1. Στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις της παρ. 1 του άρθρου 2 ανήκουν οι γεωργικές και κτηνοτροφικές μονάδες, οι οποίες ανήκουν σε ένα ή περισσότερα φυσικά πρόσωπα ή και σε νομικά πρόσωπα.
2. Τα άρθρα 2 και 3 εφαρμόζονται με την επιφύλαξη της κείμενης νομοθεσίας για την ασφάλιση της φυτικής παραγωγής και του ζωϊκού κεφαλαίου, μέσω των Κανονισμών του Οργανισμού Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων και του Κανονισμού Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων. Κατά παρέκκλιση του προηγούμενου εδαφίου, σε περιπτώσεις περιοχών οι οποίες έχουν κηρυχθεί σε έκτακτη ανάγκη, μετά από θεομηνία, δύναται η ενίσχυση, η οποία χορηγείται βάσει του Κανονισμού Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων, να χορηγείται βάσει των διατάξεων του παρόντος, κατόπιν έκδοσης κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομικών και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
3. Στις περιπτώσεις ζημιών σε μέσα παραγωγής, όπως στο έγγειο κεφάλαιο, σε αγροτικές εκμεταλλεύσεις, στις αρμόδιες επιτροπές κρατικής αρωγής συμμετέχουν υποχρεωτικά στελέχη του Οργανισμού Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων, τα οποία είναι εγγεγραμμένα στο μητρώο του άρθρου 10.
4. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όπου παρατηρούνται σημαντικές και εκτεταμένες ζημίες σε αριθμό πληγεισών επιχειρήσεων ή σε μέγεθος καταστροφής, με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων παρέχεται επιχορήγηση ποσοστού που δεν ξεπερνά το πενήντα τοις εκατό (50%) της επιχορήγησης που καθορίζεται με την απόφαση της παρ. 1 του άρθρου 7, σε αγρότες ειδικού καθεστώτος, που δεν είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, τηρουμένων των λοιπών όρων και προϋποθέσεων του άρθρου 3 και της περ. β της παρ. 2 του άρθρου 107 της Συνθήκης για την Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των κεφαλαίων Ι και ΙΙ και του άρθρου 50 του Κανονισμού (ΕΕ) 651/2014 (L 187), καθώς και του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 702/2014 (L 193) ιδίως των κεφαλαίων Ι και ΙΙ και του άρθρου 30 αυτού.
Δεν λαμβάνεται υπ’ όψη η έλλειψη ετοιμότητας αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών, ούτε και η παντελής απουσία σε επίπεδο σχεδιασμού (χρήσεων γης, χωροθέτησης κ.α)
Π.χ.: Η έντονη χιονόπτωση σε περιοχές στα βόρεια της χώρας (Κ. Νευροκόπι, Φλώρινα) δημιουργεί έντονα προβλήματα αλλά αντιμετωπίζεται. Αντίθετα η εμπειρία των τελευταίων χρόνων δείχνει ότι τα μεγάλα αστικά κέντρα του νότου δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν ίδιας έντασης καιρικά φαινόμενα.
Στο άρθρο 4, παράγραφο 1, προτείνουμε να συμπεριληφθούν οι εγκαταστάσεις των Τοπικών Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ). Οι ΤΟΕΒ έχουν υπό την εποπτεία τους εγκαταστάσεις άντλησης και μεταφοράς αρδευτικών υδάτων οι οποίες πλήττονται συχνά από θεομηνίες και η αποκατάστασή τους είναι ιδιαίτερα δαπανηρή. Εκ τού γεγονότος αυτού παρατηρείται κατά τόπους το φαινόμενο να ακυρώνονται αντλητικές εγκαταστάσεις και να παύει η αρδευτική κάλυψη μίας ευρύτερης περιοχής.
Στο άρθρο 4, παράγραφο 2, προτείνεται να προστεθεί: «Κατά παρέκκλιση του προηγούμενου εδαφίου, σε περιπτώσεις περιοχών οι οποίες έχουν κηρυχθεί σε έκτακτη ανάγκη, μετά από θεομηνία, διαπίστωση εμφάνισης ενωσιακών επιβλαβών οργανισμών καραντίνας, επιφυτεία επιβλαβών οργανισμών, δύναται η ενίσχυση, η οποία χορηγείται βάσει του Κανονισμού Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων, να χορηγείται βάσει των διατάξεων του παρόντος …».
Προτείνεται δηλαδή να προστεθεί η περίπτωση των προσβολών που προκαλούνται από τους ενωσιακούς επιβλαβείς οργανισμούς καραντίνας για τους οποίους επιβάλλεται από την ευρωπαϊκή φυτοϋγειονομική νομοθεσία η καταστροφή τού φυτικού κεφαλαίου ή/και της παραγωγής για λόγους αποτροπής της εξάπλωσής τους. Επίσης, σε περιπτώσεις επιφυτειών από επιβλαβείς οργανισμούς σε καλλιέργειες στις οποίες προκαλούνται μη αποδεκτές οικονομικώς απώλειες στην παραγωγή.
Να εξεταστεί στην 2 παράγραφο «Κατά παρέκκλιση του προηγούμενου εδαφίου, σε περιπτώσεις περιοχών οι οποίες έχουν κηρυχθεί σε έκτακτη ανάγκη, μετά από θεομηνία» εάν πρέπει να είναι η «κήρυξη σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης Π.Π.» ή «οριοθέτηση μιας περιοχής» από καταστροφές. Βέβαια και το κομμάτι της οριοθέτησης ίσως θέλει και αυτό αναθεώρηση μιας και για να «οροθετηθεί» μια περιοχή απαιτείται ζημιές σε κτίρια.
Μήπως με την προϋπόθεση της κήρυξης σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης Π.Π. θα αυξηθούν οι Δήμοι που θα ζητούν κήρυξη σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης;
Άρθρο 4 παρ.3
Το περιεχόμενο της διάταξης στην οποία αναφέρεται «…όπου παρατηρούνται σημαντικές και εκτεταμένες ζημίες σε αριθμό πληγεισών επιχειρήσεων ή σε μέγεθος καταστροφής…», κρίνεται γενικόλογο καθώς δεν προκύπτει με σαφήνεια ποιες θα χαρακτηρίζονται σημαντικές και εκτεταμένες (ήτοι δεν προβλέπεται κάποιος τύπος υπολογισμού των ανωτέρω χαρακτηρισμών ΄΄εκτεταμένες΄΄, ‘’σημαντικές΄΄).
Επομένως κάλλιστα, κατά περίπτωση, μπορεί να γίνεται καταχρηστική χρήση των παραπάνω όρων-χαρακτηρισμών με συνέπεια οι αγρότες ειδικού καθεστώτος να υπόκεινται σε μείωση 50% της τελικής αποζημίωσής τους.
Επιπλέον και οι αγρότες ειδικού καθεστώτος
α)καταβάλλουν τις ίδιες ασφαλιστικές εισφορές με τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες,
β) (το σημαντικότερο) προβαίνουν σε ανάλογες εργασίες για την καλλιέργεια και ανάπτυξη της εκάστοτε γεωργικής μονάδας τους, κατά συνέπεια επομένως προβαίνουν στις ίδιες δαπάνες (όπως και οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες) καθώς καλούνται να αντιμετωπίσουν τα ίδια κόστη,
γ) συμβάλλουν κατά τον ίδιο τρόπο, όπως και οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, στην οικονομία της χώρας καθώς και στην ανάπτυξη και μη μαρασμό της υπαίθρου, επομένως κατόπιν εφαρμογής της παραπάνω διάταξης θα παρατηρηθεί το φαινόμενο της εγκατάλειψης των γεωργικών μονάδων και της μη επαναφοράς (αποκατάσταση) τους στην προτέρα κατάσταση
δ)φορολογούνται αναλόγως του συνολικού εισοδήματός τους, ήτοι κατατάσσονται στον ανάλογο συντελεστή φορολόγησης βάσει του συνολικού εισοδήματός τους.
Άρθρο 4 παρ.3
Η πρόσφατη εμπειρία του φαινομένου ΙΑΝΟΥ έδειξε ότι όλες οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις αντιμετώπισαν πρόβλημα είτε επιχωματώσεων είτε έκπλυσης των εδαφών τους ανάλογα με τη γεωμορφολογία. Συγκεκριμένα, τα αγροτεμάχια σε επικλινή εδάφη υπέστησαν έκπλυση των παραγωγικών εδαφών ενώ τα αγροτεμάχια με μικρή κλίση, υπέστησαν επιχωματώσεις και μπαζώματα.
1ο Ζήτημα.
Είναι γεγονός ότι η παραγωγικότητα όλων των αγροτεμαχίων μεταβάλλεται σε αυτές τις περιπτώσεις. Όμως, πρέπει να αποσυσχετισθεί η αποκατάσταση των χωραφιών (με χρήση μηχανημάτων έργου) από την παραγωγικότητα των εδαφών στο πλαίσιο των συγκεκριμένων διατάξεων. Το να κοστολογήσουμε τί χρειάζεται για να επανέλθει η παραγωγικότητα του εκάστοτε χωραφιού είναι κάτι χρονοβόρο και δύναται να γίνει σε δεύτερο χρόνο από άλλες επιτροπές που θα απαρτίζονται αποκλειστικά από σχετικούς επιστήμονες (πχ. Γεωπόνους).
Οι συγκεκριμένες επιτροπές πρέπει να εστιάζουν στην άμεση εκτίμηση κόστους αποκατάστασης του χωραφιού με χρήση μηχανημάτων έργου και να ολοκληρώνουν όσο το δυνατό γρηγορότερα το έργο τους ώστε οι δικαιούχοι να λαμβάνουν, σε σύντομο χρονικό διάστημα από την εκδήλωση της καταστροφής, «ένεση ρευστότητας» με τα κεφάλαια της προβλεπόμενης προκαταβολής βοηθώντας στη γρήγορη επανεκκίνηση της δραστηριότητας.
2ο Ζήτημα.
Το ιδιοκτησιακό καθεστώς πρέπει να αποσυσχετισθεί από την αποκατάσταση του χωραφιού καθώς η εμπειρία έδειξε ότι σε μεγάλο ποσοστό, οι ιδιοκτήτες των αγροτεμαχίων δεν είναι δικαιούχοι λήψης αποζημίωσης, είναι όμως οι αγρότες που τα μισθώνουν και τα δηλώνουν στη δήλωση καλλιέργειάς τους (οι οποίοι σε συντριπτικό ποσοστό είναι συγγενείς α’ ή β’ βαθμού με τον ιδιοκτήτη). Αν οι σχετικές διατάξεις δεν αλλάξουν, τότε θα παρατηρηθεί κατόπιν σεισμών, πλημμυρών και λοιπών θεομηνιών, το φαινόμενο εγκατάλειψης αγροτεμαχίων και κατακόρυφης πτώσης της πρωτογενούς παραγωγής καθώς πολλοί ιδιοκτήτες θα επιλέξουν να εγκαταλείψουν τα χωράφια τους και να μη δαπανήσουν κεφάλαια για την αποκατάστασή τους.
Δεδομένου οτι πρόκειται για διατάξεις που τίθενται σε εφαρμογή μόνο σε σοβαρές περιπτώσεις καταστροφών και κατόπιν οριοθέτησης περιοχής (σεισμόπληκτη, πλημμυροπαθής περιοχή κλπ), οι αγρότες ειδικού καθεστώτος των οποίων το εισόδημα απο τη μή αγροτική δραστηριότητα δεν υπερβαίνει τις 15.000 ευρώ, θα πρέπει να αντιμετωπίζονται όπως οι λοιποί κατα κύριο επάγγελμα αγρότες και να μην υποκεινται σε μείωση 50% της τελικής αποζημίωσής τους.
Παράδειγμα:
Υπάλληλος – συμβασιούχος υπηρεσίων καθαρισμού σε σχολείο με ετήσιο εισόδημα 5.000 ευρώ και επιπλέον 4.000 ευρώ ακαθάριστο εισόδημα από αγροτική δραστηριότητα (ως αγρότης ειδικού καθεστώτος). Όπως γίνεται αντιληπτό, το συγκεκριμένο νοικοκυριό βασίζεται στην αγροτική δραστηριότητα για μεγάλο ποσοστό του εισοδήματος του και είναι σφάλμα, σε περίπτωση καταστροφής, να υποστεί μείωση κατα 50% στην αποζημίωση μιας και κάτι τέτοιο θα δυσκολέψει ιδιαίτερα τη συγκεκριμένη δραστηριότητα να επανέλθει στη λειτουργία/παραγωγή.
Εν κατακλείδι, προτείνεται η εισαγωγή κοινωνικού κριτηρίου αντί της κατά 50% μείωσης αποζημίωσης στους αγρότες ειδικού καθεστώτος οριζοντίως.
Οι Επιχειρήσεις Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων που ανήκουν σε Νομικά Πρόσωπα, θα πρέπει να έχουν την ίδια αντιμετώπιση με τους κατ΄επάγγελμα Αγρότες, με την προϋπόθεσης ότι είναι ασφαλισμένες στον ΕΛΓΑ για τη Φυτική και Ζωική τους παραγωγή.