1. Σκοπός του νόμου αυτού είναι ο καθορισμός των παγίων και αναλογικών τελών που καταβάλλονται στο Δημόσιο για την εγγραφή πράξεων στα βιβλία των Υποθηκοφυλακείων, των Κτηματολογίων Γραφείων Ρόδου και Κω – Λέρου και των Κτηματολογικών Γραφείων του ν. 2264/1998 (A’ 275), o καθορισμός των αποδόσεων από το Δημόσιο προς το Ταμείο Χρηματοδοτήσεως Δικαστικών Κτιρίων (TA.X.ΔΙ.Κ.) και την εταιρεία ΕΘΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΚΑΙ ΚΤΗΜΑΤΟΓΡΑΦΗΣΗ Α.Ε. (ΕΚΧΑ Α.Ε.), ο καθορισμός της αμοιβής των αμίσθων Υποθηκοφυλάκων, καθώς και ο τρόπος καταβολής των τελών, των αποδόσεων και της αμοιβής.
2. Για την εφαρμογή του νόμου αυτού οι παρακάτω όροι έχουν τις αντίστοιχες έννοιες:
α) Ως «βιβλίο» ή «βιβλία», νοούνται τα βιβλία τα οποία τηρούνται σύμφωνα με την νομοθεσία που ισχύει κάθε φορά, σε αναλογική ή ηλεκτρονική μορφή, στα έμμισθα και άμισθα Υποθηκοφυλακεία, στα Κτηματολογικά Γραφεία Ρόδου και Κω-Λέρου και στα Κτηματολογικά Γραφεία του ν. 2664/1998.
β) Ως «πράξη», νοείται κάθε δικαιοπραξία, δικαστική απόφαση, διοικητική πράξη, δικόγραφο, διαδικαστική πράξη ή δημοσίευση, η οποία εγγράφεται στα βιβλία.
γ) Ως «εγγραφή», νοείται η μεταγραφή, η καταχώριση, η σημείωση, η εξάλειψη, η τροπή, η άρση ή η διαγραφή πράξης στα βιβλία .
Έχοντας ως πρόσφατο παράδειγμα τις ρυθμίσεις του ΕΝΦΙΑ με τις τεράστιες φορολογικές αδικίες και τις καθυστερήσεις που προκαλούν στην σύνταξη των συμβολαίων και την ολοκλήρωση των δικαιοπραξιών, το παρόν προσχέδιο νόμου έρχεται να επιδεινώσει την ήδη ‘παγωμένη’ κατάσταση στην αγορά ακινήτων. Και τούτο διότι είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσει δυσχέρεια στη λειτουργία των υποθηκοφυλακείων και επιπλέον ταλαιπωρία στους συναλλασόμενους πολίτες.
Οι υποθηκοφύλακες, οι υπάλληλοι των υποθηκοφυλακείων, οι δικηγόροι, οι συμβολαιογράφοι, οι μηχανικοί και οι πολίτες θα αντιμετωπίσουν με το νέο καθεστώς που προτείνεται απο το Υπουργείο Οικονομικών, πληθώρα προβλημάτων, που σήμερα δεν υπάρχουν, μόνο και μόνο επειδή υπάρχει μνημονιακή υποχρέωση να αποδίδονται άμεσα τα ‘υπερ του δημοσίου’ έσοδα. Ωστόσο η παρερμηνεία του Υπουργείου Οικονομικών αφορά τόσο τα έσοδα υπέρ Δημοσίου όσο και την άμεση πληρωμη: 1. αναφορικά με τα τέλη που πληρώνονται στο υποθηκοφυλακείο μόνο τα δικαιώματα Δημοσίου επι συγκεκριμένων εγγραφών (χαριστικές δικαιοπραξίες, προσημειώσεις και υποθήκες) και δικαιώματα υπέρ ΤΑΧΔΙΚ μπορούν να θεωρηθούν fees due to the state. Τα λοιπά δικαιώματα είναι δικαιώματα υπέρ υποθηκοφύλακα που θεωρείται τρίτος απο πληθώρα εφετειακών αποφάσεων και φπα. 2. Και υπό το σημερινο καθεστώς η απόδοση των δικαιώματων στο δημόσιο από τον άμισθο υποθηκοφυλακα (με προσωπική πειθαρχική και ποινική ευθύνη σε περίπτωση υπεξαίρεσης ή έστω καθυστέρησης) μόνο άμεση μπορεί να θεωρηθεί καθόσον τα δικαιώματα Δημσίου αποδίδονται την επομένη της κατάθεσης της σχετικής πράξης και τα δικαιώματα υπέρ ΤΑΧΔΙΚ το πρώτο δεκαήμερο του επόμενου μήνα. Είναι τα παραπάνω χρονικα διαστήματα καθυστέρηση την στιγμή που εκατοντάδες επιχειρήσεις περιμένουν για ολόκληρους μήνες επιστροφή φπα;
Στο συγκεκριμένο προσχέδιο νόμου θα ήθελα επίσης να σταθώ στα παρακάτω θέματα:
i).Αύξηση της γραφειοκρατίας – καθυστερήσεις. Υπολόγισε κάποιος το κόστος των ωρών για την διεκπεραίωση των συναλλαγών υπό το νέο καθεστώς; Η διαδρομή υποθηκοφυλακείο – τράπεζα – υποθηκοφυλακείο, πέρα των μεγάλων καθυστερήσεων που παρατηρούνται ιδιαίτερα κατά τις ημέρες αιχμής, συνεπάγεται κόστος στον συναλλασόμενο αλλα και στην τράπεζα η οποία φυσικά θα το μετακυλίσει στον πελάτη με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Επίσης με ποιο τρόπο θα εξασφαλισθεί η απαραίτητα σειρά προτεραιότητας; Ποιος θα λάβει προηγούμενο πρωτόκολλο αυτός που επισκέφθηκε το υποθηκοφυλακείο για τον υπολογισμό των οφειλόμενων τελών ή αυτός που επιστρέφει από την τράπεζα με την απόδειξη καταβολής στα χέρια του;
ii).Λειτουργικές δαπάνες υποθηκοφυλακείου. Δεχόμενοι το σενάριο της καταβολής αμοιβής στον άμισθο υποθηκοφύλακα, πόσο άμεση και έγκαιρη θα είναι η ανταπόκριση του δημοσίου σε μηνιαίες αλλά και καθημερινές ανάγκες των γραφείων; Τι πρέπει να κάνει ο προιστάμενος του υποθηκοφυλακείου σε περίπτωση έκτακτης δαπάνης του γραφείου; Θα πληρώσει από ιδία κεφάλαια (ενώ τα έσοδα τα εισπράτει το δημόσιο); Τίθεται θέμα έγκρισης δαπανών απο το δημόσιο; Ποιος και με τι κριτήρια θα το κάνει; Πώς θα γίνεται η πληρωμή τους; Τι πρόβλημα θα δημιουργεί αυτό στα υποθηκοφυλακεία, αφού οι προμηθευτές τους θα περιμένουν την πληρωμή τους από το ‘αργό’ δημόσιο;
iii) Αμοιβή υποθηκοφύλακα – ελεύθερου επαγγελματία. Η καταβολή της αμοιβής των ελευθέρων επαγγελματιών στο δημόσιο θα ισχύσει πλέον και για τους υπόλοιπους ελεύθερους επαγγελματίες (συμβολαιογράφους, δικηγόρους, γιατρούς, λογιστές)? O υποθηκοφύλακας ενώ θα λαμβάνει αμοιβή θα εξακολουθεί να υπέχει εύθυνη για οποιαδήποτε ζημία προκαλείται σε τρίτον από πράξεις και παραλείψεις του; Τι θα γίνει με την τήρηση του βιββλίου εσόδων εξόδων που τηρείται υπό το παρόν καθεστώς και αρμόζει σε ελεύθερους επαγγελαμτίες; Πως θα γίνεται η απόδοση του φπα και ο συμψηφισμός του φπα των δαπανων;
iv) Μισθοδοσία. Να γίνει απολύτως ξεκάθαρο ποιον θα επιβαρύνει η μισθοδοσία του προσωπικού! Αν το δημόσιο εισπράττει τα έσοδα θα πρέπει να επιβαρυνθεί και το κόστος του προσωπικού (συμπεριλαμβανομένων των εισφορών, ΦΜΥ, εισφοράς αλληλεγγύης) και την διαχείριση αυτών (κόστος λογιστή για υπολογισμό και υποβολή των σχετικών καταστάσεων).
Για άλλη μια φορά γίνεται σαφές ότι υπάρχουν παρα πολλά κενά στο υπό κρίση προσχέδιο και ότι δεν είναι δυνατόν να νομοθετούμε απλά για να νομοθετούμε και να λέμε ότι συμμορφωνόμαστε με τις ευρωπαϊκές οδηγίες την στιγμή που το έδαφος δεν είναι έτοιμο για τέτοιου είδους σαρωτικές αλλαγές. Ο οδοστρωτήρας του έλληνα νομοθέτη πρέπει επιτέλους να αναχετιστεί και να μπει φρένο σε νομοσχέδια που ταλαιπωρούν τους πολίτες, θίγουν το ακίνητο και εμποδίζουν τις συναλλαγές.
Το παρόν σχέδιο νόμου αναβιώνει το καθεστώς της ΣΟΒΙΕΤΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ στην χώρα μας καθότι:
1) Για πρώτη φορά στην ελληνική και παγκόσμια ιστορία (εξαιρείται η Κίνα, η Βόρειος Κορέα και η Κούβα) ελεύθεροι επαγγελματιές (οι άμισθοι υποθηκοφύλακες εν προκειμένω) δεν θα λαμβάνουν την αμοιβή τους από τους συναλασσομένους πελάτες τους (έναντι των οποίων ευθύνονται ατομικά και απεριόριστα με την προσωπική τους περιουσία, αλλά και φορολογικά) αλλά από το Δημόσιο!
2) Για πρώτη φορά στην ελληνική και παγκόσμια ιστορία (εξαιρείται ξανά η Κίνα, η Βόρειος Κορέα και η Κούβα), ιδιωτικοί υπάλληλοι με εργοδότες ελεύθερους επαγγελματίες (οι άμισθοι υποθηκοφύλακες εν προκειμένω) δεν θα πληρώνονται από τους πραγματικούς εργοδότες τους αλλά από το Δημόσιο!
3) Οι συναλλασόμενοι δικηγόροι, συμβολαιογράφοι, πολίτες κλπ. θα αντιμετωπίσουν φοβερή-τραγική ταλαιπωρία στις συναλλαγές τους με τα υποθηκοφυλακεία και τις τράπεζες, οι οποίες σημειωτέον θα τους χρεώνουν και τη σχετική προμήθεια…
Απορώ ποιός νους συνέταξε ένα τέτοιο αντισυνταγματικό, πρακτικώς ανεφάρμοστο και πρόστυχο σχέδιο νόμου σοβιετικής φύσεως και νοοτροπίας.
Σε μία εποχή κατά την οποία ο κρατικός παρεμβατισμός οφείλει να μειώνεται και που η οικονομία κινείται στον άξονα των ιδιωτικοποιήσεων, οι ανεκδιήγητοι φορείς του υπουργείου οικονομικών προσπαθούν να «κρατικοποιήσουν» τα άμισθα υποθηκοφυλακεία και τους υπαλλήλους αυτών, ενώ θα έπρεπε να επιδιώκεται ακριβώς το αντίθετο: όλα τα έμμισθα να γίνουν άμισθα και το κράτος να απαλλαγεί από κάθε σχετική δαπάνη (λειτουργική, μισθολογική κλπ) λειτουργίας τους (βλ. Ολυμπιακή Αεροπορία κλπ).
Ως Συμβολαιογράφος, επί του συγκεκριμένου νομοσχεδίου έχω να σχολιάσω ότι θα επιφέρει μεγάλη χρονική καθυστέρηση στην διαδικασία κατάθεσης όλων των εγγράφων στα Υποθηκοφυλακεία και στα Κτηματολογικά Γραφεία, αφού θα μεσολαβεί για ακόμη μία φορά η Τράπεζα, διότι ο καταθέτης υποχρεωτικά θα πρέπει να επισκέπτεται μία τουλάχιστον Τράπεζα, για να πληρώσει τα τέλη μεταγραφής, γεγονός ιδιαίτερα κουραστικό και χρονοβόρο, ειδικά εάν είναι προς τα τέλη του μήνα, που επειδή στις Τράπεζες έχουν μεταφερθεί όλες οι πληρωμές (φόρος εισοδήματος, ΦΠΑ, φόρος ΕΝΦΙΑ, καταβολή συντάξεων, κλπ) οι ουρές είναι ατελείωτες και είναι πολύ πιθανό να μην προλάβει να γίνει η κατάθεση κατά την επιθυμητή ημερομηνία, γεγονός που θα επηρεάσει αναπόσπαστα την χρονική προτεραιότητα, που τόση σημασία έχει για την εν λόγω κατάθεση.
Τελικά η Ελλάδα μας είναι πολύ μπροστά! Πριν μάθουν οι ‘βάρβαροι’ τι είναι το outsourcing, το εφάρμοσε σε μια από τις πιο σημαντικές υπηρεσίες που παρέχει το Δημόσιο, την τήρηση αρχείων για τα ακίνητα των πολιτών. Δημιουργήθηκε ένας καινούργιος κλάδος ελεύθερων επαγγελματιών, οι άμισθοι υποθηκοφύλακες. Κάθε ενδιαφερόμενος πολίτης μπορούσε να ανοίξει ένα σχετικό κατάστημα και να προσελκύσει πελάτες εφαρμόζοντας ανταγωνιστική τιμολογιακή πολιτική αποδίδοντας φόρους στο κράτος. Ή μήπως όχι; Οι ελεύθεροι αυτοί επαγγελματίες απέκτησαν αυστηρά όρια αποκλειστικής πελατίας και καθορίστηκαν σαφώς ίδιες για όλους αμοιβές για το δικαίωμα χρήσης των καταστημάτων τους ενώ τα πάγια έξοδά τους καλύπτονταν από το Δημόσιο.
Όλα αυτά μέχρι σήμερα γιατί το ανατρεπτικό σχέδιο νόμου που παρουσιάζεται στέλνει κάθε ΚΑΤΕΡΓΑΡΗ στον πάγκο του. Δηλαδή; Μπαίνουμε στην ψηφιακή εποχή όπου όλα θα γίνονται ηλεκτρονικά για να μην μπορεί κανένας να ‘ρίχνει’ τον άλλον. Οι ίδιες διαδικασίες που γίνονταν τόσα καλά χρόνια μεταφέρονται όσο γίνεται στον ψηφιακό χώρο των διασυνδεδεμένων ηλεκτρονικών υπολογιστών. Επειδή σε αυτά τα άσχημα χρόνια οι άμισθοι (βλέπε ελεύθεροι επαγγελματίες) υποθηκοφύλακες βγάζουν δε βγάζουν ένα καλό μισθό, άντε να τους τον καθορίσουμε στα 20 με 30.000 ευρώ ετησίως μην τύχει και ξαναπαίρνουν κάμποσες ΕΚΑΤΟΝΤΑΔΕΣ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΕΥΡΩ ετησίως! Δεν γνωρίζω να υπάρχει μεγαλύτερη αμοιβή στον Δημόσιο ή ιδιωτικό τομέα. Η φορολογική δήλωση γνωστού Έλληνα δισεκατομμυριούχου που δημοσιεύτηκε πέρυσι έγραφε μόνο 750.000.
Άφησα τελευταίο αν και πιο σπουδαίο το θέμα των υπαλλήλων. Πρέπει να εξασφαλιστεί η συνέχιση της εργασίας τους στην δημόσια υπηρεσία που παρέχουν και η εξ ολοκλήρου καταβολή της αμοιβής τους, αν θέλουμε να λέμε ότι έχουμε κράτος δικαίου. Αυτό ισχύει ειδικότερα στο Υπουργείο Δικαιοσύνης του οποίου η ανεξαρτησία και αμεροληψία ΑΜΦΙΣΒΗΤΟΥΝΤΑΙ με όλα τα παραπάνω.
Ειλικρινώς.
Ως υποθηκοφύλακας προσπαθώ να σκεφτώ την επόμενη μέρα της ψήφισης του νομοσχεδίου αυτού. Δεν θα σχολιάσω την (αυτονόητη) ταλαιπωρία των συναλλασσομένων, την αύξηση των τελών σε μία ήδη πολύπαθη αγορά, ούτε τον κίνδυνο που δημιουργείται για τη χρονική προτεραιότητα των μεταγραφών.
Θα σχολιάσω όμως το ότι τόσο απλά, με ένα νόμο, καταλύονται συνταγματικά δικαιώματα, για αρχή των υποθηκοφυλάκων. Δεν θα αργήσουμε να μάθουμε και ποιοι θα είναι οι επόμενοι.