1. Στην παρ. 2 του άρθρου 36 του ν. 4174/2013 προστίθεται περ. δ΄ως εξής:
«δ) για όσο διάστημα διαρκεί η προθεσμία υποβολής αιτήματος Διαδικασίας Αμοιβαίου Διακανονισμού του άρθρου 63Α, όπως αυτή ορίζεται στις ειδικότερες διατάξεις που προβλέπουν τη δυνατότητα υποβολής αιτήματος ΔΑΔ, και μόνο για την υποβολή και αποδοχή του σχετικού αιτήματος, καθώς επίσης και, εφόσον υποβληθεί τέτοιο αίτημα, για όσο χρόνο διαρκεί η Διαδικασία Αμοιβαίου Διακανονισμού, και μόνο για το ζήτημα το οποίο αφορά ή σχετίζεται με αυτή.
Σε περίπτωση έκδοσης απόφασης Αμοιβαίου Διακανονισμού, παρατείνεται για ένα έτος μετά την έκδοση της απόφασης η περίοδος παραγραφής του Δικαιώματος του Δημοσίου να προβεί σε έκδοση πράξης διοικητικού, εκτιμώμενου ή διορθωτικού προσδιορισμού φόρου με έρεισμα την απόφαση αυτή και με σκοπό τη συμμόρφωση με αυτήν.»
2. Οι διατάξεις της νέας περίπτωσης δ’ καταλαμβάνουν τις περιπτώσεις για τις οποίες δεν έχει παρέλθει η προθεσμία υποβολής αιτήματος ΔΑΔ σύμφωνα με τις διατάξεις της εφαρμοζόμενης Σύμβασης Αποφυγής Διπλής Φορολογίας ή του ν. 2216/1994 (Σύμβαση Διαιτησίας) καθώς και για τα αιτήματα ΔΑΔ που είτε εκκρεμούν ενώπιον της αρμόδιας αρχής κατά το χρόνο έναρξης ισχύος του παρόντος είτε για αυτά για τα οποία έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία αλλά δεν έχει εκδοθεί ακόμα η σχετική Απόφαση Αμοιβαίου Διακανονισμού του άρθρου 63Α ΚΦΔ.
3. α. Η περίπτωση α΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 36 αντικαθίσταται ως εξής:
«(α) εάν, εντός του πέμπτου έτους της προθεσμίας παραγραφής, υποβάλλεται αρχική ή τροποποιητική δήλωση ή περιέρχονται σε γνώση οποιασδήποτε Υπηρεσίας της Φορολογικής Διοίκησης νέα στοιχεία κατά την έννοια της παραγράφου 5 του άρθρου 25 σε υπόθεση που έχει διενεργηθεί πλήρης έλεγχος ή σε κάθε άλλη περίπτωση περιέρχονται σε γνώση της Φορολογικής Διοίκησης πληροφορίες από οποιαδήποτε πηγή εκτός Φορολογικής Διοίκησης, από τις οποίες προκύπτει φορολογική οφειλή, για περίοδο ενός έτους από τη λήξη της πενταετίας, και μόνο για το ζήτημα στο οποίο αφορούν.»
β. Η παρ. 3 του άρθρου 36 του ν. 4174/2013 αντικαθίσταται ως εξής:
«3. Εξαιρετικά, πράξη διοικητικού, εκτιμώμενου ή διορθωτικού προσδιορισμού φόρου μπορεί να εκδοθεί εντός δέκα (10) ετών από τη λήξη του έτους εντός του οποίου λήγει η προθεσμία για την υποβολή της δήλωσης: (α) σε περίπτωση που ο φορολογούμενος δεν έχει υποβάλει δήλωση εντός της περιόδου που αναφέρεται στην παράγραφο 1, (β) σε περίπτωση που μετά την πενταετία περιέλθουν σε γνώση οποιασδήποτε Υπηρεσίας της Φορολογικής Διοίκησης νέα στοιχεία ή πληροφορίες που δεν θα μπορούσαν να είναι σε γνώση αυτής εντός της πενταετίας και προκύπτει ότι η φορολογική οφειλή υπερβαίνει αυτήν που είχε προσδιορισθεί βάσει προηγούμενου άμεσου, διοικητικού, εκτιμώμενου ή διορθωτικού προσδιορισμού φόρου και μόνο για το ζήτημα στο οποίο αφορούν.».
γ. Η διάταξη της παρ. 2 β του παρόντος καταλαμβάνει φορολογικά έτη, περιόδους, υποθέσεις από 1.1.2018 και μετά.
δ. Ειδικά για τις χρήσεις 2012 και 2013 και τα φορολογικά έτη 2014, 2015, 2016 και 2017, πράξη διοικητικού, εκτιμώμενου ή διορθωτικού προσδιορισμού φόρου για περιπτώσεις φοροδιαφυγής, μπορεί να εκδοθεί εντός δέκα (10) ετών από τη λήξη του έτους εντός του οποίου λήγει η προθεσμία υποβολής δήλωσης.
Παρακαλώ να διερευνήσετε την τροποποίηση της προθεσμίας που ισχύει για την ΠΟΛ 1068/2012 από τριετία σε πενταετία και μόνον για περιπτώσεις όπου δεν διαπιστώνεται ότι έχει παρακρατηθεί ο φόρος από τον εργοδότη. Σύμφωνα με την ΠΟΛ 1068/2012 δεν είναι δυνατός ο συμψηφισμός (έκπτωση) του παρακρατηθέντος φόρου με τον κύριο φόρο που προκύπτει από την δήλωση φόρου εισοδήματος, εφόσον η δήλωση υποβληθεί από τον υπόχρεο μετά την παρέλευση τριετίας από την λήξη της προθεσμίας υποβολής της. Δεδομένου ότι δεν πρόκειται για απόκρυψη εισοδημάτων, εφόσον έχει ήδη παρακρατηθεί φόρος από τον εργοδότη, η τριετία, συγκρινόμενη με τις προθεσμίες που προτείνει το παρόν σχέδιο διάταξης, φαίνεται να είναι δυσανάλογα σύντομη.
Με τη διάταξη του αρ. 27 επαναφέρεται ρύθμιση του άρθρου 84 παρ. 4 του παλαιού ΚΦΕ, η οποία ενδεχομένως δεν ήταν απαραίτητη, λαμβανομένης υπόψη και της νομολογίας του ΣτΕ. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να διευκρινιστεί το περιεχόμενο της μεταβατικής διάταξης της παρ. 3 β, σύμφωνα με την οποία η διάταξη της παρ. 2 β του παρόντος καταλαμβάνει «υποθέσεις» από 1.1.2018 και μετά.
Με τροποποίηση των διατάξεις περί παραγραφή η παραγραφή σε περιπτώσεις φοροδιαφυγής για ορισμένες χρήσεις ορίζεται σε 10 έτη, ενώ προβλέπεται πλέον παράταση 10 ετών για την περίπτωση μη υποβολής δήλωσης. Καταργείται έτσι η ισχύουσα διάταξη που προβλέπει παραγραφή στα 20 έτη σε περιπτώσεις φοροδιαφυγής.
Εγινε λογος σε ομιλια του νομικου συμβουλου του πρωθυπουργου για αρση του αξιοποινου της φοροδιαφυγης σε περιπτωση που ο φορολογουμενος αποδεχθει να πληρωσει τουσ φορους που του καταλογισε η φορολογικη αρχη.Δεδομενου οτι πανω απο 36000 υποθεσεις εκρεμουν στα δικαστηρια , και δεν εχει κανενα νοημα να μπει φυλακη καποιος ο οποιος αποδεχεται να πληρωσει τους φορους του, γιατι διαφορετικα το δημοσιο δε θα εισπραξει τιποτα, θα επρεπε να προβλεφθει μια τετοια ρυθμιση, καθως και το δημοσιο θα παρει χρηματα πιο γρηγορα, και τα δικαστηρια θα αποσυμπιεστουν, και ο φοροφυγας θα συνετιστει πληρωνοτας.
Β) Στο σχέδιο νόμου προβλέπεται η παρακάτω περίπτωση
Άρθρο 27
Τροποποίηση του άρθρου 36 του ΚΦΔ σχετικά με την παράταση της παραγραφής σε περίπτωση εκκίνησης ΔΑΔ
3.δ. Ειδικά για τις χρήσεις 2012 και 2013 και τα φορολογικά έτη 2014, 2015, 2016 και 2017, πράξη διοικητικού, εκτιμώμενου ή διορθωτικού προσδιορισμού φόρου για περιπτώσεις φοροδιαφυγής, μπορεί να εκδοθεί εντός δέκα (10) ετών από τη λήξη του έτους εντός του οποίου λήγει η προθεσμία υποβολής δήλωσης.
Τι θα πει περιπτώσεις φοροδιαφυγής ; Σύμφωνα με τα όρια του άρθρου 66 του 4174/2013;
Εκεί προβλέπει 100.000€ και 50.000,00€ . Τα ποσά αυτά όμως είναι το αποτέλεσμα του ελέγχου. Πως γίνεται να γνωρίζουμε εκ των προτέρων ότι αυτή η περίπτωση πάει στα 10 χρονιά όταν αυτό εξαρτάται από το αποτέλεσμα του ελέγχου;
Στο σχέδιο νόμου προβλέπεται η παρακάτω περίπτωση
3.α. Η περίπτωση α’ της παραγράφου 2 του άρθρου 36 αντικαθίσταται ως εξής:
«(α) εάν, εντός του πέμπτου έτους της προθεσμίας παραγραφής, υποβάλλεται αρχική ή τροποποιητική δήλωση ή περιέρχονται σε γνώση οποιασδήποτε Υπηρεσίας της Φορολογικής Διοίκησης νέα στοιχεία κατά την έννοια της παραγράφου 5 του άρθρου 25 σε υπόθεση που έχει διενεργηθεί πλήρης έλεγχος ή σε κάθε άλλη περίπτωση περιέρχονται σε γνώση της Φορολογικής Διοίκησης πληροφορίες από οποιαδήποτε πηγή εκτός Φορολογικής Διοίκησης, από τις οποίες προκύπτει φορολογική οφειλή, για περίοδο ενός έτους από τη λήξη της πενταετίας, και μόνο για το ζήτημα στο οποίο αφορούν.»
Η ως άνω διατύπωση πρώτον δημιουργεί συγχύσεις και δεύτερον προβλέπει ένα μόνο έτος που δεν είναι αρκετό για την αντιμετώπιση των περιπτώσεων αυτών.
Προτείνω διάκριση των περιπτώσεων . τριετία και τη διάταξη ως εξής:
α) εάν ο φορολογούμενος υποβάλει αρχική ή τροποποιητική δήλωση εντός του πέμπτου έτους της προθεσμίας παραγραφής, για περίοδο τριών ετών από τη λήξη της πενταετίας,
δ)εάν, εντός του πέμπτου έτους της προθεσμίας παραγραφής περιέρχονται σε γνώση οποιασδήποτε Υπηρεσίας της Φορολογικής Διοίκησης νέα στοιχεία κατά την έννοια της παραγράφου 5 του άρθρου 25 σε υπόθεση που έχει διενεργηθεί πλήρης έλεγχος για περίοδο τριών ετών από τη λήξη της πενταετίας, και μόνο για το ζήτημα στο οποίο αφορούν.»
ε)εάν, εντός του πέμπτου έτους της προθεσμίας παραγραφής, περιέρχονται σε γνώση της Φορολογικής Διοίκησης πληροφορίες από οποιαδήποτε πηγή εκτός Φορολογικής Διοίκησης, από τις οποίες προκύπτει φορολογική οφειλή, για περίοδο τριών ετών από τη λήξη της πενταετίας, και μόνο για το ζήτημα στο οποίο αφορούν.»
Στο σχέδιο νόμου προβλέπεται η παρακάτω περίπτωση:
3.α. Η περίπτωση α’ της παραγράφου 2 του άρθρου 36 αντικαθίσταται ως εξής:
«(α) εάν, εντός του πέμπτου έτους της προθεσμίας παραγραφής, υποβάλλεται αρχική ή τροποποιητική δήλωση ή περιέρχονται σε γνώση οποιασδήποτε Υπηρεσίας της Φορολογικής Διοίκησης νέα στοιχεία κατά την έννοια της παραγράφου 5 του άρθρου 25 σε υπόθεση που έχει διενεργηθεί πλήρης έλεγχος ή σε κάθε άλλη περίπτωση περιέρχονται σε γνώση της Φορολογικής Διοίκησης πληροφορίες από οποιαδήποτε πηγή εκτός Φορολογικής Διοίκησης, από τις οποίες προκύπτει φορολογική οφειλή, για περίοδο ενός έτους από τη λήξη της πενταετίας, και μόνο για το ζήτημα στο οποίο αφορούν.»
Η ως άνω διατύπωση πρώτον δημιουργεί συγχύσεις και δεύτερον προβλέπει ένα μόνο έτος που δεν είναι αρκετό για την αντιμετώπιση των περιπτώσεων αυτών.
Προτείνω διάκριση των περιπτώσεων . τριετία και τη διάταξη ως εξής:
α) εάν ο φορολογούμενος υποβάλει αρχική ή τροποποιητική δήλωση εντός του πέμπτου έτους της προθεσμίας παραγραφής, για περίοδο τριών ετών από τη λήξη της πενταετίας,
δ)εάν, εντός του πέμπτου έτους της προθεσμίας παραγραφής περιέρχονται σε γνώση οποιασδήποτε Υπηρεσίας της Φορολογικής Διοίκησης νέα στοιχεία κατά την έννοια της παραγράφου 5 του άρθρου 25 σε υπόθεση που έχει διενεργηθεί πλήρης έλεγχος για περίοδο τριών ετών από τη λήξη της πενταετίας, και μόνο για το ζήτημα στο οποίο αφορούν.»
ε)εάν, εντός του πέμπτου έτους της προθεσμίας παραγραφής, περιέρχονται σε γνώση της Φορολογικής Διοίκησης πληροφορίες από οποιαδήποτε πηγή εκτός Φορολογικής Διοίκησης, από τις οποίες προκύπτει φορολογική οφειλή, για περίοδο τριών ετών από τη λήξη της πενταετίας, και μόνο για το ζήτημα στο οποίο αφορούν.»
Με τις τροποποιήσεις του άρθρου 36 του Κ.Φ.Δ. επεκτείνεται το δικαίωμα της Φορολογικής Διοίκησης να προβεί σε έκδοση πράξης διοικητικού, εκτιμώμενου ή διορθωτικού προσδιορισμού φόρου από πέντε (5) έτη σε δέκα (10) έτη από τη λήξη του έτους εντός του οποίου λήγει η προθεσμία για την υποβολή της δήλωσης βασιζόμενη σε ειδικότερες περιπτώσεις όπως σε περίπτωση που μετά την πενταετία περιέλθουν σε γνώση οποιασδήποτε Υπηρεσίας της Φορολογικής Διοίκησης νέα στοιχεία κατ’ ανάλογη εφαρμογή του άρθρου 84 του ν. 2238/1994 και του άρθρου 57 του ν. 2859/2000.
Η ανωτέρω προσέγγιση περισσότερο αγκυλώσεις δημιουργεί στη λειτουργία της Φορολογικής Διοίκησης, καθόσον ο συνδυασμός του διοικητικού κόστους, της χαμηλής εισπραξιμότητας των φορολογικών ελέγχων σε φορολογικά έτη πέραν της πενταετίας και της ενδεχόμενης διαφορετικής ερμηνείας από τα διοικητικά δικαστήρια των νέων στοιχείων, δεν βοηθούν στην επίτευξη των στόχων της Φορολογικής Διοίκησης.
Οι φορολογικοί έλεγχοι πρέπει να εφαρμόζονται σε όσο το δυνατόν νεότερα φορολογικά έτη, ώστε αφενός να τιμωρείται ο παραβάτης εγκαίρως και να έχει τη φοροδοτική ικανότητα να πληρώσει τους φόρους που θα του επιβληθούν (περαιτέρω να εκλείψει το φαινόμενο των εξαφανισμένων εμπόρων) και αφετέρου να επεκταθεί το αίσθημα στην κοινωνία ότι αν ένας επιχειρηματίας φοροδιαφύγει θα γίνει αντιληπτός από τα αρμόδια ελεγκτικά όργανα.
Ο φορολογικά ηθικός επιχειρηματίας, ήτοι αυτός που λειτουργεί με φορολογική συμμόρφωση προκειμένου να συνεχίσει να λειτουργεί κατ’ αυτόν τον τρόπο πρέπει να του γίνει βίωμα ότι ο φοροφυγάς και θα ελεγχθεί εγκαίρως και θα έχει δυσμενείς συνέπειες για τις πράξεις του ώστε στο τέλος ο ηθικός επιχειρηματίας να είναι εκείνος ο οποίος θα αποδώσει λιγότερους φόρους στο κράτος.
Η άμεση υλοποίηση του ηλεκτρονικού περιουσιολογίου ή της δήλωσης περιουσιακής κατάστασης για κάθε φορολογούμενο ανά έτος, ήτοι μιας δήλωσης που θα περιλαμβάνει τα υπάρχοντα περιουσιακά στοιχεία ενός ατόμου την στιγμή της υποβολής της δήλωσης και ιδιαιτέρως τα χρηματικά ποσά που βρίσκονται εκτός τραπεζών, έστω και αν οριστεί ένα όριο χρημάτων το οποίο δεν θα δηλώνεται όπως για παράδειγμα όριο 5.000 € (ελάχιστο όριο) ή όριο 15.000 € (μέγιστο όριο) είναι πρωταρχικής σημασίας για την μείωση της φοροδιαφυγής.
Ωραία τα φιλόδοξα σχέδια για την επιβολή φόρων σε προγενέστερα φορολογικά έτη, αλλά η απαρχή της λειτουργίας μιας βάσης δεδομένων με τα ανωτέρω στοιχεία στα χέρια της Φορολογικής Διοίκησης είναι εκ των ων ουκ άνευ.
Σύμφωνα με μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που δημοσιεύτηκε τον Σεπτέμβριο του 2019 η Ελλάδα εμφάνισε το έτος 2017 ως έλλειμμα Φ.Π.Α. το ποσό των 7,4 δισ. ευρώ με το ποσοστό απωλειών να ανέρχεται σε 33,6%. Αν γίνει αναγωγή του ποσού των 7,4 δισ. ευρώ Φ.Π.Α. σε έλλειμμα εισοδήματος, προκύπτει ένα ποσό τουλάχιστον 30,83 δισ. ευρώ (αν θεωρήσουμε ότι όλες οι συναλλαγές έχουν Φ.Π.Α. 24%) ενώ το ποσό αυξάνεται για μικρότερα ποσοστά Φ.Π.Α., όπως για παράδειγμα αγγίζει τα 56,92 δισ. ευρώ (αν θεωρήσουμε ότι όλες οι συναλλαγές έχουν Φ.Π.Α. 13%). Αν η Ελλάδα επιτύχει να μειώσει το έλλειμμα Φ.Π.Α. στο 11,2% που είναι το ποσοστό ελλείμματος Φ.Π.Α. που αντιπροσωπεύει την Ευρωπαϊκή Ένωση θα καταφέρει να συρρικνώσει το ποσό ελλείμματος Φ.Π.Α. στα 2,4 δισ. ευρώ. Συνεπώς θα έχει αυξημένα φορολογικά έσοδα 5 δισ. ευρώ ανά έτος μόνο από τον Φ.Π.Α. και ακόμα περισσότερα φορολογικά έσοδα συνυπολογίζοντας τους αντίστοιχους φόρους εισοδήματος.
Είναι ευκόλως κατανοητό ότι οι έλεγχοι μετά την πενταετία βεβαιώνουν φόρους σε φορολογούμενους που απέκρυψαν εισοδήματα δίχως να επιτυγχάνουν τη φορολογική συμμόρφωση όλου του κοινωνικού συνόλου και πόσο μάλιστα να επιτυγχάνουν φορολογικά έσοδα 5 δισ. ευρώ ανά έτος καθόσον έχει ήδη διαμορφωθεί το αίσθημα της ατιμωρησίας και της αποφυγής καταβολής φόρων – είσπραξης επιδομάτων που συνδέονται με το φορολογητέο εισόδημα, ενώ οι φορολογικοί έλεγχοι πρόσφατων φορολογικών ετών με τη σύλληψη της φοροδιαφυγής βοηθάνε στην καθιέρωση του αισθήματος δικαιοσύνης στο κοινωνικό σύνολο και την εξάπλωση της φορολογικής συμμόρφωσης.
Βάσει των ανωτέρω είναι επιτακτική η συλλογή στοιχείων και εφαρμογή μεθόδων ελέγχου για την στόχευση και διεκπεραίωση φορολογικών ελέγχων ακόμα και στο τελευταίο φορολογικό έτος, με ιδιαίτερη έμφαση στην υποχρεωτική δήλωση από όλους τους φορολογούμενος των χρηματικών ποσών εκτός τραπεζικού συστήματος, έστω και με την εφαρμογή ενός ορίου ως αναφέρθηκε παραπάνω.
Η περίπτωση δ’ που αναφέρεται σε χρήσεις και φορολογικά έτη πριν από το 2018 είναι αντίθετη σε όσα έκρινε σχετικά προσφάτως το Συμβούλιο της Επικρατείας, σύμφωνα με αποφάσεις του οποίου η παράταση του χρόνου παραγραφής είναι επιτρπτή μόνον με νόμο που δημοσιεύεται το επόμενο έτος, προϋπόθεση που δεν ισχύει για τα έτη στα οποία έχει εφαρμογή η προτεινόμενη διάταξη. Οι αποφάσεις του ΣτΕ είναι πολύ πρόσφατες για να αγνοηθούν και να θεσππισθεί η διάταξη.