Αρχική Κατευθύνσεις Αναθεώρησης του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ελλάδα 2.0Κατευθύνσεις Αναθεώρησης του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ελλάδα 2.0Σχόλιο του χρήστη WWF Ελλάς | 14 Αυγούστου 2023, 12:07
  • Σχόλιο του χρήστη 'WWF Ελλάς' | 14 Αυγούστου 2023, 12:07

    Διαβούλευση επί σχεδίου δίχως συγκεκριμένο περιεχόμενο στερείται νοήματος. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, από το σχέδιο που δημοσιοποιείται λείπει η ουσία κάθε εθνικού σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, δηλαδή ο κατάλογος με τις επενδύσεις που επιλέγονται για στήριξη στο πλαίσιο του κεφαλαίου REPowerEU. Θεωρούμε αρνητικό το γεγονός ότι συνεχίζεται η πρακτική της δημοσιοποίησης ενός σκελετού γενικόλογων κατευθύνσεων αντί για το πλήρες σχέδιο που προετοιμάζεται για αποστολή στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Επισημαίνουμε ότι όπως τονίζεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής «Κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας στο πλαίσιο του σχεδίου REPowerEU (2023/C 80/01)»: 1. Τα κράτη μέλη καλούνται να προβούν σε απολογισμό και να συζητήσουν με την Επιτροπή την πείρα τους από την εφαρμογή του μηχανισμού μέχρι στιγμής, προκειμένου να προσδιοριστεί αν οποιεσδήποτε αλλαγές στα οικεία εθνικά πλαίσια εφαρμογής θα μπορούσαν να συμβάλουν στη βελτίωση της υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων. Ενώ στο πρώτο μέρος της έκθεσης περιέχεται μια γενική περιγραφή του εγκεκριμένου «Ελλάδα 2.0», ένας τέτοιος απολογισμός απουσιάζει από το κείμενο της διαβούλευσης, αφαιρώντας από το ενδιαφερόμενο κοινό μια πολύ ουσιαστική βάση τις απόψεις που θα κατατεθούν. 2. Τα κράτη μέλη «θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι τα ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένων των τοπικών και περιφερειακών αρχών, των κοινωνικών εταίρων, των μη κυβερνητικών οργανώσεων και, κατά περίπτωση, των ενδιαφερόμενων μερών από τον γεωργικό τομέα, συμμετέχουν στον σχεδιασμό, την εφαρμογή και την παρακολούθηση τυχόν νέων ή αναθεωρημένων μέτρων, σύμφωνα με τα οικεία εθνικά νομικά πλαίσια, με έγκαιρο και ουσιαστικό τρόπο». Απολύτως καμία τέτοια διεργασία κοινωνικής συμμετοχής και διαλόγου δεν έχει υπάρξει, ενώ και η ίδια η διαβούλευση στερείται περιεχομένου. 3. «Οι συνήθεις απαιτήσεις διαβούλευσης, συμπεριλαμβανομένης της ανάγκης υποβολής σύνοψης στην οποία περιγράφεται ο τρόπος με τον οποίο αντικατοπτρίζονται οι παρατηρήσεις των ενδιαφερόμενων μερών, θα ισχύουν και για την κατάρτιση του κεφαλαίου για το REPowerEU. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να παρουσιάσουν στις συνόψεις τους τον τρόπο με τον οποίο το αποτέλεσμα της διαβούλευσης αποτυπώθηκε στα οικεία κεφάλαια για το REPowerEU. Θα πρέπει να υπάρχει περιγραφή της διαδικασίας διαβούλευσης, συμπεριλαμβανομένων των κύριων χαρακτηριστικών της, των τύπων των ενδιαφερόμενων μερών και των κύριων παρατηρήσεων που ελήφθησαν. Στη συνέχεια, θα πρέπει να παρέχεται περιγραφή του τρόπου με τον οποίο ο σχεδιασμός των μέτρων στο πλαίσιο του REPowerEU έλαβε υπόψη τις παρατηρήσεις που ελήφθησαν, καθώς και ένδειξη του τρόπου με τον οποίο αυτές θα συνεχίσουν να λαμβάνονται υπόψη κατά τη διάρκεια της υλοποίησης». Είναι απορίας άξιο το πώς θα παρουσιαστούν τα αποτελέσματα της ισχνής διαδικασίας διαβούλευσης που ακολουθήθηκε για το κεφάλαιο REPowerEU, από τη στιγμή που δεν δίνεται καμία εικόνα για το πραγματικό περιεχόμενο του σχεδίου που θα υποβληθεί στην Επιτροπή. Ειδικότερες τοποθετήσεις μας σε αυτή τη φάση αφορούν το επενδυτικό σχέδιο δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα και τη φημολογούμενη ένταξη έργων που αφορούν το FSRU Αλεξανδρούπολης, με μια γενικότερη αναφορά στα έργα διακίνησης και αποθήκευσης LNG. Σχετικά με την παγίδευση και δέσμευση άνθρακα: Οι τεχνολογίες Carbon Capture and Storage (CCS) και CCU (Carbon capture and utilisation) έχουν εξαιρετικά υψηλό κόστος και προσφέρουν αμφισβητήσιμη και επιστημονικά αναπόδεικτη συνεισφορά στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής. Οι προσπάθειες πρέπει πάντα να δίνουν προτεραιότητα στη γρήγορη και ριζική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, μέσω της προώθησης αλλαγών στις βιομηχανικές διεργασίες και της ενίσχυσης της αποδοτικότητας των υλικών. Το CCS δεν αποτελεί πανάκεια για την απεξάρτηση των βιομηχανικών τομέων από τον άνθρακα και δεν πρέπει να αποτελέσει δικαιολογία για τη συνέχιση της χρήσης ορυκτών καυσίμων. Για ορισμένους βιομηχανικούς τομείς υπάρχουν πλέον άλλες επιλογές: η απαλλαγή του τομέα του χάλυβα από τις υψηλές εκπομπές CO2 μπορεί πχ να επιτευχθεί μέσω του ανανεώσιμου (πράσινου) υδρογόνου. Είναι ανάγκη να περιοριστεί η χρήση του CCS εκεί όπου δεν χρειάζεται και να διασφαλιστεί ότι η ανάπτυξη του CCS εξετάζεται μόνο για τομείς που το χρειάζονται για να μειώσουν τις σημαντικές εκπομπές των διεργασιών τους (όπως το τσιμέντο και ο ασβέστης). Ειδικότερα όσον αφορά την εγκατάσταση του Πρίνου, όπως από το 2021 έχει δηλώσει σε σχετική έκθεσή της, η Energean εξακολουθεί να διερευνά "τη χρήση του συλλεχθέντος CO2 για την ενισχυμένη ανάκτηση πετρελαίου". Η μέθοδος όμως αυτή αποτελεί στην πραγματικότητα κίνητρο για περαιτέρω ενίσχυση της πετρελαϊκής βιομηχανίας, ειδικά καθώς από κανένα μέχρι στιγμής δεδομένο δεν προκύπτει ότι το κοίτασμα του Πρίνου είναι εξαντλημένο (σχετικά στοιχεία υπάρχουν στις σχετικές εκθέσεις της Energean και στις ετήσιες αναφορές της ΕΕ για την εφαρμογή της οδηγίας για τις υπεράκτιες εξορύξεις). Σχετικά με την πιθανή ένταξη εγκαταστάσεων LNG: Δεδομένου ότι απουσιάζει από τη διαβούλευση ο κατάλογος των οκτώ επενδύσεων που θα ενισχυθούν μέσω της αναθεώρησης του εθνικού σχεδίου ανάκαμψης και της προσθήκης κεφαλαίου για το REPowerEU, και έχοντας υπόψη δημοσιεύματα στον ελληνικό τύπο σχετικά με την πιθανότητα παροχής στήριξης στο FSRU Αλεξανδρούπολης, πρέπει να τονιστεί ότι κανένα έργο μεταφοράς και αποθήκευσης LNG δεν είναι περιβαλλοντικά ακίνδυνο. Όπως μάλιστα φαίνεται από τα δεδομένα του Major Accident Reporting System (eMARS) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, από το 2015 έχουν συμβεί 12 ατυχήματα στην ΕΕ, τα οποία υπάγονται στις διατάξεις της οδηγίας Seveso III για τα μεγάλα ατυχήματα σχετιζόμενα με επικίνδυνες ουσίες (το ορυκτό αέριο και οι εγκαταστάσεις επαναεριοποίησης υγρού αερίου εντάσσονται στις επικίνδυνες ουσίες). Επισημαίνουμε ότι η περιοχή εγκατάστασης του FSRU Αλεξανδρούπολης είναι ενταγμένη στο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000 με κωδικό GR1110013 – SCI «Θαλάσσια περιοχή Θράκης». Το γεγονός ότι η ΑΕΠΟ του έργου εγκρίθηκε το 2013 και η ένταξη της περιοχής στο δίκτυο Natura συνέβη μετά δεν αναιρεί την ανάγκη για δέουσα εκτίμηση των επιπτώσεων, που εν πάσει περιπτώσει υπερβαίνουν κατά πολύ την αρχή της μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης. Θεωρούμε απαραίτητο, πριν υποβληθεί η πρόταση αναθεώρησης του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το υπουργείο να ενημερώσει την ελληνική κοινωνία και να θέσει σε ανοιχτή δημόσια διαβούλευση επαρκούς διάρκειας όλα τα έργα LNG που προτίθεται να ενισχύσει. Ζητάμε επίσης τα σχόλια που κατατέθηκαν στη διαβούλευση να συμπεριληφθούν αυτούσια (όχι ερμηνεία ή περίληψή τους) και να υποβληθούν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως μέρος της υποβολής του ελληνικού κεφαλαίου REPowerEU.