Την 28 Απριλίου του 2015, στην συνάντηση μου στο Υπουργείο Οικονομικών με τον Ελβετό υπουργό Dr. Jacques de Watterville και τον Υπουργό Επικρατείας κ. Παναγιώτη Νικολούδη, αποφασίσαμε τη συνεργασία μεταξύ Ελλάδας και Ελβετίας, η οποία θα κορυφωθεί με κοινό πολιτικό ανακοινωθέν των δύο υπουργών οικονομικών.
Το κοινό ανακοινωθέν θα αφορά την συμφωνία των δύο χωρών ότι:
(Α) Το ελληνικό Υπουργείο Οικονομικών θα καταθέσει σχέδιο νόμου, ή σχετική τροπολογία σε φορολογικό νομοσχέδιο, που θα προβλέπει Συμφωνία Εθελοντικής Αποκάλυψης (Voluntary Disclosure Agreement) στο πλαίσιο της οποίας οι έλληνες πολίτες που έχουν καταθέσεις στο εξωτερικό θα μπορούν να τις νομιμοποιήσουν (χωρίς την υποχρέωση να τις επαναπατρίσουν) χρησιμοποιώντας διαδικτυακή εφαρμογή στην οποία θα δηλώνουν τις καταθέσεις αυτές, θα καταβάλουν φόρο με έναν συγκεκριμένο συντελεστή και θα λαμβάνουν ένα «κωδικό τακτοποίησης» για το ποσό το οποίο δήλωσαν. Για το ποσό αυτό το ελληνικό κράτος θα τους εξασφαλίζει την μη δίωξη για φοροδιαφυγή αλλά όχι για άλλα ποινικά αδικήματα.
(Β) Η Ελβετική κυβέρνηση δεσμεύεται ότι θα μεριμνήσει ώστε οι ελβετικές τράπεζες να αποστείλουν επιστολή στους έλληνες πολίτες (οι οποίοι διατηρούν λογαριασμούς σε αυτές) με την οποία θα τους πληροφορούν για την σύναψη της Συμφωνίας Εθελοντικής Αποκάλυψης (Voluntary Disclosure Agreement) με τις ελληνικές αρχές και θα τους ζητούν να προσκομίσουν, εντός του 2015, τον «κωδικό τακτοποίησης» (βλ. Α πιο πάνω) (ή άλλο πιστοποιητικό από τις ελληνικές φορολογικές αρχές) που αφορά τις καταθέσεις τους. Η εν λόγω επιστολή θα καθιστά σαφές ότι, σε περίπτωση που τα εν λόγω δικαιολογητικά (κωδικός τακτοποίησης ή άλλο πιστοποιητικό από ελληνική ΔΟΥ) δεν προσκομιστεί, ο τραπεζικός λογαριασμός θα κλείσει.
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ
Από το 2017 η Ελβετική κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να αποκαλύπτει στις φορολογικές αρχές κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης πλήρη στοιχεία για τις καταθέσεις των πολιτών τους στην Ελβετία.
Το κοινό συμφέρον Ελλάδας (καθώς και άλλων κρατών-μελών της ΕΕ) και Ελβετίας είναι να μην «αποδημήσουν», προ του 2017, καταθέσεις πολιτών της ΕΕ προς φορολογικούς «παραδείσους» της Καραϊβικής ή της Ασίας. Μια τέτοια μεταφορά θα ζημίωνε τόσο τις ελβετικές τράπεζες όσο και το ελληνικό κράτος (καθώς η πιθανότητα φορολόγησης αυτών των ποσών, μετά την μεταφορά τους σε φορολογικούς «παραδείσους» της Καραϊβικής ή της Ασίας, θα μειωνόταν).
Για να μην συμβεί αυτό, το Υπουργείο Οικονομικών συμφώνησε στην σύναψη της Συμφωνίας Εθελοντικής Αποκάλυψης (Voluntary Disclosure Agreement) με την κυβέρνηση της Ελβετίας με στόχο να δώσει κίνητρα στους έλληνες πολίτες να νομιμοποιήσουν τις καταθέσεις τους, καταβάλλοντας φόρο για αυτές άμεσα, ηλεκτρονικά, και μη γραφειοκρατικά.
ΤΑ ΔΥΟ ΖΗΤΟΥΜΕΝΑ ΤΗΣ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ
Τα ζητούμενα, που καθιστά την παρούσα διαβούλευση χρήσιμη, είναι δύο:
1. Ποιος θα πρέπει να είναι ο συντελεστής φορολόγησης στο πλαίσιο της Συμφωνίας Εθελοντικής Αποκάλυψης (Voluntary Disclosure Agreement);
Το πρόβλημα έχει ως εξής: Αν ο φορολογικός συντελεστής είναι υψηλός, τότε υπάρχει ο κίνδυνος οι καταθέσεις στην Ελβετία να αποδημήσουν άμεσα για φορολογικούς «παραδείσους» της Καραϊβικής ή της Ασίας με σημαντική απώλεια δημοσίων εσόδων για το ελληνικό κράτος (επί πλέον, μπορεί η Ελβετική κυβέρνηση, φοβούμενη αυτή την «φυγή», να μην συναινέσει στην Συμφωνία Εθελοντικής Αποκάλυψης). Από την άλλη, αν ο συντελεστής είναι χαμηλός, προσβάλλεται το δημόσιο περί δικαίου αίσθημα.
Λαμβάνοντας υπ’ όψιν αυτό το δίλημμα (καθώς και τους συντελεστές που επέλεξαν άλλες χώρες, π.χ. η Ιταλία, στο πλαίσιο της δικής τους Συμφωνίας Εθελοντικής Αποκάλυψης), το Υπουργείο Οικονομικών προτείνει ο συντελεστής φορολόγησης να κυμανθεί στο 15%.
2. Πρέπει μια αντίστοιχη διαδικασία νομιμοποίησης/αποκάλυψης μη δηλωθέντων ποσών να ισχύσει και για τις καταθέσεις στις εγχώριες τράπεζες; Κι αν ναι, με ποιον συντελεστή φορολόγησης;
Η άποψη του Υπουργείου Οικονομικών είναι ότι, για λόγους ισονομίας, πρέπει και στην περίπτωση των εγχώριων καταθέσεων να υπάρξει μια ανάλογη πρόβλεψη και μη γραφειοκρατική διαδικασία, όχι όμως με τον ίδιο συντελεστή. Στην περίπτωση των εγχώριων καταθέσεων, που οι φορολογικές αρχές ελέγχουν συστηματικά σήμερα, προτείνουμε φορολογικό συντελεστή 30%.
Τα σχόλια πολιτών και ενδιαφερομένων φορέων θα μας είναι ιδιαίτερα χρήσιμα τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες στην διάρκεια των οποίων θα ολοκληρωθεί η νομοπαρασκευαστική διαδικασία.
Γιάνης Βαρουφάκης
Υπουργός Οικονομικών