Αρχική Νομική Αναγνώριση της Ταυτότητας Φύλου- Εθνικός Μηχανισμός Παρακολούθησης και Αξιολόγησης του Σχεδίου Δράσης για τα Δικαιώματα του ΠαιδιούΆρθρο 06 – ΜυστικότηταΣχόλιο του χρήστη Βασίλης Σωτηρόπουλος | 6 Μαΐου 2017, 20:11
  • Σχόλιο του χρήστη 'Βασίλης Σωτηρόπουλος' | 6 Μαΐου 2017, 20:11

    Το άρθρο 6 του νομοσχεδίου επαναλαμβάνει, χωρίς να υπάρχει κανένας απολύτως λόγος, το καθήκον επαγγελματικής εχεμύθειας που δεσμεύει ούτως ή άλλως τους υπαλλήλους του ληξιαρχείου και τους δικηγόρους. Επιπλέον όμως αναφέρει ότι στην αρχική ληξιαρχική πράξη γέννησης του προσώπου, απο την οποία προκύπτει η διόρθωση φύλου που μεσολάβησε, έχει πρόσβαση μόνο το ίδιο το πρόσωπο και εξουσιοδοτημένα από αυτό άτομα, ενώ πρόσβαση τρίτου προϋποθέτει άδεια της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα για πρόσβαση σε ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα. Νομοτεχνικά η παραπάνω διάταξη παρουσιάζει το εξής ζήτημα: κατά το άρθρο 8 §2 του ν. 344/1976 καθιερώνεται η αρχή της δημοσιότητας για τα ληξιαρχικά βιβλία, τα οποία ορίζονται ως «δημόσια». Το δε άρθρο 4 εδ. δ ́ του ίδιου νόμου προβλέπει την υποχρέωση του ληξίαρχου «να εκδίδει αντίγραφα, αποσπάσματα και πιστοποιητικά των εις τα βιβλία πράξεων ή των σχετικών προς ταύτας παρ’ αυτώ ευρισκομένων δημοσίων εγγράφων». Η αιτιολογική έκθεση του νόμου αυτού τονίζει ότι η δημοσιότητα των ληξιαρχικών βιβλίων συνίσταται στο ότι «πας τις δύναται να ζητεί αντίγραφα, αποσπάσματα ή πιστοποιητικά εκ των βιβλίων χωρίς να δικαιολογεί έννομο προς τούτον συμφέρον, ως και να πληροφορείται εάν υφίσταται ληξιαρχικό γεγονός π. χ. αν έχει συνταχθεί ληξιαρχική πράξη γάμου ορισμένου προσώπου». Επ’ αυτών το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους σε δύο γνωμοδοτήσεις του (γνωμοδότηση 73/1994 και 689/1995 Γ ́ Τμήματος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους) έκανε δεκτό ότι, μολονότι οι ληξιαρχικές πράξεις αφορούν την ιδιωτική ή οικογενειακή ζωή τρίτων, λόγω της θεσπιζόμενης από την ειδική διάταξη του άρθρου 8 παρ. 2 του ν. 344/1976 δημοσιότητας των ληξιαρχικών βιβλίων, πρέπει να χορηγούνται αντίγραφα, αποσπάσματα ή πιστοποιητικά από τα ληξιαρχικά βιβλία στον οποιοδήποτε αιτούντα χωρίς αυτός να πρέπει να επικαλεστεί και να αποδείξει έννομο συμφέρον. Η προαναφερθείσα διάταξη, ως ειδική, ούτε εθίγη από τις μεταγενέστερες διατάξεις του άρθρου 5 παρ. 3 του ν. 2690/1999 το οποίο εξαιρεί από το δικαίωμα πρόσβασης στα δημόσια έγγραφα εκείνα τα έγγραφα που αφορούν στην ιδιωτική ή οικογενειακή ζωή, ούτε καταργήθηκε ή τροποποιήθηκε από τις διατάξεις για την προστασία των προσωπικών δεδομένων του ν. 2472/1997 ο οποίος επίσης είναι νεώτερός της (βλ. Απόφαση της Αρχής υπ’ αριθμ 19/2007). Στη συνέχεια, η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, με την απόφαση 7/2015 έκρινε διαφορετικά: “Επειδή, οι ανωτέρω ληξιαρχικές πράξεις μπορεί να περιέχουν ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα και δη δεδομένα που ανάγονται στις θρησκευτικές πεποιθήσεις των υποκειμένων (λ.χ. βάπτιση, θρησκευτικές πεποιθήσεις κ.λπ.), είναι απαραίτητη στις περιπτώσεις αυτές η προηγούμενη λήψη άδειας από την Αρχή, επί τη βάσει του άρθρ. 7 ν. 2472/1997, η οποία εν τέλει θα αποφανθεί για τη νομιμότητα ή μη της χορήγησης των ευαίσθητων δεδομένων, με την επιπρόσθετη προϋπόθεση δε ότι ο αιτών τρίτος ενδιαφέρεται για τη χορήγηση των ευαίσθητων δεδομένων που περιέχονται σ’ αυτές. Σε αντίθετη περίπτωση, ήτοι στην περίπτωση που ο αιτών δεν ενδιαφέρεται για τη χορήγηση των ευαίσθητων δεδομένων των υποκειμένων και προκειμένου να εφαρμοστεί επαρκώς το δικαίωμα πρόσβασης του αρθ. 8 §2 ν. 344/1976, η υπηρεσία σας δύναται να χορηγήσει τις εν λόγω ληξιαρχικές πράξεις με απαλοιφή των ευαίσθητων δεδομένων καθώς και των υπολοίπων επιπρόσθετων πληροφοριών που ενδεχομένως να περιέχονται σ’ αυτές και να είναι ικανές, έστω και εμμέσως, να οδηγήσουν στην αποκάλυψη των δεδομένων αυτών.” Όμως, το φύλο δεν εμπίπτει στα “ευαίσθητα δεδομένα” από μόνο του. Επομένως, η μεταβολή της καταχώρισης φύλου δεν αποτελεί “ευαίσθητο δεδομένο” από μόνη της, ώστε να τίθεται ως προϋπόθεση η χορήγηση άδειας από την Αρχή για την πρόσβαση τρίτου στα εν λόγω ληξιαρχικά στοιχεία. Επομένως, το νομοσχέδιο θα πρέπει να λάβει σαφή θέση ως προς την διάταξη του άρθρου 8 του Ν.344/1976, τροποποιώντας ρητώς αυτήν σε σχέση με την δημοσιότητα των ληξιαρχικών βιβλίων ή / και προσθέτοντας τα δεδομένα ταυτότητας φύλου στα “ευαίσθητα δεδομένα” του άρθρου 2 (β) του Ν.2472/1997, αλλά σε αυτή την περίπτωση λαμβάνοντας υπόψη ότι όλες οι επεξεργασίες των δεδομένων ταυτότητας φύλου θα πρέπει να τελούν υπό την προϋπόθεση άδειας της Αρχής, εκτός από τις περιπτώσεις που υπάρχουν εξαιρέσεις κατά το άρθρο 7Α του Ν.2472/1997. H παράγραφος 2 του άρθρου 8 αναφέρει ότι αν το πρόσωπο καταστεί δικαιοπρακτικά ανίκανο πρόσβαση στα δεδομένα της μεταβολής καταχώρισης φύλου έχει ο... δικαστικός συμπαραστάτης του! Πρόκειται για σαφέστατη παραβίαση του άρθρου 8 παρ. 2 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και του άρθρου 12 της Οδηγίας 95/46/ΕΚ για το δικαίωμα του υποκειμένου των δεδομένων για πρόσβαση στα δεδομένα που το αφορούν. Το δικαίωμα πρόσβασης δεν νοείται ως εξαρτώμενο από την ... δικαιοπρακτική ικανότητα του υποκειμένου, αφού αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα δημοσίου δικαίου εντελώς ανεξάρτητο από άλλες προϋποθέσεις, ακόμη κι από την ιδιότητα του πολίτη! Η διάταξη πρέπει να εξαλειφθεί πλήρως, ως εντελώς αντίθετη στο ευρωπαϊκό δίκαιο.