Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού - Συμβούλιο Θεσμικού Παλισίου' | 13 Φεβρουαρίου 2024, 14:31

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Επί της αρχής Η ΕΛΛΕΤ θεωρεί ότι το νομοσχέδιο περιλαμβάνει σημαντικές θετικές ρυθμίσεις, ιδιαίτερα στο βαθμό που περιορίζει την έκταση των παραλιών, που εκμισθώνονται για εξυπηρέτηση της κοινής χρήσης, αλλά και επιχειρεί να εξασφαλίσει ελεύθερες από ομπρελλοκαθίσματα παραλίες. Εντούτοις, μας προβληματίζουν ιδιαίτερα: - η αφαίρεση της αρμοδιότητας της εκμίσθωσης των παραλιών από τους Δήμους. Ενδέχεται η τοπική κοινωνία, την οποία εκπροσωπεί κατά τεκμήριο ο Δήμος, να μη συμφωνεί με την επιλογή των προς εκμίσθωση παραλιών και το πρόβλημα αυτό δεν θεραπεύεται με την προβλεπόμενη προϋπόθεση της (απλής) γνώμης του οικείου Δήμου. Η πρόβλεψη σύμφωνης γνώμης του οικείου Δήμου θα προλάμβανε μια τέτοια διαφωνία - η κατάργηση συλλήβδην διατάξεων του ισχύοντος Ν.2791/01, της οποίας δεν είναι σαφείς οι τυχόν αρνητικές επιπτώσεις Είναι κατ’ αρχήν επιβεβλημένο τα επισημανθεί, πως το θεσμικό πλαίσιο για την προστασία της παράκτιας ζώνης της Ελλάδας οφείλει να διέπεται από τρεις θεμελιώδεις αρχές: α) Αντιμετώπιση της παράκτιας ζώνης «ως πολύτιμου, αναντικατάστατου και σπουδαίας σημασίας εθνικού κεφαλαίου» (προοίμιο ν. 3937/2011 για τη βιοποικιλότητα). Στο πλαίσιο αυτής της αντιμετώπισης, η αξία των οικοσυστημικών υπηρεσιών είναι τεράστια, ειδικά εάν λάβει κανείς υπόψη του τη συμβολή της παράκτιας ζώνης στον τουριστικό τομέα, όσο και στον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής με λειτουργίες όπως είναι η πρόληψη της διάβρωσης και η αντιμετώπιση ακραίων καιρικών φαινομένων. με καθορισμό της κρίσιμης παράκτιας ζώνης βάσει των προβλέψεων του άρθρου 20 παρ. 8 του ως άνω νόμου. β) Ολοκληρωμένη διαχείριση της παράκτιας ζώνης στο πλαίσιο του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού, σύμφωνα και με το πρωτόκολλο της Μαδρίτης για την ολοκληρωμένη διαχείριση των παράκτιων ζωνών της Μεσογείου (βλ. 2009/89/ΕΚ απόφαση του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης) το οποίο αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της σύμβασης της Βαρκελώνης για την προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος και των παρακτίων περιοχών της Μεσογείου. Βασική πτυχή της ολοκληρωμένης διαχείρισης είναι η αποτροπή της υποβάθμισης και η αποκατάσταση ήδη υποβαθμισμένων τμημάτων. γ) Απαρέγκλιτη διασφάλιση του κοινόχρηστου χαρακτήρα της παράκτιας και της παρόχθιας ζώνης, ήτοι αιγιαλού και παραλίας, σύμφωνα και με τις προβλέψεις του ν. 2971/2001 αλλά και τις συνταγματικές επιταγές του άρθρου 24, όπως έχει παγίως κριθεί από το Σ.τ.Ε. Σύμφωνα με τις πρόσφατες έρευνες και τις επεξεργασίες του United Nations World Tourism Organization (UNWTO), ο σημερινός τουρίστας επιδιώκει βιωματικές διακοπές και αυθεντικές εμπειρίες σε συνθήκες προστασίας και βιωσιμότητας του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, που παραμένει ο κύριος πόρος για την ανάπτυξη του σύγχρονου τουρισμού. Κατά συνέπεια, οι έντονες παρεμβάσεις στις παραλίες, όπως είναι η εκτεταμένη κάλυψη με ομπρέλες, ξαπλώστρες κλπ, δημιουργούν, μεταξύ άλλων, στο σημερινό ενημερωμένο και απαιτητικό τουρίστα μια εικόνα “βιομηχανοποίησης” και περιβαλλοντικής αλλοίωσης του προορισμού. Και μπορεί, βραχυπρόθεσμα και μόνο, η εκτεταμένη κάλυψη/κατάληψη της παράκτιας ζώνης να αποδίδει οικονομικά σε παραχωρούντες και παραχωρησιούχους, σύντομα, όμως, οι προορισμοί θα υποστούν τις αρνητικές συνέπειες της σταδιακής εγκατάλειψης εκ μέρους της ζήτησης και της συνακόλουθης οικονομικής δυσπραγίας, λαμβανομένης υπόψη και της μονοκαλλιέργειας του τουρισμού σε πολλούς τουριστικούς προορισμούς. Σήμερα, η ικανοποίηση του τουρίστα από την τουριστική εμπειρία συνολικά είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωση των προορισμών. Για την εφαρμογή των παραπάνω αρχών, είναι απαραίτητες οι παρακάτω ενέργειες: - Κύρωση και εφαρμογή του Πρωτοκόλλου για την ολοκληρωμένη διαχείριση των παράκτιων ζωνών της Μεσογείου (εφεξής ‘Πρωτόκολλο’). - Εκκίνηση των διαδικασιών για την υλοποίηση των πρώτων θαλάσσιων χωροταξικών σχεδίων. - Ενιαία οριοθέτηση της παράκτιας και παρόχθιας ζώνης, με τα οικοσυστημικά κριτήρια που θέτει ο νόμος για τη βιοποικιλότητα 3937/2011, η νομοθεσία για τα ύδατα και το Πρωτόκολλο «για την ολοκληρωμένη διαχείριση των παράκτιων ζωνών της Μεσογείου» και ειδικά οριοθέτηση της «κρίσιμης παράκτιας ζώνης» του άρθρου 20 παρ. 8 του ως άνω νόμου. - Κατοχύρωση της βασικής αρχής, ότι καμία επέμβαση στην παράκτια ζώνη δεν μπορεί να πραγματοποιείται χωρίς: α) κατάλληλη παραχώρηση β) εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων, στο κατάλληλο επίπεδο γ) δημοσιοποίηση και διαφάνεια δ) πρόσβαση στη δικαιοσύνη και ε) τουλάχιστον στις πιο σοβαρές περιπτώσεις, διαβούλευση σε αντίστοιχη γεωγραφική/διοικητική ενότητα, με όλες τις επιλογές ανοιχτές. - Υποχρεωτική εξασφάλιση, σύμφωνα με το Πρωτόκολλο, αδόμητης ζώνης για νέες κατασκευές τουλάχιστον 150 μ. από τον αιγιαλό ή όχθη γενικά, με τις εξαιρέσεις που αναφέρονται σε αυτό. - Θεσμοθέτηση, σύμφωνα με το Πρωτόκολλο, αυστηρού καθεστώτος προστασίας για ευαίσθητα τμήματα της παράκτιας και παρόχθιας ζώνης, όπως είναι (ενδεικτικά), οι υγρότοποι, τα παράκτια και παρόχθια δάση, οι αμμοθινικοί σχηματισμοί, τα δέλτα και οι εκβολές ποταμών και ρεμάτων. Στο πλαίσιο αυτό, οι δυνατότητες παραχώρησης απλής χρήσης της παράκτιας ζώνης εντός προστατευόμενων περιοχών και αρχαιολογικών χώρων θα πρέπει να απαγορευτούν και ειδικά αφού προηγηθεί η οριοθέτηση της κρίσιμης παράκτιας ζώνης του άρθρου 20 παρ. 8 του ως άνω νόμου . - Οι θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές και οι σημαντικές περιοχές για οικότοπους ή είδη θα πρέπει να αποτυπωθούν και να ληφθούν υπόψη στον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό. - Ακόμη και αν μεταξύ αιγιαλού και δημόσιας οδού, παρεμβάλλεται ιδιωτικό ακίνητο, πρέπει να υπάρχει ελεύθερη δίοδος για την ακώλυτη και ασφαλή πρόσβαση στον αιγιαλό από τη δημόσια οδό, σύμφωνα με την πολεοδομική νομοθεσία - Η αυστηροποίηση του σημερινού καθεστώτος χρήσης της παραλιακής ζώνης από το κοινό επιβάλλεται, μεταξύ άλλων, και από το γεγονός, ότι με βάση τους νέους τύπους τουριστικών καταλυμάτων (σύνθετα τουριστικά καταλύματα, τουριστικά χωριά και γενικά οργανωμένοι τουριστικοί υποδοχείς), που προωθούνται συνήθως με το καθεστώς των στρατηγικών ή δημόσιων σχεδίων ανάπτυξης σημαντικών ακινήτων (Ε.Σ.Χ.Α.Σ.Ε./Ε.Σ.Χ.Α.Δ.Α.), αλλά και λόγω των αναγκών άλλων παραγωγικών τομέων, καθώς και των αναγκών για έργα γενικής υποδομής (πχ βιολογικοί καθαρισμοί οικισμών κλπ) καταλαμβάνονται όλο και περισσότερο και μειώνονται οι περιοχές εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισμών και επομένως και η ελεύθερη χρήση της παραλιακής ζώνης.