1. Ζώνες λιμένων είναι οι παράκτιες περιοχές στις οποίες περιλαμβάνονται έργα αναγκαία για την εξυπηρέτηση της εύρυθμης λειτουργίας των λιμένων και αποτελούνται από α) τη χερσαία ζώνη λιμένα, ήτοι τμήμα ξηράς αποτελούμενο από τον αιγιαλό και τους αναγκαιούντες συνεχόμενους παραλιακούς χώρους και β) τη θαλάσσια ζώνη λιμένα, η οποία περιλαμβάνει τις λεκάνες λιμένων (συνεχόμενες με τον αιγιαλό ή τυχόν κατασκευασμένα κρηπιδώματα, μώλους, προβλήτες) και έκταση θάλασσας μέχρι απόσταση πεντακοσίων (500) μέτρων από τις ακτές της χερσαίας ζώνης, που περιορίζεται από την κάθετη προβολή στα ακραία όρια της χερσαίας ζώνης. Αν τα νερά της θαλάσσιας ζώνης είναι αβαθή, η θαλάσσια ζώνη λιμένα δύναται να επεκταθεί και πέρα από τη γραμμή των πεντακοσίων (500) μέτρων μέχρι να συναντήσει την ισοβαθή γραμμή των τριάντα (30) μέτρων.
2. Για τον καθορισμό της ζώνης λιμένα υποβάλλεται πρόταση συνοδευόμενη από τοπογραφικό διάγραμμα σε κλίμακα τουλάχιστον 1:1000, από το φορέα διοίκησης και εκμετάλλευσης του λιμένα προς τον αρμόδιο για την έκδοση της απόφασης Γενικό Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, ύστερα από σύμφωνη γνώμη των αρμοδίων υπηρεσιών των Υπουργείων Οικονομικών, Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού και Ναυτιλίας και Αιγαίου, η οποία παρέχεται μέσα σε τρεις (3) μήνες από τη λήψη της πρότασης στην οποία πρέπει να επισυνάπτονται όλα τα αναγκαία για την έκδοση της γνώμης στοιχεία. Η απόφαση καθορισμού δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως μαζί με το διάγραμμα και διαβιβάζεται, προς ενημέρωση, μαζί με το φύλλο δημοσίευσης:
α) Στο Υπουργείο Οικονομικών,
β) στο Γ.Ε.Ν.,
γ) στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής,
δ) στην αρμόδια Κτηματική Υπηρεσία,
ε) στο Υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου,
στ) στην εταιρεία Κτηματολόγιο Α.Ε.,
ζ) στην Υπηρεσία Δόμησης του οικείου Δήμου,
η) στη Γενική Διεύθυνση Αλιείας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων,
θ) στη Διεύθυνση Τουριστικών Λιμένων του Υπουργείου Τουρισμού,
ι) στη Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού.
3. Η χερσαία ζώνη δεν επιτρέπεται να επεκτείνεται α) πέρα από την πλησιέστερη ρυμοτομική γραμμή του εγκεκριμένου σχεδίου πόλης ή β) πέρα από τη διαμορφωμένη γραμμή δόμησης σε παραδοσιακούς οικισμούς, οικισμούς χωρίς εγκεκριμένο σχέδιο που δημιουργήθηκαν πριν το έτος 1923 ή έχουν πληθυσμό κάτω από 2.000 κατοίκους, εφαρμοζομένων αναλόγως των διατάξεων που ισχύουν για την χάραξη της ζώνης παραλίας. Κατ΄εξαίρεση μπορεί να επεκτείνεται και πέρα από τα όρια του προηγούμενου εδαφίου, με ειδικώς αιτιολογημένη απόφαση και σύμφωνη γνώμη του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, αν κρίνεται απολύτως αναγκαίο για τις ανάγκες ανάπτυξης και λειτουργίας του λιμένα.
4. Ακίνητα ιδιωτών που περιλαμβάνονται στη ζώνη λιμένα απαλλοτριώνονται αναγκαστικά για λόγους δημόσιας ωφέλειας υπέρ του Δημοσίου και με δαπάνη του αρμόδιου φορέα διοίκησης και εκμετάλλευσης του λιμένα, εκτός αν υφίσταται αιτιολογημένη οικονομική αδυναμία του φορέα, οπότε τη σχετική δαπάνη μπορεί να αναλάβει το Δημόσιο. Κοινόχρηστες ή ιδιόκτητες εκτάσεις του Δημοσίου περιλαμβάνονται στη ζώνη λιμένα χωρίς αποζημίωση.
5. Ακίνητα που περιλαμβάνονται στη χερσαία ζώνη λιμένα και ακίνητα που σχηματίζονται από φυσικές προσχώσεις ή τεχνικά έργα στη θάλασσα ή τον αιγιαλό είναι πράγματα κοινής χρήσης, ανήκουν κατά κυριότητα στο Δημόσιο και για την προστασία τους εφαρμόζονται ανάλογα οι διατάξεις περί προστασίας των δημοσίων κτημάτων. Για την έκδοση πρωτοκόλλου διοικητικής αποβολής αρμόδιος είναι ο φορέας διοίκησης και εκμετάλλευσης του λιμένα.
6. Με απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης επιτρέπεται η περίφραξη ολόκληρης ή μέρους της οριοθετημένης χερσαίας ζώνης λιμένα, με εισήγηση και δαπάνη του αρμόδιου φορέα διοίκησης και εκμετάλλευσης. Για την έκδοση της απόφασης απαιτούνται γνωμοδοτήσεις της υπηρεσίας Δόμησης του οικείου Δήμου, του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού και του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας, οι οποίες παρέχονται μέσα σε τρεις (3) μήνες από τη λήψη του σχετικού εγγράφου, αλλιώς θεωρείται ότι παρέχεται η συναίνεση των φορέων.
7. Με κοινές αποφάσεις των Υπουργών Οικονομικών και Ναυτιλίας και Αιγαίου, μπορεί επανακαθορίζεται η ζώνη αιγιαλού και κοινόχρηστης παραλίας που περιλαμβάνεται στην χερσαία ζώνη λιμένα, αν οι εκτάσεις που περιλήφθηκαν σε παλαιότερο καθορισμό ορίων της ζώνης λιμένα δεν είναι αναγκαίες για την εύρυθμη λειτουργία του και τις ανάγκες ανάπτυξής του στο άμεσο μέλλον. Σχετικώς οι φορείς διοίκησης υποχρεούνται, μέσα σε έξι (6) μήνες από την έναρξη ισχύος του παρόντος, να υποβάλουν στην αρμόδια κατά τόπον Κτηματική Υπηρεσία τοπογραφική αποτύπωση της υφιστάμενης ζώνης λιμένα και έκθεση για τον τρόπο καθορισμού της και τις ανάγκες του λιμένα που επιβάλουν την έκταση αιγιαλού και παραλίας που καταλαμβάνει και εφόσον αμελήσουν μπορεί να κινήσει τη σχετική διαδικασία η αρμόδια Κτηματική Υπηρεσία.
Στις περιπτώσεις που επιβάλλεται από το νόμο η έγκριση Αναπτυξιακού Προγράμματος και της Μελέτης Διαχείρισης (Master Plan), υποβάλλεται τούτο στην Κτηματική Υπηρεσία και κινείται, μέσα σε έξι (6) μήνες από την δημοσίευση της απόφασης έγκρισης, η διαδικασία καθορισμού ή επανακαθορισμού της ζώνης λιμένα κατά την παράγραφο 3.
8. Προγραμματικές συμβάσεις οι οποίες συνάπτονται, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 100 του Ν. 3852/2010, από τους φορείς διοίκησης και εκμετάλλευσης λιμένων, εγκρίνονται από τον Γενικό Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, ύστερα από σύμφωνη γνώμη του Γ.Ε.Ν. και του Υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 100 του Ν. 3852/2010, πλην των παρ. 2β και 2γ
Θα πρέπει να προβλεφθεί διάταξη που να προσομοιάζει με χώρο λιμένα, χώρο σε λίμνες, καθώς ήδη σε λίμνες (Καστοριάς, Ιωαννίνων κλπ) υπάρχουν τουριστικά πλοιάρια που λειτουργούν αλλά και προτάσεις να δρομολόγηση νέων, αλιευτικά πλοιάρια (βάρκες), αλλά και πρόθεση για λειτουργία υδατοδρομίων από εταιρείες εκμετάλλευσης υδροπλάνων.
Θα πρέπει να διατηρηθούν οι ευεργετικές διατάξεις που προστέθηκαν με την παράγραφο 2 του άρθρου 49 του Ν. 4150, δηλαδή ότι «Η διαδικασία καθορισμού της χερσαίας και θαλάσσιας ζώνης λιμένα της παραγράφου 1 δεν κωλύεται από την ύπαρξη στους χώρους αυτούς έργων της παραγράφου 1 του άρθρου 14, τα οποία έχουν κατασκευασθεί από φορείς του δημόσιου τομέα, χωρίς άδεια ή με υπέρβαση αυτής, πριν από την ισχύ του παρόντος νόμου και εφόσον έχει ήδη εκκινήσει η διαδικασία νομιμοποίησής τους, με την υποβολή σχετικής αίτησης στην αρμόδια Κτηματική Υπηρεσία». Ήταν εξαιρετικής σημασίας για την προώθηση του καθορισμού ζωνών λιμένα.
1) Προσοχή στις αλλαγές των ονομασιών των φορέων! Π.χ. δεν υπάρχει πλέον «Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας» (παρ. 6).
2) Ενώ γίνεται μία προσπάθεια να μην εμπλέκεται το ΓΕΝ στις διαδικασίες, μένει ελλιπής. Έτσι, ενώ το ΓΕΝ δεν θα γνωμοδοτεί για τον καθορισμό της ζώνης λιμένα, θα εξακολουθήσει να γνωμοδοτεί για την σύναψη Προγραμματικών Συμβάσεων. Επομένως, για να συνάψει ένα Λιμενικό Ταμείο προγραμματική σύμβαση με τον οικείο Δήμο για την παροχή υπηρεσιών καθαριότητας θα πρέπει να γνωμοδοτήσει το ΓΕΝ. Είναι λογικό αυτό; Μπορεί το ΓΕΝ να ανταποκριθεί σε αυτό τον όγκο γραφειοκρατικής δουλειάς;
3) Σε πάμπολλες περιπτώσεις έχει γίνει καθορισμός της χερσαίας ζώνης λιμένα, χωρίς παράλληλο καθορισμό της θαλάσσιας ζώνης. Επειδή συναρμόδιες υπηρεσίες δίνουν αντιφατικές απαντήσεις σχετικά με το εάν σε αυτή την περίπτωση ο οικείος φορέας διαθέτει θαλάσσια ζώνη ή όχι, νομίζω πως είναι μια καλή ευκαιρία το ζήτημα να ξεκαθαριστεί νομοθετικά.
Θα πρέπει να ληφθει μέριμνα ώστε στις χερσαίες ζώνες λιμένα να μην συμπεριλαμβάνονται πλάζ πολύ δε περισσότερο να λειτουργούν, καθόσον αυτό εγκυμονεί κινδύνους για τους λουόμενους. Και όπου αυτό συμβαίνει πρέπει να απογορευθεί και τα τμήματα αυτά να μην αποτελούν ζώνες λιμένα. Θα πρέπει να τεθεί κριτήριο ελεύθερης απόστασης απο το άκρο του λιμένα μέχρι την πλησιέστερη θέση που θα μπορεί να λειτουργεί πλάζ λουομένων.
Η παρ.7 είναι ακατανόητη
«7. Με κοινές αποφάσεις των Υπουργών Οικονομικών και Ναυτιλίας και Αιγαίου, μπορεί επανακαθορίζεται η ζώνη αιγιαλού και κοινόχρηστης παραλίας που περιλαμβάνεται στην χερσαία ζώνη λιμένα, αν οι εκτάσεις που περιλήφθηκαν σε παλαιότερο καθορισμό ορίων της ζώνης λιμένα δεν είναι αναγκαίες για την εύρυθμη λειτουργία του και τις ανάγκες ανάπτυξής του στο άμεσο μέλλον. Σχετικώς οι φορείς διοίκησης υποχρεούνται, μέσα σε έξι (6) μήνες από την έναρξη ισχύος του παρόντος, να υποβάλουν στην αρμόδια κατά τόπον Κτηματική Υπηρεσία τοπογραφική αποτύπωση της υφιστάμενης ζώνης λιμένα και έκθεση για τον τρόπο καθορισμού της και τις ανάγκες του λιμένα που επιβάλουν την έκταση αιγιαλού και παραλίας που καταλαμβάνει και εφόσον αμελήσουν μπορεί να κινήσει τη σχετική διαδικασία η αρμόδια Κτηματική Υπηρεσία….»
Η παρ. 7 είναι ακατανόητη .. Αν θέλει να πει για επέκταση της χερσαίας ζώνης λιμένα, τι σχέση έχει ο επανακαθορισμός του αιγιαλού και παραλίας;