Δείτε κατωτέρω το κείμενο ή μεταφορτώστε το σχετικό pdf εδώ

Αξιολόγηση επιλεξιμότητας επενδυτικών σχεδίων στο πλαίσιο των δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας

Κείμενο Δημόσιας Διαβούλευσης

Περιεχόμενα

1       Επιτελική Σύνοψη. 4

1.1         Απαιτήσεις τεκμηρίωσης επενδυτικού σχεδίου από τον επενδυτή. 6

1.2         Απαιτήσεις τεκμηρίωσης επενδυτικού σχεδίου από τραπεζικό ίδρυμα. 6

1.3         Αξιολόγηση ύπαρξης επιλέξιμου επενδυτικού σχεδίου. 6

1.4         Αξιολόγηση επιλεξιμότητας επενδυτικού σχεδίου με βάση την συμμόρφωση του με την Αρχή μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης (DNSH Principle) 8

1.5         Αξιολόγηση επιλεξιμότητας επενδυτικού σχεδίου με τους στόχους του ΕΣΑΑ και καθορισμός του ύψους του δανείου ΤΑΑ   8

1.6         Αξιολόγηση χαρακτηρισμού επενδυτικού σχεδίου ως προς την παρέμβασή του σε σχέση με την επίτευξη των πράσινων και ψηφιακών στόχων, υπολογισμός συνεισφοράς. 8

1.7         Αξιολόγηση συμβατότητας του παρεχόμενου επιτοκίου ως προς τις κρατικές ενισχύσεις. 12

1.8         Έκθεση Αξιολόγησης πιστοποιημένο ανεξάρτητο ελεγκτή. 13

2       Μεθοδολογία.. 15

2.1         Μηχανισμός υποδοχής και αξιολόγησης φακέλου και αποστολής της Έκθεσης Αξιολόγησης. 15

2.2         Νομοθετικό πλαίσιο. 16

2.3         Απαιτήσεις τεκμηρίωσης επιλέξιμων ΕΣ στο πλαίσιο των δανείων του ΤΑΑ.. 19

2.4         Απαιτήσεις τεκμηρίωσης επιλεξιμότητας ΕΣ από ΤΙ στο πλαίσιο των δανείων του ΤΑΑ.. 21

3       Αξιολόγηση ύπαρξης επιλέξιμου ΕΣ. 23

4       Αξιολόγηση επιλεξιμότητας ΕΣ με βάση την συμμόρφωση του με την Αρχή μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης (DNSH Principle). 25

4.1         Κατάλογος αποκλειόμενων δραστηριοτήτων ως προς τις επιπτώσεις στο περιβάλλον. 25

4.2         Έλεγχος νομιμότητας του ΕΣ, ως προς τη συμμόρφωση με την Εθνική και Ευρωπαϊκή νομοθεσία για το περιβάλλον  26

4.3         Έλεγχος της επενδυτικής δραστηριότητας του ΕΣ μέσω των εργαλείων που παρέχει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. 26

4.4         Έλεγχος συμμόρφωσης της επενδυτικής δραστηριότητας μέσω απλουστευμένης μεθόδου. 26

4.5         Έλεγχος Βιωσιμότητας (Sustainability Proofing), για ΕΣ που υπερβαίνουν το όριο των 10 εκατ. EUR. 27

5       Αξιολόγηση επιλεξιμότητας ΕΣ με τους στόχους του ΕΣΑΑ και καθορισμός του ύψους δανείου του ΤΑΑ   28

5.1         Επιλεξιμότητα ΕΣ ως προς τον στόχο της πράσινης μετάβασης. 28

5.1.1            Πράσινες Τεχνολογίες. 28

5.1.2            Πράσινες Ικανότητες. 30

5.1.3            Βιοποικιλότητα. 30

5.1.4            Ενεργειακή Απόδοση. 30

5.1.5            Ανακαίνιση Κτιρίων. 32

5.1.6            Κυκλική Οικονομία. 33

5.1.7            Προώθηση Βιώσιμης Ανάπτυξης. 34

5.1.8            Δημιουργία Θέσεων Εργασίας. 37

5.1.9            Διαφύλαξη Ενεργειακής Ασφάλειας. 38

5.2         Επιλεξιμότητα ΕΣ ως προς τον στόχο του ψηφιακού μετασχηματισμού. 39

5.2.1            Ψηφιοποίηση παρεχόμενων υπηρεσιών. 40

5.2.2            Ψηφιακές υποδομές και υποδομές δεδομένων. 43

5.2.3            Συνεργατικοί σχηματισμοί 45

5.2.4            Κόμβοι ψηφιακής καινοτομίας και ανοικτών ψηφιακών λύσεων. 47

5.2.5            Ψηφιοποίηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜμΕ) 49

5.3         Επιλεξιμότητα ΕΣ ως προς τον στόχο της καινοτομίας – έρευνας & ανάπτυξης. 53

5.3.1            Επενδύσεις καινοτομίας. 53

5.3.2            Επενδύσεις έρευνας & ανάπτυξης. 54

5.4         Επιλεξιμότητα ΕΣ ως προς τον στόχο της ανάπτυξης οικονομιών κλίμακας μέσω συνεργασιών, εξαγορών και συγχωνεύσεων. 55

5.5         Επιλεξιμότητα ΕΣ ως προς τον στόχο της εξωστρέφειας. 56

5.6         Καθορισμός του ύψους του δανείου ΤΑΑ.. 57

6       Αξιολόγηση χαρακτηρισμού ΕΣ ως προς την παρέμβαση του σε σχέση με την επίτευξη των στόχων για την κλιματική αλλαγή και των περιβαλλοντικών στόχων της ΕΕ. 59

7       Αξιολόγηση επιλεξιμότητας ΕΣ ως προς την παρέμβαση του για τη στήριξη για τη ψηφιακή μετάβαση   60

8       Αξιολόγηση συμβατότητας ΕΣ με το πλαίσιο κρατικών ενισχύσεων. 61

8.1         Ύπαρξη κρατικής ενίσχυσης. 62

8.2         Υπολογισμός του ακαθάριστου ισοδύναμου επιχορήγησης. 64

8.3         Συμβατότητα της κρατικής ενίσχυσης ως προς την επιλεξιμότητα και την ένταση της ενίσχυσης του κανονισμού De Minimis 2013/1407. 64

8.4         Συμβατότητα της κρατικής ενίσχυσης ως προς την επιλεξιμότητα, την ένταση της ενίσχυσης και το όριο κοινοποίησης του ΓΑΚ 2014/651. 65

8.5         Καθορισμός του επιτοκίου του δανείου του ΤΑΑ.. 65

9       Έκθεση Αξιολόγησης ΕΣ. 67

10     Παράρτημα – Ορισμοί 68

11     Παράρτημα – Απλουστευμένη Αξιολόγηση. 75

12     Παράρτημα – Προσαρμοσμένο Παράρτημα του VI του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 2021/241, για την επίτευξη των στόχων για την κλιματική αλλαγή των ιδιωτικών επιχειρήσεων. 77

13     Παράρτημα – Προσαρμοσμένο Παράρτημα του VII του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 2021/241, για την επίτευξη της ψηφιακής μετάβασης των ιδιωτικών επιχειρήσεων. 83

Συντομογραφίες

1      Επιτελική Σύνοψη

Τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) στοχεύουν στη χρηματοδότηση σημαντικών ιδιωτικών επενδύσεων, χρηματοδοτούμενων κατά τουλάχιστον με 50% από τα ίδια κεφάλαια των επενδυτών και δάνεια προερχόμενα από το εγχώριο χρηματοπιστωτικό σύστημα, ή/και Ευρωπαϊκούς Χρηματοπιστωτικούς Θεσμούς (ΕΤΕπ-Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, ΕΤΑΑ-Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης).

Τα δάνεια του ΤΑΑ παρέχονται σε επιχειρηματικές προτάσεις που προωθούν την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, καθώς και την καινοτομία, τις οικονομίες κλίμακος και τις εξαγωγές. Τα δάνεια κατευθύνονται σε επενδυτικά σχέδια που εμπίπτουν σε πέντε κατηγορίες: α) ψηφιακός μετασχηματισμός, β) πράσινη μετάβαση, γ) εξωστρέφεια, δ) ανάπτυξη οικονομιών κλίμακας μέσω συνεργασιών, εξαγορών και συγχωνεύσεων, ε) καινοτομία – έρευνα & ανάπτυξη.

Τα δάνεια του ΤΑΑ, συγχρηματοδοτούν ιδιωτικές επενδύσεις εταιρειών κάθε μεγέθους μαζί με δανειακά κεφάλαια των τραπεζικών ιδρυμάτων που συνεργάζονται με το ΤΑΑ. Τα δάνεια του ΤΑΑ καλύπτουν κατά μέγιστο βαθμό το 50% του επενδυτικού κόστους κάθε επενδυτικού σχεδίου, η ιδιωτική συμμετοχή, όπως την αποδέχεται το τραπεζικό ίδρυμα, τουλάχιστον κατά 20%, ενώ το τραπεζικό ίδρυμα θα δανειοδοτήσει τουλάχιστον κατά 30%.

Τα δάνεια του ΤΑΑ δύναται να συνδυάζονται με άλλα καθεστώτα κρατικών ενισχύσεων, εφόσον επιτρέπεται ο εν λόγω συνδυασμός από τα καθεστώτα κρατικών ενισχύσεων και τηρούνται οι κανόνες κρατικών ενισχύσεων περί σώρευσης των ενισχύσεων.

Τα τραπεζικά ιδρύματα αξιολογούν την αξιοπιστία του εκάστοτε επενδυτή και τη βιωσιμότητα της επένδυσης, χωρίς παρέμβαση του κρατικού μηχανισμού, ενώ πιστοποιημένοι ανεξάρτητοι ελεγκτές αξιολογούν την επιλεξιμότητα των επενδύσεων ως προς τις απαιτήσεις και τις κατευθυντήριες γραμμές του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΕΣΑΑ), καθώς και ελέγχουν τη συμμόρφωση με τους κατά περίπτωση κανόνες κρατικών ενισχύσεων (ΓΑΚ, De Minimis, κλπ).

Η διαδικασία αξιολόγησης της επιλεξιμότητας των επενδυτικών σχεδίων στο πλαίσιο χρηματοδότησης τους από τα δάνεια του ΤΑΑ προβλέπεται από τη σχετική Υπουργική Απόφαση (ΧΧΧ) και διενεργείται σε δύο στάδια:

• Από το τραπεζικό ίδρυμα που υποδέχεται το υπό δανειοδότηση επενδυτικό σχέδιο, το οποίο αξιολογεί τη δυνατότητα δανειοδότησης του επενδυτικού σχεδίου σύμφωνα με τραπεζικούς όρους.
• Από τον πιστοποιημένο ανεξάρτητο ελεγκτή, ο οποίος αξιολογεί τα παρακάτω, κατόπιν της προέγκριση της δανειοδότησης του επενδυτικού σχεδίου από τη δανειοδοτούσα ΕΤ.

Η αξιολόγηση του πιστοποιημένου ανεξάρτητου ελεγκτή περιλαμβάνει:

1. Την αξιολόγηση ύπαρξης επιλέξιμου επενδυτικού σχεδίου.

1. Την αξιολόγηση της επιλεξιμότητας του επενδυτικού σχεδίου με την Αρχή μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης (Do No Significant Harm principle – DNSH).
2. Την αξιολόγηση της επιλεξιμότητας του επενδυτικού σχεδίου ως προς τους επενδυτικούς στόχους του δανειακού προγράμματος του ΤΑΑ, καθώς και τον υπολογισμό της ποσόστωσης του δανείου ΤΑΑ επι του προϋπολογισμού του ΕΣ. Οι επενδυτικοί στόχοι είναι:

1. πράσινη μετάβαση,
2. ψηφιακός μετασχηματισμός,

• καινοτομία – έρευνα & ανάπτυξη,

1. ανάπτυξη οικονομιών κλίμακας μέσω συνεργασιών, εξαγορών και συγχωνεύσεων,
2. εξωστρέφεια.

1. Τον χαρακτηρισμό του επενδυτικού σχεδίου ως προς την παρέμβασή του σε σχέση με την επίτευξη των στόχων για την κλιματική αλλαγή και των περιβαλλοντικών στόχων, καθώς και την παρέμβαση του για τη στήριξη για τη ψηφιακή μετάβαση. Τον υπολογισμό της συνεισφοράς του προϋπολογισμού του επενδυτικού σχεδίου στους πράσινους και ψηφιακούς στόχους (Green and Digital Tagged investment budget).

5. Την αξιολόγηση συμβατότητας του παρεχόμενου επιτοκίου ως προς τις κρατικές ενισχύσεις, στην περίπτωση όπου το ζητούμενο επιτόκιο του δανείου του ΤΑΑ είναι χαμηλότερο του επιτοκίου αναφοράς, ως προς τον κανονισμό De Minimis 1407/2013 και τον Γενικό Απαλλακτικό Κανονισμό 651/2014.

Η αξιολόγηση από τον πιστοποιημένο ανεξάρτητο ελεγκτή παρουσιάζεται σχηματικά στο παρακάτω διάγραμμα.

Τα παραπάνω σημεία ελέγχονται και αξιολογούνται από πιστοποιημένους ανεξάρτητους ελεγκτές, οι οποίοι είναι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Πιστοποιημένων Ανεξάρτητων Ελεγκτών του Υπουργείου Οικονομικών. Κάθε πιστοποιημένος ανεξάρτητος ελεγκτής που θα αναλαμβάνει την αξιολόγηση ενός επενδυτικού σχεδίου θα ορίζεται από το Υπουργείο Οικονομικών σύμφωνα με αλγόριθμο και εφόσον ο πιστοποιημένος ανεξάρτητος ελεγκτής εξασφαλίζει ότι δεν υφίσταται σύγκρουση συμφερόντων με το τραπεζικό ίδρυμα και τον επενδυτή, θα αναλαμβάνει και θα διενεργεί την αξιολόγηση.

Ο πιστοποιημένος ανεξάρτητος ελεγκτής με βάση την αξιολόγηση που διενεργεί, συντάσσει έκθεση αξιολόγησης η οποία υποβάλλεται στο τραπεζικό ίδρυμα και στο ΤΑΑ.

Στην παρακάτω σύνοψη παρουσιάζεται η μέθοδος αξιολόγησης των επενδυτικών σχεδίων από τον πιστοποιημένο ανεξάρτητο ελεγκτή. Η αξιολόγηση από τα τραπεζικά ιδρύματα γίνονται με δική τους ευθύνη και μεθοδολογία. Σημειώνεται ότι τα τραπεζικά ιδρύματα παραμένουν συνυπεύθυνα για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης των χρηματοδοτικών πράξεων με τα κριτήρια επιλεξιμότητας που ορίζονται στην Υπουργική Απόφαση κατά την υπογραφή της σχετικής δανειακής σύμβασης, για την παρακολούθηση της εν λόγω συμμόρφωσης κατά τη διάρκεια της υλοποίησης του κάθε επενδυτικού σχεδίου και για τη λήψη κατάλληλων διορθωτικών μέτρων, ανάλογα με την περίπτωση.

1.1       Απαιτήσεις τεκμηρίωσης επενδυτικού σχεδίου από τον επενδυτή

Ο επενδυτής θα πρέπει να τεκμηριώνει στον φάκελο του επενδυτικού σχεδίου που υποβάλει στο τραπεζικό ίδρυμα κατ’ ελάχιστον τα ζητούμενα έγγραφα και τεκμήρια, σύμφωνα με την σχετική Υπουργική Απόφαση (ΧΧΧ).

1.2       Απαιτήσεις τεκμηρίωσης επενδυτικού σχεδίου από τραπεζικό ίδρυμα

Το τραπεζικό ίδρυμα θα πρέπει να παρέχει στον πιστοποιημένο ανεξάρτητο ελεγκτή κατ’ ελάχιστον τα παρακάτω στοιχεία της αξιολόγησης που διενέργησε το τραπεζικό ίδρυμα σχετικά με το επενδυτικό σχέδιο, έτσι ώστε να είναι δυνατή η αξιολόγηση συμβατότητας με τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων:

1. Προέγκριση της δανειοδότησης του επενδυτικού σχεδίου από δάνειο του ΤΑΑ, όπου θα αναφέρονται οι όροι δανεισμού (ύψος του δανείου, επιτόκιο, περίοδος, περίοδος χάριτος, κλπ).
2. Αναφορά στο συνολικό χρηματοδοτικό σχήμα, συμπεριλαμβανομένης και της ιδίας συμμετοχής του επενδυτή, όπως την αποδέχεται το τραπεζικό ίδρυμα.
3. Πρόσφατη αξιολόγηση πιστοληπτικής ικανότητας της επιχείρησης, είτε από αναγνωρισμένο οργανισμό αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας (Credit Rating Agency), είτε από το τραπεζικό ίδρυμα που θα παρέχει τη δανειακή χρηματοδότηση, με έναν από τους χαρακτηρισμούς: AAA-A, BBB, BB, B, CCC και κάτω.
4. Αξιολόγηση των εξασφαλίσεων του επενδυτή από το τραπεζικό ίδρυμα που θα παρέχει τη δανειακή χρηματοδότηση, με έναν από τους χαρακτηρισμούς: Υψηλές εξασφαλίσεις, Συνήθεις εξασφαλίσεις, Χαμηλές εξασφαλίσεις.

1.3       Αξιολόγηση ύπαρξης επιλέξιμου επενδυτικού σχεδίου

Το επενδυτικό σχέδιο αξιολογείται ως προς την ύπαρξη επιλέξιμης επένδυσης, με βάση τον κατάλογο αποκλειόμενων δραστηριοτήτων και τις επιλέξιμες επενδυτικές δαπάνες σύμφωνα με την σχετική Υπουργική Απόφαση.

Οι αποκλειόμενες δραστηριότητες για χρηματοδότηση μέσω των δανείων του ΤΑΑ είναι:

1. Δραστηριότητες που απαγορεύονται από την κείμενη εθνική νομοθεσία.
2. Δραστηριότητες που περιορίζουν τα ατομικά δικαιώματα και τις ατομικές ελευθερίες ή παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα.
3. Στον τομέα των αμυντικών δραστηριοτήτων, η χρήση, ανάπτυξη ή παραγωγή προϊόντων και τεχνολογιών που απαγορεύονται από το ισχύον διεθνές δίκαιο.
4. Προϊόντα και δραστηριότητες που συνδέονται με τον καπνό (παραγωγή, διανομή, μεταποίηση και εμπόριο).
5. Δραστηριότητες που εξαιρούνται από τη χρηματοδότηση σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις του κανονισμού Horizon Europe.
6. Τυχερά παιχνίδια (δραστηριότητες παραγωγής, κατασκευής, διανομής, μεταποίησης, εμπορίου ή λογισμικού).
7. Εμπόριο του σεξ και συναφείς υποδομές, υπηρεσίες και μέσα.
8. Δραστηριότητες που αφορούν ζώντα ζώα για πειραματικούς και επιστημονικούς σκοπούς, εφόσον δεν υπάρχει εγγύηση για τη συμμόρφωση με την σχετική Ευρωπαϊκή Σύμβαση.
9. Δραστηριότητα ανάπτυξης ακινήτων, ωστόσο, οι δραστηριότητες στον τομέα των ακινήτων που σχετίζονται με τους στόχους του ΤΑΑ και εντάσσονται σε έναν εκ των πέντε πυλώνων του δανειακού προγράμματος του ΤΑΑ, είναι επιλέξιμες.
10. Χρηματοπιστωτικές δραστηριότητες που αποσκοπούν σε εκποίηση περιουσιακών στοιχείων καθώς και δραστηριότητες Τραπεζικών ιδρυμάτων και συνδεδεμένων επιχειρήσεων.
11. Παροπλισμός, λειτουργία, προσαρμογή ή κατασκευή πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής.
12. Επενδύσεις που σχετίζονται με την εξόρυξη ή την εξαγωγή, επεξεργασία, διανομή, αποθήκευση ή καύση στερεών ορυκτών καυσίμων και πετρελαίου, καθώς και επενδύσεις που σχετίζονται με την άντληση φυσικού αερίου. Ισχύουν συγκεκριμένες εξαιρέσεις[1].
13. Επενδύσεις σε εγκαταστάσεις για την υγειονομική ταφή αποβλήτων. Ισχύουν συγκεκριμένες εξαιρέσεις¹.
14. Επενδύσεις σε μονάδες μηχανικής-βιολογικής επεξεργασίας (ΜΒΕ Ισχύουν συγκεκριμένες εξαιρέσεις¹.
15. Επενδύσεις σε αποτεφρωτήρες για την επεξεργασία αποβλήτων. Ισχύουν συγκεκριμένες εξαιρέσεις¹.

Οι επιλέξιμες δαπάνες που δύναται να περιλαμβάνονται στα επενδυτικά σχέδια των δανείων του ΤΑΑ είναι δαπάνες που πραγματοποιούνται εντός της ελληνικής επικράτειας και περιλαμβάνουν:

1. Γήπεδα αγορά, Γήπεδα χρήση (αποσβέσεις/μισθώσεις), Διαμόρφωση γηπέδων
2. Κτήρια αγορά / κατασκευή, Κτήρια χρήση (αποσβέσεις/μισθώσεις)
3. Εξοπλισμός αγορά / κατασκευή, Εξοπλισμός χρήση (αποσβέσεις/μισθώσεις)
4. Οχήματα αγορά, Οχήματα χρήση (αποσβέσεις/μισθώσεις)
5. Άυλα αγορά / κατασκευή, Άυλα χρήση (αποσβέσεις/συνδρομές)
6. Μισθοδοσία συνδεδεμένη με το επενδυτικό σχέδιο (όπως προβλέπεται από τον ΓΑΚ[2])
7. Μετακινήσεις / εξοδολόγια
8. Υπηρεσίες τρίτων
9. Αναλώσιμα
10. Λειτουργικά (επικοινωνία, ενέργεια, συντήρηση, μισθώματα, έξοδα διοίκησης, ασφάλιση κλπ.)
11. Κόστος κεφαλαίων
12. Κεφάλαιο κίνησης (δαπάνες λειτουργίας, δαπάνες σχετικές με το συναλλακτικό κύκλωμα της επιχείρησης, ΦΠΑ, κλπ.)
13. Δαπάνες προώθησης και επικοινωνίας (Marketing)

Σημειώνεται ότι:

• Η αγορά γηπέδου είναι επιλέξιμη εφόσον είναι συνυφασμένη με το επενδυτικό σχέδιο και δεν ξεπερνά το 30% των επιλέξιμων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου.
• το άθροισμα του κεφαλαίου κίνησης και των δαπανών προώθησης και επικοινωνίας δεν μπορούν να ξεπερνούν το 30% των επιλέξιμων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου.

1.4       Αξιολόγηση επιλεξιμότητας επενδυτικού σχεδίου με βάση την συμμόρφωση του με την Αρχή μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης (DNSH Principle)

Ελέγχεται η ύπαρξη Υπεύθυνης Δήλωσης από τον επενδυτή στην οποία αναφέρεται ότι το επενδυτικό σχέδιο έχει λάβει υπόψη τις απαιτήσεις και συμμορφώνεται με την Εθνική και Ευρωπαϊκή νομοθεσία για το περιβάλλον.

Ελέγχεται η πρόβλεψη συμμόρφωσης της επενδυτικής δραστηριότητας του επενδυτικού σχεδίου με τα κριτήρια «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης», όπως τεκμηριώνεται είτε:

• σε Μελέτη συμμόρφωσης του επενδυτικού σχεδίου με την αρχή της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης (Do No Significant Harm ή DNSH principle)», η οποία έχει εκπονηθεί από εξειδικευμένους συμβούλους / μηχανικούς.
• σε Υπεύθυνη Δήλωση του επενδυτή.

Για επενδυτικά σχέδια με προϋπολογισμό που υπερβαίνει το όριο των 10 εκατ. ευρώ ελέγχεται η ύπαρξη μελέτης ελέγχου βιωσιμότητας (Sustainability Proofing) της επενδυτικής δραστηριότητας του επενδυτικού σχεδίου στο πλαίσιο του κανονισμού InvestEU, σύμφωνα με τα κριτήρια για την ανθεκτικότητα έναντι της κλιματικής αλλαγής και την κλιματική ουδετερότητα, όπως περιγράφεται στο έγγραφο τεχνικής καθοδήγησης  σχετικά τον έλεγχο βιωσιμότητας για το ταμείο InvestEU[3]. Στην περίπτωση αυτή, απαιτείται η μελέτη συμμόρφωσης του επενδυτικού σχεδίου με την αρχή της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης (Do No Significant Harm ή DNSH principle)», η οποία έχει εκπονηθεί από εξειδικευμένους συμβούλους / μηχανικούς, η οποία πρέπει να περιλαμβάνει την περίληψη του ελέγχου βιωσιμότητας.

1.5       Αξιολόγηση επιλεξιμότητας επενδυτικού σχεδίου με τους στόχους του ΕΣΑΑ και καθορισμός του ύψους του δανείου ΤΑΑ

Το ύψος της χρηματοδότησης του επενδυτικού σχεδίου από το δάνειο του ΤΑΑ υπολογίζεται σύμφωνα με την ύπαρξη προϋπολογισμού επιλέξιμων επενδυτικών δαπανών στους 5 πυλώνες του δανειακού προγράμματος του ΤΑΑ καθώς και την κάλυψη συγκεκριμένων κριτηρίων ανά πυλώνα, σύμφωνα με την σχετική Υπουργική Απόφαση).

Σημειώνεται ότι στην περίπτωση όπου ένα επενδυτικό σχέδιο είναι επιλέξιμο σε παραπάνω από έναν πυλώνα, οι ποσοστώσεις των πυλώνων αθροίζονται, το δε άθροισμα δεν μπορεί να υπερβεί το 50%.

Τα κριτήρια επιλεξιμότητας ανά πυλώνα του δανειακού προγράμματος του ΤΑΑ είναι:

1.6       Αξιολόγηση χαρακτηρισμού επενδυτικού σχεδίου ως προς την παρέμβασή του σε σχέση με την επίτευξη των πράσινων και ψηφιακών στόχων, υπολογισμός συνεισφοράς

Κάθε επένδυση που υποβάλλεται για την παροχή δανείου ΤΑΑ, θα πρέπει να αποτυπώσει τι ποσοστό του προϋπολογισμού του θα διατεθεί σε δαπάνες:

• πράσινης μετάβασης, οι οποίες θα πρέπει να αντιστοιχηθούν με ένα ή παραπάνω πεδία παρέμβασης του πίνακα του παραρτήματος VI του κανονισμού σχετικά με τη θέσπιση του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας[4].
• ψηφιακού μετασχηματισμού, οι οποίες θα πρέπει να αντιστοιχηθούν με ένα ή περισσότερα πεδία παρέμβασης του πίνακα του Παραρτήματος VII του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 2021/241 σχετικά με τη θέσπιση του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας[5].

Για αυτή την αξιολόγηση και τον σχετικό υπολογισμό της συνεισφοράς του επενδυτικού σχεδίου στους πράσινους στόχους του ΕΣΑΑ, χρησιμοποιείται το Παράρτημα VI του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 2021/241 προσαρμοσμένο να περιλαμβάνει μόνο τις περιοχές παρέμβασης που σχετίζονται με τις ιδιωτικές επιχειρήσεις. Στη συνέχεια ο επιμέρους επιλέξιμος προϋπολογισμός των δαπανών πράσινης μετάβασης του επενδυτικού σχεδίου πολλαπλασιάζεται με τα ποσοστά του προσαρμοσμένου πίνακα παρεμβάσεων, ώστε να υπολογιστεί η επιμέρους συνεισφορά. Η συνολική συνεισφορά του επενδυτικού σχεδίου είναι το άθροισμα των επιμέρους συνεισφορών.

Για αυτή την αξιολόγηση και τον σχετικό υπολογισμό της συνεισφοράς του επενδυτικού σχεδίου στους ψηφιακούς στόχους του ΕΣΑΑ, χρησιμοποιείται το Παράρτημα VII του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 2021/241 προσαρμοσμένο να περιλαμβάνει μόνο τις περιοχές παρέμβασης που σχετίζονται με τις ιδιωτικές επιχειρήσεις. Στη συνέχεια ο επιμέρους προϋπολογισμός των επιλέξιμων δαπανών ψηφιακού μετασχηματισμού του επενδυτικού σχεδίου πολλαπλασιάζεται με τα ποσοστά του προσαρμοσμένου πίνακα παρεμβάσεων, ώστε να υπολογιστεί η επιμέρους συνεισφορά. Η συνολική συνεισφορά του επενδυτικού σχεδίου είναι το άθροισμα των επιμέρους συνεισφορών.

1.7       Αξιολόγηση συμβατότητας του παρεχόμενου επιτοκίου ως προς τις κρατικές ενισχύσεις

Το επενδυτικό σχέδιο αξιολογείται ως προς τη συμβατότητα με το πλαίσιο κρατικών ενισχύσεων. Καταρχήν εξετάζεται εάν το ζητούμενο επιτόκιο από το επενδυτικό σχέδιο είναι ίσο ή μεγαλύτερο από το επιτόκιο αναφοράς (reference rate), όπως ορίζεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής (2008 / C 14/02), του επενδυτικού σχεδίου. Στην περίπτωση αυτή, σύμφωνα με τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων, το δάνειο του ΤΑΑ δεν αποτελεί κρατική ενίσχυση και ολοκληρώνεται θετικά η αξιολόγηση συμβατότητας του επενδυτικού σχεδίου ως προς τις κρατικές ενισχύσεις.

Στην περίπτωση όπου το ζητούμενο επιτόκιο είναι μικρότερο του επιτοκίου αναφοράς, τότε το δάνειο του ΤΑΑ αποτελεί κρατική ενίσχυση. Σε αυτήν την περίπτωση, η διαφορά μεταξύ του συνολικού τόκου που πρέπει να καταβληθεί (σε καθαρή παρούσα αξία) για ένα δάνειο του ΤΑΑ και για ένα δάνειο αναφοράς, με επιτόκιο ίσο με το επιτόκιο αναφοράς, είναι το ποσό του ακαθάριστου ισοδύναμου επιχορήγησης, όπως φαίνεται παρακάτω:

GGE = TILF_NPV – TIBL_NPV

Το επιτόκιο αναφοράς του δανείου αναφοράς καθορίζεται με βάση την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τα επιτόκια αναφοράς (2008 / C 14/02). Το επιτόκιο αναφοράς υπολογίζεται σύμφωνα με το επιτόκιο βάσης (base rate) της χώρας[6] συν τα παρακάτω περιθώρια, που θα εφαρμόζονται ανάλογα με τη βαθμολογία της οικείας επιχείρησης και τις παρεχόμενες εξασφαλίσεις.

Η Ανακοίνωση προβλέπει ότι «Για δανειολήπτες που δεν έχουν πιστωτικό ιστορικό ή βαθμολογία που βασίζεται στον ισολογισμό, όπως ορισμένες εταιρείες ειδικού σκοπού ή επιχειρήσεις στη φάση της εκκίνησης (start-ups), το βασικό επιτόκιο πρέπει να προσαυξάνεται κατά τουλάχιστον 400 μονάδες βάσης (ανάλογα με τις παρεχόμενες εξασφαλίσεις) και το περιθώριο δεν μπορεί ποτέ να είναι χαμηλότερο από εκείνο που θα εφαρμοζόταν για τη μητρική επιχείρηση

Εφόσον το ζητούμενο επιτόκιο από το επενδυτικό σχέδιο είναι μικρότερο από το επιτόκιο αναφοράς (reference rate) της επένδυσης, τότε εξετάζονται οι επιλέξιμες δαπάνες προς χρηματοδότηση από το ΤΑΑ, ως προς την επιλεξιμότητα τους από το πλαίσιο κρατικών ενισχύσεων που αιτείται ο επενδυτής (De Minimis ή ΓΑΚ). Οι επιλέξιμες δαπάνες των οποίων η ενίσχυση είναι συμβατή με το πλαίσιο κρατικών ενισχύσεων χαρακτηρίζονται ως ενισχυόμενες δαπάνες και περιλαμβάνονται στον ενισχυόμενο προϋπολογισμό του δανείου του ΤΑΑ. Εφόσον οι επιλέξιμες δαπάνες προς χρηματοδότηση από το ΤΑΑ δεν είναι συμβατές με το πλαίσιο κρατικών ενισχύσεων χαρακτηρίζονται ως μη ενισχυόμενες και δεν περιλαμβάνονται στον ενισχυόμενο προϋπολογισμό του δανείου του ΤΑΑ.

Ανάλογα με το πλαίσιο κρατικών ενισχύσεων, υπολογίζεται η μέγιστη κρατική ενίσχυση που αναλογεί στις ενισχυόμενες δαπάνες του ΕΣ. Με βάση τον ενισχυόμενο προϋπολογισμό του δανείου του ΤΑΑ, καθώς και τις επιλέξιμες ποσοστώσεις δανείου, υπολογίζεται το κεφάλαιο του δανείου του ΤΑΑ.  Με βάση το κεφάλαιο του δανείου ΤΑΑ υπολογίζεται το ακαθάριστο ισοδύναμο επιχορήγησης που προκύπτει από το ζητούμενο επιτόκιο και τη διάρκεια του δανείου ΤΑΑ.

Ελέγχεται εάν το ακαθάριστο ισοδύναμο επιχορήγησης του δανείου ΤΑΑ ξεπερνά τη μέγιστη κρατική ενίσχυση των ενισχυόμενων δαπανών, εάν δεν το ξεπερνά, η κρατική ενίσχυση κρίνεται ως συμβατή με τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων και ολοκληρώνεται η αξιολόγηση.

Εφόσον το ακαθάριστο ισοδύναμο επιχορήγησης του δανείου ΤΑΑ ξεπερνά τη μέγιστη κρατική ενίσχυση των ενισχυόμενων δαπανών, τότε υπολογίζεται η ελάχιστη τιμή του επιτοκίου του δανείου ΤΑΑ με την οποία το ακαθάριστο ισοδύναμο επιχορήγησης είναι ίσο με τη μέγιστη κρατική ενίσχυση των ενισχυόμενων δαπανών.  Στην περίπτωση αυτή, η ζητούμενη κρατική ενίσχυση κρίνεται ως μη συμβατή με τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων, κοινοποιείται η ασυμβατότητα στο τραπεζικό ίδρυμα μαζί με την ελάχιστη τιμή του επιτοκίου του δανείου του ΤΑΑ με την οποία η ενίσχυση δύναται να είναι συμβατή με τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων. Στην περίπτωση αυτή το επενδυτικό σχέδιο δύναται να επαναξιολογηθεί, εφόσον:

• ζητηθεί από τον επενδυτή επιτόκιο ίσο με την ελάχιστη τιμή του επιτοκίου του δανείου του ΤΑΑ με την οποία η ενίσχυση δύναται να είναι συμβατή με τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων,
• αναπροσαρμοσθεί η τιμή του επιτοκίου αναφοράς (βελτίωση βαθμολογίας επενδυτή ή βελτίωση εξασφαλίσεων) με την οποία η ενίσχυση δύναται να είναι συμβατή με τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων.

1.8       Έκθεση Αξιολόγησης πιστοποιημένο ανεξάρτητο ελεγκτή

Ο πιστοποιημένος ανεξάρτητος ελεγκτής σύμφωνα με τις παραπάνω αξιολογήσεις, επαληθεύει τη συμβατότητα της προέγκρισης του δανείου ΤΑΑ, το ελάχιστο επιτόκιο καθώς και τα ελάχιστα και μέγιστα όρια της περιόδου του δανείου του ΤΑΑ, όπως ορίζονται στις σχετικές Υπουργικές Αποφάσεις.

• Το ελάχιστο επιτόκιο του δανείου του ΤΑΑ ορίζεται σε Χ%
• Η διάρκεια του δανείου του ΤΑΑ δύναται να κυμαίνεται από 8 έως 12 έτη. Παρέχεται η δυνατότητα ελάχιστης διάρκειας 3 ετών και μέγιστης διάρκειας 15 ετών ανάλογα με τη φύση της επένδυσης και κατά την κρίση του τραπεζικού ιδρύματος.

Τα συμπεράσματα των παραπάνω αξιολογήσεων και οι υπολογισμοί περιλαμβάνονται στην έκθεση αξιολόγησης του πιστοποιημένο ανεξάρτητο ελεγκτή. Στην έκθεση αξιολόγησης περιλαμβάνονται:

• Κατάλογος των επιλέξιμων δαπανών του ΕΣ, το ύψος του δανείου του ΤΑΑ και το ποσοστό του δανείου του ΤΑΑ επί του επιλέξιμου προϋπολογισμού του ΕΣ.
• Το επιτόκιο του δανείου του ΤΑΑ.
• Εφόσον υφίσταται κρατική ενίσχυση,
  • Η ονομασία της επιχείρησης
  • Το μέγεθος της επιχείρησης
  • Περίληψη του έργου, συμπεριλαμβανομένων των ημερομηνιών έναρξης και λήξης.
  • Ο τόπος υλοποίησης του επενδυτικού σχεδίου.
  • Ο κατάλογος των δαπανών του επενδυτικού σχεδίου.
  • Ο κατάλογος των ενισχυόμενων δαπανών, το ύψος του δανείου, το επιτόκιο του δανείου, η διάρκεια του δανείου, το ύψος της κρατικής ενίσχυσης, καθώς και το πλαίσιο κρατικών ενισχύσεων που τη διέπει (De Minimis ή ΓΑΚ).
• Η συνεισφορά του επενδυτικού σχεδίου στους στόχους του ΕΣΑΑ (green tagging, digital tagging).

2      Μεθοδολογία

Η διαδικασία αξιολόγησης της επιλεξιμότητας των επενδυτικών σχεδίων (ΕΣ) στο πλαίσιο χρηματοδότησης τους από τα δάνεια του ΤΑΑ προβλέπεται από τη σχετική Υπουργική Απόφαση (ΧΧΧ) και διενεργείται σε δύο στάδια:

• Από το τραπεζικό ίδρυμα (ΤΙ) που υποδέχεται το υπό δανειοδότηση ΕΣ, το οποίο αξιολογεί τη δυνατότητα δανειοδότησης του ΕΣ σύμφωνα με τραπεζικούς όρους.
• Από τον πιστοποιημένο ανεξάρτητο ελεγκτή (ΠΑΕ), ο οποίος αξιολογεί τα παρακάτω, κατόπιν της προέγκριση της δανειοδότησης του επενδυτικού σχεδίου από το ΤΙ.

Η αξιολόγηση από τον ΠΑΕ παρουσιάζεται σχηματικά στο παρακάτω διάγραμμα.

2.1        Μηχανισμός υποδοχής και αξιολόγησης φακέλου και αποστολής της Έκθεσης Αξιολόγησης

Το ΤΙ παρέχει στον ΠΑΕ τα στοιχεία του φακέλου του ΕΣ καθώς και της αξιολόγησης του ΕΣ, σύμφωνα με τις απαιτήσεις τεκμηρίωσης που ορίζονται στην Υπουργική Απόφαση ΧΧΧ.

Με την παραλαβή του φακέλου του ΕΣ, ο ΠΑΕ προβαίνει σε στον έλεγχο πληρότητας του φακέλου τεκμηρίωσης ΕΣ καθώς και στην αξιολόγηση ύπαρξης επιλέξιμου ΕΣ, μέσα σε διάστημα όχι μεγαλύτερο των … εργάσιμων ημερών.

Κατά τον έλεγχο πληρότητας εξετάζονται αποκλειστικά:

• Η υποβολή ή μη, των απαιτούμενων στοιχείων τεκμηρίωσης, χωρίς να εξετάζεται και να αξιολογείται το περιεχόμενό τους.
• Η ύπαρξη ή μη επένδυσης, με βάση τις αποκλειόμενες δραστηριότητες και τις υποβαλλόμενες επενδυτικές δαπάνες.

Σε περίπτωση υποβολής στοιχείων τεκμηρίωσης που διαφέρουν από τα προβλεπόμενα που ορίζονται στην Υπουργική Απόφαση (ΧΧΧ), αυτά δύναται να γίνουν αποδεκτά κατά τον έλεγχο πληρότητας, εφόσον ο φορέας παρέχει αιτιολόγηση για τη διαφοροποίηση αυτή. Η επάρκεια των διαφοροποιημένων στοιχείων τεκμηρίωσης εκτιμάται κατά την αξιολόγηση των επόμενων σταδίων. Σε περίπτωση έλλειψης των προβλεπόμενων στοιχείων τεκμηρίωσης, ο ΠΑΕ ζητά την προσκόμισή τους από τον επενδυτή ή και το ΤΙ εντός … εργάσιμων ημερών. Αν δεν τηρηθεί η προθεσμία αυτή, το ΕΣ κρίνεται ως μη επιλέξιμο και ολοκληρώνεται η διαδικασία αξιολόγησης.

Με την ολοκλήρωση του ελέγχου πληρότητας, αποστέλλεται στο ΤΙ σχετικό πρακτικό με το αποτέλεσμα του ελέγχου, σύμφωνα με τυποποιημένο υπόδειγμα.

Εφόσον το αποτέλεσμα είναι θετικό, η αξιολόγηση προχωρά στα επόμενα στάδια.

Αξιολογείται το ΕΣ ως προς τη συμμόρφωση με την Αρχή μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης (Do No Significant Harm principle – DNSH), εφόσον το ΕΣ δεν συμμορφώνεται με την αρχή DNSH, το ΕΣ κρίνεται ως μη επιλέξιμο και ολοκληρώνεται η διαδικασία αξιολόγησης. Εφόσον το ΕΣ συμμορφώνεται με την αρχή DNSH, ο ΠΑΕ αξιολογεί την επιλεξιμότητα ως προς τους επενδυτικούς στόχους του δανειακού προγράμματος του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, υπολογίζει και επαληθεύει το ποσό του δανείου που δικαιούται το ΕΣ, επαληθεύει τον χαρακτηρισμό του επενδυτικού σχεδίου ως προς την παρέμβασή του σε σχέση με την επίτευξη των στόχων για την κλιματική αλλαγή και των περιβαλλοντικών στόχων, καθώς και την παρέμβαση του για τη στήριξη για τη ψηφιακή μετάβαση, υπολογίζει και επαληθεύει τον υπολογισμό της συνεισφοράς του προϋπολογισμού του επενδυτικού σχεδίου στους πράσινους και ψηφιακούς στόχους και, τέλος, αξιολογεί τη συμβατότητα του ζητούμενου επιτοκίου του δανείου ΤΑΑ με το πλαίσιο κρατικών ενισχύσεων. Στην περίπτωση το ζητούμενο επιτόκιο του δανείου ΤΑΑ κρίνεται ως μη συμβατή ενίσχυση με τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων, κοινοποιείται η ασυμβατότητα στο τραπεζικό ίδρυμα μαζί με την ελάχιστη τιμή του επιτοκίου του δανείου του ΤΑΑ με την οποία η ενίσχυση δύναται να είναι συμβατή με τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων. Στην περίπτωση αυτή το επενδυτικό σχέδιο δύναται να επαναξιολογηθεί, εφόσον:

• ζητηθεί από τον επενδυτή επιτόκιο ίσο με την ελάχιστη τιμή του επιτοκίου του δανείου του ΤΑΑ με την οποία η ενίσχυση δύναται να είναι συμβατή με τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων,
• αναπροσαρμοσθεί η τιμή του επιτοκίου αναφοράς (βελτίωση βαθμολογίας επενδυτή ή βελτίωση εξασφαλίσεων) με την οποία η ενίσχυση δύναται να είναι συμβατή με τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων.

Κατά την αξιολόγηση των ανωτέρω, ο ΠΑΕ μπορεί να ζητήσει συμπληρωματικά ή διευκρινιστικά στοιχεία από τον επενδυτή, ο οποίος έχει προθεσμία … εργάσιμων ημερών για να τα παράσχει. Αν η προθεσμία αυτή παρέλθει άπρακτη, η διαδικασία ολοκληρώνεται χωρίς τα συμπληρωματικά / διευκρινιστικά στοιχεία και με ότι αποτελέσματα φέρει η έλλειψη αυτή.

Η διαδικασία της αξιολόγησης του φακέλου ΕΣ ολοκληρώνεται εντός … εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία επιτυχούς ολοκλήρωσης του ελέγχου πληρότητας. Ο ΠΑΕ, με βάση την αξιολόγηση που διενεργεί, συντάσσει την έκθεση αξιολόγησης η οποία υπογράφεται ψηφιακά και υποβάλλεται ηλεκτρονικά, με τρόπο που θα καθοριστεί από το ΤΙ.

2.2       Νομοθετικό πλαίσιο

Σύμφωνα με το νομοθετικό πλαίσιο[7] και τις διατάξεις που διέπουν την εφαρμογή του ΕΣΑΑ, προκύπτουν οι ακόλουθες απαιτήσεις αναφορικά με τα επενδυτικά σχέδια που θα υποβληθούν στο πλαίσιο των δανείων ΤΑΑ:

1. O N.4822/2021 άρθρο 2 κυρώνει (σύμφωνα με παρ. 1 του άρθρου 28 του Συντάγματος), τη Δανειακή Σύμβαση που έχει συναφθεί μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ελληνικής Δημοκρατίας και ορίζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των Μερών, καθώς και τους όρους και τις προϋποθέσεις που ισχύουν για τη χορηγούμενη δανειακή στήριξη με σκοπό την ικανοποιητική εκπλήρωση των ορόσημων και των στόχων των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων από το Κράτος Μέλος στην Εκτελεστική Απόφαση του Συμβουλίου (άρθ.1.1). Επιπλέον το Κράτος Μέλος δεσμεύεται ότι θα χρησιμοποιήσει όλα τα ποσά που θα δανειστεί στο πλαίσιο της Δανειακής Διευκόλυνσης σύμφωνα με τον Κανονισμό ΜΑΑ (Κανονισμός ΕΕ 2021/241), την Εκτελεστική Απόφαση του Συμβουλίου (ST10152/21+ADD 1) και, κατά περίπτωση, την απόφαση της Επιτροπής σχετικά με την εκταμίευση σύμφωνα με το Άρθρο 24 παρ. 5 του Κανονισμού ΜΑΑ (άρθ. 1.4.). Σύμφωνα άλλωστε με το Άρθρο 9 του Κανονισμού ΜΑΑ, οι μεταρρυθμίσεις και τα επενδυτικά έργα μπορούν να λάβουν στήριξη από άλλα προγράμματα και μέσα της Ένωσης υπό την προϋπόθεση ότι η εν λόγω στήριξη δεν καλύπτει τις ίδιες δαπάνες.

Υπουργική απόφαση θα καθορίσει τα τυχόν ειδικότερα θέματα του νόμου.

2. Επιπλέον ο Ν.4820/2021 προβλέπει (άρθ. 196 και 197) ότι θα εκδοθεί Υπουργική απόφαση προκειμένου: α) να οριστούν τα κριτήρια για την αξιολόγηση των επιλεξιμοτήτων των επενδύσεων, όπως ψηφιακός μετασχηματισμός, πράσινη μετάβαση, εξωστρέφεια, ανάπτυξη οικονομιών κλίμακας μέσω συνεργασιών, εξαγορών και συγχωνεύσεων, καθώς και καινοτομία, έρευνα και ανάπτυξη, που δανειοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. β)να εκδώσει δημόσια πρόσκληση για τη δημιουργία καταλόγου αξιολογητών, οι οποίοι συνεργάζονται με τα πιστωτικά ιδρύματα και τους φορείς των επενδυτικών σχεδίων στο πλαίσιο της αξιολόγησης των επιλεξιμοτήτων των επενδυτικών σχεδίων. Στην πρόσκληση θα ορίζονται οι προϋποθέσεις και οι όροι που πληρούν οι αξιολογητές, καθώς και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια , και γ) να ορίσει τη διαδικασία διάθεσης των αναγκαίων κεφαλαίων στα πιστωτικά ιδρύματα, τους όρους και  τις προϋποθέσεις της διαδικασίας χορήγησης των δανείων στις επιχειρήσεις, εξειδικεύοντας περαιτέρω τα κριτήρια και τον τρόπο ελέγχου της επιλεξιμότητας των επενδύσεων που χρηματοδοτούνται με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και θα οριστούν η διαδικασία, οι όροι ανάθεσης και τα κριτήρια ανάθεσης σε αξιολογητές της παρ. 3 του άρθρου 8, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια. Με Υπουργική απόφαση άλλωστε μπορεί να εξαιρούνται από τη διαδικασία της ανάθεσης σε αξιολογητές της παρ. 3 του άρθρου 8, οι ευρωπαϊκοί χρηματοπιστωτικοί θεσμοί, ειδικότερα η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης.

3. Ενόψει των ανωτέρω οι επενδύσεις θα πρέπει να συνάδουν με την αρχή της μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης στο περιβάλλον και να συμμορφώνονται με το σύνολο του εθνικού και ευρωπαϊκού νομοθετικού πλαισίου περί προστασίας του περιβάλλοντος.
4. Με δεδομένο ότι θα ισχύσουν παράλληλα με τις διατάξεις του Κανονισμού 2021/241 και οι διατάξεις περί κρατικών ενισχύσεων (κανονισμός De Minimis ή ΓΑΚ 2014/651 όπου ισχύει υπό προϋποθέσεις μη κοινοποίηση αυτών των ενισχύσεων χωρίς να θεωρείται ότι επέρχεται στρέβλωση των όρων του ανταγωνισμού), σε περίπτωση που τεθεί θέμα κρατικής ενίσχυσης όσον αφορά το χαμηλότερο επιτόκιο των δανείων σε σχέση με το επιτόκιο αναφοράς, η χρηματοδότηση των επενδυτικών σχεδίων θα υπόκεινται στους οικείους περιορισμούς συμβατότητας κρατικών ενισχύσεων.

Σε σχέση με τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας Καν ΕΕ 2013/1407 οι περιορισμοί συμβατότητας των ΕΣ είναι:

200. Η ενίσχυση, δεν μπορεί να υπερβαίνει σε μία ενιαία επιχείρηση τα 200.000€ Δημόσια Δαπάνη, συναθροίζοντας και τυχόν ενισχύσεις που έχουν ληφθεί ή θα ληφθούν, από άλλα μέτρα που υπάγονται στο καθεστώς de minimis, σε οποιαδήποτε περίοδο τριών οικονομικών ετών και από οποιοδήποτε φορέα χορήγησης
201. Ομοίως να τηρείται η μέγιστη ένταση ενίσχυσης και η σώρευση.

• Να τηρούνται οι όροι παρακολούθησης

Οι περιορισμοί συμβατότητας των ενισχύσεων των ΕΣ ως προς τον ΓΑΚ 2014/651 είναι:

651. Να εμπεριέχουν δαπάνες οι οποίες είναι επιλέξιμες προς ενίσχυση, σύμφωνα με τις κατηγορίες ενισχύσεων του ΓΑΚ 2014/651.
652. Να τηρούνται τα όρια κοινοποίησης των ενισχύσεων του άρθρου 4 του ΓΑΚ 2014/651.
653. Να τηρούνται οι κανόνες διαφάνειας των ενισχύσεων του άρθρου 5 του ΓΑΚ 2014/651.

• Να τηρείται ο χαρακτήρας κινήτρου του άρθρου 6 του ΓΑΚ 2014/651.
• Να τηρείται η μέγιστη ένταση της ενίσχυσης και των επιλέξιμων δαπανών του άρθρου 7 του ΓΑΚ 2014/651.

651. Να τηρείται η σώρευση των ενισχύσεων του άρθρου 8 του ΓΑΚ 2014/651.

Εξάλλου, σύμφωνα με το Παράρτημα της Πρότασης εκτελεστικής απόφασης του Συμβουλίου για την έγκριση της αξιολόγησης του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Ελλάδας (COM 2021 (328) final (και N.4822/21, αιτιολογικές και λοιπές εκθέσεις), καθώς και το Παράρτημα της Εκτελεστικής Απόφασης του Συμβουλίου ST 10152/21+ADD 1 που εγκρίνει το ΕΣΑΑ για να διασφαλιστεί ότι οι επενδύσεις που συνδέονται με τη λήψη δανείων συμμορφώνονται με την τεχνική καθοδήγηση σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C58/01), για τις συμφωνίες στο πλαίσιο της δανειακής διευκόλυνσης ορίζεται μεταξύ άλλων, ένας κατάλογος εξαιρέσεων. Ειδικότερα, οι συμφωνίες δανειακής διευκόλυνσης θα εφαρμόζονται μόνο σε επιλέξιμα έργα και αποκλείουν από την επιλεξιμότητα τον ακόλουθο κατάλογο δραστηριοτήτων και περιουσιακών στοιχείων:

1. δραστηριότητες και περιουσιακά στοιχεία που σχετίζονται με τα ορυκτά καύσιμα, συμπεριλαμβανομένης της μεταγενέστερης χρήσης. Ισχύουν εξαιρέσεις[8].
2. δραστηριότητες και περιουσιακά στοιχεία στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής της ΕΕ (ΣΕΔΕ) για την επίτευξη των προβλεπόμενων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που δεν είναι χαμηλότερες από τους σχετικούς δείκτες αναφοράς. Ισχύουν εξαιρέσεις[9].
3. δραστηριότητες και περιουσιακά στοιχεία που σχετίζονται με χώρους υγειονομικής ταφής αποβλήτων, αποτεφρωτήρες και μονάδες μηχανικής βιολογικής επεξεργασίας. Ισχύουν εξαιρέσεις[10].

και

4. δραστηριότητες και περιουσιακά στοιχεία όπου η μακροπρόθεσμη διάθεση αποβλήτων μπορεί να βλάψει το περιβάλλον.

Επιπροσθέτως, επειδή η δανειακή διευκόλυνση προβλέπει τη δέσμευση των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και του προγράμματος InvestEU να επενδύσουν τουλάχιστον το 38,5 % των κονδυλίων για τη στήριξη της κλιματικής μετάβασης και το 20,8 % των κονδυλίων για τη στήριξη της ψηφιακής μετάβασης, χρησιμοποιώντας τη μεθοδολογία των παραρτημάτων VI και VII του κανονισμού για τον μηχανισμό ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, πριν από κάθε αίτημα εκταμίευσης δανείου, οι ανεξάρτητοι ελεγκτές θα επαληθεύουν τη συμμόρφωση με την αρχή της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» και με τον κλιματικό στόχο του 38,5 % και τον ψηφιακό στόχο του 20,8 %.

Τέλος η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2026.

Στο πλαίσιο της αξιολόγησης της συνάφειας του επενδυτικού σχεδίου με τους επενδυτικούς  στόχους του δανειακού προγράμματος του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, εξετάζονται οι επενδύσεις που εμπεριέχονται στο επενδυτικό σχέδιο με βάση τους ορισμούς της εθνικής νομοθεσίας, των Ευρωπαϊκών κανονισμών και θεσμών καθώς και των Ανεξάρτητων Αρχών.

2.3       Απαιτήσεις τεκμηρίωσης επιλέξιμων ΕΣ στο πλαίσιο των δανείων του ΤΑΑ

Ο επενδυτής θα πρέπει να τεκμηριώνει στον φάκελο του επενδυτικού σχεδίου που υποβάλει στο ΤΙ κατ’ ελάχιστον τα ζητούμενα έγγραφα και τεκμήρια, σύμφωνα με την σχετική Υπουργική Απόφαση (ΧΧΧ). Αυτά περιλαμβάνουν:

1. Τίτλος επενδυτικού σχεδίου
2. Την ονομασία της επιχείρησης, σύμφωνα με το καταστατικό της
3. Το μέγεθος της επιχείρησης, το οποίο στην περίπτωση των ΜΜΕ τεκμηριώνεται με δήλωση που συμπληρώνεται από την επιχείρηση, στο πρότυπο[11] της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
4. Την περιγραφή του έργου, συμπεριλαμβανομένων των ημερομηνιών έναρξης και λήξης.
5. Τον τόπο υλοποίησης του επενδυτικού σχεδίου, σε επίπεδο δήμου.
6. Τον κατάλογο των δαπανών του έργου, στον οποίο περιλαμβάνονται αναλυτικά οι δαπάνες για:
   1. Γήπεδα αγορά, Γήπεδα χρήση (αποσβέσεις/μισθώσεις), Διαμόρφωση γηπέδων
   2. Κτήρια αγορά / κατασκευή, Κτήρια χρήση (αποσβέσεις/μισθώσεις)

• Εξοπλισμός αγορά / κατασκευή, Εξοπλισμός χρήση (αποσβέσεις/μισθώσεις)

1. Οχήματα αγορά, Οχήματα χρήση (αποσβέσεις/μισθώσεις)
2. Άυλα αγορά / κατασκευή, Άυλα χρήση (αποσβέσεις/συνδρομές)
3. Μισθοδοσία συνδεδεμένη με το επενδυτικό σχέδιο (όπως προβλέπεται από τον ΓΑΚ^[12])

• Μετακινήσεις / εξοδολόγια
• Υπηρεσίες τρίτων

1. Αναλώσιμα
2. Λειτουργικά (επικοινωνία, ενέργεια, συντήρηση, μισθώματα, έξοδα διοίκησης, ασφάλιση κλπ.)
3. Κόστος κεφαλαίων

• Κεφάλαιο κίνησης (δαπάνες λειτουργίας, δαπάνες σχετικές με το συναλλακτικό κύκλωμα της επιχείρησης, ΦΠΑ, κλπ.)
• Δαπάνες προώθησης και επικοινωνίας (Marketing)

7. Το χρηματοδοτικό σχήμα της επένδυσης, στο οποίο γίνεται σαφής αναφορά στο ζητούμενο επιτόκιο του δανείου του ΤΑΑ και υπολογίζεται το ποσό της δημόσιας χρηματοδότησης που ζητείται για το έργο, σύμφωνα τη μέθοδο μέτρησης του ισοδύναμου επιχορήγησης της ενίσχυσης[13] της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
8. Την Υπεύθυνη Δήλωση του επενδυτή με τον κατάλογο κρατικών ενισχύσεων που έχουν ληφθεί ή που έχουν εγκριθεί για μέρος ή για το σύνολο του επενδυτικού σχεδίου. Στον κατάλογο περιλαμβάνεται το είδος ενίσχυσης (επιχορήγηση, δάνειο, εγγύηση, επιστρεπτέα προκαταβολή, εισφορά κεφαλαίου ή άλλο) και ποσό της δημόσιας χρηματοδότησης που απαιτείται για το ενισχυόμενο έργο. Περιλαμβάνονται και οι ενισχύσεις της τελευταίας 3ετίας που έχουν ληφθεί στο πλαίσιο του κανονισμού De Minimis και του Γενικού Απαλλακτικού Κανονισμού.
9. Τον κατάλογο επενδυτικών ενοτήτων και των σχετιζόμενων δεικτών που επιτυγχάνονται από το ΕΣ, σύμφωνα με τυποποιημένο υπόδειγμα. Οι δείκτες θα πρέπει να συσχετίζονται με τις επενδυτικές ενότητες με σαφή αναφορά στα στοιχεία τεκμηρίωσης (προσφορές προμηθευτών, μελέτες που έχουν εκπονηθεί από εξειδικευμένους συμβούλους / μηχανικούς, κλπ.)
10. Την Υπεύθυνη Δήλωση του επενδυτή σχετικά με την συμμόρφωση του ΕΣ με την Εθνική και Ευρωπαϊκή νομοθεσία για το περιβάλλον, καθώς και με την δέσμευση του ότι δεν συμπεριλαμβάνει στο ΕΣ αποκλειόμενες δραστηριότητες ως προς τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον.
11. Τεκμηρίωση σχετικά με τη συμμόρφωση με την αρχή της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης (Do No Significant Harm ή DNSH principle)»:
    1. Για επενδυτικά σχέδια που δεν υπερβαίνουν το όριο προϋπολογισμού των 10 εκατ. ευρώ ζητείται Υπεύθυνη Δήλωση του επενδυτή που ενσωματώνει την απλοποιημένη αξιολόγηση στο Παράρτημα ΙΙ της Ανακοίνωσης (2021/C 58/01) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής[14].
    2. Επενδυτικά σχέδια που υπερβαίνουν το όριο προϋπολογισμού των 10 εκατ. ευρώ υποβάλλουν την μελέτη συμμόρφωσης του επενδυτικού σχεδίου με την αρχή της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης (Do No Significant Harm ή DNSH principle)», η οποία έχει εκπονηθεί από εξειδικευμένους συμβούλους / μηχανικούς, η οποία περιλαμβάνει:

• Ταύτιση της δραστηριότητας του επενδυτικού σχεδίου στις επενδυτικές δραστηριότητες που αναφέρονται στην ταξινομία της ΕΕ[15] και συμμόρφωση του επενδυτικού σχεδίου με τα σχετικά κριτήρια «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» στην ταξινομία της ΕΕ και πρέπει να περιλαμβάνει και χρήση των κριτηρίων «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης», με τη μέγιστη δυνατή επιμέλεια, για την πρόταση πρόσθετων μέτρων μετριασμού, εάν χρειάζονται[16]. Σε περιπτώσεις μη δυνατότητας ταύτισης του επενδυτικού σχεδίου στις επενδυτικές δραστηριότητες της ταξινομίας της ΕΕ, ζητείται Υπεύθυνη Δήλωση του επενδυτή που ενσωματώνει την απλοποιημένη αξιολόγηση στο Παράρτημα ΙΙ της Ανακοίνωσης (2021/C 58/01) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής^[17].
• Μελέτη ελέγχου βιωσιμότητας (Sustainability Proofing) της επενδυτικής δραστηριότητας του επενδυτικού σχεδίου, σύμφωνα με τα κριτήρια για την ανθεκτικότητα έναντι της κλιματικής αλλαγής και την κλιματική ουδετερότητα, όπως περιγράφεται στο έγγραφο τεχνικής καθοδήγησης σχετικά τον έλεγχο βιωσιμότητας για το ταμείο InvestEU[18].

12. Τον αιτιολογημένο χαρακτηρισμό του επενδυτικού σχεδίου ως προς τα πεδία παρέμβασης για την επίτευξη των στόχων για την κλιματική αλλαγή και των περιβαλλοντικών στόχων της ΕΕ[19], καθώς και τον υπολογισμό της συνεισφοράς του επενδυτικού σχεδίου στου πράσινους στόχους του ΕΣΑΑ. Ειδικότερα, για κάθε πεδίο παρέμβασης που χαρακτηρίζει το ΕΣ, ο επενδυτής πρέπει να συσχετίζει – εφόσον υφίσταται συσχέτιση – συγκεκριμένες ενότητες δαπανών του καταλόγου δαπανών του ΕΣ και να αιτιολογεί τη συσχέτιση. Η συνεισφορά στους πράσινους στόχους του ΕΣΑΑ υπολογίζεται ως το άθροισμα των επιμέρους συνεισφορών των δαπανών των παρεμβάσεων επί τους συντελεστές στήριξης για την επίτευξη των στόχων για την κλιματική αλλαγή.
13. Τον αιτιολογημένο χαρακτηρισμό του επενδυτικού σχεδίου ως προς τα πεδία παρέμβασης για τη στήριξη για τη ψηφιακή μετάβαση[20], καθώς και τον υπολογισμό της συνεισφοράς του επενδυτικού σχεδίου στου ψηφιακούς στόχους του ΕΣΑΑ. Ειδικότερα, για κάθε πεδίο παρέμβασης που χαρακτηρίζει το ΕΣ, ο επενδυτής πρέπει να συσχετίζει – εφόσον υφίσταται συσχέτιση – συγκεκριμένες ενότητες δαπανών του καταλόγου δαπανών του ΕΣ και να αιτιολογεί τη συσχέτιση. Η συνεισφορά στους ψηφιακούς στόχους του ΕΣΑΑ υπολογίζεται ως το άθροισμα των επιμέρους συνεισφορών των δαπανών των παρεμβάσεων επί τους συντελεστές στήριξης για τη ψηφιακή μετάβαση.
14. Ειδικά για επενδυτικά σχέδια που εμπεριέχουν επενδύσεις σχετικές με τη βιοποικιλότητα και αξιολογούνται ως προς αυτές, απαιτείται η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων η οποία έχει εκπονηθεί από εξειδικευμένους συμβούλους / μηχανικούς.
15. Την αναλυτική περιγραφή των αιτούμενων ενισχύσεων και των σχετικών δαπανών, καθώς και τα απαραίτητα δικαιολογητικά και στοιχεία προς απόδειξη της πλήρωσης των κατά περίπτωση εφαρμοζόμενων προϋποθέσεων συμβατότητας προς τα αντίστοιχα άρθρα του Κανονισμού (ΕΕ) 651/2014.

2.4       Απαιτήσεις τεκμηρίωσης επιλεξιμότητας ΕΣ από ΤΙ στο πλαίσιο των δανείων του ΤΑΑ

Το ΤΙ θα πρέπει να παρέχει στον ΠΑΕ κατ’ ελάχιστον τα παρακάτω στοιχεία της αξιολόγησης που διενέργησε το ΤΙ σχετικά με το ΕΣ, έτσι ώστε να είναι δυνατή η αξιολόγηση συμβατότητας με τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων:

1. Προέγκριση της δανειοδότησης του επενδυτικού σχεδίου από δάνειο του ΤΑΑ, όπου θα αναφέρονται οι όροι δανεισμού (ύψος του δανείου, επιτόκιο, περίοδος, περίοδος χάριτος, κλπ).
2. Αναφορά στο συνολικό χρηματοδοτικό σχήμα, συμπεριλαμβανομένης και της ιδίας συμμετοχής του επενδυτή, όπως την αποδέχεται το τραπεζικό ίδρυμα.
3. Πρόσφατη αξιολόγηση πιστοληπτικής ικανότητας της επιχείρησης, είτε από αναγνωρισμένο οργανισμό αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας (Credit Rating Agency), είτε από το τραπεζικό ίδρυμα που θα παρέχει τη δανειακή χρηματοδότηση, με έναν από τους χαρακτηρισμούς: AAA-A, BBB, BB, B, CCC και κάτω.
4. Πρόσφατη αξιολόγηση των εξασφαλίσεων του επενδυτή από το τραπεζικό ίδρυμα που θα παρέχει τη δανειακή χρηματοδότηση, με έναν από τους χαρακτηρισμούς: Υψηλές εξασφαλίσεις, Συνήθεις εξασφαλίσεις, Χαμηλές εξασφαλίσεις.

3      Αξιολόγηση ύπαρξης επιλέξιμου ΕΣ

Το ΕΣ αξιολογείται ως προς την ύπαρξη επιλέξιμης επένδυσης, με βάση τον κατάλογο αποκλειόμενων δραστηριοτήτων και τις επιλέξιμες επενδυτικές δαπάνες σύμφωνα με την σχετική Υπουργική Απόφαση (ΧΧΧ).

Οι αποκλειόμενες δραστηριότητες για χρηματοδότηση μέσω των δανείων του ΤΑΑ είναι:

1. Δραστηριότητες που απαγορεύονται από την κείμενη εθνική νομοθεσία
2. Δραστηριότητες που περιορίζουν τα ατομικά δικαιώματα και τις ατομικές ελευθερίες ή παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα.
3. στον τομέα των αμυντικών δραστηριοτήτων, τη χρήση, ανάπτυξη ή παραγωγή προϊόντων και τεχνολογιών που απαγορεύονται από το ισχύον διεθνές δίκαιο.
4. Προϊόντα και δραστηριότητες που συνδέονται με τον καπνό (παραγωγή, διανομή, μεταποίηση και εμπόριο).
5. Δραστηριότητες που εξαιρούνται από τη χρηματοδότηση σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις του κανονισμού Ορίζων Ευρώπη.
6. Τυχερά παιχνίδια (δραστηριότητες παραγωγής, κατασκευής, διανομής, μεταποίησης, εμπορίου ή λογισμικού).
7. Εμπόριο του σεξ και συναφείς υποδομές, υπηρεσίες και μέσα
8. Δραστηριότητες που αφορούν ζώντα ζώα για πειραματικούς και επιστημονικούς σκοπούς, εφόσον δεν υπάρχει εγγύηση για τη συμμόρφωση με την σχετική Ευρωπαϊκή Σύμβαση.
9. Δραστηριότητα ανάπτυξης ακινήτων, ωστόσο, οι δραστηριότητες στον τομέα των ακινήτων που σχετίζονται με τους στόχους του ΤΑΑ και εντάσσονται σε έναν εκ των πέντε πυλώνων του δανειακού προγράμματος του ΤΑΑ, είναι επιλέξιμες
10. Χρηματοπιστωτικές δραστηριότητες που αποσκοπούν σε εκποίηση περιουσιακών στοιχείων καθώς και δραστηριότητες Τραπεζικών ιδρυμάτων και συνδεδεμένων επιχειρήσεων.
11. Παροπλισμός, λειτουργία, προσαρμογή ή κατασκευή πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής.
12. Επενδύσεις που σχετίζονται με την εξόρυξη ή την εξαγωγή, επεξεργασία, διανομή, αποθήκευση ή καύση στερεών ορυκτών καυσίμων και πετρελαίου, καθώς και επενδύσεις που σχετίζονται με την άντληση φυσικού αερίου. Ισχύουν συγκεκριμένες εξαιρέσεις[21].
13. Επενδύσεις σε εγκαταστάσεις για την υγειονομική ταφή αποβλήτων. Ισχύουν συγκεκριμένες εξαιρέσεις[22].
14. Επενδύσεις σε μονάδες μηχανικής-βιολογικής επεξεργασίας (ΜΒΕ Ισχύουν συγκεκριμένες εξαιρέσεις[23].
15. Επενδύσεις σε αποτεφρωτήρες για την επεξεργασία αποβλήτων. Ισχύουν συγκεκριμένες εξαιρέσεις[24].

Οι επιλέξιμες δαπάνες που δύναται να περιλαμβάνονται στα επενδυτικά σχέδια των δανείων του ΤΑΑ είναι δαπάνες που πραγματοποιούνται εντός της ελληνικής επικράτειας και περιλαμβάνουν:

1. Γήπεδα αγορά, Γήπεδα χρήση (αποσβέσεις/μισθώσεις), Διαμόρφωση γηπέδων
2. Κτήρια αγορά / κατασκευή, Κτήρια χρήση (αποσβέσεις/μισθώσεις)
3. Εξοπλισμός αγορά / κατασκευή, Εξοπλισμός χρήση (αποσβέσεις/μισθώσεις)
4. Οχήματα αγορά, Οχήματα χρήση (αποσβέσεις/μισθώσεις)
5. Άυλα αγορά / κατασκευή, Άυλα χρήση (αποσβέσεις/συνδρομές)
6. Μισθοδοσία συνδεδεμένη με το επενδυτικό σχέδιο (όπως προβλέπεται από τον ΓΑΚ[25])
7. Μετακινήσεις / εξοδολόγια
8. Υπηρεσίες τρίτων
9. Αναλώσιμα
10. Λειτουργικά (επικοινωνία, ενέργεια, συντήρηση, μισθώματα, έξοδα διοίκησης, ασφάλιση κλπ.)
11. Κόστος κεφαλαίων
12. Κεφάλαιο κίνησης (δαπάνες λειτουργίας, δαπάνες σχετικές με το συναλλακτικό κύκλωμα της επιχείρησης, ΦΠΑ, κλπ.)
13. Δαπάνες προώθησης και επικοινωνίας (Marketing)

Σημειώνεται ότι:

• Η αγορά γηπέδου είναι επιλέξιμη εφόσον είναι συνυφασμένη με το επενδυτικό σχέδιο και δεν ξεπερνά το 30% των επιλέξιμων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου.
• το άθροισμα του κεφαλαίου κίνησης και των δαπανών προώθησης και επικοινωνίας δεν μπορούν να ξεπερνούν το 30% των επιλέξιμων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου.

Τονίζεται ότι τα ΤΙ παραμένουν συνυπεύθυνες για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης των χρηματοδοτικών πράξεων με τα κριτήρια επιλεξιμότητας που ορίζονται στην σχετική Υπουργική Απόφαση ΧΧΧ κατά την υπογραφή της σχετικής συμφωνίας, για την παρακολούθηση της εν λόγω συμμόρφωσης κατά τη διάρκεια της υλοποίησης του έργου και για τη λήψη κατάλληλων διορθωτικών μέτρων, ανάλογα με την περίπτωση.

4      Αξιολόγηση επιλεξιμότητας ΕΣ με βάση την συμμόρφωση του με την Αρχή μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης (DNSH Principle)

Ο Κανονισμός για τη θέσπιση Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας προβλέπει ότι κανένα μέτρο που περιλαμβάνεται σε σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας δεν θα πρέπει να προκαλεί σημαντική επιβάρυνση για τους περιβαλλοντικούς στόχους κατά την έννοια του άρθρου 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852 (αρχή της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης»)[26]. Σύμφωνα με τον κανονισμό, κάθε επένδυση πρέπει να συμμορφώνεται με την αρχή της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης (Do No Significant Harm ή DNSH principle)».

Στις παρακάτω παραγράφους και πίνακες, παρουσιάζεται ο έλεγχος συμμόρφωσης[27] του επενδυτικού σχεδίου με την Αρχή μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης (DNSH).

4.1       Κατάλογος αποκλειόμενων δραστηριοτήτων ως προς τις επιπτώσεις στο περιβάλλον

Δραστηριότητες οι οποίες εκ φύσεως δημιουργούν σημαντική βλάβη στο περιβάλλον είναι οι αποκλειόμενες δραστηριότητες ως προς τις επιπτώσεις στο περιβάλλον, όπως αναφέρονται στο Παράρτημα V του κανονισμού 2021/523 (InvestEU). Οι παρακάτω δραστηριότητες δεν είναι επιλέξιμες προς χρηματοδότηση από τα δάνεια του ΕΣΑΑ.

1. Επενδύσεις που σχετίζονται με την εξόρυξη ή την εξαγωγή, επεξεργασία, διανομή, αποθήκευση ή καύση στερεών ορυκτών καυσίμων και πετρελαίου, καθώς και επενδύσεις που σχετίζονται με την άντληση φυσικού αερίου. Ο εν λόγω αποκλεισμός δεν ισχύει για:
   • έργα για τα οποία δεν υπάρχει βιώσιμη εναλλακτική τεχνολογία·
   • έργα που συνδέονται με την πρόληψη και τον έλεγχο της ρύπανσης·
   • έργα που διαθέτουν εγκαταστάσεις δέσμευσης και αποθήκευσης ή δέσμευσης και χρήσης διοξειδίου του άνθρακα· βιομηχανικά ή ερευνητικά έργα που οδηγούν σε σημαντική μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου σε σύγκριση με τους ισχύοντες δείκτες αναφοράς του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής
2. Επενδύσεις σε εγκαταστάσεις για την υγειονομική ταφή αποβλήτων. Ο εν λόγω αποκλεισμός δεν ισχύει για επενδύσεις σε:
   • επιτόπιες εγκαταστάσεις υγειονομικής ταφής που αποτελούν επικουρικό στοιχείο ενός βιομηχανικού ή εξορυκτικού επενδυτικού έργου και όπου έχει αποδειχθεί ότι η υγειονομική ταφή είναι η μόνη βιώσιμη επιλογή για την επεξεργασία των βιομηχανικών αποβλήτων ή των αποβλήτων εξόρυξης που παράγει η ίδια η δραστηριότητα·
   • υφιστάμενες εγκαταστάσεις υγειονομικής ταφής για τη διασφάλιση της χρήσης αερίων υγειονομικής ταφής και την προώθηση της ανασκαφής χωματερών και της επανεπεξεργασίας εξορυκτικών αποβλήτων
3. Επενδύσεις σε μονάδες μηχανικής-βιολογικής επεξεργασίας (ΜΒΕ). Ο εν λόγω αποκλεισμός δεν ισχύει για επενδύσεις για τη μετασκευή υφιστάμενων μονάδων ΜΒΕ για σκοπούς παραγωγής ενέργειας από απόβλητα ή για εργασίες ανακύκλωσης διαχωρισμένων αποβλήτων, όπως είναι η λιπασματοποίηση και η αναερόβια χώνευση
4. Επενδύσεις σε αποτεφρωτήρες για την επεξεργασία αποβλήτων. Ο εν λόγω αποκλεισμός δεν ισχύει για επενδύσεις σε:
   • μονάδες που προορίζονται αποκλειστικά για την επεξεργασία μη ανακυκλώσιμων επικίνδυνων αποβλήτων·
   • υφιστάμενες μονάδες, όταν οι επενδύσεις αποσκοπούν σε αύξηση της ενεργειακής απόδοσης, δέσμευση καυσαερίων για αποθήκευση ή χρήση ή ανάκτηση υλικών από την τέφρα αποτέφρωσης, υπό την προϋπόθεση ότι οι επενδύσεις αυτές δεν οδηγούν σε αύξηση της ικανότητας επεξεργασίας αποβλήτων των μονάδων.

4.2       Έλεγχος νομιμότητας του ΕΣ, ως προς τη συμμόρφωση με την Εθνική και Ευρωπαϊκή νομοθεσία για το περιβάλλον

Ελέγχεται η ύπαρξη Υπεύθυνης Δήλωσης από τον επενδυτή στην οποία αναφέρεται ότι το ΕΣ έχει λάβει υπόψη τις απαιτήσεις και συμμορφώνεται με την Εθνική και Ευρωπαϊκή νομοθεσία για το περιβάλλον.

4.3       Έλεγχος της επενδυτικής δραστηριότητας του ΕΣ μέσω των εργαλείων που παρέχει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Με τη χρήση του EU Taxonomy Compass[28], γίνεται ταύτιση της επενδυτικής δραστηριότητας του ΕΣ σε δραστηριότητα που περιλαμβάνεται στην ταξινομία της ΕΕ και εξετάζεται η συμμόρφωση της επενδυτικής δραστηριότητας του ΕΣ με τα κριτήρια «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης», όπως τεκμηριώνεται στην Μελέτη συμμόρφωσης του επενδυτικού σχεδίου με την αρχή της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης (Do No Significant Harm ή DNSH principle)», η οποία έχει εκπονηθεί από εξειδικευμένους συμβούλους / μηχανικούς.

4.4       Έλεγχος συμμόρφωσης της επενδυτικής δραστηριότητας μέσω απλουστευμένης μεθόδου.

Στην περίπτωση όπου η επενδυτική δραστηριότητα του ΕΣ δεν είναι δυνατόν να ταυτιστεί με μια δραστηριότητα των Παραρτημάτων των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων του κανονισμού ταξινομίας της ΕΕ ή αναμένεται να ταυτιστεί στο μέλλον, υιοθετείται η απλουστευμένη προσέγγιση[29]. Στην περίπτωση αυτή, στο ΕΣ μπορεί να αιτιολογηθούν εν συντομία οι σχετικοί με αυτό περιβαλλοντικοί στόχοι και να συμπεριληφθεί μια ουσιαστική αξιολόγηση ως προς τη μη πρόκληση σημαντικής βλάβης στους εν λόγω περιβαλλοντικούς στόχους οι οποίοι ενδέχεται να επηρεαστούν σημαντικά. Η μεθοδολογία για την χρήση της απλουστευμένης προσέγγισης παρουσιάζεται στο Παράρτημα 11[30].

Η ταύτιση της επενδυτικής δραστηριότητας του ΕΣ με την Ταξινομία της ΕΕ, όπου αυτή είναι εφικτή είναι απαραίτητη για την αποδέσμευση του ποσού του δανείου και απαιτείται να ελεγχθεί σε μετέπειτα στάδιο.

4.5       Έλεγχος Βιωσιμότητας (Sustainability Proofing), για ΕΣ που υπερβαίνουν το όριο των 10 εκατ. EUR.

Για ΕΣ που υπερβαίνουν το όριο των 10 εκατ. EUR απαιτείται επιπλέον ό έλεγχος βιωσιμότητας (Sustainability Proofing) της επενδυτικής δραστηριότητας του ΕΣ στο πλαίσιο του InvestEU, σύμφωνα με τα κριτήρια για την ανθεκτικότητα έναντι της κλιματικής αλλαγής και την κλιματική ουδετερότητα, όπως περιγράφεται στο έγγραφο τεχνικής καθοδήγησης^[31] σχετικά τον έλεγχο βιωσιμότητας για το ταμείο InvestEU.

Στην περίπτωση αυτή, η μελέτη συμμόρφωσης του επενδυτικού σχεδίου με την αρχή της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης (Do No Significant Harm ή DNSH principle)», η οποία έχει εκπονηθεί από εξειδικευμένους συμβούλους / μηχανικούς, πρέπει να περιλαμβάνει την περίληψη του ελέγχου βιωσιμότητας.

Σκοπός της περίληψης αυτής είναι να παρουσιάζει τα ακόλουθα στοιχεία:

1. τις επιπτώσεις που προσδιορίστηκαν (αρνητικές ή θετικές)·
2. τα βασικά μέτρα που εφαρμόστηκαν· και

• τους υπολειπόμενους κινδύνους μετά την εφαρμογή όλων των μέτρων μετριασμού. Θα πρέπει επίσης να επεξηγεί τους λόγους για τους οποίους οι εν λόγω υπολειπόμενοι κίνδυνοι ή οι μετριασμένες επιπτώσεις είναι αποδεκτοί/αποδεκτές για να προχωρήσει περαιτέρω η χρηματοδότηση του ΕΣ και συνάδουν με τους στόχους για την ανθεκτικότητα έναντι της κλιματικής αλλαγής και την κλιματική ουδετερότητα του InvestEU.

1. Κατά περίπτωση, θα πρέπει να καλύπτεται επίσης η χρηματική αποτίμηση και η συνεκτίμηση των αρνητικών και θετικών επιπτώσεων (συμπεριλαμβανομένων των εξωτερικών παραγόντων στην οικονομική αποτίμηση).

5      Αξιολόγηση επιλεξιμότητας ΕΣ με τους στόχους του ΕΣΑΑ και καθορισμός του ύψους δανείου του ΤΑΑ

Στις παρακάτω ενότητές, παρουσιάζεται αναλυτικά η μέθοδος αξιολόγησης επιλεξιμότητας των ΕΣ με βάση τους 5 στόχους του ΕΣΑΑ. Σε κάθε ενότητα παρουσιάζονται τα κριτήρια επιλεξιμότητας καθώς και ο υπολογισμός του αναλογούντος ποσοστού δανείου που προκύπτει.

5.1       Επιλεξιμότητα ΕΣ ως προς τον στόχο της πράσινης μετάβασης

Η επιλεξιμότητα του ΕΣ στον πυλώνα της πράσινης μετάβασης επαληθεύεται με τη διαπίστωση ύπαρξης προϋπολογισμού επενδύσεων πράσινης μετάβασης στο ΕΣ, οι οποίες συνεισφέρουν στους πράσινους στόχους (green tagging) του ΕΣΑΑ, τουλάχιστον στο 40% του συνολικού προϋπολογισμού του ΕΣ.

Ο επενδυτής έχει συμπληρώσει στο φάκελο υποβολής της αίτησης σχετικό υπόδειγμα, στο οποίο έχει αντιστοιχίσει τις επενδυτικές ενότητες του ΕΣ με τους τομείς και τα πεδία παρέμβασης που συνεισφέρουν στους πράσινους στόχους.

Ο πιστοποιημένο ανεξάρτητο ελεγκτή επαληθεύει / διορθώνει τις αντιστοιχήσεις και χαρακτηρίζει τις δαπάνες ως επιλέξιμες ή μη. Με βάση τις επιλέξιμες δαπάνες υπολογίζει τη συνεισφορά στους πράσινους στόχους. Ο συνολικός προϋπολογισμός των επιλέξιμων δαπανών πράσινης μετάβασης του ΕΣ που συνεισφέρουν στους πράσινους στόχους αποτελεί τον προϋπολογισμό επενδύσεων πράσινης μετάβασης.

Οι επενδύσεις πράσινης μετάβασης κατηγοριοποιούνται στις παρακάτω κατηγορίες επενδύσεων πράσινης μετάβασης :

• Πράσινες Τεχνολογίες
• Πράσινες Ικανότητες/Δεξιότητες
• Βιοποικιλότητα
• Ενεργειακή Απόδοση
• Ανακαίνιση Κτιρίων
• Κυκλική Οικονομία
• Βιώσιμη Ανάπτυξη
• Δημιουργία Θέσεων Εργασίας
• Διαφύλαξη Ενεργειακής Ασφάλειας

5.1.1        Πράσινες Τεχνολογίες

Το ΕΣ αξιολογείται ως προς τις επενδύσεις πράσινης μετάβασης που περιλαμβάνει και οι οποίες αποτελούν επενδύσεις πράσινης τεχνολογίας μέσω των παρακάτω δεικτών.

5.1.2        Πράσινες Ικανότητες

Το ΕΣ αξιολογείται ως προς τις επενδύσεις πράσινης μετάβασης που περιλαμβάνει και οι οποίες αποτελούν επενδύσεις σχετικά με τις πράσινες ικανότητες μέσω των παρακάτω δεικτών.

5.1.3        Βιοποικιλότητα

Το ΕΣ αξιολογείται ως προς τις επενδύσεις πράσινης μετάβασης που περιλαμβάνει και οι οποίες αποτελούν επενδύσεις σχετικές με τη βιοποικιλότητα μέσω των παρακάτω δεικτών.

5.1.4        Ενεργειακή Απόδοση

Το ΕΣ αξιολογείται ως προς τις επενδύσεις πράσινης μετάβασης που περιλαμβάνει και οι οποίες αποτελούν επενδύσεις ενεργειακής απόδοσης μέσω των παρακάτω δεικτών.

5.1.5        Ανακαίνιση Κτιρίων

Το ΕΣ αξιολογείται ως προς τις επενδύσεις πράσινης μετάβασης που περιλαμβάνει και οι οποίες αποτελούν επενδύσεις ανακαίνισης κτιρίων μέσω των παρακάτω δεικτών.

5.1.6        Κυκλική Οικονομία

Το ΕΣ αξιολογείται ως προς τις επενδύσεις πράσινης μετάβασης που περιλαμβάνει και οι οποίες αποτελούν επενδύσεις κυκλικής οικονομίας μέσω των παρακάτω δεικτών.

5.1.7        Προώθηση Βιώσιμης Ανάπτυξης

Το ΕΣ αξιολογείται ως προς τις επενδύσεις πράσινης μετάβασης που περιλαμβάνει και οι οποίες αποτελούν επενδύσεις βιώσιμης ανάπτυξης μέσω των παρακάτω δεικτών.

5.1.8        Δημιουργία Θέσεων Εργασίας

Το ΕΣ αξιολογείται ως προς τις επενδύσεις πράσινης μετάβασης που περιλαμβάνει και οι οποίες αποτελούν επενδύσεις σχετικές με την απασχόληση μέσω των παρακάτω δεικτών.

5.1.9        Διαφύλαξη Ενεργειακής Ασφάλειας

Το ΕΣ αξιολογείται ως προς τις επενδύσεις πράσινης μετάβασης που περιλαμβάνει και οι οποίες αποτελούν επενδύσεις διαφύλαξης ενεργειακής ασφάλειας μέσω των παρακάτω δεικτών.

5.2       Επιλεξιμότητα ΕΣ ως προς τον στόχο του ψηφιακού μετασχηματισμού

Η επιλεξιμότητα του ΕΣ στον πυλώνα της πράσινης μετάβασης επαληθεύεται με τη διαπίστωση ύπαρξης προϋπολογισμού επενδύσεων ψηφιακού μετασχηματισμού, οι οποίες συνεισφέρουν στους ψηφιακούς στόχους (digital tagging) του ΕΣΑΑ, τουλάχιστον στο 20% του συνολικού προϋπολογισμού του ΕΣ.

Ο επενδυτής έχει συμπληρώσει στο φάκελο υποβολής της αίτησης σχετικό υπόδειγμα, στο οποίο έχει αντιστοιχίσει τις επενδυτικές ενότητες του ΕΣ με τους τομείς και τα πεδία παρέμβασης που συνεισφέρουν στους ψηφιακούς στόχους.

Ο πιστοποιημένο ανεξάρτητο ελεγκτή επαληθεύει / διορθώνει τις αντιστοιχήσεις και χαρακτηρίζει τις δαπάνες ως επιλέξιμες ή μη. Με βάση τις επιλέξιμες δαπάνες υπολογίζει τη συνεισφορά στους ψηφιακούς στόχους. Ο συνολικός προϋπολογισμός των επιλέξιμων δαπανών ψηφιακού μετασχηματισμού του ΕΣ που συνεισφέρουν στους ψηφιακούς στόχους αποτελεί τον προϋπολογισμό επενδύσεων ψηφιακού μετασχηματισμού.

Οι επενδύσεις ψηφιακού μετασχηματισμού κατηγοριοποιούνται στις παρακάτω κατηγορίες επενδύσεων ψηφιακού μετασχηματισμού :

• Ψηφιοποίηση παρεχόμενων υπηρεσιών
• Ψηφιακές υποδομές και υποδομές δεδομένων
• Συνεργατικούς σχηματισμούς
• Κόμβους ψηφιακής καινοτομίας και ανοικτών ψηφιακών λύσεων
• Ψηφιοποίηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜμΕ)

5.2.1        Ψηφιοποίηση παρεχόμενων υπηρεσιών

Το ΕΣ αξιολογείται ως προς τις επενδύσεις ψηφιακού μετασχηματισμού που περιλαμβάνει και οι οποίες αποτελούν επενδύσεις ψηφιοποίησης παρεχόμενων υπηρεσιών μέσω των παρακάτω δεικτών.

5.2.2        Ψηφιακές υποδομές και υποδομές δεδομένων

Το ΕΣ αξιολογείται ως προς τις επενδύσεις ψηφιακού μετασχηματισμού που περιλαμβάνει και οι οποίες αποτελούν επενδύσεις σε ψηφιακές υποδομές και υποδομές δεδομένων μέσω των παρακάτω δεικτών:

5.2.3        Συνεργατικοί σχηματισμοί

Το ΕΣ αξιολογείται ως προς τις επενδύσεις ψηφιακού μετασχηματισμού που περιλαμβάνει και οι οποίες αποτελούν επενδύσεις συνεργατικών σχηματισμών μέσω των παρακάτω δεικτών:

5.2.4        Κόμβοι ψηφιακής καινοτομίας και ανοικτών ψηφιακών λύσεων

Το ΕΣ αξιολογείται ως προς τις επενδύσεις ψηφιακού μετασχηματισμού που περιλαμβάνει και οι οποίες αποτελούν επενδύσεις σε κόμβους ψηφιακής καινοτομίας και ανοικτών ψηφιακών λύσεων μέσω των παρακάτω δεικτών:

5.2.5        Ψηφιοποίηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜμΕ)

Το ΕΣ αξιολογείται ως προς τις επενδύσεις ψηφιακού μετασχηματισμού που περιλαμβάνει και οι οποίες αποτελούν επενδύσεις για την ψηφιοποίηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων μέσω των παρακάτω δεικτών.

5.3       Επιλεξιμότητα ΕΣ ως προς τον στόχο της καινοτομίας – έρευνας & ανάπτυξης

Επενδύσεις καινοτομίας – έρευνας & ανάπτυξης  νοούνται οι επενδύσεις μέσω των οποίων και κατά τη λειτουργία των επενδύσεων αυτών, βελτιώνονται άμεσα ή έμμεσα οι δείκτες καινοτομίας – έρευνας & ανάπτυξης.

Η αξιολόγηση της επιλεξιμότητας του ΕΣ ως προς τον στόχο της καινοτομίας – έρευνας & ανάπτυξης γίνεται με την επαλήθευση κάλυψης ενός τουλάχιστον δείκτη καινοτομίας – έρευνας & ανάπτυξης και ταυτόχρονα ύπαρξη ελάχιστου προϋπολογισμού επενδύσεων καινοτομίας – έρευνας & ανάπτυξης τουλάχιστον στο 20% του συνολικού προϋπολογισμού του ΕΣ.

5.3.1         Επενδύσεις καινοτομίας

Το ΕΣ αξιολογείται ως προς τις επενδύσεις καινοτομίας – έρευνας και ανάπτυξης που περιλαμβάνει και οι οποίες αποτελούν επενδύσεις καινοτομίας μέσω των παρακάτω δεικτών.

5.3.2        Επενδύσεις έρευνας & ανάπτυξης

Το ΕΣ αξιολογείται ως προς τις επενδύσεις καινοτομίας – έρευνας και ανάπτυξης που περιλαμβάνει και οι οποίες αποτελούν επενδύσεις έρευνας & ανάπτυξης μέσω των παρακάτω δεικτών.

5.4       Επιλεξιμότητα ΕΣ ως προς τον στόχο της ανάπτυξης οικονομιών κλίμακας μέσω συνεργασιών, εξαγορών και συγχωνεύσεων

Το ΕΣ αξιολογείται ως προς τις επενδύσεις ανάπτυξης οικονομιών κλίμακας μέσω συνεργασιών, εξαγορών και συγχωνεύσεων μεταξύ μη-συνδεμένων εταιριών, βάσει των παρακάτω δεικτών.

5.5       Επιλεξιμότητα ΕΣ ως προς τον στόχο της εξωστρέφειας

Επενδύσεις εξωστρέφειας νοούνται οι επενδύσεις μέσω των οποίων και κατά τη λειτουργία των επενδύσεων αυτών, βελτιώνονται άμεσα ή έμμεσα οι δείκτες εξωστρέφειας.

Η επιλεξιμότητα των ΕΣ καθορίζονται ανεξάρτητα του προϋπολογισμού του ΕΣ, με την κάλυψη ενός από τους παρακάτω δείκτες:

5.6       Καθορισμός του ύψους του δανείου ΤΑΑ

Το ύψος της χρηματοδότησης του ΕΣ από το δάνειο του ΤΑΑ υπολογίζεται σύμφωνα με την ύπαρξη προϋπολογισμού επιλέξιμων επενδυτικών δαπανών και επιλέξιμων ΕΣ στους 5 πυλώνες του δανειακού προγράμματος του ΤΑΑ καθώς και την κάλυψη συγκεκριμένων κριτηρίων ανά πυλώνα, σύμφωνα με την σχετική Υπουργική Απόφαση (ΧΧΧ).

Ο συνολικός προϋπολογισμός των επιλέξιμων δαπανών πράσινης μετάβασης του ΕΣ που συνεισφέρουν στους στόχους πράσινης μετάβασης, αποτελεί τον προϋπολογισμό επενδύσεων πράσινης μετάβασης και βάση αυτού υπολογίζεται η ποσόστωση του δανείου από τον πυλώνα.

Ο συνολικός προϋπολογισμός των επιλέξιμων δαπανών ψηφιακού μετασχηματισμού του ΕΣ που συνεισφέρουν στους ψηφιακούς στόχους, αποτελεί τον προϋπολογισμό επενδύσεων ψηφιακού μετασχηματισμού και βάση αυτού υπολογίζεται η ποσόστωση του δανείου από τον πυλώνα.

Ο συνολικός προϋπολογισμός των επιλέξιμων δαπανών καινοτομίας – έρευνας & ανάπτυξης του ΕΣ αποτελεί τον προϋπολογισμό επενδύσεων καινοτομίας – έρευνας & ανάπτυξης και βάση αυτού υπολογίζεται η ποσόστωση του δανείου από τον πυλώνα.

Η ποσόστωση του δανείου από τον πυλώνα υπολογίζεται ανεξαρτήτως προϋπολογισμού ΕΣ, εφόσον τεκμαίρεται η ύπαρξη υφιστάμενης ή νέας συνεργασίας, είτε δημιουργία νέου σχήματος που προκύπτει από εξαγορά / συγχώνευση.

Η ποσόστωση του δανείου από τον πυλώνα υπολογίζεται ανεξαρτήτως προϋπολογισμού ΕΣ, εφόσον τεκμαίρεται η ύπαρξη υφιστάμενης εξαγωγικής δραστηριότητας του επενδυτή, ή εναλλακτικά η πρόβλεψη προϋπολογισμού εξαγωγών στο ΕΣ. Το ποσοστό της εξαγωγικής δραστηριότητας (υφιστάμενης ή προβλεπόμενης) καθορίζει την ποσόστωση του δανείου ΤΑΑ. Ειδικά για τουριστικές επενδύσεις (σύνθετα τουριστικά καταλύματα / συγκροτήματα τουριστικών κατοικιών) αυτοτελώς προσδιορίζεται ποσόστωση 40%.

Σημειώνεται ότι στην περίπτωση όπου ένα ΕΣ είναι επιλέξιμο σε παραπάνω από έναν πυλώνα, οι ποσοστώσεις των πυλώνων αθροίζονται, το άθροισμα δεν μπορεί να υπερβεί το 50%.

6      Αξιολόγηση χαρακτηρισμού ΕΣ ως προς την παρέμβαση του σε σχέση με την επίτευξη των στόχων για την κλιματική αλλαγή και των περιβαλλοντικών στόχων της ΕΕ.

Ο επενδυτής παρέχει στην τεκμηρίωση του ΕΣ τον αιτιολογημένος χαρακτηρισμός του επενδυτικού σχεδίου ως προς τα πεδία παρέμβασης για την επίτευξη των στόχων για την κλιματική αλλαγή και των περιβαλλοντικών στόχων της ΕΕ , καθώς και τον υπολογισμό της συνεισφοράς του επενδυτικού σχεδίου στου πράσινους στόχους του ΕΣΑΑ.

Προκειμένου να επιτευχθεί αυτό, κάθε επένδυση που υποβάλλεται για την παροχή δανείου ΤΑΑ, θα πρέπει να αποτυπώσει τι ποσοστό του προϋπολογισμού του θα διατεθεί σε δαπάνες πράσινης μετάβασης, οι οποίες θα πρέπει να αντιστοιχηθούν με ένα ή παραπάνω πεδία παρέμβασης του πίνακα του παραρτήματος VI του κανονισμού σχετικά με τη θέσπιση του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας[32].

Για αυτή την αξιολόγηση και τον σχετικό υπολογισμό της συνεισφοράς του επενδυτικού σχεδίου στους πράσινους στόχους του ΕΣΑΑ, χρησιμοποιείται το Παράρτημα VI του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 2021/241 προσαρμοσμένο να περιλαμβάνει μόνο τις περιοχές παρέμβασης που σχετίζονται με τις ιδιωτικές επιχειρήσεις (παρατίθεται στο Παράρτημα). Στη συνέχεια ο επιμέρους προϋπολογισμός των δαπανών πράσινης μετάβασης του ΕΣ πολλαπλασιάζεται με τα ποσοστά του προσαρμοσμένου πίνακα παρεμβάσεων, ώστε να υπολογιστεί η επιμέρους συνεισφορά. Η συνολική συνεισφορά του ΕΣ είναι το άθροισμα των επιμέρους συνεισφορών.

7      Αξιολόγηση επιλεξιμότητας ΕΣ ως προς την παρέμβαση του για τη στήριξη για τη ψηφιακή μετάβαση

Ο επενδυτής παρέχει στην τεκμηρίωση του ΕΣ τον αιτιολογημένο χαρακτηρισμό του επενδυτικού σχεδίου ως προς τα πεδία παρέμβασης για τη στήριξη για τη ψηφιακή μετάβαση, καθώς και τον υπολογισμός της συνεισφοράς του επενδυτικού σχεδίου στου ψηφιακούς στόχους του ΕΣΑΑ.

Προκειμένου να επιτευχθεί αυτό, κάθε επένδυση που υποβάλλεται για την παροχή δανείου ΤΑΑ, θα πρέπει να αποτυπώσει τι ποσοστό του προϋπολογισμού του θα διατεθεί σε δαπάνες ψηφιακού μετασχηματισμού, οι οποίες θα πρέπει να αντιστοιχηθούν με ένα ή περισσότερα πεδία παρέμβασης του πίνακα του Παραρτήματος VII του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 2021/241 σχετικά με τη θέσπιση του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας[33].

Για αυτή την αξιολόγηση και τον σχετικό υπολογισμό της συνεισφοράς του επενδυτικού σχεδίου στους ψηφιακούς στόχους του ΕΣΑΑ, χρησιμοποιείται το Παράρτημα VII του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 2021/241 προσαρμοσμένο να περιλαμβάνει μόνο τις περιοχές παρέμβασης που σχετίζονται με τις ιδιωτικές επιχειρήσεις (παρατίθεται στο Παράρτημα). Στη συνέχεια ο επιμέρους προϋπολογισμός των δαπανών ψηφιακού μετασχηματισμού του ΕΣ πολλαπλασιάζεται με τα ποσοστά του προσαρμοσμένου πίνακα παρεμβάσεων, ώστε να υπολογιστεί η επιμέρους συνεισφορά. Η συνολική συνεισφορά του ΕΣ είναι το άθροισμα των επιμέρους συνεισφορών.

8      Αξιολόγηση συμβατότητας ΕΣ με το πλαίσιο κρατικών ενισχύσεων

Το ΕΣ αξιολογείται ως προς τη συμβατότητα με το πλαίσιο κρατικών ενισχύσεων. Καταρχήν εξετάζεται εάν το ζητούμενο επιτόκιο από το ΕΣ είναι ίσο ή μεγαλύτερο από το επιτόκιο αναφοράς (reference rate) της επένδυσης, όπως ορίζεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής (2008 / C 14/02). Στην περίπτωση αυτή, σύμφωνα με τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων, το δάνειο του ΤΑΑ δεν αποτελεί κρατική ενίσχυση και ολοκληρώνεται θετικά η αξιολόγηση συμβατότητας του ΕΣ ως προς τις κρατικές ενισχύσεις.

Στην περίπτωση όπου το ζητούμενο επιτόκιο είναι μικρότερο του επιτοκίου αναφοράς, τότε το δάνειο του ΤΑΑ αποτελεί κρατική ενίσχυση. Σε αυτή την περίπτωση εξετάζονται οι επιλέξιμες δαπάνες προς χρηματοδότηση από το ΤΑΑ, ως προς την επιλεξιμότητα τους από το πλαίσιο κρατικών ενισχύσεων που αιτείται ο επενδυτής (De Minimis ή ΓΑΚ). Οι επιλέξιμες δαπάνες των οποίων η ενίσχυση είναι συμβατή με το πλαίσιο κρατικών ενισχύσεων χαρακτηρίζονται ως ενισχυόμενες δαπάνες και περιλαμβάνονται στον ενισχυόμενο προϋπολογισμό του δανείου του ΤΑΑ. Εφόσον οι επιλέξιμες δαπάνες προς χρηματοδότηση από το ΤΑΑ δεν είναι συμβατές με το πλαίσιο κρατικών ενισχύσεων χαρακτηρίζονται ως μη ενισχυόμενες και δεν περιλαμβάνονται στον ενισχυόμενο προϋπολογισμό του δανείου του ΤΑΑ.

Ανάλογα με το πλαίσιο κρατικών ενισχύσεων, υπολογίζεται η μέγιστη κρατική ενίσχυση που αναλογεί στις ενισχυόμενες δαπάνες του ΕΣ.

Με βάση τον ενισχυόμενο προϋπολογισμό του δανείου του ΤΑΑ, καθώς και τις επιλέξιμες ποσοστώσεις δανείου, υπολογίζεται το κεφάλαιο του δανείου του ΤΑΑ.  Με βάση το κεφάλαιο του δανείου ΤΑΑ υπολογίζεται το ακαθάριστο ισοδύναμο επιχορήγησης που προκύπτει από το ζητούμενο επιτόκιο και τη διάρκεια του δανείου ΤΑΑ.

Ελέγχεται εάν το ακαθάριστο ισοδύναμο επιχορήγησης του δανείου ΤΑΑ ξεπερνά τη μέγιστη κρατική ενίσχυση των ενισχυόμενων δαπανών, εάν δεν το ξεπερνά, η κρατική ενίσχυση κρίνεται ως συμβατή με τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων και ολοκληρώνεται η αξιολόγηση.

Εφόσον το ακαθάριστο ισοδύναμο επιχορήγηση του δανείου ΤΑΑ ξεπερνά τη μέγιστη κρατική ενίσχυση των ενισχυόμενων δαπανών, τότε υπολογίζεται η ελάχιστη τιμή του επιτοκίου του δανείου ΤΑΑ με την οποία το ακαθάριστο ισοδύναμο επιχορήγησης είναι ίσο με τη μέγιστη κρατική ενίσχυση των ενισχυόμενων δαπανών. Στην περίπτωση αυτή, η ζητούμενη κρατική ενίσχυση κρίνεται ως μη συμβατή με τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων, κοινοποιείται η ασυμβατότητα στο ΤΙ μαζί με την ελάχιστη τιμή του επιτοκίου του δανείου του ΤΑΑ με την οποία η ενίσχυση δύναται να είναι συμβατή με τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων. Στην περίπτωση αυτή το ΕΣ δύναται να επαναξιολογηθεί, εφόσον:

• ζητηθεί από τον επενδυτή επιτόκιο ίσο με την ελάχιστη τιμή του επιτοκίου του δανείου του ΤΑΑ με την οποία η ενίσχυση δύναται να είναι συμβατή με τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων,
• αναπροσαρμοσθεί η τιμή του επιτοκίου αναφοράς (βελτίωση βαθμολογίας επενδυτή ή βελτίωση εξασφαλίσεων) με την οποία η ενίσχυση δύναται να είναι συμβατή με τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων.

8.1       Ύπαρξη κρατικής ενίσχυσης

Το ΤΙ στην προέγκριση που παρέχει, περιγράφει το χρηματοδοτικό σχήμα της επένδυσης. Στο σκέλος της χρηματοδότησης από το δάνειο του ΤΑΑ γίνεται σαφής αναφορά στο ζητούμενο επιτόκιο του δανείου του ΤΑΑ και υπολογίζεται το ποσό της δημόσιας χρηματοδότησης που ζητείται για το έργο, σύμφωνα τη μέθοδο μέτρησης του ισοδύναμου επιχορήγησης της ενίσχυσης[34] της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Η συμμόρφωση με τους κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων πραγματοποιείται, όσον αφορά τα εργαλεία του δανειακού προγράμματος του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), πραγματοποιείται στην ακόλουθη βάση:

• Τα δάνεια του ΤΑΑ με επιτόκια pari-passu με Διεθνείς Χρηματοπιστωτικούς Οργανισμούς δεν αποτελούν κρατική ενίσχυση, όταν τα επιτόκια του δανείου του ΤΑΑ είναι τα ίδια ή μεγαλύτερα με τα επιτόκια των ΔΧΙ ή τα επιτόκια αναφοράς, όπως ορίζονται στην ανακοίνωση της Επιτροπής (2008/C14/02).
• Τα δάνεια του ΤΑΑ με χαμηλότερα επιτόκια από τα επιτόκια αναφοράς, όπως ορίζονται στην ανακοίνωση της Επιτροπής (2008 / C 14/02), θεωρούνται κρατικά επιδοτούμενα δάνεια. Σε αυτές τις περιπτώσεις, το Ακαθάριστο Ισοδύναμο Ενίσχυσης (ΑΙΕ) υπολογίζεται και περιορίζεται βάσει των σχετικών ανώτατων ορίων ενίσχυσης του Γενικού Απαλλακτικού Κανονισμού (ΓΑΚ) 2014/651.

Τα δάνεια του ΤΑΑ χρησιμοποιούν ως νομική βάση για την αξιολόγηση της συμβατότητας με τους κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων, εναλλακτικά:

1. τον κανονισμό De Minimis, Για τον υπολογισμό της ενίσχυσης, χρησιμοποιούνται οι διατάξεις του άρθρου 4 παράγραφος 3 του Κανονισμού De Minimis 2013/1407 και η Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την αναθεώρηση της μεθόδου καθορισμού των επιτοκίων αναφοράς και προεξόφλησης (2008 / C 14/02).
2. τον ΓΑΚ 651, μπορούν να εφαρμοστούν όλα τα άρθρα του ΓΑΚ που σχετίζονται με τους στρατηγικούς πυλώνες των δανείων του ΤΑΑ. Για τον υπολογισμό της ενίσχυσης, χρησιμοποιούνται οι διατάξεις του άρθρου 5 παράγραφος 2 στοιχείο β) του ΓΑΚ 2014/651 και η Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την αναθεώρηση της μεθόδου καθορισμού των επιτοκίων αναφοράς και προεξόφλησης (2008 / C 14/02).

Υπολογισμός του ΑΙΕ όταν το επιτόκιο του δανείου του ΤΑΑ είναι χαμηλότερο από το επιτόκιο αναφοράς

Στο επίπεδο των δανειοληπτών, υπάρχει κρατική ενίσχυση εάν το επιτόκιο που εφαρμόζεται στα κεφάλαια του RRF που παρέχονται μέσω δανείων του ΤΑΑ είναι χαμηλότερο από το επιτόκιο αναφοράς, όπως ορίζεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής (2008 / C 14/02). Σε αυτήν την περίπτωση, η διαφορά μεταξύ του συνολικού τόκου που πρέπει να καταβληθεί (σε καθαρή παρούσα αξία) για ένα δάνειο του ΤΑΑ και για ένα δάνειο αναφοράς, με επιτόκιο ίσο με το επιτόκιο αναφοράς, είναι το ποσό του ΑΙΕ, όπως φαίνεται παρακάτω:

GGE = TILF_NPV – TIBL_NPV

Σε περίπτωση που το TILF_NPV είναι ίσο ή μεγαλύτερο του TIBL_NPV τότε δεν θεωρείται ότι υφίσταται κρατική ενίσχυση στο δάνειο του ΤΑΑ.

Υπολογισμός του επιτοκίου αναφοράς

Το επιτόκιο αναφοράς του δανείου αναφοράς (benchmark loan) καθορίζεται με βάση την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τα επιτόκια αναφοράς (2008 / C 14/02). Το επιτόκιο αναφοράς υπολογίζεται με βάση το Βασικό Επιτόκιο της χώρας[35] συν τα παρακάτω περιθώρια, που θα εφαρμόζονται ανάλογα με τη βαθμολογία της οικείας επιχείρησης και τις παρεχόμενες εξασφαλίσεις.

Ωστόσο, η Ανακοίνωση προβλέπει ότι «Για δανειολήπτες που δεν έχουν πιστωτικό ιστορικό ή βαθμολογία που βασίζεται στον ισολογισμό, όπως ορισμένες εταιρείες ειδικού σκοπού ή επιχειρήσεις στη φάση της εκκίνησης (start-ups), το βασικό επιτόκιο πρέπει να προσαυξάνεται κατά τουλάχιστον 400 μονάδες βάσης (ανάλογα με τις παρεχόμενες εξασφαλίσεις) και το περιθώριο δεν μπορεί ποτέ να είναι χαμηλότερο από εκείνο που θα εφαρμοζόταν για τη μητρική επιχείρηση». Σε περίπτωση εταιρειών ειδικού σκοπού (SPVs) (συνήθως δημιουργούνται για παραχωρήσεις / έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας κ.λπ.), που δεν έχουν πιστωτικό ιστορικό / βαθμολογία, η αύξηση 400 μονάδων βάσης στο καθορισμένο επιτόκιο αναφοράς έχει αποδειχθεί ότι οδηγεί σε επιτόκιο υψηλότερο από το επιτόκιο της αγοράς. Θεωρούμε επομένως για αυτές τις συγκεκριμένες περιπτώσεις το επιτόκιο της αγοράς, όπως θα καθοριστεί από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα με βάση την αξιολόγηση του SPV.

Σημειώνεται ότι στην περίπτωση δανείων μειωμένης εξασφάλισης (δηλ. δάνεια όπου υπάρχει συνδυασμός με χρηματοδότηση από ΔΧΙ βάσει κρατικής εγγύησης), η κατηγορία βαθμολογίας πέφτει κατά μία βαθμίδα ώστε να αντικατοπτρίζεται ο υψηλότερος κίνδυνος υπαγωγής του δανείου στο καθεστώς μειωμένης εξασφάλισης σε σχέση με την υπαγωγή σε καθεστώς κύριου χρέους.

Ως συνήθεις εξασφαλίσεις νοείται το επίπεδο των εξασφαλίσεων που απαιτείται από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα για την εγγύηση των δανείων τους. Το επίπεδο των εξασφαλίσεων μπορεί να μετρηθεί ως ζημία σε περίπτωση αθέτησης υποχρεώσεων (ΖΑΥ)[36], η οποία είναι το αναμενόμενο ποσοστό ζημίας σε σχέση με την έκθεση του οφειλέτη, λαμβάνοντας υπόψη τα ανακτήσιμα ποσά από τις εξασφαλίσεις και το ενεργητικό της πτωχευτικής περιουσίας. Κατά συνέπεια, η ΖΑΥ είναι αντιστρόφως ανάλογη της ποιότητας των εξασφαλίσεων. Στην Ανακοίνωση, θεωρείται ότι «υψηλές» εξασφαλίσεις σημαίνουν ΖΑΥ κατώτερη ή ίση με το 30 %, «συνήθεις» εξασφαλίσεις, ΖΑΥ μεταξύ 31 % και 59 % και «χαμηλές» εξασφαλίσεις, ΖΑΥ υψηλότερη ή ίση με το 60 %.

8.2       Υπολογισμός του ακαθάριστου ισοδύναμου επιχορήγησης

Σύμφωνα με τους όρους της προέγκρισης του δανείου που προσκομίζει η ΕΤ, υπολογίζονται:

1. Το επιτόκιο αναφοράς, σύμφωνα με ισχύον Βασικό Επιτόκιο (Base Rate) της Ελλάδας, τη βαθμολογία του επενδυτή (AAA-A, BBB, BB, B, CCC και κάτω) και το ύψος των παρεχόμενων εξασφαλίσεων (Υψηλές, Συνήθεις, Χαμηλές).
2. Οι Καθαρές Παρούσες Αξίες:
   • του συνολικού τόκου του δανείου του ΤΑΑ με βάση το ζητούμενο επιτόκιο του ΕΣ και τα λοιπά χαρακτηριστικά του δανείου (ύψος δανείου, περίοδος χάριτος, περίοδος εκτοκισμού, κλπ.).
   • του συνολικού τόκου του δανείου αναφοράς (benchmark loan) με βάση το υπολογισθέν επιτόκιο αναφοράς και του ίδιους λοιπούς όρους με το δάνειο του ΤΑΑ.
3. Με επιτόκιο προεξόφλησης ίσο με το επιτόκιο αναφοράς, υπολογίζεται το ακαθάριστο ισοδύναμο επιχορήγησης (ΑΙΕ) ως η διαφορά μεταξύ του προεξοφλημένου τόκου του δανείου αναφοράς μείον τον προεξοφλημένο τόκο του δανείου ΤΑΑ.

8.3            Συμβατότητα της κρατικής ενίσχυσης ως προς την επιλεξιμότητα και την ένταση της ενίσχυσης του κανονισμού De Minimis 2013/1407

Γίνεται έλεγχος συμβατότητας του επενδυτικού σχεδίου ως προς τους γενικούς και ειδικούς όρους του Κανονισμού De Minimis (Κανονισμός Ε.Ε. 2013/1407, όπως τροποποιήθηκε). Οι ενισχύσεις που πληρούν τα κριτήρια που θέτει ο Καν ΕΕ2013/1407 δεν υπόκεινται στην υποχρέωση κοινοποίησης που προβλέπεται στο άρθρο 108 παράγραφος 3 της Συνθήκης.

Υπολογίζεται η μέγιστη κρατική ενίσχυση που αναλογεί στις ενισχυόμενες δαπάνες του ΕΣ. Γίνεται έλεγχος σώρευσης κρατικών ενισχύσεων, σύμφωνα με την Υπεύθυνη Δήλωση του επενδυτή.

Στην περίπτωση ύπαρξης σωρευόμενης κρατικής ενίσχυσης, το ακαθάριστο ισοδύναμο επιχορήγησης του δανείου του ΤΑΑ αναπροσαρμόζεται έτσι ώστε να τηρούνται τα όρια ενισχύσεων του κανονισμού. Το αναπροσαρμοσμένο ακαθάριστο ισοδύναμο επιχορήγησης χρησιμοποιείται για τον καθορισμό του επιτοκίου του δανείου ΤΑΑ.

8.4            Συμβατότητα της κρατικής ενίσχυσης ως προς την επιλεξιμότητα, την ένταση της ενίσχυσης και το όριο κοινοποίησης του ΓΑΚ 2014/651

Γίνεται έλεγχος συμβατότητας του επενδυτικού σχεδίου ως προς τους γενικούς όρους (άρθρα 1 έως και 11) του ΓΑΚ 2014/651.

Γίνεται έλεγχος συμβατότητας του επενδυτικού σχεδίου ως προς την κατηγορία ενισχύσεων στην οποία έχει δηλωθεί από τον επενδυτή. Εξετάζονται οι κατ’ άρθρο προϋποθέσεις και απαιτήσεις του κανονισμού ως προς τις επενδυτικές δαπάνες, το μέγεθος της επιχείρησης, τις επιλέξιμες δαπάνες, την ένταση της ενίσχυσης και το ύψος της ενίσχυσης, σύμφωνα με τα σχετικά άρθρα του κανονισμού (ΕΕ) 2014/651.

Υπολογίζεται η μέγιστη κρατική ενίσχυση που αναλογεί στις ενισχυόμενες δαπάνες του ΕΣ Γίνεται έλεγχος σώρευσης κρατικών ενισχύσεων, σύμφωνα με την Υπεύθυνη Δήλωση του επενδυτή.

Στην περίπτωση ύπαρξης σωρευόμενης κρατικής ενίσχυσης, το ακαθάριστο ισοδύναμο επιχορήγησης του δανείου του ΤΑΑ αναπροσαρμόζεται έτσι ώστε να τηρούνται τα όρια ενισχύσεων του κανονισμού. Το αναπροσαρμοσμένο ακαθάριστο ισοδύναμο επιχορήγησης χρησιμοποιείται για τον καθορισμό του επιτοκίου του δανείου ΤΑΑ.

Ειδικά για την περίπτωση των περιφερειακών ενισχύσεων (άρθρο 14 του ΓΑΚ), εφόσον διαπιστωθεί ύπαρξη άλλης ενισχυόμενης επένδυσης στην ίδια περιφέρεια με το αξιολογούμενο ΕΣ η οποία έχει ξεκινήσει εντός τριετίας από την ημερομηνία αίτησης δανείου του ΤΑΑ, τότε θεωρείται ότι το ΕΣ ανήκει σε ενιαίο επενδυτικό σχέδιο με την υφιστάμενη επένδυση. Στην περίπτωση αυτή, το ακαθάριστο ισοδύναμο επιχορήγησης του δανείου του ΤΑΑ  αναπροσαρμόζεται έτσι ώστε να τηρούνται τα όρια ενισχύσεων του κανονισμού. Το αναπροσαρμοσμένο ακαθάριστο ισοδύναμο επιχορήγησης χρησιμοποιείται για τον καθορισμό του επιτοκίου του δανείου ΤΑΑ.

8.5       Καθορισμός του επιτοκίου του δανείου του ΤΑΑ

Το υπολογιζόμενο ποσό του ΑΙΕ αποτελεί την κρατική ενίσχυση του δανείου ΤΑΑ.

Το ποσοστό του ΑΙΕ ως προς τον συνολικό προϋπολογισμό ενισχυόμενων δαπανών του ΕΣ συνιστά την ένταση της κρατικής ενίσχυσης του δανείου ΤΑΑ.

Για τον έλεγχο συμβατότητας ή μη της έντασης της κρατικής ενίσχυσης που προκύπτει, συγκρίνονται:

• Η ένταση της κρατικής ενίσχυσης ανάλογα με το πλαίσιο κρατικών ενισχύσεων
  1. Κανονισμός De Minimis, έως το 100% των επιλέξιμων δαπανών
  2. ΓΑΚ 651, έως ανώτατο επιτρεπόμενο ποσοστό ενίσχυσης βάσει των κατηγοριών ενισχύσεων του ΓΑΚ που εμπίπτει το ΕΣ, του μεγέθους της επιχείρησης και των λοιπών κατ’ άρθρο όρων του ΓΑΚ.
• Το ύψος της κρατικής ενίσχυσης, ανάλογα με το πλαίσιο κρατικών ενισχύσεων:
  200. Κανονισμός De Minimis, κρατική ενίσχυση έως 200.000 ανά τριετία
  201. ΓΑΚ, έως το όριο κοινοποίησης βάσει των κατηγοριών ενισχύσεων του ΓΑΚ που εμπίπτει το ΕΣ.

Εάν η ένταση της ενίσχυσης είναι μικρότερη από το ανώτατο επιτρεπόμενο ποσοστό ενίσχυσης και εφόσον το ύψος της κρατικής ενίσχυσης είναι χαμηλότερο των ορίων κοινοποίησης, η κρατική ενίσχυση κρίνεται ως συμβατή με τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων και το ζητούμενο επιτόκιο του δανείου ΤΑΑ καθορίζεται ως το επιτόκιο του δανείου του ΤΑΑ.

Εάν η ένταση της ενίσχυσης του δανείου ΤΑΑ είναι μεγαλύτερη από το ανώτατο επιτρεπόμενο ποσοστό ενίσχυσης ή το ύψος της κρατικής ενίσχυσης του δανείου ΤΑΑ ξεπερνά τα όρια κοινοποίησης, τότε η κρατική ενίσχυση κρίνεται ως καταρχήν μη συμβατή με τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων. Στην περίπτωση αυτή το επιτόκιο του δανείου του ΤΑΑ αυξάνεται και καθορίζεται σε ελάχιστη τιμή έτσι ώστε τόσο η ένταση ενίσχυσης του δανείου ΤΑΑ όσο και η κρατική ενίσχυση του δανείου του ΤΑΑ να είναι ίση ή μικρότερη με το αντίστοιχο όριο.

9      Έκθεση Αξιολόγησης ΕΣ

Ο πιστοποιημένο ανεξάρτητο ελεγκτή σύμφωνα με τις παραπάνω αξιολογήσεις, επαληθεύει τη συμβατότητα της προέγκρισης του δανείου ΤΑΑ, ως προς το ελάχιστο και μέγιστο κεφάλαιο, το ελάχιστο επιτόκιο καθώς και τα ελάχιστα και μέγιστα όρια της περιόδου του δανείου του ΤΑΑ, όπως ορίζονται στην σχετική Υπουργική Απόφαση (ΧΧΧ):

• Το ελάχιστο κεφάλαιο του δανείου του ΤΑΑ ορίζεται σε ΧΧΧΧ ευρώ, ενώ το μέγιστο κεφάλαιο του δανείου του ΤΑΑ ορίζεται σε ΧΧΧΧ ευρώ.
• Το ελάχιστο επιτόκιο του δανείου του ΤΑΑ ορίζεται σε ΧΧΧΧ%
• Η περίοδος του δανείου του ΤΑΑ δύναται να κυμαίνεται τυπικά από 4 έως 12 χρόνια, με ελάχιστη διάρκεια 3 ετών και μέγιστη διάρκεια 15 ετών εφόσον τεκμηριώνεται ως απαραίτητο από την ΕΤ.

Τα συμπεράσματα των παραπάνω αξιολογήσεων και οι υπολογισμοί περιλαμβάνονται στην έκθεση αξιολόγησης του πιστοποιημένο ανεξάρτητο ελεγκτή. Η έκθεση αξιολόγησης βασίζεται στο Διεθνές Πρότυπο Συναφών Υπηρεσιών 4400 (ISRS 4400) «Αναθέσεις για την Εκτέλεση Προσυμφωνημένων Διαδικασιών Αναφορικά με Χρηματοοικονομική Πληροφόρηση». Στην έκθεση αξιολόγησης περιλαμβάνονται:

• Κατάλογος των επιλέξιμων δαπανών του ΕΣ, το ύψος του δανείου του ΤΑΑ και το ποσοστό του δανείου του ΤΑΑ επί του επιλέξιμου προϋπολογισμού του ΕΣ.
• Το επιτόκιο του δανείου του ΤΑΑ.
• Εφόσον υφίσταται κρατική ενίσχυση,
  • Η ονομασία της επιχείρησης
  • Το μέγεθος της επιχείρησης
  • Περίληψη του έργου, συμπεριλαμβανομένων των ημερομηνιών έναρξης και λήξης.
  • Ο τόπος υλοποίησης του επενδυτικού σχεδίου.
  • Ο κατάλογος των δαπανών του επενδυτικού σχεδίου.
  • Ο κατάλογος των ενισχυόμενων δαπανών, το ύψος του δανείου, το επιτόκιο του δανείου, η διάρκεια του δανείου, το ύψος της κρατικής ενίσχυσης, καθώς και το πλαίσιο κρατικών ενισχύσεων που τη διέπει (De Minimis ή ΓΑΚ).
• Η συνεισφορά του ΕΣ στους στόχους του ΕΣΑΑ (green tagging, digital tagging).

10   Παράρτημα – Ορισμοί

Βιολογική ποικιλότητα ή βιοποικιλότητα[37]: η ποικιλία των ζώντων οργανισμών πάσης προελεύσεως, περιλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, των χερσαίων, θαλασσίων και άλλων υδατικών οικοσυστημάτων και οικολογικών συμπλεγμάτων, των οποίων αποτελούν μέρος. Επίσης, περιλαμβάνεται η ποικιλότητα εντός των ειδών, μεταξύ ειδών και οικοσυστημάτων (άρθρο 2 του ν. 2204/1994. ΦΕΚ 59 Α`). Στη βιολογική ποικιλότητα περιλαμβάνεται τέλος η ποικιλότητα των γονιδίων μέσα και μεταξύ των ειδών.

Βιώσιμη ανάπτυξη[38]: η ανάπτυξη που συνθέτει και σταθμίζει κοινωνικούς, οικονομικούς και περιβαλλοντικούς στόχους με σκοπό την:

• επίτευξη διατηρήσιμης οικονομικής ανάπτυξης με τη δημιουργία ισχυρής παραγωγικής βάσης και έμφαση στην καινοτομία και την αύξηση της απασχόλησης,
• εδαφική και κοινωνική συνοχή, δίκαιη κατανομή πόρων και άρση των αποκλεισμών,
• προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, της βιοποικιλότητας, του τοπίου και την αειφόρο χρήση των φυσικών πόρων.

Ενεργειακές και κλιματικές επιδιώξεις της Ένωσης για το 2030[39]: η δεσμευτική επιδίωξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης για εγχώρια μείωση κατά τουλάχιστον 40 % των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε σύγκριση με το 1990 σε όλους τους τομείς της οικονομίας με ορίζοντα επίτευξης το 2030, η δεσμευτική επιδίωξη σε επίπεδο Ένωσης για την επίτευξη μεριδίου ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές που καταναλώνεται στην Ένωση τουλάχιστον 32 % έως το 2030, η πρωταρχική επιδίωξη σε επίπεδο Ένωσης για βελτίωση κατά τουλάχιστον 32,5 % της ενεργειακής απόδοσης το 2030 και η επιδίωξη διασύνδεσης ηλεκτρικής ενέργειας σε ποσοστό 15 % το 2030 ή τυχόν επακόλουθες σχετικές επιδιώξεις που θα συμφωνηθούν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ή από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για το 2030. Στους Κλιματικούς Στόχους της Ένωση περιλαμβάνεται και η συμμόρφωση με τον στόχο για κλιματική ουδετερότητα της ΕΕ έως το 2050.

Ενεργειακή απόδοση κτιρίου – κτιριακής μονάδας[40]: η υπολογισθείσα ή μετρούμενη ποσότητα ενέργειας που απαιτείται για να ικανοποιηθεί η ενεργειακή ζήτηση που συνδέεται με την τυπική χρήση του κτιρίου, η οποία περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την ενέργεια που χρησιμοποιείται για θέρμανση, ψύξη, αερισμό, παραγωγή ζεστού νερού χρήσης (ΖΝΧ) και φωτισμό.

Ενεργειακή απόδοση[41]: ο λόγος της εκροής επιδόσεων, υπηρεσιών, αγαθών ή ενέργειας προς την εισροή ενέργειας.

Ενεργειακή ασφάλεια: Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (IEA) ορίζει την ενεργειακή ασφάλεια ως «τη συνεχή διαθεσιμότητα των ενεργειακών πηγών σε προσιτή τιμή[42]». Η ενεργειακή ασφάλεια έχει πολλές πτυχές: η μακροπρόθεσμη ενεργειακή ασφάλεια ασχολείται κυρίως με έγκαιρες επενδύσεις για την προμήθεια ενέργειας σύμφωνα με τις οικονομικές εξελίξεις και τις περιβαλλοντικές ανάγκες. Από την άλλη πλευρά, η βραχυπρόθεσμη ενεργειακή ασφάλεια επικεντρώνεται στην ικανότητα του ενεργειακού συστήματος να αντιδρά άμεσα σε ξαφνικές αλλαγές στο ισοζύγιο προσφοράς-ζήτησης.

Επένδυση: νοείται το σύνολο του κεφαλαίου που δεσμεύει μία επιχείρηση για ένα χρονικό διάστημα, με το οποίο χρηματοδοτεί την εκτέλεση δαπανών ενός επενδυτικού σχεδίου το οποίο στο τέλος της περιόδου αποφέρει πρόσθετα κεφάλαια στην επιχείρηση.

Επενδύσεις ανάπτυξης οικονομιών κλίμακας: νοούνται οι επενδύσεις οι οποίες, εφόσον επιτευχθούν οι νέες συνεργασίες, συμπεριλαμβανομένων επεκτάσεων υφιστάμενων συνεργασιών, καθώς και οι εξαγορές και συγχωνεύσεις μεταξύ μη-συνδεδεμένων εταιριών, σύμφωνα με το Ν.4601/2019, δημιουργούν τις συνθήκες μείωσης του μοναδιαίου (unit) κόστους παραγωγής προϊόντων και παροχής υπηρεσιών, έναντι της προγενέστερης κατάστασης[43].

Επενδύσεις εξωστρέφειας: νοούνται οι επενδύσεις μέσω των οποίων και κατά τη λειτουργία των επενδύσεων αυτών, βελτιώνεται άμεσα ή έμμεσα το εμπορικό ισοζύγιο της Ελλάδας, ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα της χώρας.

Επενδύσεις πράσινης μετάβασης[44] νοούνται οι επενδύσεις μέσω των οποίων και κατά τη λειτουργία των επενδύσεων αυτών, βελτιώνονται άμεσα ή έμμεσα οι δείκτες πράσινης μετάβασης. Στις επενδύσεις πράσινης μετάβασης συμπεριλαμβάνονται οι πράσινες τεχνολογίες και ικανότητες, μεταξύ άλλων η βιοποικιλότητα, η ενεργειακή απόδοση, η ανακαίνιση κτιρίων και η κυκλική οικονομία, συμβάλλοντας παράλληλα στην επίτευξη των κλιματικών στόχων της Ένωσης, στην προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης, στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στη διαφύλαξη της ενεργειακής ασφάλειας. Ειδικότερα, οι δείκτες πράσινης μετάβασης είναι:

1. δείκτες μείωσης εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου,
2. δείκτες βελτίωσης της κυκλικής οικονομίας,
3. δείκτες βιοποικιλότητας,
4. δείκτες ενεργειακής ασφάλειας,

δείκτες συνολικής βελτίωσης της ανθεκτικότητας στην κλιματική αλλαγή.

Επενδύσεις ψηφιακού μετασχηματισμού: νοούνται οι επενδύσεις μέσω των οποίων και κατά τη λειτουργία των επενδύσεων αυτών, βελτιώνονται άμεσα ή έμμεσα οι δείκτες για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της Ελλάδας ενισχύοντας τη διεθνή ψηφιακή ταυτότητα και ανταγωνιστικότητά της χώρας. Τα αποτελέσματα επενδύσεων ψηφιακού μετασχηματισμού αξιολογούνται από τις επιδόσεις της Ελλάδας σε δείκτες που αποτυπώνουν την ψηφιακή ωριμότητα ενός κράτους, όπως για παράδειγμα ο Δείκτης Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας (Digital Economy and Society Index, DESI) και ο Δείκτης Ψηφιακής Ανταγωνιστικότητας του Διεθνούς Κέντρου Ανταγωνιστικότητας (Institute for Management Development, IMD). Οι επενδύσεις που είναι σχετικές με τον ψηφιακό μετασχηματισμό αφορούν την υλοποίηση επενδύσεων σε ψηφιακές τεχνολογίες, υποδομές και διαδικασίες. Συγκεκριμένα, οι επενδύσεις θα πρέπει να προωθούν ιδίως την ψηφιοποίηση των παρεχόμενων υπηρεσιών, την ανάπτυξη ψηφιακών υποδομών και υποδομών δεδομένων, συνεργατικών σχηματισμών και κόμβων ψηφιακής καινοτομίας και ανοικτών ψηφιακών λύσεων ενώ παράλληλα η ψηφιακή μετάβαση θα πρέπει να παρέχει κίνητρα για την ψηφιοποίηση των ΜΜΕ^[45].

Έρευνα και Ανάπτυξη (E & A): νοείται η δημιουργική εργασία η οποία καλύπτει τις δραστηριότητες της βασικής και της εφαρμοσμένης έρευνας και πραγματοποιείται σε συστηματική βάση με σκοπό την αύξηση του αποθέματος της γνώσης, συμπεριλαμβανομένης της γνώσης του ανθρώπου, του πολιτισμού και της κοινωνίας, καθώς και η χρήση του αποθέματος της γνώσης για την ανάπτυξη νέων εφαρμογών[46].  Ως «Εφαρμοσμένη ή Βιομηχανική Έρευνα» ορίζεται η σχεδιασμένη έρευνα ή η κριτική διερεύνηση ενός πεδίου που αποσκοπεί στην απόκτηση νέων γνώσεων και δεξιοτήτων για την ανάπτυξη νέων προϊόντων, διεργασιών ή υπηρεσιών ή για τη σημαντική βελτίωση προϊόντων, διεργασιών ή υπηρεσιών που υπάρχουν[47]. Ως «Πειραματική Ανάπτυξη» ορίζεται η απόκτηση, ο συνδυασμός, η διαμόρφωση και η χρήση υφισταμένων επιστημονικών, τεχνολογικών και άλλων συναφών γνώσεων και δεξιοτήτων που αποσκοπούν στην ανάπτυξη νέων ή βελτιωμένων προϊόντων, διαδικασιών ή υπηρεσιών[48].

Καινοτομία: νοείται η η αξιοποίηση υφιστάμενης ή νέας γνώσης ή η μετατροπή μιας ιδέας σε προϊόν ή διαδικασία ή υπηρεσία[49]. Περαιτέρω, ως «επιστημονική και τεχνολογική καινοτομία» ορίζεται το αποτέλεσμα ερευνητικών και τεχνολογικών προσπαθειών που οδηγούν ή που επιδιώκεται να οδηγήσουν στην υλοποίηση νέων ή τη βελτίωση προϊόντων, υπηρεσιών και διαδικασιών που υπάρχουν ήδη[50].

Κόμβοι ψηφιακής καινοτομίας[51] και ανοικτών ψηφιακών λύσεων: νοούνται οι «υπηρεσίες μιας στάσης» για την υποστήριξη των επιχειρήσεων στον ψηφιακό μετασχηματισμό των παραγωγικών διαδικασιών τους και την προαγωγή της καινοτομίας τους με χρήση ψηφιακών τεχνολογιών. Οι κόμβοι ψηφιακής καινοτομίας αποτελούν οργανισμούς ή συμπράξεις οργανισμών που υποστηρίζουν τις επιχειρήσεις να γίνουν πιο ανταγωνιστικές σε σχέση με τα προϊόντα, τις υπηρεσίες ή/και τις παραγωγικές τους διαδικασίες, με την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών. Ταυτόχρονα οι κόμβοι ψηφιακής καινοτομίας συμβάλλουν στην ανάπτυξη του οικοσυστήματος με τη συμμετοχή σε κοινές δράσεις μικρομεσαίων, μεγάλων και νεοφυών επιχειρήσεων, ερευνητικών ιδρυμάτων και δημόσιων οργανισμών.

Κυκλική οικονομία[52]: οικονομικό σύστημα στο οποίο διατηρείται η αξία των προϊόντων, των υλικών και άλλων πόρων στην οικονομία για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα με την ενίσχυση της αποτελεσματικής χρήσης τους στην παραγωγή και κατανάλωση, μειώνοντας με αυτόν τον τρόπο τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο της χρήσης τους, και με την ελαχιστοποίηση των αποβλήτων και της αποδέσμευσης επικίνδυνων ουσιών σε όλα τα στάδια του κύκλου ζωής τους, μεταξύ άλλων μέσω της εφαρμογής της ιεράρχησης των αποβλήτων.

Νέες Θέσεις Εργασίας[53]: Μία επένδυση θεωρείται ότι συμβάλλει στη δημιουργία θέσεων εργασίας, εφόσον το επενδυτικό έργο συνεπάγεται καθαρή αύξηση του αριθμού των εργαζομένων αποτυπωμένη σε Ετήσιες Μονάδες Εργασίας (EME) στην επιχειρηματική εγκατάσταση και αντιστοίχως στην επιχείρηση, σε σύγκριση με τις EME του προηγούμενου δωδεκαμήνου από την ημερομηνία υποβολής του αιτήματος δανειοδότησης. Ο βασικός αριθμός απασχολούμενων εκφράζεται σε Ετήσια Μονάδα Εργασίας (ΕΜΕ). Οποιοσδήποτε εργάστηκε με πλήρες ωράριο μέσα σε μια επιχείρηση, ή για λογαριασμό της, κατά τη διάρκεια όλου του έτους αναφοράς υπολογίζεται ως μία μονάδα. Οι εργαζόμενοι μερικής απασχόλησης, οι εποχιακοί εργαζόμενοι και τα άτομα που δεν εργάστηκαν ολόκληρο το έτος, αντιμετωπίζονται ως κλάσματα μιας ΕΜΕ. Η δημιουργία εξειδικευμένων θέσεων εργασίας σε έναν κλάδο εκφράζεται ως το ποσοστό των πτυχιούχων[54] συγκεκριμένων ειδικοτήτων συναφών με τον κλάδο ως προς τις συνολικές νέες θέσεις εργασίας.

Πράσινες θέσεις εργασίας[55]: Όλες οι θέσεις εργασίας που εξαρτώνται από το περιβάλλον ή που δημιουργούνται, υποκαθίστανται ή επανακαθορίζονται (από την άποψη δεξιοτήτων, μεθόδων εργασίας, χαρακτηριστικών που αποκτούν οικολογικό προσανατολισμό κ.λπ.) κατά τη διαδικασία μετάβασης σε μια πιο πράσινη οικονομία.

Πράσινες ικανότητες/δεξιότητες: οι γνώσεις, ικανότητες, δεξιότητες και αξίες που χρειάζονται για να υποστηριχτεί και να αναπτυχθεί μια βιώσιμη κοινωνία που στοχεύει στη μείωση των αρνητικών επιπτώσεων της ανθρώπινης δραστηριότητας στο περιβάλλον[56].

Πράσινες τεχνολογίες: νοούνται οι τεχνολογίες οι οποίες κατά την εφαρμογή τους βελτιώνουν σημαντικά την περιβαλλοντική απόδοση των επενδύσεων, έναντι των συμβατικών τεχνολογιών. Οι φιλικές προς το περιβάλλον τεχνολογίες είναι ωφέλιμες για τις επιχειρήσεις, μειώνουν την πίεση στο περιβάλλον και συμβάλλουν στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας[57]. Τέτοιες τεχνολογίες είναι όλες εκείνες όπου η χρήση τους είναι λιγότερο επιβλαβής για το περιβάλλον από τις σχετικές εναλλακτικές. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται (ενδεικτικά):

• Παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας – όπως ηλιακή ή και αιολική ενέργεια
• Καθαρότερες μετακινήσεις και αυτοκίνητα
• Παθητικά κτίρια ή οικολογικά υλικά κατασκευής
• Επεξεργασία αποβλήτων για επαναχρησιμοποίηση ή ανακύκλωση

Ριζική ανακαίνιση κτιρίου ή κτιριακής μονάδας (ανακαίνιση μεγάλης κλίμακας)[58]: η ανακαίνιση κατά την οποία, η συνολική δαπάνη της ανακαίνισης που αφορά το κέλυφος του κτιρίου ή της κτιριακής μονάδας ή τα τεχνικά συστήματά τους υπερβαίνει το είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) της αξίας του κτιρίου ή της κτιριακής μονάδας, εξαιρουμένης της αξίας του οικοπέδου επί του οποίου έχει κατασκευαστεί το κτίριο.

Συνεργασία: νοείται η δραστηριότητα που διέπεται από μακροχρόνιες (με συμβατική ή πραγματική διάρκεια μεγαλύτερη της πενταετίας) δεσμευτικού χαρακτήρα συμβάσεις συνεργασίας μεταξύ μη-συνδεδεμένων επιχειρήσεων με σκοπό την από κοινού προώθηση επιχειρηματικών δραστηριοτήτων (προμηθευτικές συνεργασίες, εξαγωγικές συνεργασίες, συμβολαιακή γεωργία, δικαιόχρηση (franchise), κοινά έργα έρευνας και ανάπτυξης, μεταξύ άλλων), είτε με τη δημιουργία νομικών προσώπων με τις ίδιες ανωτέρω επιδιώξεις (κοινοπραξίες, συνεταιρισμοί, οργανώσεις και ομάδες παραγωγών ανεξαρτήτως νομικού τύπου, μεταξύ άλλων).

Συνεργατικοί σχηματισμοί: νοούνται δομές ή οργανωμένες ομάδες ανεξάρτητων μερών (όπως καινοτόμες νεοσύστατες επιχειρήσεις, μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις, καθώς και οργανισμοί έρευνας και διάδοσης γνώσεων, μη κερδοσκοπικές οργανώσεις και άλλοι συναφείς οικονομικοί παράγοντες) που έχουν σχεδιαστεί για να τονώσουν την καινοτόμο δραστηριότητα, με την προώθηση, την από κοινού χρήση εγκαταστάσεων και την ανταλλαγή γνώσεων και εμπειρογνωμοσύνης και συμβάλλοντας αποτελεσματικά στη μεταφορά γνώσεων, τη δημιουργία δικτύων, τη διάδοση πληροφοριών και τη συνεργασία μεταξύ των επιχειρήσεων και άλλων οργανισμών του συνεργατικού σχηματισμού.^[59]

Συνεργατικοί σχηματισμοί: νοούνται δομές ή οργανωμένες ομάδες ανεξάρτητων μερών (όπως καινοτόμες νεοσύστατες επιχειρήσεις, μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις, καθώς και οργανισμοί έρευνας και διάδοσης γνώσεων, μη κερδοσκοπικές οργανώσεις και άλλοι συναφείς οικονομικοί παράγοντες) που έχουν σχεδιαστεί για να τονώσουν την καινοτόμο δραστηριότητα, με την προώθηση, την από κοινού χρήση εγκαταστάσεων και την ανταλλαγή γνώσεων και εμπειρογνωμοσύνης και συμβάλλοντας αποτελεσματικά στη μεταφορά γνώσεων, τη δημιουργία δικτύων, τη διάδοση πληροφοριών και τη συνεργασία μεταξύ των επιχειρήσεων και άλλων οργανισμών του συνεργατικού σχηματισμού.^[60]

Σύνθετα τουριστικά καταλύματα[61]: νοούνται τα ξενοδοχειακά καταλύματα της υποπερ. αα΄ της περ. α΄ της παρ. 2[62] του Ν.4276/2014, τα οποία που ανεγείρονται σε συνδυασμό:

• με τουριστικές επιπλωμένες κατοικίες της υποπερ. ββ΄ της περ. β΄ της παρ. 2[63] και
• με εγκαταστάσεις ειδικής τουριστικής υποδομής[64]. Για την ίδρυση και λειτουργία των σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων 8 και 9 του ν. 4002/2011 (Α΄ 180). Για την εφαρμογή του νόμου αυτού ως εγκαταστάσεις ειδικής τουριστικής υποδομής νοούνται συνεδριακά κέντρα, γήπεδα γκολφ, κέντρα θαλασσοθεραπείας, τουριστικοί λιμένες, χιονοδρομικά κέντρα, θεματικά πάρκα, Κέντρα Προπονητικού Αθλητικού Τουρισμού, υδροθεραπευτήρια, καθώς και οι εξής εγκαταστάσεις ειδικών μορφών τουρισμού: μονάδες ιαματικής θεραπείας, κέντρα ιαματικού τουρισμού θερμαλισμού, κέντρα αναζωογόνησης, κέντρα ευεξίας και αισθητικής και κέντρα καταδυτικού τουρισμού. Με απόφαση του Υπουργού Τουρισμού δύνανται να προσδιορίζονται και άλλα είδη τουριστικών επιχειρήσεων ή εγκαταστάσεων ως εγκαταστάσεις ειδικής τουριστικής υποδομής, που αποτελούν τμήμα των σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων.

Τουριστικές κατοικίες[65]: νοούνται τα μη κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα, που είναι αυτοεξυπηρετούμενα καταλύματα, είναι τουριστικές επιπλωμένες κατοικίες, μεμονωμένες ή σε συγκρότημα μονοκατοικίες, επιφανείας σαράντα (40) τ.μ. τουλάχιστον εκάστη, με αυτοτέλεια λειτουργίας και ανεξάρτητη εξωτερική προσπέλαση. Δομούνται με όρους δόμησης κατοικίας. Για την ίδρυση και λειτουργία των τουριστικών επιπλωμένων κατοικιών εφαρμόζεται το άρθρο 46 του ν. 4179/2013.

Ψηφιακές υπηρεσίες^[66]: νοούνται υπηρεσίες που περιλαμβάνουν μια μεγάλη κατηγορία διαδικτυακών υπηρεσιών, από απλούς ιστότοπους έως υπηρεσίες υποδομής διαδικτύου και διαδικτυακές πλατφόρμες. Συγκεκριμένα, η ψηφιοποίηση των υπηρεσιών των επιχειρήσεων[67] αφορά στην ενίσχυση της ενσωμάτωσης των ψηφιακών τεχνολογιών από τις επιχειρήσεις. Αυτό επιτυγχάνεται παρέχοντας χρηματοδότηση για την ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών ηλεκτρονικών πληρωμών, εργασίας από απόσταση, digital marketplace, κυβερνοασφάλειας, προμήθειας λογισμικού, υπηρεσιών υπολογιστικού νέφους, εγκατάσταση εξειδικευμένου εξοπλισμού κλπ. Επιπλέον οι επενδύσεις στοχεύουν στην αντιμετώπιση των βασικών προκλήσεων της ψηφιακής ένταξης, της επανεκπαίδευσης του εργατικού δυναμικού στο πλαίσιο ενός ψηφιακού περιβάλλοντος, της ενίσχυσης ψηφιακών δεξιοτήτων και της ψηφιακής επιχειρηματικότητας στις επιχειρήσεις.

Ψηφιακές υποδομές και υποδομές δεδομένων: νοούνται ο εξοπλισμός και το λογισμικό, σχετικά με τη δικτύωση, τις τηλεπικοινωνίες, το cloud computing, την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, τη διαχείριση δεδομένων, την ανάλυση δεδομένων, τις δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης, το IoT και τη βιομηχανική αυτοματοποίηση[68].

Ψηφιοποίηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων[69]: νοούνται επενδύσεις από ΜΜΕ οι οποίες στοχεύουν στην βελτίωση της λειτουργίας τους και της ανταγωνιστικότητάς τους ενσωματώνοντας νέες τεχνολογίες ηλεκτρονικών πληρωμών, εργασίας από απόσταση, ψηφιακού γραφείου (διαχείριση εγγράφων, έργων κ.λπ.), digital marketplace, κυβερνοασφάλειας κ.λπ.

11   Παράρτημα – Απλουστευμένη Αξιολόγηση

Για την υλοποίηση της απλουστευμένης αξιολόγησης, η μελέτη συμμόρφωσης του επενδυτικού σχεδίου με την αρχή της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης (Do No Significant Harm ή DNSH principle)», συμπληρώνονται με τις ζητούμενες πληροφορίες οι παρακάτω πίνακες, είτε ως Υπεύθυνη Δήλωση του επενδυτή, είτε από εξειδικευμένους συμβούλους / μηχανικούς.

Απλουστευμένη Αξιολόγηση – Μέρος 1

Το ΕΣ θα πρέπει να έχει εξετάσει ενδελεχώς τους έξι περιβαλλοντικούς στόχους ώστε να προσδιορίσει εκείνους για τους οποίους απαιτείται ουσιαστική αξιολόγηση.

Απλουστευμένη Αξιολόγηση Μέρος 2

Το ΕΣ θα πρέπει να αναφέρει την ουσιαστική αξιολόγηση ως προς τη μη πρόκληση σημαντικής βλάβης για τους περιβαλλοντικούς στόχους που την απαιτούν.

12   Παράρτημα – Προσαρμοσμένο Παράρτημα του VI του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 2021/241, για την επίτευξη των στόχων για την κλιματική αλλαγή των ιδιωτικών επιχειρήσεων.

Παρακάτω παρουσιάζεται ο προσαρμοσμένος πίνακας παρέμβασης του Παραρτήματος VI του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 2021/241, ο οποίος περιλαμβάνει μόνο τα πεδία παρέμβασης για την επίτευξη των στόχων για την κλιματική αλλαγή των ιδιωτικών επιχειρήσεων. Στον πίνακα εμφανίζονται μόνο τα πεδία παρέμβασης που συνεισφέρουν για την επίτευξη των στόχων για την κλιματική αλλαγή, καθώς  παρουσιάζεται και η συνεισφορά τους για την επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων.

13   Παράρτημα – Προσαρμοσμένο Παράρτημα του VII του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 2021/241, για την επίτευξη της ψηφιακής μετάβασης των ιδιωτικών επιχειρήσεων.

Παρακάτω παρουσιάζεται ο προσαρμοσμένος πίνακας παρέμβασης του Παραρτήματος VII του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 2021/241, ο οποίος περιλαμβάνει μόνο τα πεδία παρέμβασης για την επίτευξη της ψηφιακής μετάβασης των ιδιωτικών επιχειρήσεων της ΕΕ. Στον πίνακα εμφανίζονται μόνο τα πεδία παρέμβασης που συνεισφέρουν για την επίτευξη την ψηφιακή παρέμβαση των ιδιωτικών επιχειρήσεων.

[1] Κανονισμός 2021/523: Παράρτημα V (B. Αποκλειόμενες δραστηριότητες): https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32021R0523&from=EL

[2] Γενικός Απαλλακτικός Κανονισμός: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32014R0651&from=EL

[3] Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τεχνική καθοδήγηση όσον αφορά τον έλεγχο βιωσιμότητας για το ταμείο InvestEU –  https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52021XC0713(02)&from=EN)

[4] https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32021R0241&from=EN

[5] https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32021R0241&from=EN

[6] Το τρέχον επιτόκιο βάσης της Ελλάδας την 1/9/2021 έχει καθοριστεί σε -0,45% – https://ec.europa.eu/competition-policy/state-aid/legislation/reference-discount-rates-and-recovery-interest-rates/reference-and-discount_en

[7] Βλέπε παράρτημα Νομοθετικού Πλαισίου

[8] Κανονισμός 2021/523: Παράρτημα V (B. Αποκλειόμενες δραστηριότητες): https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32021R0523&from=EL

[9] Κανονισμός 2021/523: Παράρτημα V (B. Αποκλειόμενες δραστηριότητες): https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32021R0523&from=EL

[10] Κανονισμός 2021/523: Παράρτημα V (B. Αποκλειόμενες δραστηριότητες): https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32021R0523&from=EL

[11] Υπόδειγμα δήλωσης σχετικά με τα στοιχεία που αφορούν την ιδιότητα ΜΜΕ μιας επιχείρησης

(2003/C 118/03 )https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52003XC0520(02)&from=EL

[12] Γενικός Απαλλακτικός Κανονισμός: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32014R0651&from=EL

[13] Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την αναθεώρηση της μεθόδου καθορισμού των επιτοκίων αναφοράς και προεξόφλησης (2008/C 14/02) https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52008XC0119(01)&from=EL

[14] Τεχνική καθοδήγηση σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» στο πλαίσιο του κανονισμού για τη θέσπιση του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. https://eur-lex.europa.eu/legalcontent/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52021XC0218(01)&from=EN

[15] ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΕ) 2020/852 ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 18ης Ιουνίου 2020 σχετικά με τη θέσπιση πλαισίου για τη διευκόλυνση των βιώσιμων επενδύσεων και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2019/2088.

[16] Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τεχνική καθοδήγηση όσον αφορά τον έλεγχο βιωσιμότητας για το ταμείο InvestEU –  https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52021XC0713(02)&from=EN)

[17] Τεχνική καθοδήγηση σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» στο πλαίσιο του κανονισμού για τη θέσπιση του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. https://eur-lex.europa.eu/legalcontent/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52021XC0218(01)&from=EN

[18] Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τεχνική καθοδήγηση όσον αφορά τον έλεγχο βιωσιμότητας για το ταμείο InvestEU   https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52021XC0713(02)&from=EN)

[19] Παράρτημα VI του κανονισμού σχετικά με τη θέσπιση του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32021R0241&from=EN

[20] Παράρτημα VII του κανονισμού σχετικά με τη θέσπιση του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32021R0241&from=EN

[21] Κανονισμός 2021/523: Παράρτημα V (B. Αποκλειόμενες δραστηριότητες): https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32021R0523&from=EL

[22] Κανονισμός 2021/523: Παράρτημα V (B. Αποκλειόμενες δραστηριότητες): https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32021R0523&from=EL

[23] Κανονισμός 2021/523: Παράρτημα V (B. Αποκλειόμενες δραστηριότητες): https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32021R0523&from=EL

[24] Κανονισμός 2021/523: Παράρτημα V (B. Αποκλειόμενες δραστηριότητες): https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32021R0523&from=EL

[25] Γενικός Απαλλακτικός Κανονισμός: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32014R0651&from=EL

[26] https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32021R0241&from=EN

[27] Η μέθοδος πηγάζει από τον κανονισμό InvestEU, αναμένεται να επικαιροποιηθεί όταν ολοκληρωθούν οι κατ ‘εξουσιοδότηση πράξεις του κανονισμού EU Taxonomy. (from InvestEU Q&A: How will the ‘do no significant harm principle’ be operationalised under InvestEU? The regulation foresees that the Commission develops sustainability guidance to operationalise the ‘do no significant harm’ principle. This guidance will ensure that financing and investment operations receiving InvestEU support are in line with and contribute to the EU broader sustainability commitments. In particular, the sustainability proofing will aim at identifying and addressing potential significant impacts the operations may have on the climate, environmental and social dimensions.

Against this backdrop, the sustainability proofing requirements will progressively integrate the ‘do no significant harm’ criteria of the EU Taxonomy, bearing in mind that the technical screening criteria are not yet in force and that potential Implementing Partners (especially other than the EIB Group) still need to develop capacity to deal with these requirements. The guidance will be developed in cooperation with Implementing Partners, financial intermediaries and project promoters.)

[28] https://ec.europa.eu/sustainable-finance-taxonomy/tool/index_en.htm

[29] Για τον έλεγχο της μη πρόκλησης ουσιαστικής βλάβης επενδυτικών δραστηριοτήτων που δεν εμπίπτουν και δεν είναι δυνατόν να ταυτιστούν με καμία από τις δραστηριότητες που έχουν αναγνωριστεί και ταξινομηθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ως μη εξαντλητικός κατάλογος συνοδευτικών αποδεικτικών στοιχείων για την ουσιαστική αξιολόγηση ως προς τη μη πρόκληση σημαντικής βλάβης μπορεί να χρησιμοποιηθεί ο κατάλογος που βρίσκεται στο Παράρτημα ΙΙ της Ανακοίνωσης (2021/C 58/01) της Επιτροπής «Τεχνική καθοδήγηση σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» στο πλαίσιο του κανονισμού για τη θέσπιση του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας» – https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52021XC0218(01)&from=EN

[30] Η μεθοδολογία αυτή ακολουθεί τις ενότητες 2.2 και 3 της Ανακοίνωση της Επιτροπής για την Τεχνική καθοδήγηση σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» στο πλαίσιο του κανονισμού για τη θέσπιση του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (2021/C 58/01

[31] Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τεχνική καθοδήγηση όσον αφορά τον έλεγχο βιωσιμότητας για το ταμείο InvestEU –  https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52021XC0713(02)&from=EN)

[32] https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32021R0241&from=EN

[33] https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32021R0241&from=EN

[34] Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την αναθεώρηση της μεθόδου καθορισμού των επιτοκίων αναφοράς και προεξόφλησης (2008/C 14/02) https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52008XC0119(01)&from=EL

[35] https://ec.europa.eu/competition-policy/state-aid/legislation/reference-discount-rates-and-recovery-interest-rates/reference-and-discount_en

[36] Για περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με την έννοια της ΖΑΥ, βλέπε Basel II: International Convergence of Capital Measurement and Capital Standards: A Revised Framework —Comprehensive Version, στη διεύθυνση: http://www.bis.org/publ/bcbs128.pdf

[37] Ν.3937/2011 άρθ. 2: Διατήρηση της βιοποικιλότητας και άλλες διατάξεις, ορισμός βιοποικιλότητας (https://www.e-nomothesia.gr/kat-periballon/n-3937-2011.html)

[38] Ν. 4759/20, άρθ. 2: Εκσυγχρονισμός της Χωροταξικής και Πολεοδο μικής Νομοθεσίας και άλλες διατάξεις – ορισμός βιώσιμης ανάπτυξης. (https://www.elinyae.gr/sites/default/files/2020-12/245a_2020.pdf)

[39] Άρθρο 2, Παράγραφος 11, του Κανονισμού 2018/1999 για τη διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης και της Δράσης για το Κλίμα … του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32018R1999

[40] Ν.4685/2020, άρθ. 2: Εκσυγχρονισμός περιβαλλοντικής νομοθεσί ας, ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία των Οδηγιών 2018/844 και 2019/692 του Ευρωπαϊ κού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και λοι πές διατάξεις – ορισμός ενεργειακής απόδοσης κτιρίου, και ριζικής ανακαίνισης κτιρίου ή κτιριακής μονάδας (ανακαίνιση μεγάλης κλίμακας). (https://ypen.gov.gr/wp-content/uploads/2020/11/4685_2020_ar56-71N4122.pdf)

[41] Ν. 4342/2015 άρθ.3: Ενσωμάτωση οδηγίας 2012/27/ΕΕ – ορισμός ενεργειακής απόδοσης (https://ypen.gov.gr/wp-content/uploads/2020/11/4342_2015.pdf)

[42] Ιστοσελίδα Διεθνή Οργανισμού Ενέργειας – ορισμός ενεργειακής ασφάλειας (https://www.iea.org/areas-of-work/ensuring-energy-security)

[43] Ν.4601/2019 Εταιρικοί μετασχηματισμοί. Βλ. μεταξύ άλλων,  European Commission (1997) “Economies of Scale”  The Single Market Review, Subseries V, Vol.4, Οδηγία (EE) 2019/882, ΟΔΗΓΙΑ (ΕΕ) 2019/771, Θερίου, Ν. (2005). «Στρατηγική διοίκηση επιχειρήσεων» 2η έκδοση, Εκδόσεις Κρητικού, Αθήνα.

[44] Κανονισμος (ΕΕ) 2021/241 του Ευρωπαϊκου Κοινοβουλιου και του Συμβουλιου της 12ης Φεβρουαρίου 2021 για τη θέσπιση του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, παράγραφος 11: ορισμός για επενδύσεις πράσινης μετάβασης. (https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32021R0241&from=EN)

[45] Κανονισμός (ΕΕ) 2021/241 του Ευρωπαϊκου Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 12ης Φεβρουαρίου 2021 για τη θέσπιση του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, παράγραφος 12 ορισμός για επενδύσεις ψηφιακού μετασχηματισμού. (https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32021R0241&from=EN)

[46]  Ν.4310/2014 «Έρευνα Τεχνολογική Ανάπτυξη και Καινοτομία και άλλες διατάξεις» άρθ. 2 σημείο 17 ορισμός έρευνας και ανάπτυξης (http://www.gsrt.gr/Legislation/Files/LawFiles136/FEK%20258.pdf)

[47] Ν.4310/2014 «Έρευνα Τεχνολογική Ανάπτυξη και Καινοτομία και άλλες διατάξεις» άρθ. 2 σημείο 23 ορισμός εφαρμοσμένης ή Βιομηχανικής Έρευνας (http://www.gsrt.gr/Legislation/Files/LawFiles136/FEK%20258.pdf)

[48] Ν.4310/2014 «Έρευνα Τεχνολογική Ανάπτυξη και Καινοτομία και άλλες διατάξεις» άρθ. 2 σημείο 35 ορισμός Πειραματικής έρευνας (http://www.gsrt.gr/Legislation/Files/LawFiles136/FEK%20258.pdf)

[49] Ν.4310/2014 «Έρευνα Τεχνολογική Ανάπτυξη και Καινοτομία και άλλες διατάξεις» άρθ. 2 σημείο 27, ορισμός καινοτομίας, (http://www.gsrt.gr/Legislation/Files/LawFiles136/FEK%20258.pdf)

[50] Ν.4310/2014 «Έρευνα Τεχνολογική Ανάπτυξη και Καινοτομία και άλλες διατάξεις» άρθ. 2 σημείο 13 ορισμός επιστημονικής και τεχνολογικής καινοτομίας, (http://www.gsrt.gr/Legislation/Files/LawFiles136/FEK%20258.pdf)

[51] Βίβλος Ψηφιακού Μετασχηματισμού – ορισμός κόμβοι ψηφιακής καινοτομίας (https://digitalstrategy.gov.gr/website/static/website/assets/uploads/digital_strategy.pdf)

[52] Άρθρο 2, Παράγραφος 9 του Κανονισμού 2020/852 σχετικά με τη θέσπιση πλαισίου για τη διευκόλυνση των βιώσιμων επενδύσεων και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2019/2088 (https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32020R0852&from=EN)

[53] Ν.4399/16, άρθρο 8, παρ. 5α. (μία εκ των βασικών προϋποθέσεων για την ενίσχυση του μισθολογικού κόστους των νέων θέσεων εργασίας που προκύπτουν από την υλοποίηση του επενδυτικού σχεδίου)

[54] Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων – πτυχιούχος νοείται ως το επίπεδο 6 και άνω του Εθνικού Πλαισίου προσόντων (https://www.eoppep.gr/index.php/el/qualification-certificate/national-qualification-framework)

[55] Ενότητα 2 Εγγράφου Εργασίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την αξιοποίηση του δυναμικού απασχόλησης της πράσινης ανάπτυξης – 18/04/2012 (https://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=SWD:2012:0092:FIN:EN:PDF)

[56] CEDEFOP: Ευρωπαϊκό Κέντρο για την Ανάπτυξη της Επαγγελματικής Κατάρτισης (https://www.cedefop.europa.eu/en/events-and-projects/projects/skills-green-economy)

[57] Σχέδιο Δράσης Οικολογικής Καινοτομίας Ευρωπαϊκή Επιτροπή (https://ec.europa.eu/environment/ecoap/about-action-plan/etap-previous-action-plan_en)

[58] Ν.4685/2020, άρθ. 2: Εκσυγχρονισμός περιβαλλοντικής νομοθεσίας, ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία των Οδηγιών 2018/844 και 2019/692 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και λοιπές διατάξεις – ορισμός ενεργειακής απόδοσης κτιρίου, και ριζικής ανακαίνισης κτιρίου ή κτιριακής μονάδας (ανακαίνιση μεγάλης κλίμακας). (https://ypen.gov.gr/wp-content/uploads/2020/11/4685_2020_ar56-71N4122.pdf)

[59] Κανονισμός (ΕΕ) 2014/651 της Επιτροπής, της 17ης Ιουνίου 2014 , για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων ως συμβατών με την εσωτερική αγορά κατ’ εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ – ορισμός συνεργατικοί σχηματισμοί καινοτομίας. (https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32014R0651&from=EL)

[60] Κανονισμός (ΕΕ) 2014/651 της Επιτροπής, της 17ης Ιουνίου 2014 , για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων ως συμβατών με την εσωτερική αγορά κατ’ εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ – ορισμός συνεργατικοί σχηματισμοί καινοτομίας. (https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32014R0651&from=EL)

[61] Άρθρο 1, παρ. 2.α. περίπτωση δδ) του Ν.4276/2014.

[62] Άρθρο 1, παρ. 2.α. περίπτωση αα) του Ν.4276/2014- Ξενοδοχεία.

[63] Άρθρο 1, παρ. 2.β. περίπτωση ββ) του Ν.4276/2014- Αυτοεξυπηρετούμενα καταλύματα τουριστικές επιπλωμένες κατοικίες.

[64] Άρθρο 1, παρ. 3 του Ν.4276/2014 του Ν.4276/2014- Εγκαταστάσεις ειδικής τουριστικής υποδομής.

[65] Άρθρο 1, παρ. 2.β. περίπτωση ββ) του Ν.4276/2014.

[66] Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την ενιαία αγορά ψηφιακών υπηρεσιών (πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες) και την τροποποίηση της οδηγίας 2000/31/ΕΚ (https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52020PC0825&from=en)

[67] Ελλάδα 2.0, Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας – Αναλυτική περιγραφή δράσεων (https://www.minfin.gr/documents/20182/15898696/8-4-2021++%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1+2.0+-+%CE%91%CE%BD%CE%B1%CE%BB%CF%85%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE+%CE%A0%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AE+%CE%94%CF%81%CE%AC%CF%83%CE%B5%CF%89%CE%BD.pdf/bca4a60f-6ae0-4b66-ac08-b8fc2767e54f

[68] Ελλάδα 2.0, Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας – Αναλυτική περιγραφή δράσεων

[69] Ελλάδα 2.0, Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας – Αναλυτική περιγραφή δράσεων

[70] Μεγάλες επιχειρήσεις είναι όλες επιχειρήσεις πλην ΜΜΕ, συμπεριλαμβανομένων των μικρών εταιρειών μεσαίας κεφαλαιοποίησης.

[71] α) Αν στόχος του μέτρου είναι η επίτευξη, κατά μέσο όρο, τουλάχιστον μεσαίας κλίμακας ανακαίνισης, όπως ορίζεται στη σύσταση της Επιτροπής για την ανακαίνιση κτιρίων (ΕΕ) 2019/786, ή β) αν στόχος των μέτρων είναι να επιτευχθεί, κατά μέσο όρο, μείωση των άμεσων και έμμεσων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 30 % σε σύγκριση με τις εκ των προτέρων εκπομπές.

[72] Αν στόχος του μέτρου είναι η επίτευξη, κατά μέσο όρο, τουλάχιστον μεσαίας κλίμακας ανακαίνισης, όπως ορίζεται στη σύσταση της Επιτροπής για την ανακαίνιση κτιρίων (ΕΕ) 2019/786. Η ανακαίνιση κτιρίων θεωρείται ότι περιλαμβάνει επίσης τις υποδομές κατά την έννοια των πεδίων παρέμβασης 85 έως 92.

[73]Εάν ο στόχος των μέτρων αφορά την κατασκευή νέων κτιρίων με πρωτογενή ενεργειακή ζήτηση (ΟΕΥΠ) η οποία είναι τουλάχιστον κατά 20 % χαμηλότερη από την απαίτηση ΚΣΜΚΕ (κτίριο με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας, εθνικές οδηγίες). Η κατασκευή νέων, ενεργειακά αποδοτικών κτιρίων θεωρείται ότι περιλαμβάνει επίσης τις υποδομές κατά την έννοια των πεδίων παρέμβασης 85 έως 92.

[74] Αν ο στόχος του μέτρου αφορά την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας ή θερμότητας από βιομάζα, σύμφωνα με την οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2018, για την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (ΕΕ L 328 της 21.12.2018, σ. 82).

[75] Αν ο στόχος του μέτρου αφορά την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας ή θερμότητας από βιομάζα, σύμφωνα με την οδηγία (ΕΕ) 2018/2001· και αν στόχος του μέτρου είναι η επίτευξη μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 80 % στη μονάδα από τη χρήση βιομάζας σε σχέση με τη μεθοδολογία εξοικονόμησης αερίων θερμοκηπίου και το σχετικό συγκριτικό ορυκτό καύσιμο που ορίζεται στο παράρτημα VI της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001. Αν ο στόχος του μέτρου αφορά την παραγωγή βιοκαυσίμου από βιομάζα (εξαιρουμένων των καλλιεργειών για τρόφιμα και ζωοτροφές), σύμφωνα με την οδηγία (ΕΕ) 2018/2001· και αν στόχος του μέτρου είναι η επίτευξη μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 65 % στη μονάδα από τη χρήση βιομάζας για τον σκοπό αυτό σε σχέση με τη μεθοδολογία εξοικονόμησης αερίων θερμοκηπίου και το σχετικό συγκριτικό ορυκτό καύσιμο που ορίζεται στο παράρτημα V της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001.

[76] Στην περίπτωση συμπαραγωγής υψηλής απόδοσης, αν στόχος του μέτρου είναι να επιτευχθούν εκπομπές κύκλου ζωής χαμηλότερες από 100 gCO2e/kWh ή θερμότητα/ψύξη παραγόμενη από απορριπτόμενη θερμότητα. Στην περίπτωση τηλεθέρμανσης/τηλεψύξης, αν η σχετική υποδομή ακολουθεί την οδηγία 2012/27/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2012, για την ενεργειακή απόδοση, την τροποποίηση των οδηγιών 2009/125/ΕΚ και 2010/30/ΕΕ και την κατάργηση των οδηγιών 2004/8/ΕΚ και 2006/32/ΕΚ (ΕΕ L 315 της 14.11.2012, σ. 1), ή η υφιστάμενη υποδομή ανακαινίζεται ώστε να ανταποκρίνεται στον ορισμό της αποδοτικής τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης, ή το έργο είναι προηγμένο πιλοτικό σύστημα (συστήματα ελέγχου και διαχείρισης της ενέργειας, διαδίκτυο των πραγμάτων) ή οδηγεί σε καθεστώς χαμηλότερης θερμοκρασίας στο σύστημα τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης.

[77] Αν στόχος του μέτρου είναι το κατασκευασμένο σύστημα να έχει μέση κατανάλωση ενέργειας ≤ 0,5 kWh ή δείκτη διαρροής υποδομής (ILI) ≤ 1.5, και η δραστηριότητα ανακαίνισης να μειώσει τη μέση κατανάλωση ενέργειας κατά περισσότερο από 20 % ή να μειώσει τη διαρροή κατά περισσότερο από 20 %.

[78] Αν ο στόχος του μέτρου για το κατασκευασμένο σύστημα εμπροσθοπορείας λυμάτων είναι να έχει μηδενική καθαρή κατανάλωση ενέργειας ή για την ανανέωση του συστήματος εμπροσθοπορείας λυμάτων να οδηγήσει σε μειωμένη μέση κατανάλωση ενέργειας κατά τουλάχιστον 10 % (αποκλειστικά με μέτρα ενεργειακής απόδοσης και όχι με αλλαγές υλικών ή αλλαγές στο φορτίο).

[79] Αν στόχος του μέτρου είναι η μετατροπή τουλάχιστον του 50 %, σε βάρος, των χωριστά συλλεγόμενων μη επικίνδυνων αποβλήτων σε δευτερογενείς πρώτες ύλες.

[80] Αν στόχος του μέτρου είναι η μετατροπή βιομηχανικών χώρων και μολυσμένων εδαφών σε φυσική καταβόθρα άνθρακα.

[81] Αν ο στόχος του μέτρου αφορά ηλεκτροκίνητα παρατρόχια υποσυστήματα και συναφή υποσυστήματα ή αν υπάρχει σχέδιο ηλεκτροκίνησης ή θα είναι κατάλληλο για χρήση σε αμαξοστοιχίες μηδενικών εκπομπών καυσαερίων εντός 10 ετών.

[82]Αν ο στόχος του μέτρου αφορά ηλεκτροκίνητα παρατρόχια υποσυστήματα και συναφή υποσυστήματα ή αν υπάρχει σχέδιο ηλεκτροκίνησης ή θα είναι κατάλληλο για χρήση σε αμαξοστοιχίες μηδενικών εκπομπών καυσαερίων εντός 10 ετών.

[83] Ισχύει και για τις ντιζεληλεκτράμαξες.

[84] Ως καθαρές υποδομές αστικών μεταφορών νοούνται υποδομές που καθιστούν δυνατή τη λειτουργία τροχαίου υλικού μηδενικών εκπομπών.

[85] Ως καθαρό τροχαίο υλικό αστικών μεταφορών νοείται το τροχαίο υλικό μηδενικών εκπομπών.

[86] Αν ο στόχος του μέτρου είναι σύμφωνος με την οδηγία (ΕΕ) 2018/2001.