Αρχική ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟ ΤΗΣ ΦΟΡΟΔΙΑΦΥΓΗΣΆρθρο 13 Ελάχιστο τεκμαιρόμενο κέρδος από την άσκηση ατομικής επιχειρηματικής δραστηριότητας – Προσθήκη άρθρου 28Α στον Κώδικα Φορολογίας ΕισοδήματοςΣχόλιο του χρήστη ΜΑΡΟΥΣΑ ΠΡΩΤΟΠΑΠΑΔΑΚΗ -ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ ΔΣΘ | 26 Νοεμβρίου 2023, 18:37
Η διάταξη του άρθρου 13 με την οποία εισάγεται ελάχιστο τεκμαιρόμενο κέρδος από την άσκηση ατομικής επιχείρησης (θα αναφερθώ ειδικότερα στους δικηγόρους ) δεν εισάγει ουσιαστικά σύστημα καταπολέμησης της φοροδιαφυγής . Η πολιτεία πλέον διαθέτει τεχνικές και μέσα, ιδίως με τη συνδρομή της τεχνολογίας , για να διαπιστώσει την απόκρυψη εισοδημάτων εκεί όπου υπάρχει . Δε χρειάζονται τα τεκμήρια .Άλλωστε στο ίδιο νομοθέτημα , με το αμέσως προηγούμενο άρθρο , το 12, επέρχονται νομοτεχνικές βελτιώσεις αναφορικά με τις έμμεσες τεχνικές ελέγχου που η πολιτεία μπορεί να κάνει χρήση για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής. Φαίνεται μάλιστα ότι ήδη το κάνει (βλ.άρθρο στο www.capital.gr Διασταυρώσεις: Καλούνται για εξηγήσεις 20.000 φορολογούμενοι με χαμηλά... (capital.gr) που αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι περισσότεροι από 20.000 φορολογούμενοι οι οποίοι δηλώνουν εισοδήματα κάτω των 10.000 ευρώ εντοπίστηκαν από την ΑΑΔΕ μετά τη γιγαντιαία διασταύρωση που πραγματοποίησε σε 3,8 εκατ. φορολογικές δηλώσεις του 2022. Για την αποκάλυψη κρυφών εισοδημάτων οι φορο-ελεγκτές της ΑΑΔΕ αξιοποιώντας κάθε διαθέσιμη πληροφορία, η ΑΑΔΕ διασταύρωσαν τα εξής στοιχεία:- Πληρωμές με κάρτες- Ποσά τόκων καταθέσεων που απέκτησε το φυσικό πρόσωπο- Αγορές σε καταστήματα λιανικής και σούπερ μάρκετ- Τραπεζικούς λογαριασμούς που αθροιστικά εντός του έτους εμφάνισαν κινήσεις άνω των 100.000 ευρώ.- Χρηματικά ποσά που καταβλήθηκαν για τοκοχρεολυτική απόσβεση δανείων (στεγαστικά, καταναλωτικά κ.λπ.).- Αγορές περιουσιακών στοιχείων (ακινήτων, αυτοκινήτων)- Δαπάνες για ασφαλιστικά συμβόλαια ζωής, θανάτου, προσωπικών ατυχημάτων και ασθένειας- Εξοδα νοσηλίων σε ιδιωτικά θεραπευτήρια.- Δίδακτρα σε ιδιωτικά σχολεία- Κόστος της σταθερής και της κινητής τηλεφωνίας, του ηλεκτρικού ρεύματος και της ύδρευσης όταν υπερβαίνει το ποσό των 1.000 ευρώ.) Αφού υπάρχει αυτή η δυνατότητα ,λοιπόν , με την οποία θα εντοπιστεί πράγματι αυτός που φοροδιαφεύγει , ποιος ο λόγος των τεκμηρίων ; Από τη δομή και τη λογική των σχετικών ,με την φορολόγηση των ελευθέρων επαγγελματιών, διατάξεων του νομοσχεδίου επιβεβαιώνεται ότι στόχευση είναι ο περιορισμός του μεγάλου αριθμού των ατομικών επιχειρήσεων που υποστηρίζεται ότι εμποδίζουν την ανάπτυξη της χώρας. ΄Αλλωστε, γι αυτό οι ρυθμίσεις αφορούν μόνο τις ατομικές επιχειρήσεις και όχι τις εταιρίες. Στην προτεινόμενη διάταξη με μια, χωρίς λογική, προσέγγιση αυξάνεται το τεκμήριο με αναφορά σε «τριετίες» συνδέοντας μη σχετικά κατ’ ανάγκη , για το ελεύθερο επάγγελμα, δεδομένα μεταξύ τους και στοχοποιείται περαιτέρω ο τζίρος και όχι οι εύκολα ελέγξιμες δαπάνες. Αν ο έλεγχος των δαπανών και η ορθή τήρηση των φορολογικών βιβλίων και στοιχείων δεν έχει καμία αξία , τότε γιατί προβλέπονται τόσες διατάξεις για την διαβίβαση των παραστατικών, την πληρωμή με POS κτλ; Επιβαρύνονται, επιπλέον με την πρόβλεψη σχηματισμού των τεκμηρίων , όσοι δικηγόροι-ατομικές επιχειρήσεις δηλώνουν υψηλότερο τζίρο σε σχέση με τον αντίστοιχο ΜΟ του ΚΑΔ της δραστηριότητας και όσοι απασχολούν έστω και έναν έμμισθο συνεργάτη ή υπάλληλο με επιπλέον τεκμαρτές επιβαρύνσεις , μέτρα που δυσκολεύεται κανείς να αντιληφθεί πώς θα βοηθήσουν στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και πώς θα βοηθήσουν την δυνατότητα αύξησης των αποδοχών των εργαζομένων -συνεργατών , όταν κάθε αύξηση θα συνεπάγεται και αύξηση τεκμηρίων, άρα φόρων , για τον εργοδότη. Ούτε η προσπάθεια εμφάνισης χαμηλότερου τζίρου ούτε η απόκρυψη αμοιβών συνεργατών, που προφανώς θα επιχειρηθεί να ενισχυθεί , είναι στη σωστή κατεύθυνση για κανέναν. Αν υπήρχε ενδιαφέρον ειδικά για τις συνθήκες εργασίας των νεότερων συναδέλφων που συχνά εκκινούν την σταδιοδρομία τους ως συνεργάτες δικηγορικών γραφείων ,και των οποίων οι αμοιβές παραμένουν για πολύ μεγάλο διάστημα χαμηλές, θα ανάμενε κανείς μια αντίθετη διάταξη- κίνητρο την οποία προτείνω που να απομειώνει τη φορολογία του ασκούντος την επιχείρηση δικηγόρου προοδευτικά στη βάση του πόσο περισσότερο από το τζίρο του δαπανά εμφανώς για τις αμοιβές των συνεργατών και του προσωπικού του. Δεν έχει σημασία μόνο ο τζίρος -σημασία έχει στο ελεύθερο επάγγελμα πώς πραγματικά χρησιμοποιείς το τζίρο .Και αυτό , ως στοιχείο, συνδέεται με την ανάπτυξη καθώς ο επαγγελματίας που ενδιαφέρεται για την ορθή ανάπτυξη της επιχείρησης του δαπανά( στην περίπτωση επαγγελμάτων παροχής υπηρεσιών όπως οι δικηγόροι ) για τις αμοιβές των συνεργατών του , τις οποίες ωστόσο για να εξασφαλίσει θα πρέπει να αυξήσει το τζίρο του. Αν στόχος είναι η μετάβαση από την άσκηση του επαγγέλματος από τη μορφή της ατομικής επιχείρησης στη μορφή εταιρικών σχημάτων αυτό θα μπορούσε να γίνει με τη μορφή κινήτρων προς αυτή την κατεύθυνση και όχι με μορφή βίαιας απομάκρυνσης από την εργασίας επαγγελματιών χωρίς , συχνά, εναλλακτικές επιλογές. Σε κάθε περίπτωση , ακόμα και αν προβλέπονταν τεκμήρια με τη θέσπιση των οποίων όπως προανέφερα ουδόλως συμφωνώ, θα έπρεπε να ορίζονταν ταυτόχρονα ρητές προβλέψεις για την μη εφαρμογή ή τη μειωμένη εφαρμογή τους σε συγκεκριμένες προφανείς περιπτώσεις και όχι σε ενδεικτικές περιπτώσεις όπως αυτές του νομοσχεδίου όπου το ελάχιστο ετήσιο κέρδος μπορεί να αμφισβητηθεί από τον φορολογούμενο .Οι ενδεικτικά προτεινόμενες περιπτώσεις μάλιστα που μπορούν να αμφισβητηθούν τα τεκμήρια είναι προκλητικές καθώς ουσιαστικά περιλαμβάνουν τις περιπτώσεις της στράτευσης, της φυλάκισης και της νοσηλείας (όχι της ασθένειας!) Ουσιαστικά αγνοείται η πραγματική ζωή μέσα στην οποία δραστηριοποιούνται οι ελεύθεροι επαγγελματίες -δικηγόροι και αντιμετωπίζονται οι τελευταίοι σαν να ενεργούν συστηματικά και διαρκώς εντός ιδανικών προσωπικών, οικογενειακών , επαγγελματικών και κοινωνικών συνθηκών. . Ας σημειωθεί ότι το ακριβώς αντίθετο προσφέρει η πολιτεία στους Δημοσίους Υπαλλήλους μέσω της υφιστάμενης νομοθεσίας με πολλαπλές διατάξεις όπως αυτές της αναρρωτικής άδειας μετ’ αποδοχών διαρκείας τόσων μηνών όσα τα έτη της υπηρεσίας του υπαλλήλου (αρ 54 ΥΚ), της άδειας άνευ αποδοχών , της άδειας για λόγους ανωτέρας βίας για επείγοντα οικογενειακά ζητήματα σε περίπτωση ασθένειας ή ατυχήματος( αρ 30 του ν 4808/2021), της δυνατότητας μειωμένου ωραρίου ως 50% με αντίστοιχη μείωση αποδοχών ,για χρονική διάρκεια ως 5 έτη είτε λόγω ανατροφής τέκνου ηλικίας έως 8 ετών (παρ 1Α του άρθρου 53 του ΥΚ) είτε για σοβαρούς ιδιωτικούς λόγους (παρ 1Α του άρθρου 51 του ΥΚ) , των ευέλικτών ρυθμίσεων εργασίας σε γονείς ανηλίκων τέκνων ως 12 ετών ή σε εργαζόμενους φροντιστές( αρ 31 ν 4808/2021). Υπενθυμίζεται ότι στο νομοθετικό πλαίσιο για τους δημοσίους υπαλλήλους έχει ήδη ενσωματωθεί ,με την ψήφιση του ν. 4808/2021 η Οδηγία ΕΕ 2019/1158 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ής Ιουνίου 2019 σχετικά με την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής για τους γονείς και τους φροντιστές. Αυτή την ισορροπία την αρνείται το νομοσχέδιο στους ελεύθερους επαγγελματίες αφού δεν τους αναγνωρίζει το δικαίωμα να απομειώσουν την ένταση της εργασίας τους για να μεγαλώσουν το παιδί τους, να φροντίσουν τον γονέα τους, να αντιμετωπίσουν ένα ατύχημα ή ένα «σοβαρό ιδιωτικό λόγο» . Τουλάχιστον για λόγους ισότητας θα έπρεπε να υπήρχε ,αντίστοιχη με την ως άνω διάταξη υπέρ των Δ.Υ , ρητή πρόβλεψη για μείωση των τεκμηρίων , σε περίπτωση που αυτά γίνουν δεκτά όπερ αρνούμαι , κατά 50% για χρονική διάρκεια έως 5 ετών σε δικηγόρους-γονείς τέκνων ως 8 ετών και σε δικηγόρους- γονείς τέκνων με ποσοστό αναπηρίας άνω του 67% εφ’ όσον ο άλλος γονέας δεν είναι Δ.Υ που απολαμβάνει του αντίστοιχου δικαιώματος . Σε περίπτωση που αμφότεροι οι γονείς είναι δικηγόροι σε γάμο ή σύμφωνο συμβίωσης , την μείωση να την λαμβάνει μόνο ο ένας από αυτούς ενώ για τις μονογονεϊκές οικογένειες δικηγόρων να την λαμβάνει ο γονέας εφ’ όσον έχει την αποκλειστική επιμέλεια του τέκνου ή την συνεπιμέλεια αυτού . Αντίστοιχη μείωση τεκμηρίων κατά 50% να προβλεφθεί για τους ίδιους του δικηγόρους που έχουν αναπηρία άνω του 67% Συνολικά, η πρόβλεψη τεκμηρίων για τον καθορισμό των εισοδημάτων των ελευθέρων επαγγελματιών είναι απολύτως εσφαλμένη ,έχει άλλη στόχευση από την πάταξη της φοροδιαφυγής και πλήττει ευθέως τα εγγενή χαρακτηριστικά του ελεύθερου επαγγέλματος και ολόκληρο τον κλάδο των δικηγόρων .