Αρχική ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟ ΤΗΣ ΦΟΡΟΔΙΑΦΥΓΗΣΆρθρο 13 Ελάχιστο τεκμαιρόμενο κέρδος από την άσκηση ατομικής επιχειρηματικής δραστηριότητας – Προσθήκη άρθρου 28Α στον Κώδικα Φορολογίας ΕισοδήματοςΣχόλιο του χρήστη Βασιλική Ζαροκανέλλου, Δικηγόρος Φορολογικού Δικαίου | 27 Νοεμβρίου 2023, 18:12
Κατωτέρω μια foroLAWgiki ματιά στην υπό διαβούλευση διάταξη του νομοσχεδίου. ΣΥΝΤΑΓΜΑ Οι διατάξεις του Συντάγματος που έλκονται σε εφαρμογή, είναι, ιδίως, οι διατάξεις περί φορολογικής ισότητας, επαγγελματικής ελευθερίας, προστασίας της ιδιοκτησίας, παροχής έννομης προστασίας καθώς και η αρχή της αναλογικότητας. ΥΠΕΡΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗΣ ΙΣΧΥΟΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ Ο τομέας της άμεσης φορολογίας δε ρυθμίζεται απευθείας από την ευρωπαϊκή νομοθεσία και τα κράτη μέλη ασκούν κατά διακριτική ευχέρεια τη σχετική εξουσία τους. Παρά ταύτα, τα κράτη μέλη οφείλουν να ασκούν τις σχετικές με την άμεση φορολογία αρμοδιότητές τους τηρώντας το δίκαιο της Ε.Ε. Σε κάθε περίπτωση, το δημοσιονομικό συμφέρον δεν μπορεί να υπονομεύει την άσκηση του δικαιώματος της ιδιοκτησίας, όπως αυτό προστατεύεται από το άρθρο 1 Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου ΕΣΔΑ και να παραβιάζει υπέρμετρα το δικαίωμα παροχής έννομης προστασίας κατά το άρθρο 6 παρ. 1 ΕΣΔΑ. Τα ερωτήματα εκ των οποίων ανακύπτουν τα οικεία νομικά ζητήματα είναι τα ακόλουθα: 1. Εάν το θεσπιζόμενο τεκμήριο είναι μαχητό: Τα τεκμήρια είναι ένας συνταγματικά ανεκτός τρόπος καθορισμού φορολογητέας ύλης, εφόσον παρέχουν στον φορολογούμενο το δικαίωμα δικαστικής αμφισβήτησής τους. Συνεπώς, οποιοσδήποτε νομοθετικός περιορισμός της δυνατότητας του φορολογούμενου να ανταποδείξει, θα κριθεί από τα αρμόδια δικαστήρια. 2. Εάν είναι ανεκτή η φορολόγηση πλασματικού εισοδήματος, στον βαθμό που έχει καταστεί απολύτως δυνατή η σύλληψη της πραγματικής φορολογητέας ύλης. 3. Εάν λαμβάνονται υπόψη τα δεδομένα της κοινής πείρας και κατά πόσο ο φορολογούμενος – επιτηδευματίας έχει δυνατότητα ανταπόδειξης: Η θέσπιση τεκμηρίων δεν πρέπει να αντιβαίνει στα δεδομένα της «κοινής πείρας», καθορίζοντας ένα πλασματικό εισόδημα. Στην επίμαχη διάταξη υφίσταται μία προφανής δυσαρμονία με τα δεδομένα της οικονομικής επιστήμης, καθώς οι επιχειρήσεις δεν είναι πάντα κερδοφόρες. Η εφαρμογή της τεκμαρτής μεθόδου βρίσκεται σε ασυμφωνία με την οικονομική πραγματικότητα, αφού παραγνωρίζει την πιθανότητα πραγματοποίησης ζημιών από την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας. Σε κάθε περίπτωση, τίθεται ζήτημα σχετικά με τον προσδιορισμό των οικονομικών αποτελεσμάτων κατόπιν εφαρμογής του γενικού κανόνα έσοδα μείον δαπάνες. Η επί τη βάσει τεκμηρίου αμφισβήτηση των λογιστικών αρχείων του φορολογούμενου-επιτηδευματία γεννά ζητήματα αναφορικά με το ουσιαστικό περιεχόμενο του δικαιώματος ανταπόδειξης και του συναφούς δικαιώματος παροχής έννομης προστασίας. Δηλαδή, ο φορολογούμενος επωμίζεται ένα υπέρμετρο βάρος να ανταποδείξει ότι τα βιβλία του είναι ειλικρινή και κατά συνέπεια τα δεδομένα της φορολογικής του δήλωσης ακριβή (αντιστροφή βάρους απόδειξης). 4. Εάν τα θεσπιζόμενα τεκμήρια είναι εν έτει 2023 πρόσφορα να επιτύχουν τον επιδιωκόμενο σκοπό, ήτοι τη σύλληψη διαφεύγουσας φορολογητέας ύλης. Ιδίως, ενώ είναι ήδη σε ισχύ διατάξεις άρθρων 15Α, 15Β, 15Γ, 27 ΚΦΔ, 28 ΚΦΕ, η με αρ. 1179/2023 απόφαση Διοικητή ΑΑΔΕ και το υπό επεξεργασία ήδη σήμερα στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής νομοσχέδιο του Υπουργείου Οικονομικών με τίτλο «Δάνεια: Διαφάνεια, ανταγωνισμός, προστασία των ευάλωτων - Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2021/2167, επανεισαγωγή του προγράμματος «ΗΡΑΚΛΗΣ» και άλλες επείγουσες διατάξει» και ειδικότερα βλ. άρθρο 46 αυτού. Καταληκτικά, το κρίσιμο ερώτημα που τίθεται με την υπό διαβούλευση διάταξη, είναι, εάν και κατά πόσο θα επιτύχει το σκοπό θεσπίσεώς της, αποφέροντας τα πολυπόθητα φορολογικά έσοδα στο κράτος, ή αντιθέτως, αν θα προκαλέσει ένα κύμα αμφισβήτησής της ενώπιον των δικαστηρίων, έχοντας παράλληλα πλήξει το δυναμικό για την ελληνική κοινωνία σώμα των ελεύθερων επαγγελματιών, γεννώντας ταυτόχρονα, ενδεχομένως, νέα ζητήματα διευθετήσεων από την πλευρά τους για την αποφυγή φορολόγησης.