Για την εφαρμογή του παρόντος ισχύουν οι ακόλουθοι ορισμοί:
1) Απόφαση ένταξης: Η απόφαση του κατά περίπτωση αρμοδίου οργάνου, με την οποία εγκρίνεται η ένταξη μίας δράσης ή ενός έργου σε πρόγραμμα και προτείνεται η χρηματοδότησή του από το ΑΠΔΕ.
2) Διατάκτης έργου ΑΠΔΕ: Ο Υπηρεσιακός Γραμματέας του οικείου Υπουργείου, αν υπάρχει, ή ο Υπουργός ή το προβλεπόμενο από την κείμενη νομοθεσία ή τις οργανικές διατάξεις όργανο κάθε φορέα της γενικής κυβέρνησης ή οποιοδήποτε άλλο εξουσιοδοτημένο από αυτούς όργανο.
3) Διαχειριστής έργου/Yπόλογος: Η οικονομική υπηρεσία φορέα της γενικής κυβέρνησης, με ευθύνη της οποίας εκτελούνται οι εντολές πληρωμής των έργων του ΑΠΔΕ.
4) Δικαιούχος: Δημόσιος ή ιδιωτικός φορέας ή διεθνής οργανισμός, οντότητα, με ή χωρίς νομική προσωπικότητα, ή φυσικό πρόσωπο ή ομάδα φυσικών ή νομικών προσώπων, που έχει την ευθύνη για την υλοποίηση έργων, σύμφωνα με το εκάστοτε ισχύον θεσμικό πλαίσιο των προγραμμάτων.
5) Δικαιούχος πληρωμής: Ο οικονομικός φορέας, φυσικό ή νομικό πρόσωπο, το οποίο είναι αποδέκτης πληρωμής για συγκεκριμένη δαπάνη.
6) Έγκριση – ένταξη έργων στο ΑΠΔΕ: Η έκδοση σχετικής Συλλογικής Απόφασης (ΣΑ).
7) Υπηρεσία-φορέας διαχείρισης: Η υπηρεσία που έχει την αρμοδιότητα διαχείρισης ενός Προγράμματος.
8) Εκκαθάριση δαπάνης: Η πράξη με την οποία η οικονομική υπηρεσία φορέα της κεντρικής διοίκησης ή του νομικού προσώπου, ελέγχει τα δικαιολογητικά της δαπάνης και προσδιορίζει το δικαίωμα του δικαιούχου της πληρωμής έναντι του Δημοσίου.
9) Ενάριθμος: Κωδικός έργου του ΑΠΔΕ που χαρακτηρίζει μοναδικά ένα έργο.
10) Εντολή πληρωμής: Η πράξη, με την οποία η οικονομική υπηρεσία του δικαιούχου ή του φορέα υλοποίησης, εντέλλεται την πληρωμή συγκεκριμένης δαπάνης στον δικαιούχο της.
11) Έργο – Πράξη: Η κατασκευή, προμήθεια, υπηρεσία, μελέτη, εμπειρογνωμοσύνη, σύμβαση, κρατική ενίσχυση, αποζημίωση, ενέργεια τεχνικής βοήθειας, χρηματοδοτική συνεισφορά και δράση, η οποία συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων ενός προγράμματος ή τομέα πολιτικής.
12) Έργο στρατηγικής σημασίας: Έργο που επιφέρει αποτελέσματα σημαντικής έντασης στη συνολική οικονομία και δημιουργεί προστιθέμενη αξία για τη χώρα και τους πολίτες της, σύμφωνα με τη νομοθεσία για τις στρατηγικές επενδύσεις.
13) Νομική δέσμευση έργου ΑΠΔΕ: Η συμβασιοποίηση του έργου, που περιλαμβάνει κάθε είδος δέσμευση, όπως τη σύμβαση, την απόφαση ανάθεσης, τους λογαριασμούς και τις εκκρεμείς υποχρεώσεις.
14) Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων: (ΟΠΣ ΠΔΕ ή «e-ΠΔΕ»): Το πληροφοριακό σύστημα του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, όπου καταχωρίζονται τα δεδομένα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.
15) «Πρόγραμμα»: Η εξειδίκευση εθνικών προτεραιοτήτων πολιτικών ή στρατηγικών σε ένα συνεκτικό σύνολο έργων/δράσεων που πραγματοποιούνται με την υποστήριξη της χρηματοδότησης, που λαμβάνει ένα ενιαίο ολοκληρωμένο πλαίσιο υλοποίησης και προϋπολογισμού στο οποίο τίθενται οι πρωταρχικοί του στόχοι. Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται από το ΑΠΔΕ είτε από αμιγώς εθνικούς πόρους, είτε μέσω ενωσιακής εισφοράς των Ταμείων και άλλων διεθνών χρηματοδοτικών οργανισμών ή από πόρους του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου.
16) Πίστωση έργου: Το συνολικό ποσό που έχει εγκριθεί με τη ΣΑ ή Ομάδα ΣΑ, που εκδίδεται από τον αρμόδιο για το ΑΠΔΕ Υπουργό στην αρχή κάθε έτους, για την αντιμετώπιση μελλοντικής δαπάνης των έργων που περιλαμβάνονται στη ΣΑ. Η πίστωση για κάθε έργο εγκρίνεται αρχικά στο ύψος της διαθέσιμης κατανομής του έργου κατά την τελευταία εργάσιμη ημέρα του έτους (ν-1) και στη συνέχεια διαμορφώνεται με βάση τα στοιχεία των αποφάσεων χρηματοδότησης.
17) Πράξη Σύμπραξης Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (Πράξη ΣΔΙΤ): Πράξη που υλοποιείται με σύμπραξη μεταξύ φορέων του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα βάσει συμφωνίας ΣΔΙΤ και έχει ως στόχο την παροχή δημόσιων υπηρεσιών με επιμερισμό του κινδύνου, αξιοποιώντας την εμπειρογνωμοσύνη ή πρόσθετες πηγές κεφαλαίου από τον ιδιωτικό τομέα ή και τα δύο.
18) Συλλογική Απόφαση: Η διοικητική πράξη με την οποία εγκρίνεται η ένταξη ενός συνόλου ομοειδών έργων ή μελετών στο ετήσιο ΑΠΔΕ. Η ΣΑ μπορεί να περιλαμβάνεται και σε Ομάδα ΣΑ (ΟΣΑ).
19) Συλλογική Απόφαση Περιφερειακού Επιπέδου (ΣΑΕΠ): Η διοικητική πράξη με την οποία εγκρίνεται η ένταξη ενός συνόλου ομοειδών έργων ή μελετών στο ετήσιο ΑΠΔΕ για τα έργα του Περιφερειακού ΑΠΔΕ. Η ΣΑΕΠ μπορεί να περιλαμβάνεται και σε Ομάδα ΣΑΕΠ (ΟΣΑΕΠ).
20) Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου (ΣΔΕ): Το σύνολο των κανόνων και διαδικασιών, που εφαρμόζουν οι διοικητικές αρχές διαχείρισης και ελέγχου των προγραμμάτων και ιδίως του Εταιρικού Συμφώνου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ), του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης (ΕΠΑ) και του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με σκοπό τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση και την αποτελεσματική εφαρμογή των Προγραμμάτων.
21) Φορέας χρηματοδότησης: Φορείς χρηματοδότησης του ΑΠΔΕ είναι η Βουλή των Ελλήνων, η Προεδρία της Κυβέρνησης, τα Υπουργεία και οι Περιφέρειες. Οι φορείς χρηματοδότησης είναι φορείς άσκησης πολιτικής επενδύσεων σύμφωνα με τον ν. 4270/2014 (Α’ 143).
22) Φορέας υλοποίησης: Φορέας που αναλαμβάνει την υλοποίηση ενός έργου είτε με ανάθεση σε τρίτους (εργολαβία) είτε με αυτεπιστασία (ίδια μέσα). Δύναται να διαφέρει από τον Δικαιούχο.
23) Φορέας λειτουργίας: Ο φορέας ο οποίος έχει την ευθύνη λειτουργίας ενός έργου μετά την ολοκλήρωσή του. Μπορεί να είναι, είτε ο ίδιος ο δικαιούχος με ίδια μέσα, είτε άλλο φυσικό ή νομικό πρόσωπο στο οποίο ο δικαιούχος αναθέτει τη λειτουργία του έργου.
Καθ’ όσον το Π.Δ.Ε. αποτελούσε και αποτελεί πολύ σημαντική πηγή χρηματοδότησης ερευνητικών και λοιπών δράσεων του Ιδρύματος και δεδομένου ότι αποστερείται κάθε άλλης μορφής κρατικής επιχορήγησης, περιοριζόμενο μόνον σε ιδίους πόρους, κρίνεται αναγκαία η προσθήκη της ακόλουθης συμπληρωματικής πρότασης «…… εξαιρουμένου του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου και του Ειδικού Λογαριασμού αυτού» όπου απαιτείται, ώστε να αποφευχθεί το ενδεχόμενο αποκλεισμού του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου.
Άρθρο 3 Ορισμοί
Στην παρ. «1) Απόφαση ένταξης: …» να προστεθεί και ο όρος «πράξη» πριν τη λέξη «δράσης», καθώς έτσι αναφέρονται στο ΕΠΑ, στο ΕΣΠΑ κλπ τα έργα, ώστε να υπάρχει κοινή ορολογία.
Στην παρ. «3) Διαχειριστής έργου/Yπόλογος: …». Όπως έχει γραφτεί η ρύθμιση αποκλείονται από υπόλογοι πχ ΝΠΔΔ που είναι εκτός Μητρώου ΕΛΣΤΑΤ (Γενική Κυβέρνηση) όπως λ.χ. το Ελληνικό Ανοικτός Πανεπιστήμιο (φορέας εκτός ΓΚ), που μέχρι σήμερα οριζόταν υπόλογος. Το ίδιο ισχύει μάλλον και για τα ΝΠΙΔ του δημοσίου και τους οργανισμούς του Κεφαλαίου Α’ του ν. 3429/2005 (Α’314). Τέλος, δεν υπάρχει αναφορά σε διαδικασίες άνευ Υπολόγου όπως ισχύουν σήμερα, πχ για τις περιπτώσεις των Ειδικών Λογαριασμών Κονδυλίων Έρευνας (ΕΛΚΕ) των ΑΕΙ, τον Ειδικό Λογαριασμό της Επιτελικής Δομής ΕΣΠΑ του ΥΠΑΙΘΑ και θα πρέπει να προβλεφθεί. Για την χρηματοδότηση των φορέων άνευ υπολόγου θα πρέπει λογικά οι οικονομικές υπηρεσίες του φορέα χρηματοδότησης να μεταφέρουν εκτός ΤτΕ την πίστωση και άρα θα πρέπει να προβλεφθεί αντίστοιχος ορισμός πχ Υπηρεσία για τη Μεταφορά της Πίστωσης, όπως αντίστοιχα γίνεται σήμερα (και όχι υπόλογος).
Στην παρ. «4) Δικαιούχος: …» να συμπληρωθεί «υπό την προϋπόθεση ότι στο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των οποίων προβλέπεται η χρήση κρατικών πόρων». Η επισήμανση αυτή είναι σημαντική καθώς έχει παρατηρηθεί να εντάσσονται έργα με δικαιούχους κυρίως ιδιωτικούς φορείς ή ΝΠΙΔ, στο καταστατικό των οποίων δεν προβλέπεται η χρήση κρατικών πόρων και στη συνέχεια να κωλύεται η χρηματοδότηση/πληρωμή. Ίσως επίσης να αναφερθεί διαζευκτικά στον ορισμό και ο όρος «Κύριος του Έργου» ώστε να υπάρχει και ξεκάθαρη διάκριση με τον Φορέα Υλοποίησης.
Στην παρ. «8) Εκκαθάριση δαπάνης: Η πράξη με την οποία η οικονομική υπηρεσία φορέα της κεντρικής διοίκησης ή του νομικού προσώπου,…» δεν είναι ορθή η αναφορά, πρέπει να γίνει «Η πράξη με την οποία η οικονομική υπηρεσία του Διαχειριστή έργου/Yπολόγου, …»
Στην παρ. «10) Εντολή πληρωμής: Η πράξη, με την οποία η οικονομική υπηρεσία του δικαιούχου ή του φορέα υλοποίησης, …», αντίστοιχα με την παρ. 8, δεν είναι ορθή η αναφορά, πρέπει να γίνει «Η πράξη με την οποία η οικονομική υπηρεσία του Διαχειριστή έργου/Yπολόγου, …». Ο δικαιούχος ή φορέας υλοποίησης, δεν είναι κατ’ανάγκη και ο Διαχειριστής έργου/Υπόλογος μέσω του οποίου διενεργούνται οι πληρωμές.
Στην παρ. «13) Νομική δέσμευση έργου ΑΠΔΕ: …» να προστεθεί «ή άλλη ισοδύναμη πράξη». Υπάρχει περίπτωση η νομική δέσμευση να είναι πχ Απόφαση Υλοποίησης με Ίδια Μέσα, Προγραμματική σύμβαση, διάταξη νόμου, δικαστική ή διαιτητική απόφαση, ατομική διοικητική πράξη, Υπουργική Απόφαση κλπ.
Ώς ορισμός σε άλλα νομοθετήματα δε αναφέρεται ως εξής: «η υποχρέωση του Δημοσίου και των λοιπών φορέων της Γενικής Κυβέρνησης έναντι τρίτων», βλ. αρ. 66 ν. 4270/2014, και στο π.δ. 80/2016.
Στην παρ. 16 προτείνεται να γίνει διαφορετική αντιμετώπιση καθώς η αναφερόμενη διαδικασία μάλλον δεν φαίνεται να είναι η βέλτιστη. Ειδικότερα προτείνεται: οι συνολικές πιστώσεις του φορέα χρηματοδότησης να εγκρίνονται αρχικά από τον αρμόδιο για το ΑΠΔΕ Υπουργό σε επίπεδο ΣΑ ως σύνολο κατά την τελευταία εργάσιμη ημέρα του έτους (ν-1) λαμβάνοντας προηγούμενη πρόταση από το φορέα χρηματοδότησης εντός των ορίων του π/υ δημοσίων επενδύσεων του επόμενου έτους. Στη συνέχεια με την έναρξη του νέου έτους με απόφαση κατανομής του αρμόδιου Υπουργού του φορέα χρηματοδότησης ή άλλου εξουσιοδοτημένου οργάνου, θα κατατέμνονται οι πιστώσει ανά έργο. Με τον τρόπο αυτό αφενός άμεσα θα υπάρχουν εγκεκριμένες πιστώσεις σε ΣΑ με την έναρξη του έτους, αφετέρου άμεσα ο φορέας χρηματοδότησης και με ευθύνη του θα μπορεί να της διαθέτει (κατανέμει) πιστώσεις ανά έργο ανάλογα με τις πραγματικές ανάγκες των έργων, αντίστοιχα θα μπορεί και να τις ανακατανέμει. Αυτό θα μειώσει και το διοικητικό βάρος (και σε επίπεδο φορέα χρηματοδότησης και σε επίπεδο δικαιούχων με αναμορφώσει π/υ κλπ) που θα προκαλούν οι συνεχείς μεταβολές πιστώσεων από μια τυχαία αρχική κατανομή σύμφωνα την κατανομή του προηγούμενου έτους.
Όπως είναι δε διατυπωμένο «Η πίστωση για κάθε έργο εγκρίνεται αρχικά στο ύψος της διαθέσιμης κατανομής του έργου κατά την τελευταία εργάσιμη ημέρα του έτους (ν-1) και στη συνέχεια διαμορφώνεται με βάση τα στοιχεία των αποφάσεων χρηματοδότησης.» δεν είναι ξεκάθαρος ο όρος «στο ύψος της διαθέσιμης κατανομής» (αναφέρεται στο ποσό των κατανομών των χρηματοδοτήσεων στην ΤτΕ;;;) όπως και το «και στη συνέχεια διαμορφώνεται με βάση τα στοιχεία των αποφάσεων χρηματοδότησης» τι εννοεί; Ταυτόχρονα με την απόφαση χρηματοδότησης θα εγκρίνεται πίστωση ενώ πριν μπορεί να μην υπήρχε πίστωση;;;. Τέλος, η πίστωση μπορεί να γραφεί και για παρελθούσα δαπάνη και για την οποία δεν είχαμε εγγράψει πίστωση στο χρόνο εκείνο και εγγράφεται αργότερα για να μπορεί να πληρωθεί η δαπάνη. Άρα η λέξη «μελλοντική» αν μείνει θα μπερδέψει και μπορεί να δημιουργήσει κωλύματα στις πληρωμές.
Στην παρ. 4 & 22 θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή καθώς στα διάφορα ΣΔΕ όπως τους ΕΠΑ και ΕΣΠΑ υπάρχει διαφορετική ορολογία και αντίστοιχη προσαρμογή των ΠΣ άρα θα πρέπει να υπάρξει κάποια εναρμόνιση ώστε να μη συγχέονται οι όροι. Ο δικαιούχος και ο φορέας υλοποίησης είναι έννοιες σχεδόν ταυτόσημες. Μήπως καλύτερα να αναφερθεί καλύτερα ο όρος «Κύριο του Έργου» διαζευκτικά του δικαιούχου.