Αρχική Εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισηςΆρθρο 01 – ΣκοπόςΣχόλιο του χρήστη Δίκτυο Συμπαραστατών | 13 Ιουλίου 2016, 10:18
  • Σχόλιο του χρήστη 'Δίκτυο Συμπαραστατών' | 13 Ιουλίου 2016, 10:18

    1. Εισαγωγή Από το έτος 2011, λειτουργεί σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης ο θεσμός του Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης (σε δήμους άνω των 20.000 κατοίκων) και του Περιφερειακού Συμπαραστάτη του Πολίτη και της Επιχείρησης. Με τα άρθρα 77 και 179 του Ν.3852/2010 (Πρόγραμμα “Καλλικράτης”) εισάγεται στο στο ελληνικό διοικητικό σύστημα ο θεσμός του δημοτικού / περιφερειακού διαμεσολαβητή (municipal / regional ombudsman), για την λειτουργία του οποίου το Συμβούλιο της Ευρώπης είχε απευθύνει στα κράτη μέλη του σειρά ψηφισμάτων από την δεκαετία του 1980. Με το Ψήφισμα 80/1999 του Κογκρέστου των Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών της Ευρώπης ορίστηκαν και οι “Αρχές της λειτουργίας του τοπικού διαμεσολαβητή / συνηγόρου”, οι οποίες συνιστούν, μεταξύ άλλων και την δημιουργία ενός Δικτύου διαμεσολαβητών / συνηγόρων και αναγνωρίζεται ότι στους Συμπαραστάτες του Δήμοτη και τους Περιφερειακούς Συμπαραστάτες πρέπει να αναγνωρίζονται αρμοδιότητες επίλυσης διαφορών που σχετίζονται με τα ανθρώπινα δικαιώματα και την αρχή της ισότητας1. Το 2012 ιδρύθηκε στην Αθήνα από τους τότε Συμπαραστάτες το πανελλήνιο Δίκτυο Συμπαραστατών, για την προώθηση του θεσμού, την ανταλλαγή καλών πρακτικών και μεθοδολογιών και για την βελτίωση του θεσμικού πλαισίου για την λειτουργία του θεσμού. Το Διεθνές Ινστιτούτο Ombudsmen (International Ombudsman Institute) έχει αναγνωρίσει ότι ο θεσμός του Συμπαραστάτη συνιστά μορφή δημοτικού/περιφερειακού ombudsman, ενώ και το Συμβούλιο της Ευρώπης σε πρόσφατη έκθεσή του για την “Tοπική και περιφερειακή δημοκρατία στην Ελλάδα2” (2015) αναγνώρισε τον Συμπαραστάτη ως Ombudsman και επισήμανε την ανάγκη καθιέρωσης μιας θεσμοποιημένης διαδικασίας για την συνεργασία του με τον κεντρικό Συνήγορο του Πολίτη. Συγκεκριμένα, η έκθεση αναφέρει: “38. Οι εισηγητές αξιολογούν θετικά τις διατάξεις για τον θεσμό του Συνηγόρου στην Ελλάδα και τον ρόλο που παίζει τόσο σε εθνικό όσο και σε τοπικό επίπεδο. Ωστόσο, επιθυμούν να σημειώσουν ορισμένα ανοικτά ζητήματα, όπως τον περιορισμένο αριθμό δήμων που διόρισαν Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης και τις ασαφείς σχέσεις ανάμεσα στα δύο επίπεδα του θεσμού. Ιδίως, ενώ ο Συνήγορος του Πολίτη έχει εκδώσει διάφορες ειδικές εκθέσεις για θέματα τοπικής αυτοδιοίκησης, απέφυγε να αναφέρει τις παρμεβάσεις των Συμπαραστατών του Δημότη και της Επιχείρησης ή των Περιφερειακών Συμπαραστατών του Πολίτη και της Επιχείρησης στον τομέα αυτόν. Οι εισηγητές εκφράζουν την πεποίθησή τους ότι - υπό το φως και του Ψηφίσματος 80 (1999) - είναι αναγκαίος ένας θεσμοποιημένος μηχανισμός συνεργασίας ανάμεσα στους διάφορους τύπους του θεσμού που δουλεύουν άμεσα ή εμμεσα με θέματα τοπικής αυτοδιοίκησης.” Βρισκόμαστε ήδη στον 5ο χρόνο λειτουργίας του θεσμού σε επίπεδο Δήμων και Περιφερειών και οι σαράντα (40) θητεύοντες Συμπαραστάτες έχουμε συγκεντρώσει ένα σημαντικό όγκο πληροφοριών επί υποθέσεων που χειριστήκαμε κατόπιν καταγγελιών πολιτών. Μέρος των υποθέσεων που έχουμε χειριστεί αφορά ακριβώς εφαρμογή της ίσης μεταχείρισης, ως προς τις υπηρεσίες που παρέχουν οι δήμοι και οι περιφέρειες, αλλά και ως προς την σχέση των δήμων και περιφερειών ως εργοδοτών απέναντι στους υπαλλήλους τους. Από τις ετήσιες εκθέσεις μας, οι οποίες βρίσκονται αναρτημένες υποχρεωτικά κατά τα άρθρα 77 και 179 του Ν.3852/2010 στις ιστοσελίδες των Δήμων και Περιφερειών στις οποίες υπηρετούμε, προκύπτει ότι ο χειρισμός υποθέσεων που αφορούν την ίση μεταχείριση χωρίς διακρίσεις αφορούν συχνά περιπτώσεις επιβαλλόμενων διακρίσεων λόγω θρησκευτικών πεποιθήσεων (αρνήσεις καταχώρισης γάμων, αρνήσεις καταχώρισης θρησκευμάτων), λόγω αναπηρίας (μη επαρκείς υποδομές πρόσβασης, μη εξειδικευμένη κρίση σε περιπτώσεις επιβολής προστίμων στάθμευσης, κήρυξη ως αυθαιρέτου μπάρας πρόσβασης σε κατοικία), λόγω ηλικίας (επαγγελματικά δικαιώματα υπαλλήλων), λόγω κοινωνικής θέσης (περικοπή προνοιακών επιδομάτων χωρίς προηγούμενη έκθεση κοινωνικού λειτουργού κατά παράβαση σχετικής υπουργικής απόφασης) και πολλά άλλα, στα οποία έχουμε επιδιώξει να δώσουμε εξωδικαστικές λύσεις στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων μας, με βάση την ισχύουσα νομοθεσία. Χαιρετίζουμε την ριζική αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου για την ίση μεταχείριση και συμμετέχουμε στην διαβούλευση επιθυμώντας να συμβάλλουμε και σε επίπεδο αρμοδιότητας για την εφαρμογή της στο πλαίσιο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όπως άλλωστε έχει συστήσει το Συμβούλιο της Ευρώπης σε κατ' επανάληψη παρεμβάσεις του προς τα κράτη μέλη. Σημειωτέον επίσης ότι οι υπάρχουσες, βάσει του Καλλικράτη, διαπαραταξιακές Δημοτικές και Περιφερειακές Επιτροπές Ισότητας των Φύλων, εκτός του ότι περιορίζονται θεματικά σε ζητήματα που αφορούν τις διακρίσεις λόγω φύλου, δεν διαθέτουν αρμοδιότητα διαμεσολαβητικής επίλυσης διαφορών. Ωστόσο, θεωρούμε ότι το νομοσχέδιο θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη και τον επιτελικό και προγραμματικό ρόλο αυτών των Επιτροπών Ισότητας των Φύλων, προκειμένου το εθνικό και τοπικό σύστημα εφαρμογής της αρχής της ίσης μεταχείρισης, μετά την αντικατάσταση του Ν.3304/2005, να καθιστά κοινωνούς όλους τους υπάρχοντες θεσμικούς φορείς που καταπολεμούν τις διακρίσεις, όχι μόνο σε εθνικό αλλά και σε δημοτικό και περιφερειακό επίπεδο. Ακολουθούν οι κατ' άρθρον προτάσεις μας. 2. Κατ΄ άρθρον παρατηρήσεις Επί του άρθρου 1: Το προτεινόμενο νομοσχέδιο συνιστά ενσωμάτωση τριών κοινοτικών οδηγιών στην εσωτερική έννομη τάξη και αφορά την εφαρμογή της ίσης μεταχείρισης στον τομέα της απασχόλησης και της εργασίας, συμπεριλαμβανομένου, φυσικά και του δημόσιου τομέα. Είναι ιδιαίτερα κρίσιμο, για λόγους επίγνωσης της εφαρμογής του, παρόλο που στο άρθρο 3 γίνεται αναφορά σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, αυτό να γίνει σαφές και στο άρθρο 1 που καθορίζει τον στόχο του νομοσχεδίου. Περαιτέρω, θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο να υπάρξει μια ρητή διάταξη κατά την οποία θα ορίζεται η σχέση του νομοθετήματος με τον Κώδικα Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων, και τον Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών Υπαλλήλων, με την έννοια ότι καμία από τις διατάξεις αυτών των Κωδίκων δεν κατισχύει των διατάξεων του νόμου για την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης.