Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Αλέξανδρος Α.' | 25 Δεκεμβρίου 2009, 20:43

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Ξέρω ελάχιστα για το πώς λειτουργούν οι εκκλησίες στην Ελλάδα. Υποθέτω οτι αφού αποτελούνται από Έλληνες πολίτες, έχουν τα ίδια προβλήματα που έχουν όλοι οι δημόσιο οργανισμοί και χρειάζονται παρόμοιες λύσεις. Έχοντας όμως διατελέσει μέλος του ενοριακού συμβουλίου σε ελληνική ενορία στις ΗΠΑ, έχω κάποια γνώση για το πως λειτουργούν και ελέγχονται τα οικονομικά τους εκεί. Ίσως μπορούμε να πάρουμε μερικά καλά παραδείγματα. Πιστεύω πως η εκκλησία χρειάζεται: 1) Παραδειγματισμό από τις ελληνικές εκκλησίες του εξωτερικού όπου υπάρχει πιο ξεκάθαρος διαχωρισμός κράτους και εκκλησίας. 2) Διαφάνεια. 3) Αποκέντρωση. Κάθε ενορία να έχει τη δική της διαχείρηση, προϋπολογισμό, περιουσία. (Αυτό ίσως ήδη υπάρχει, αλλά δεν το γνωρίζω, λόγω έλλειψης διαφάνειας). 4) Μεγαλύτερη ανάμειξη των ενοριτών στην διαχείρηση των οικονομικών της ενορίας. Η εκκλησία αποτελείται από πολίτες, όχι από κληρικούς. 5) Έλεγχο. Αν βελτιωθούν αυτά νομίζω πως θα ξεκαθαρίσει το θέμα της φορολόγησης της εκκλησίας. Μου φαίνεται λογικό κάθε ενορία να θεωρείται σαν ανεξάρτητος οργανισμός μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και να έχει αποδεδειγμένα μηδενικά κέρδη και επομένως μηδενικό φόρο. Δυστυχώς το πρόβλημα της μισθοδωσίας των κληρικών κάνει τα πράγματα πιο περίπλοκα στην Ελλάδα. Αν θέλετε ψάξτε και δείτε πότε και πώς ξεκίνησε αυτή η πρακτική--εμένα μου έκανε εντύπωση. Για όποιον θέλει να διαβάσει περισσότερα για την οικονομική διαχείρηση της εκκλησίας στις ΗΠΑ, ορίστε η εμπειρία μου: Κάθε ελληνική ενορία των ΗΠΑ διοικείται σε συνδυασμό από τους κληρικούς και από αιρετό ενοριακό συμβούλιο (parish counsil) που αποτελείται από μέλη της ενορίας. Το συμβούλιο έχει δικαιοδοσία για όλα τα οικονομικά θέματα της ενορίας, όπως η συντήρηση του ναού, η μισθοδοσία των κληρικών, η ανέγερση πρόσθετων κτιρίων, και η αγοραπωλησία ακινήτων. Το ενοριακό συμβούλιο δεν έχει δικαιοδοσία σε άλλα εκκλησιαστικά θέματα όπως η επιλογή των ιερέων ή η τέλεση της λειτουργίας. Το συμβούλιο εκλέγει πρόεδρο και έχει τακτές συνεδριάσεις (ανάλογες με τα δημοτικά συμβούλια των δήμων). Στο συμβούλιο συμμετέχει ο προϊστάμενος ιερέας χωρίς ψήφο. Όλα τα έξοδα πληρώνονται από τα έσοδα της ενορίας, χωρίς κανένα έσοδο από το κράτος. Η εκκλησία υποχρεώνεται να δίνει κάποιο ποσοστό των εσόδων της στην αρχιεπισκοπή για έξοδα και δραστηριότητες της εκκλησίας έξω απ' το επίπεδο της ενορίας. Τα έσοδα προέρχονται από δωρεές, αλλά και από ορισμένες οικονομικές δραστηριότητες ή ακόμα και από επενδύσεις κάποιου κεφαλαίου που έχει (endowment fund). Υπάρχει ετήσιος προϋπολογισμός που συντάσεται και ψηφίζεται απ' το συμβούλιο. (Ήλπιζα να είναι αναρτημένος στο διαδίκτιο για να τον αναφέρω, αλλά δυστυχώς η διαφάνεια δεν φτάνει σ' αυτό το βαθμό). Ανα τρίμηνο ή και πιο συχνά αν χρειαστεί, το ενοριακό συμβούλιο καλεί γενικές συνελεύσεις των μελών όπου ο πρόεδρος και το ενοριακό συμβούλιο παρουσιάζουν τα θέματα της ενορίας στους ενορίτες. Κάθε ενα-δύο χρόνια γίνονται εκλογές για το ενοριακό συμβούλιο. Οι ενοριακοί σύμβουλοι και ο πρόεδρος δεν έχουν καμιά χρηματική αμοιβή. Συνήθως δεν υπάρχει συναγωνισμός για να γίνει κανείς ενοριακός σύμβουλος και τους παρακαλάνε να βάλουν υποψηφιότητα. Η ενορία που αναφέρομαι είναι αρκετά μεγάλη, με 1600 μέλη και ετήσιο προϋπολογισμό γύρω στο 1 εκατομμύριο δολάρια. Μια σημαντική οικονομική δραστηριότητα είναι το ετήσιο ελληνικό φεστιβάλ, το οποίο έχει κάποιο θρησκευτικό κομμάτι, αλλά είναι κυρίως εμπορική/πολιτιστική δραστηριότητα με πώληση φαγητού, ποτών, και διαφόρων ελληνικών και μή προϊόντων. Τα κέρδη από το φεστιβάλ είναι αρκετά υψηλά και μπορεί να φτάνουν και $100.000 από τζίρο $300.000 σε ένα Σαββατοκύριακο. Πιστεύω πως αυτά τα κέρδη δεν φορολογούνται από το κράτος. Το φεστιβάλ θεωρείται fundraiser. Η δουλειά για την ετοιμασία του φεστιβάλ είναι κυρίως εθελοντική και γίνεται από τα μέλη της ενορίας. (Νομίζω αυτό δικαιολογεί την φοροαπαλλαγή). Μιά άλλη οικονομική δραστηριότητα της συγκεκριμένης ενορίας, η οποία όμως ήταν και επίμαχο θέμα από τα μέλη της, ήταν η ενοικίαση αρκετών αιθουσών του εκπαιδευτικού κτιρίου της. Η ενορία έπαιρνε ενοίκιο που ήταν σημαντικό έσοδο (γύρω στα $100.000 ετησίως). Το κτίριο χρησιμοποιούταν από την ενορία κυρίως τις Κυριακές για κατηχητικό σχολείο, αλλά τις καθημερινές οι περισσότερες αίθουσες νοικιαζόταν σε ένα ιδιωτικό σχολείο. Δεν γνωρίζω ακριβώς το φορολογικό καθεστός γι' αυτό το έσοδο, αλλά απ´ ότι κατάλαβα ήταν αφορολόγητο εφόσον το ενοικιαζόμενο εμβαδόν δεν υπέρβαινε ορισμένο ποσοστό του συνολικού εμβαδού και δεν αλλοίωνε την πρωταρχική χρήση του κτιρίου. Τέλος η εκκλησία εκμίσθωνε τις δύο αίθουσες συνεστιάσεων που είχε σε οποιονδήποτε. Εκτός από το ναό και τους γειτονικούς χώρους, η εκκλησία είχε και 1-2 ιδιωτικές κατοικίες, την μία απ' τις οποίες παρείχε για τη στέγαση ιερέων που δεν ήταν μόνιμοι. Λέω 1-2 γιατί νομίζω πως πούλησε το ένα ακίνητο. Δεν γνωρίζω το φορολογικό καθεστός για ενοίκια που προέρχονταν από αυτά τα ακίνητα. Όσο για τα έσοδα, η εκκλησία έδινε ετήσιες και τρίμηνες αποδείξεις για κάθε ονομαστική δωρεά (π.χ. από επιταγές ή πιστωτικές κάρτες των μελών). Τα έσοδα από το παγκάρι ήταν φυσικά ανώνυμα και χωρίς απόδειξη. Η καταμέτρηση του παγκαριού γινόταν και υπογραφόταν ταυτόχρονα από δύο μέλη του ενοριακού συμβουλίου, όπως επίσης και η καταμέτρηση των ταμείων του ελληνικού φεστιβάλ. Για το φεστιβάλ είχε καθιερωθεί σύστημα με το οποίο οι περισσότερες αγοραπωλησίες φαγητού γινότανε με πλαστικές μάρκες για να περιοριστεί η χρήση μετρητών. Η ενορία είχε πρόγραμμα ανάπτυξης κεφαλαίου για την ανέγερση καινούργιων εγκαταστάσεων (π.χ. πάρκιγκ, παρεκκλήσι). Αυτή η δραστηριότητα ήταν ξεχωριστή από τον προϋπολογισμό λειτουργίας. Οι δωρεές που δίνονταν για την ανάπτυξη καταγραφόταν σε ξεχωριστά βιβλία και δινόταν ξεχωριστές αποδείξεις. Η οικονομική δραστηριότητα και τα βιβλία της εκκλησίας ελεγχόταν από λογιστική εταιρία (πιθανόν με τη μορφή δωρεάς παροχής υπηρεσιών από εταιρία μέλους).