός σημαντικών δραστηριοτήτων, η προώθηση αυτόνομων πράσινων νησιών και άλλες συναφείς πρωτοβουλίες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έμπρακτα αποδεικνύει την προώθηση τέτοιων επενδύσεων και αυτό φαίνεται από ποικίλες πρωτοβουλίες, όπως η θέσπιση του Renewable Financing Mechanism, η ίδρυση του Clean Hydrogen Alliance, η πρόσφατη δημοσίευση του EU Green Battery Plan, ο θεσμός Clean Energy for EU Islands και φυσικά η αναθεώρηση του Sustainable Finance (EU Taxonomy). Η Ελλάδα ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμμερίζεται τους στόχους αυτούς και έχει θέσει εθνικούς στόχους για το 2030 μέσω του ΕΣΕΚ. Προκειμένου η πορεία της χώρας να συμβαδίζει και να συμμερίζεται τους στόχους του ΕΣΕΚ θα πρέπει και οι επενδυτικές αποφάσεις να κινούνται στην ίδια κατεύθυνση και να λαμβάνονται με γνώμονα όχι μόνο τους στόχους του 2030 αλλά με μια πιο διορατική σκοπιά, λαμβάνοντας υπόψη το απώτερο μέλλον και τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050. Στο πλαίσιο αυτό, οι επενδύσεις θα πρέπει να έχουν ως κριτήριο την ενίσχυση της χρήσης ΑΠΕ τόσο στην παραγωγή ενέργειας όσο και στην τελική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, μέσα από την προώθηση λύσεων και τεχνολογιών και με στόχο την μείωση του ενεργειακού κόστους για τον τελικό καταναλωτή. Σχόλια και προτάσεις της εταιρείας μας Καταρχήν θεωρούμε ότι το κείμενο που δόθηκε σε δημόσια διαβούλευση είναι αρκετά περιληπτικό και μάλλον δεν αναλύει επαρκώς σημαντικά στοιχεία τα οποία σίγουρα θα μπορούσαν να δώσουν στους συμμετέχοντες την δυνατότητα να κάνουν πιο στοχευμένα σχόλια και προτάσεις. Στο επόμενο μέρος του κειμένου παραθέτουμε τις προτάσεις μας προς την κατεύθυνση μιας ορθολογικής αξιοποίησης των πόρων που αναμένεται να παρέχει το Ταμείο Ανάκαμψης στη χώρα μας, εστιάζοντας ουσιαστικά στις επενδύσεις που σχετίζονται με την Πράσινη Μετάβαση. 1. Μικρή ορατότητα σχετικά με τις ιδιωτικές επενδύσεις που προβλέπεται να χρηματοδοτηθούν από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης Το κείμενο παρέχει μια γενική εικόνα του τύπου των επενδύσεων ανά πυλώνα, χωρίς να αναφέρει το αντίστοιχο ποσό επιχορήγησης, τα κριτήρια επιλογής και τον τρόπο κατανομής των αντίστοιχων πόρων καθώς και χωρίς να αναφέρεται στην ύπαρξη ή μη περιθωρίου για περαιτέρω επενδύσεις. Αναφορικά με τον πυλώνα «Πράσινης Μετάβασης» το υπό διαβούλευση κείμενο δίνει μια γενική εικόνα περιγράφοντας ορισμένες από τις επερχόμενες επενδύσεις και μόνο αυτές που σχετίζονται με δημόσιους επενδυτικούς φορείς. Στην περίπτωση ιδιωτικών επενδύσεων στον τομέα της Πράσινης Μετάβασης, υπάρχει ελάχιστη αναφορά ενώ δίνεται η αίσθηση πως οι ιδιωτικές επενδύσεις θα κατευθυνθούν για αξιοποίηση των δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης. Παρόλα αυτά δεν γίνεται αναφορά στο εάν τα δάνεια αυτά θα συνοδεύονται από ευνοϊκούς όρους, όπως για παράδειγμα μηδενικά ή πολύ χαμηλά επιτόκια δανεισμού. Ωστόσο, στο σημείο αυτό θα θέλαμε να σημειώσουμε πως είναι σημαντική και η χορήγηση επιχορηγήσεων σε ιδιωτικές επενδύσεις ειδικά σε εκείνες που σχετίζονται με το δημόσιο συμφέρον (δημιουργία θέσεων εργασίας, προώθηση οικονομικής και κοινωνικής βελτίωσης). Πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι σε αρκετές περιπτώσεις είναι απαραίτητη η εφαρμογή επιχορηγήσεων/ενισχύσεων κεφαλαίου (Grants) για συγκεκριμένες νέες επενδύσεις οι οποίες καλούνται να ενταχθούν σε συνθήκες μη ώριμων αγορών με μεγάλη μεταβλητότητα. Θεωρούμε πως οι επενδύσεις αυτές αντιμετωπίζουν ένα επίπεδο ρίσκου το οποίο μπορεί να εξομαλυνθεί εφόσον υπάρξει η κατάλληλη μορφή κινήτρων μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης. Η σημασία της χορήγησης επιχορηγήσεων σε ιδιωτικές επενδύσεις γίνεται φανερή και μέσα από τα παραδείγματα άλλων χωρών όπως η Ισπανία, η οποία στα πλαίσια αξιοποίησης του Ταμείου Ανάκαμψης έχει ορίσει ως δικαιούχους και ιδιωτικές επενδύσεις εκτός από δημόσιους φορείς. 2. Απαιτείται η κατά προτεραιότητα στήριξη των επενδύσεων Αποθηκευτικών σταθμών (Μπαταρίες/BESS) οι οποίες συνδυάζονται με ΑΠΕ (BESS+RES) H Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε τον Σεπτέμβριο, το «Annual Sustainable Growth Strategy 2021», στα πλαίσια του οποίου δίνονται κατευθυντήριες γραμμές στις χώρες για την χρήση του Ταμείου Ανάκαμψης και για την σύνταξη των «Σχεδίων Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας». Στο πλαίσιο αυτό, περιλαμβάνεται η αξιοποίηση των πόρων του ταμείου σε πράσινες επενδύσεις, σε ποσοστό κατ’ ελάχιστον 37% των συνολικών πόρων του ταμείου. Ο βασικότερος στόχος είναι η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 55% έως το 2030 σε σχέση με τα επίπεδα του 1990. Στο πλαίσιο αυτό, περιλαμβάνονται 7 κατηγορίες «Εμβληματικών Πρωτοβουλιών», οι οποίες πρέπει να περιλαμβάνονται σε κάθε Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, μεταξύ των οποίων και κάποιες που αντιστοιχούν σε πράσινες επενδύσεις («Power Up», «Renovate», «Recharge and Refuel»). Στην περίπτωση της Ελληνικής πρότασης, οι επονομαζόμενες πράσινες επενδύσεις προσεγγίζονται περισσότερο ως κοινές ενεργειακές επενδύσεις (δίκτυα, υποσταθμοί, έξυπνοι μετρητές) ενώ θεωρούμε πως θα πρέπει να υπάρξει κατάλληλη βελτίωση της πρότασης κατόπιν συμπερίληψης περισσότερο πράσινων επενδύσεων, δηλαδή επενδύσεων που συνεισφέρουν άμεσα στην μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, υποκαθιστώντας την χρήση θερμικών μονάδων. Ο Άξονας 1.1 «Μετάβαση σε ένα ενεργειακό μοντέλο φιλικό στο περιβάλλον» του Ελληνικού Σχεδίου εξισώνεται με την κατηγορία «Εμβληματικών Πρωτοβουλιών» “Power Up” της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ως “Power up” περιγράφει αφενός έργα σχετιζόμενα με την χρήση «future-proof» καθαρών τεχνολογιών, την επιτάχυνση της χρήσης ΑΠΕ στην παραγωγή ενέργειας και αφετέρου την χρήση μοντέρνων και ενισχυμένων δικτύων. Η υπό διαβούλευση πρόταση ωστόσο φαίνεται ότι δεν συμβαδίζει απόλυτα με τις κατευθυντήριες γραμμές, αλλά έχει προσεγγίσει το «Power Up» μόνο αναφορικά με το δεύτερο σκέλος του αφού ο Άξονας 1.1 περιλαμβάνει μόνο την επέκταση των δικτύων διανομής και μεταφοράς. Η θέση μας επομένως είναι ότι η Ελληνική πρόταση θα πρέπει να συμπεριλάβει την στήριξη μονάδων αποθήκευσης μπαταριών (BESS) που συνδυάζονται με ΑΠΕ, στα πλαίσια του ‘Αξονα 1.1. H συγκεκριμένη τεχνολογία εκτός από τα σημαντικά χαρακτηριστικά της που περιγράφονται αναλυτικά στην παράγραφο 2.1 έχει τη δυνατότητα να τροφοδοτείται εξ’ ολοκλήρου με πράσινη ενέργεια που προέρχεται από ΑΠΕ. Αυτό έρχεται σε πλήρη συμφωνία τόσο με τις σχετικές κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όσο και με το ΕΣΕΚ που έχει θεσμοθετήσει η χώρα και προβλέπει ανάπτυξη μονάδων BESS ισχύος 1,3 GW μέχρι το 2030. 2.1 Πλεονεκτήματα ένταξης μονάδων αποθήκευσης (μπαταριών) που συνδυάζονται με ΑΠΕ (BESS+RES) προς ενίσχυση της ευελιξίας του συστήματος στην αγορά εξισορρόπησης Ο συνδυασμός μονάδων αποθήκευσης (μπαταριών) με μονάδες ΑΠΕ αποτελεί μία «future-proof» καθαρή τεχνολογία η οποία είναι σε θέση να παρέχει υπηρεσίες στο δίκτυο, απαραίτητες για να διασφαλιστεί η πραγματική ισορροπία μεταξύ παραγωγής και ζήτησης. Σήμερα αυτό είναι προνόμιο των μεγάλων θερμικών μονάδων (κυρίως μονάδων φυσικού αερίου), οι οποίες ωστόσο σταδιακά θα πρέπει να καταργηθούν στα πλαίσια της ενεργειακής ουδετερότητας έως το 2050. Στην κατεύθυνση αυτή κινείται και η πρόσφατη απόφαση της ΕΕ να μην χρηματοδοτήσει νέες μονάδες ΦΑ από το Ταμείο της Δίκαιης ενεργειακής μετάβασης. Υπό το παρόν καθεστώς της αγοράς εξισορρόπησης στην Ελλάδα, η ευελιξία του συστήματος στηρίζεται σε ορισμένες (λίγες τον αριθμό) θερμικές μονάδες με αποτέλεσμα το ανταγωνιστικό περιβάλλον να είναι περιορισμένο και οι τιμές να βρίσκονται σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα, δημιουργώντας ένα μεγάλο οικονομικό βάρος προς τον τελικό καταναλωτή. Επιπλέον, η χρήση μόνο θερμικών μονάδων με φυσικό αέριο για την ευελιξία του συστήματος ενέργειας αντιβαίνει στην αρχή της ασφάλειας εφοδιασμού. Συνεπώς αποτελεί επιτακτική ανάγκη, η κατά προτεραιότητα παροχή ενίσχυσης σε επενδύσεις μονάδων αποθήκευσης τύπου μπαταριών που θα συνδυάζονται με ΑΠΕ για την ανάπτυξη της τεχνολογίας στην Ελλάδα. Η συμμετοχή των μονάδων αυτών στην αγορά εξισορρόπησης, θα οδηγήσει στη μείωση των τιμών μέσω της αύξησης ανταγωνισμού, στην χρήση πράσινης ενέργειας για την ευελιξία του συστήματος και στην αύξηση της ασφάλειας εφοδιασμού του Ελληνικού ενεργειακού συστήματος. Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω οι μονάδες αυτές διαθέτουν το συγκριτικό πλεονέκτημα ότι η μονάδα αποθήκευσης που παρέχει τις υπηρεσίες στο δίκτυο έχει τη δυνατότητα να τροφοδοτείται απευθείας με ενέργεια που έχει παραχθεί από ΑΠΕ με αποτέλεσμα να είναι μία λύση απόλυτα συμβατή με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και το στόχο της κλιματικής ουδετερότητας ως το 2050. Πέραν της εξυπηρέτησης των αναγκών εξισορρόπησης του συστήματος ενέργειας, τα έργα αυτά, είναι επιπλέον ικανά να παρέχουν ένα μεγάλο πλήθος υπηρεσιών όπως: • Παροχή επικουρικών υπηρεσιών (FCR, FRR και RR) στην αγορά εξισορρόπησης • Μετατόπιση της ενέργειας που εγχέεται στο δίκτυο σύμφωνα με τις πραγματικές ανάγκες του συστήματος (load shifting) με δυνατότητα απελευθέρωσης της αποθηκευμένης ενέργειας σε κρίσιμες περιόδους του φορτίου κατά τις οποίες η παρέμβαση θερμικών μονάδων θα ήταν απαραίτητη • Δυνατότητα παροχή υπηρεσιών profile firming: αλλαγή φορτίου στην οποία η μπαταρία μετατρέπει το τυπικό προφίλ παραγωγής σε προφίλ φορτίου βάσης ή άλλο προφίλ που απαιτείται • Αντιμετώπιση στο πρόβλημα περιορισμού της παραγωγής ΑΠΕ λόγω μη διαθεσιμότητας του δικτύου (curtailment). Η εφαρμογή αυτή είναι επίσης εξαιρετικά σημαντική και για τα νησιά που θα παραμείνουν μη διασυνδεδεμένα με το ηπειρωτικό δίκτυο ή θα διατηρούν μια περιορισμένη διασύνδεση. • Διαχείριση της διακύμανσης παραγωγής ΑΠΕ λόγω της μεταβλητότητας του ανανεώσιμου δυναμικού. • Καλύτερη αξιοποίηση της υπάρχουσας υποδομής δικτύου και συστήματος προς την ένταξη ισχύος ΑΠΕ. Είναι γεγονός πως οι συγκεκριμένες επενδύσεις είναι ικανές για την παροχή πολύ γρήγορης απόκρισης στις ανάγκες του δικτύου, ενώ προσφέρουν συγκριτικά πλεονεκτήματα έναντι άλλων τεχνολογιών αποθήκευσης όπως τα έργα αντλησιοταμίευσης καθώς εν αντιθέσει με τα τελευταία, μπορούν να είναι διεσπαρμένα, δεν έχουν γεωγραφικούς περιορισμούς ούτε απαιτούν την χρήση υδάτινων πόρων, ενώ έχουν εξαιρετικά ταχύτερους χρόνους υλοποίησης και μηδενικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Η μαζική ανάπτυξη τους μπορεί να πραγματοποιηθεί πολύ σύντομα, λόγω της τεχνολογικής ωριμότητας, με υψηλό πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα στην οικονομία και θετικές κοινωνικές επιπτώσεις. Η σημασία τέτοιων έργων φαίνεται και από τις πρωτοβουλίες πιο εξελιγμένων στον ενεργειακό τομέα χωρών, όπως η Ισπανία όπου οι επενδύσεις σε αποθήκευση ενέργειας σε συνδυασμό ΑΠΕ αποτελεί βασική προτεραιότητα του ΕΣΕΚ και ξεχωριστό άξονα στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. 2.2. Προτεινόμενοι τρόποι ενσωμάτωσης στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και τρόποι στήριξης Το παρόν καθεστώς χαρακτηρίζεται από αβεβαιότητα σχετικά με την εξέλιξη των τιμών της αγοράς και από απουσία κατάλληλων μακροπρόθεσμων σημάτων τιμών που λειτουργούν ως κύριο εμπόδιο στην ανάπτυξη εγκαταστάσεων BESS+RES,. Ακόμη και αν υποτεθεί η πλήρης συμμετοχή αυτών των έργων σε όλες τις ενεργειακές αγορές, τα υπάρχοντα επίπεδα τιμών των υπηρεσιών από τη μία σε σύγκριση με το κόστος της τεχνολογίας από την άλλη, δεν επιτρέπουν στους φορείς εκμετάλλευσης να ανακτήσουν πλήρως το επενδυτικό κόστος σε καθαρή βάση της αγοράς. Ειδικά η αγορά εξισορρόπησης, η οποία είναι σημαντική αγορά, χαρακτηρίζεται από υψηλή μεταβλητότητα τιμών που δεν παρέχει μακροπρόθεσμη εικόνα εξέλιξης και συνεπώς κάποιο επίπεδο ασφάλειας στους επενδυτές. Επιπλέον, λόγω της πολύ πρόσφατης έναρξης της Ελληνικής αγοράς επικουρικών υπηρεσιών δεν υπάρχουν ιστορικά δεδομένα ή αξιόπιστες ενδείξεις, οι οποίες παρέχουν εικόνα της εξέλιξης των τιμών για οποιονδήποτε νέο επενδυτή ή χρηματοδοτικό ίδρυμα που θα τις χρηματοδοτήσει. Προκειμένου να επιτραπεί η ανάπτυξη αυτής της τεχνολογίας ώστε να παρέχει όλα τα ανωτέρω οφέλη στο ενεργειακό σύστημα, θεωρείται απαραίτητο να αναγνωριστεί η συνεισφορά της, να καλυφθούν τα "ελλείποντα έσοδα" λαμβάνοντας υπόψη τα οφέλη του συστήματος που παρέχουν αυτές οι τεχνολογίες. Με στόχο να μετριαστούν οι παραπάνω κίνδυνοι και να δημιουργηθεί το κατάλληλο περιβάλλον για την ανάπτυξη αυτής της τεχνολογίας, θωρούμε απαραίτητη την αξιοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης για την χρηματοδότηση μέρους αυτών των επενδύσεων. 2.3 Υποκατάσταση της ενίσχυσης του δικτύου όπου αυτό είναι πιο συμφέρον Ο στόχος της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050 και επομένως του πράσινου εξηλεκτρισμού όλων των τομέων σημαίνει πως με την πάροδο των χρόνων όλο και μεγαλύτερο ποσοστό ΑΠΕ θα είναι απαραίτητο να καλύπτει τις ενεργειακές ανάγκες της χώρας μας. Καταρχήν, θεωρούμε θετική την ενίσχυση των υποδομών του δικτύου προκειμένου αυτό να μπορέσει να δεχτεί την επιπλέον ισχύ ΑΠΕ ωστόσο θεωρούμε πως θα πρέπει ταυτόχρονα να υπάρξει μια πιο μακροπρόθεσμή προσέγγιση. Συγκεκριμένα προτείνουμε να τεθεί σε προτεραιότητα η μέγιστη αξιοποίηση των υφιστάμενων υποδομών δικτύου, με πιο γρήγορες και πρακτικές λύσεις όπως τα έργα τύπου Αποθήκευσης (Μπαταρίες/BESS) που συνδυάζονται με ΑΠΕ όπου αυτό είναι εφικτό και πιο συμφέρον, καθώς αυτά τα έργα αξιοποιούν στο βέλτιστο τις υφιστάμενες υποδομές εξαλείφοντας την ανάγκη για περαιτέρω επενδύσεις. Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, πέραν της συνεισφοράς στην αύξηση του ποσοστού διείσδυσης ΑΠΕ, τα έργα αυτά προσφέρουν ευελιξία στο δίκτυο. Επομένως, πέραν της ηπειρωτικής χώρας, τα έργα αυτά είναι επίσης εξαιρετικά σημαντικά και για την ενεργειακή ασφάλεια των νησιών που θα παραμείνουν μη διασυνδεδεμένα. 3. Συμπεράσματα Στο πλαίσιο όλων των ανωτέρω σχολίων και επισημάνσεων που σας καταθέτουμε με την επιστολή αυτή καθίσταται σαφές ότι η ύπαρξη επιχορηγήσεων (Investment Aid/Grants) είναι ουσιαστική για την ανάπτυξης σταθμών που συνδυάζουν Μπαταρίες (BESS) με ΑΠΕ (αιολικά ή φωτοβολταϊκά). Αυτός ο τύπος επένδυσης κρίνεται απαραίτητος στο πλαίσιο του Άξονα «Power Up» αφού προσφέρει τη δυνατότητα ένταξης ευέλικτης και προβλέψιμης παραγωγής επιτρέποντας στις ΑΠΕ να διαδραματίσουν βασικό ρόλο στην κάλυψη των αναγκών επάρκειας και ευελιξίας του ελληνικού συστήματος, σε πλήρη εναρμόνιση με τους Ευρωπαϊκούς στόχους για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050. Οι επενδύσεις αυτές λόγω των σημαντικών χαρακτηριστικών τους αποτελούν στρατηγικές επενδύσεις του συστήματος, αφού οδηγούν σε αποφευγόμενο κόστος από την χρήση θερμικών μονάδων για τις ανάγκες εξισορρόπησης του δικτύου, παρουσιάζουν συγκριτικά πλεονεκτήματα έναντι άλλων τεχνολογιών αποθήκευσης και μπορούν να αντικαταστήσουν δαπανηρές ενισχύσεις του δικτύου όπου αυτό είναι εφικτό και πιο συμφέρον. Συμπερασματικά, η ενσωμάτωση των συστημάτων τύπου BESS + RES ως μια σημαντική πράσινη επένδυση στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας είναι εξαιρετικής σημασίας, καθώς όπως αναδείχθηκε παραπάνω, τα συστήματα αυτά: • επιτρέπουν την ενεργειακή μετάβαση, ευνοώντας ταυτόχρονα καλύτερη ενσωμάτωση των ΑΠΕ στα ηλεκτρικά συστήματα • παρέχουν μείωση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος λόγω της αποτελεσματικότερης χρήσης ανανεώσιμων πόρων με υψηλό πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα στην οικονομία και την διεύρυνση του ανταγωνιστικού περιβάλλοντος στις αγορές. • έχουν το πλεονέκτημα για γρήγορη ένταξη νέας ισχύος, καθώς μια τέτοια επένδυση μπορεί να εγκατασταθεί σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα συγκριτικά με τεχνολογίες όπου το χρονοδιάγραμμα για την κατασκευή ενός συμβατικού ή και υδροηλεκτρικού σταθμού παραγωγής ενέργειας διαρκεί αρκετά έτη και έχει μεγάλο περιβαλλοντικό αποτύπωμα.