Άρθρο 14 Κατοικία και αλλαγή κατοικίας

Θεσπίζονται διατάξεις για  τον ορισμό της φορολογικής κατοικίας στην οποία  φορολογείται το παγκόσμιο εισόδημα και λαμβάνονται  υπόψη οδηγίες του ΟΟΣΑ.

Με τις  διατάξεις  αυτές επιδιώκεται  η αποφυγή καταστρατηγήσεων και εικονικής μεταφοράς της φορολογικής κατοικίας εκτός Ελλάδος.

Σε φόρο για το παγκόσμιο εισόδημά του υπόκειται κάθε φυσικό πρόσωπο, το οποίο έχει την κατοικία ή τη συνήθη διαμονή του στην Ελλάδα.

Σε φόρο για το εισόδημα που προκύπτει στην Ελλάδα υπόκειται κάθε φυσικό πρόσωπο, ανεξάρτητα από τον τόπο κατοικίας του ή της συνήθους διαμονής του.

Ως συνήθης θεωρείται η διαμονή στην Ελλάδα η οποία υπερβαίνει τις 183 ημέρες συνολικά μέσα στο ίδιο ημερολογιακό έτος. Η διαμονή τεκμαίρεται ως συνήθης, εκτός αν ο φορολογούμενος αποδείξει διαφορετικά.

  • 31 Ιανουαρίου 2011, 15:07 | Γιωργος Βασιλειαδης

    Σας ευχαριστω για την ευκαιρια που μου προσφερετε μεσω του opengov.

    Κατ αρχην χωρις να κατεχω νομικες γνωσεις αλλα προσσεγγιζοντας το θεμα με απλη λογικη συμφωνω απολυτως με την τοποθετηση του Κου Γεωργιαδη παραπανω (Σχολιο 27 Ιανουαρίου 2011, 10:42) περι της προβληματικοτητας της διατυπωσης και αντιλαμβανομαι/συμφωνω πληρως με την νομικη του αναλυση.

    Το κριτηριο της «συνηθους διαμονης» ειναι εξ αρχης προβληματικο και ασαφες κατα την γνωμη μου.
    Μου ειναι πιο ευκολο να παραθεσω μερικα παραδειγματα:
    1. Καποιος Ελληνας ζει, εργαζεται και πληρωνει εφορια στο εξωτερικο (ας πουμε οτι εχει καταστημα) και αρωσταινει η μανα του που ζει στην Ελλαδα. Ερχεται λοιπον στην Ελλαδα και καθεται να την φροντισει για 184 μερες.
    Αυτος ξαφνικα εχει φορολογικη υποχρεωση στην Ελλαδα για τα εισοδηματα που απεκτησε απο το καταστημα του στο εξωτερικο ειδικα για εκεινη τη χρονια και μονο γιατι η «συνηθης διαμονη» του για εκεινη την χρονια θεωρειται οτι ειναι στην Ελλαδα?

    2.Με τις νεες τεχνολογιες καποιος μπορει να εχει την επαγγελματικη του εδρα και δραστηριοτητα σε οποιοδηποτε μερος του κοσμου αλλα να εργαζεται απο αποσταση.
    Πχ καποιος ειναι υπαλληλος εταιριας στη Γουατεμαλα, ας πουμε μεταφραστης κειμενων. Πληρωνει εφορια εκει κλπ αλλα μενει στην Ελλαδα πανω απο 6 μηνες το χρονο και στελενει τα προϊοντα της δουλειας του στον εργοδοτη του μεσω internet.
    Αυτος λοιπον δεν του αναγνωριζεται οτι η φορολογικη του εδρα ειναι στη Γουατεμαλα και θα πρεπει να ξαναπληρωσει φορο στη ελλαδα επειδη δεν καλυπτει το κριτηριο των 183 ημερων?

    Ακομα και αν δεχθουμε το κριτηριο των 183 ημερων ως ορθο πρεπει να ειναι απολυτως σαφη και ξεκαθαρα τα δικαιολογητικα που πρεπει κανεις να προσκομισει για να αποδειξει οτι ζει στο εξωτερικο.
    Αυτα πιστευω οτι θα πρεπει να αναφερονται στο αρθρο ωστε να ειναι τα ιδια για ολες τις εφοριες τις χωρας και να μην επιτρεπεται χωρος για διαφορετικες ερμηνειες.
    Για παραδειγμα πως θα αποδεικνει κανεις οτι η «συνηθης διαμονη» του ειναι στο εξωτερικο οπου και αποκτα τα εισοδηματα του?
    Πχ αν δουλευει κανεις σε χωρα εκτος ΕΕ αρκει το διαβατηριο του οπου φαινονται οι σφραγιδες εισοδου/εξοδου? (για να αποδειχθει το κριτηριο των 183 ημερων?)
    Και αν δουλευει στην Ευρωπη? (οπου δεν μπαινουν σφραγιδες στο διαβατηριο κατα την εισοδο/εξοδο?).

    Συνεχιζω παραθετωντας ενα πιο πολυπλοκο παραδειγμα:
    3) Ας πουμε οτι καποιος επιστημονας (πχ δικηγορος, μηχ/κος κλπ) ζει μονιμα και εργαζεται στο εξωτερικο σαν υπαλληλος σε ξενη εταιρια και βγαζει ας πουμε 50.000 Ευρω το χρονο για τα οποια και φορολογειται εκει.
    Ταυτοχρονα εχει και βιβλια στην Ελλαδα την οποια επισκεπτεται για 2 μηνες το χρονο και ας πουμε οτι προσφερει υπηρεσιες σε αυτο το διαστημα σε μια ελληνικη εταιρια σαν ελευθερος επαγγελματιας και βγαζει 5000 ευρω στην Ελλαδα. Κοβει δελτιο παροχης υπηρεσιων για αυτα, πληρωνει ΦΠΑ κλπ.

    Που ειναι η φορολογικη του εδρα?
    α) Στο εξωτερικο?
    αν η απαντηση ειναι ναι (οπως πιστευω οτι ειναι το σωστο) πως θα το αποδειξει? με το κριτηριο των 183 ημερων?
    Σε αυτη την περιπωση αν δεν κανω λαθος πρεπει να πληρωσει εφορια στην Ελλαδα μονο για τα 5000 ευρω, αλλα σαν κατοικος εξωτερικου, δηλαδη απο το 1ο ευρω χωρις να εχει καθολου αφορολογητο οριο.

    ή (β)στην Ελλαδα?
    Αφου εχει κανει εναρξη σαν ελευθερος επαγγελματιας, εχει βιβλια και δελτιο παροχης υπηρεσιων στην ελλαδα, καποιος μπορει να ισχυριστει οτι εδω ειναι η φορολογικη εδρα του και τελος!(σημειωση: Ο εφορος ειδικα στην παρουσα συγκυρια δεχεται πιεσεις να μαζεψει οσο πιο πολλους φορους μπορει!)
    Θα φορολογηθει εδω για το παγκοσμιο εισοδημα του οπως λεει το αρθρο
    οποτε πρεπει να πληρωσει Εφορια σαν κατοικος ελλαδας για τα 5000 ευρω αλλα και να ξαναπληρωσει στην ελλαδα φορο και για τα 50000 ευρω αν και ΔΕΝ τα εβγαλε απο την δραστηριοτητα του στην Ελλαδα (Στην Ελλαδα ειναι ελευθερος επαγγελματιας ενω στο εξωτερικο ειναι ιδιωτικος υπαλληλος εταιριας).

    Η διαφορα στο φορο μεταξυ των περιπτωσεων (α) και (β) ειναι φυσικα τεραστια και αυτη τη στιγμη εξαρταται πως θα ερμηνευσει το νομο ο εκαστοτε εφορος!
    Αν ρωτησει κανεις 100 εφοριακους και λογιστες για το πως θα φορολογηθει αυτος ο ανθρωπος οι απαντησεις τους πιθανον θα ειναι μοιρασμενες 50-50.

    Η διαταξη ειναι πολυ ασαφης αφηνοντας χωρο για διαφορετικη ερμηνεια γεγονος που πιθανον να εχει σαν αποτελεσμα διαφορετικη αντιμετωπιση ιδιων περιπτωσεων σε διαφορετικες εφοριες.
    Αυτη η κατασταση τελικα αποτελει αντικινητρο σε κατοικους εξωτερικου να δηλωσουν οτι εργαζονται εξω, γιατι λογω των ασαφειων του νομου πολλοι φοβουνται οτι ο εκαστοτε εφορος μπορει να ερμηνευσει το νομο διαφορετικα και να μην κανει αποδεκτο οτι η φορολογικη τους εδρα ειναι στο εξωτερικο με αποτελεσμα να (ξανα)φορολογηθουν αδικως για χρηματα που νομιμα βγαζουν εχοντας υπαλληλικη σχεση σε εταιρια του εξωτερικου ή γενικα την εδρα τους στο εξωτερικο.

    Αυτη τη στιγμη δυστυχως επαφιεται στον καθε εφορο να ερμηνευσει το νομο και δυστυχως δεν φαινεται να ξεκαθαριζεται με σαφηνεια το θεμα με το παρον αρθρο.
    Κατα την γνωμη μου ειναι απαραιτητο στο παρον αρθρο να καθοριστει με απολυτα αντικειμενικα κριτηρια ποιος ειναι και ποιος δεν ειναι κατοικος εξωτερικου (ητοι πως προσδιοριζεται η φορολογικη εδρα) με βασικο κριτηριο κατα την γνωμη μου το που εβγαλε κανεις το εισοδημα.

    Τετοιου ειδους ασαφειες και «γκριζες περιοχες» στο νομο ειναι αυτες που τελικα οδηγουν τους περισσοτερους που εμπιπτουν στις παραπανω περιπτωσεις τελικα απλα να μην δηλωσουν καθολου τα εισοδηματα του εξωτερικου αν και εχουν αποκτηθει νομιμα.
    Κατ επεκταση να μην αγορασουν ακινητα στην Ελλαδα ενω θα μπορουσαν, να μην εχουν καταθεσεις στην ελλαδα ενω θα το επιθυμουσαν και γενικα να μην επενδυσουν στην Ελλαδα απο φοβο οτι αντι να τους πει κανεις μπραβο θα τρεχουν «να αποδειξουν οτι δεν ειναι ελεφαντες» ή θα τους διασυρουν και θα τους βαλουν και φυλακη ως φοροφυγαδες συμφωνα με τα υπολοιπα αρθρα του παροντος!

    Με βαση τα παραπανω και σε συνδιασμο με την γενικοτερη οικονομικη κατασταση, την συνεχη αλλαγη των νομων σε διαστημα μηνων (πχ ποθεν εσχες 1ης κατοικιας οπου καταφεραμε να εχουνε πολιτες 3ων ταχυτητων μεσα σε 1 χρονο!!!) η ομογενεια αποθαρυνεται να επενδυσει στην Ελλαδα και ναι λυπαμαι που το λεω αλλα ο Κος Γεωργιαδης εχει δικιο οταν λεει οτι η ομογενεια γελαει μαζι μας.
    Αντι να δινονται κινητρα και φοροαπαλλαγες στην ομογενεια των 7 εκκατομυριων να επενδυσουν ζεστο ΑΣΠΡΟ χρημα στην χωρα που τοσο τα χρειαζεται η ελληνικη οικονομια, τους διμιουργουμε εμποδια και αντικινητρα.
    Την ιδια ωρα βγαινουν διαταξεις για νομιμοποιηση ΜΑΥΡΟΥ χρηματος μεσω του προσφατου νομου περι επαναπατρισμου κεφαλαιου!!!!! και τυπωνονται «ομολογα ομογενειας» τα οποια κανεις εχοντας σωας τα φρενας δεν θα αγορασει λαμβανοντας υποψιν την πιστοληπτικη αξιολογηση της χωρας, τις παλινωδιες της ΕΕ και την πιθανολογια/φιλολογια περι αναδιαρθρωσης.

    Κατα την ταπεινη μου αποψη αν αξιοποιουνταν οι δυνατοτητες της ομογενειας μεσω φοροαπαλαγων & κινητρων ωστε να επενδυσουν στην Ελλαδα και ενος απλου, σαφους και καθολικα εφαρμοζομονενου νομικου πλαισιου καμμια συνταξη και κανενας μισθος δεν θα χρειαζοταν να μειωθει.

    Συγνωμη για το μακρυ κειμενο, ελπιζω οι παραπανω προβληματισμοι και παραδειγματα να σας φανουν σαφη, λογικα και χρησιμα.

  • Παρατηρήσεις της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου επί του προσχεδίου Νόμου «Καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, αναδιάρθρωση των φορολογικών υπηρεσιών και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Οικονομικών»

    Άρθρο 14 – Κατοικία και αλλαγή κατοικίας

    Θεσπίζονται διατάξεις για τον ορισμό της φορολογικής κατοικίας στην οποία φορολογείται το παγκόσμιο εισόδημα και λαμβάνονται υπόψιν οι οδηγίες του Ο.Ο.Σ.Α. Κάθε φυσικό πρόσωπο το οποίο έχει την κατοικία ή τη συνήθη διαμονή του στην Ελλάδα υπόκειται σε φόρο για το παγκόσμιο εισόδημά του.

    Παρεμφερείς διατάξεις έχουμε και σήμερα στο φορολογικό μας δίκαιο. Η ελεγκτική δυσκολία έγκειται στο γεγονός ότι είναι εξαιρετικά δυσχερής η ανεύρεση του παγκοσμίου εισοδήματος και η ταυτοποίησή του.

  • 30 Ιανουαρίου 2011, 23:31 | ΙΩΑΝΝΗΣ

    ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΤΕΙ ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΠΟΥ ΚΑΠΟΙΟΣ ΕΧΕΙ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΚΑΙ ΠΛΗΡΩΝΕΙ ΚΑΙ ΕΚΕΙ ΦΟΡΟ. ΔΗΛΑΔΗ ΑΝ ΕΝΑΣ ΕΧΕΙ ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΓΓΛΙΑ, ΛΑΜΒΑΝΕΙ ΤΟΚΟΥΣ ΚΑΙ ΠΛΗΡΩΝΕΙ ΦΟΡΟ ΓΙΑ ΑΥΤΟΥΣ ΕΚΕΙ, ΘΑ ΠΛΗΡΩΝΕΙ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ??

  • 28 Ιανουαρίου 2011, 09:53 | Άρης Γεωργιάδης

    Διαφωνώ με την προηγούμενη παρατήρηση. Είναι σφάλμα η φορολογία εισοδήματος να συνδέεται με την υπηκοότητα (ιθαγένια). Η ιθαγένεια στην Ελλάδα αποκτάται κατά κανόνα με την γέννηση απο γονείς ΄Έλληνες. Έτσι, υπάρχουν Έλληνες οι οποιοι έχουν γεννηθεί στο εξωτερικό και δεν έχουν έρθει ποτέ στην Ελλάδα. Αυτό που ενδιαφέρει στη φορολογία εισοδήματος είναι που είναι η κύρια κατοικία του υποκειμένου και που αποκτάται το εισόδημα.

    Πάντως σε μία χώρα στην οποία η κύρια «βιομηχανία» της είναι ο τουρισμός, θα πρέπει, ενδεχομένως να μελετηθούν προσεκτικά και φορολογικές διατάξεις για την προσέλκυση αλλοδαπών ευπορων συνταξιούχων. Το σημερινό φορολογικό καθεστώς (ιδίως τα τεκμήρια) ενδέχεται να είναι αποτρεπτικό για έναν εύπορο αλλοδαπό συνταξιούχο που ενδέχεται να επιθυμεί να εγκατασταθεί στην Ελλάδα, να αγοράσει κατοικία, να έχει αυτοκίνητο ή σκάφος κλπ.

  • 27 Ιανουαρίου 2011, 14:24 | Χατζηαντωνιου Κων/νος

    Θα ηθελα να σημειωσω οτι θα πρεπει να προστεθουν στην 3η παραγραφο:»σε φορο για το παγκοσμιο εισοδημα υποκειται καθε φυσικο προσωπο,βασικα ελληνικης υπηκοοτητας, με συνηθη διαρκη διαμονη στην Ελλαδα.» Και αυτο εαν θελουμε να μπορει να εφαρμοστη ο νομος για τους Ελληνες ,που ειναι και το ζητουμενο,και να μην δημιουργηθουν προβληματα με υπηκοους ξενων κρατων.

  • 27 Ιανουαρίου 2011, 10:42 | Άρης Γεωργιάδης

    Είναι προβληματική η διάταξη σύμφωνα με την οποία » Ως συνήθης θεωρείται η διαμονή στην Ελλάδα η οποία υπερβαίνει τις 183 ημέρες συνολικά μέσα στο ίδιο ημερολογιακό έτος. Η διαμονή τεκμαίρεται ως συνήθης, εκτός αν ο φορολογούμενος αποδείξει διαφορετικά».

    Κατ΄ αρχήν, τόσο ο όρος «θεωρείται» που χρησιμοποιείται στο πρώτο εδάφιο, όσο και ο όρος «τεκμαίρεται» που χρησιμοποιείται στο δεύτερο εδάφιο, στην επιστήμη του δικαίου, εισάγουν τεκμήρια μαχητά. Έτσι, με την υπάρχουσα διατύπωση η διάταξη εισάγει δύο τεκμήρια (τα οποία επιδέχονται ανταπόδειξη).

    Με το πρώτο τεκμήριο, «Ως συνήθης θεωρείται η διαμονή στην Ελλάδα η οποία υπερβαίνει τις 183 ημέρες συνολικά μέσα στο ίδιο ημερολογιακό έτος». Το τεκμήριο αυτό, είναι δικαιοπολιτικά ορθό, διότι, πράγματι, όποιος διαμένει στην Ελλάδα για 183 ημέρες λογικά θα πρέπει να ανταποδείξει ότι η «συνήθης διαμονή» του δεν είναι στην Ελλάδα. Άλλωστε στην Αγγλία το αντίστοιχο χρονικό διάστημα είναι 90 ημέρες και οι ημέρες αναχώρησης και άφιξης υπολογίζονται στο 90θήμερο [καλό θα ήταν να διευκρινιστεί και εδώ τι γίνεται με τις ημέρες αναχώρησης και άφιξης για λόγους ασφάλειας δικαίου και για να αποφευχθούν άσκοπες αντιδικίες]).

    Όμως είναι είτε πλεοναστική είτε εντελώς παράλογη η διάταξη του δευτέρου εδαφίου με την οποία εισάγεται δεύτερο τεκμήριο κατά το οποίο «…Η διαμονή τεκμαίρεται ως συνήθης, εκτός αν ο φορολογούμενος αποδείξει διαφορετικά….». Διότι, εάν η διάταξη ως «διαμονή» εννοεί την επί 183 ημέρες διαμονή του πρώτου εδαφίου, η προσθήκη του «τεκμαίρεται συνήθης» είναι πλεοναστική, εφόσον ήδη το τεκμήριο αυτό υπάρχει στο πρώτο εδάφιο. Όμως εάν η «διαμονή» η οποία «τεκμαίρεται» ότι είναι «συνήθης», είναι οποιαδήποτε διαμονή, δηλ. η επί τρίμηνο, ή επί τρεις εβδομάδες, ή επί τριήμερος, ή επί τρίωρο κ.ο.κ. εάν δηλαδή, κάθε πρόσωπο που διαμένει προσωρινά στην Ελλάδα τεκμαίρεται ότι έχει τη «συνήθη διαμονή» του στην Ελλάδα και θα πρέπει να αποδείξει στο Ελληνικό Δημόσιο ότι η συνήθης διαμονή του δεν βρίσκεται στην Ελλάδα, η διάταξη δεν είναι απλώς ατυχής και αντισυνταγματική, αλλά και επικίνδυνη, αφού κάθε πρόσωπο που θα μπαίνει στη χώρα για τουρισμό θα τεκμαίρεται ότι έχει τη συνήθη διαμονή του στην Ελλάδα.

    Τέλος, δεν μπορώ να μην επισημάνω και τούτο. Είναι θλιβερό το γεγονός ότι το Υπουργείο παρά το ότι αντιλαμβάνεται τα λάθη του δεν τα διορθώνει. Με τον προηγούμενο φορολογικό νόμο επιβλήθηκε φόρος κληρονομίας στις κληρονομιές όλων των Ελλήνων του εξωτερικού [καταργήθηκε η απαλλαγή του άρθρου 25§2(ε) του ν/2961/2001]. Την ώρα που το κράτος εκδίδει ομόλογα και ζητάει κεφάλαια από την ομογένεια, σύσσωμη η ομογένεια γελάει μαζί μας. Κάντε κάτι….

  • 26 Ιανουαρίου 2011, 17:27 | παπαδημητριου ελευθεριος

    σημερα αν εισαι επιτηδευματιας τα φορολογικα εντυπα (τελη κυκλοφοριας-φορολογικη δηλωση κλπ) ερχονται υποχρεωτικα στη διευθυνση επαγγελματος.Να υπαρξει η δυνατοτητα επιλογης της διευθυνσης αποστολης στο σπιτι