Αρχική Νομική Αναγνώριση της Ταυτότητας Φύλου- Εθνικός Μηχανισμός Παρακολούθησης και Αξιολόγησης του Σχεδίου Δράσης για τα Δικαιώματα του ΠαιδιούΆρθρο 04 – ΔιαδικασίαΣχόλιο του χρήστη Colour Youth - Κοινότητα LGBTQ Νέων Αθήνας | 9 Ιουνίου 2017, 23:29
Οι προτάσεις της Colour Youth - Κοινότητας LGBTQ Νέων Αθήνας ως προς το Άρθρο 4: Στην παράγραφο 1 και 2, το Άρθρο περιγράφει τη διαδικασία διόρθωσης της ληξιαρχικής πράξης. Πρόκειται για την ένδικη διαδικασία της “εκούσιας δικαιοδοσίας” που ισχύει και σήμερα. Ως ένδικη διαδικασία, καταργεί την αρχή του αυτοπροσδιορισμού και καλεί την δικαστική εξουσία να “αποφανθεί” για το αν πράγματι συντρέχουν οι λόγοι για διόρθωση της ληξιαρχικής πράξης ενός ατόμου. Ένα επιπλέον πρόβλημα που παρουσιάζει η ένδικη διαδικασία για τη διόρθωση του καταχωρισμένου φύλου, είναι αυτό της ταξικότητας. Το κόστος πρόσληψης του πληρεξούσιου δικηγόρου θα είναι δυσβάσταχτο για πάρα πολλά μέλη της τρανς κοινότητας, ειδικά με δεδομένο τον αρκετά έντονο εργασιακό αποκλεισμό της τρανς κοινότητας από την αγορά εργασίας. Ακόμα και αν το άτομο πληροί τις προϋποθέσεις για δωρεάν νομική υποστήριξη από το κράτος, υπάρχει πιθανότητα το άτομο να καταλήξει με δικηγόρο που δε θα είναι εκπαιδευμένος/η σε ευαίσθητα ζητήματα φύλου και δε θα έχει την ικανότητα να υπερασπίσει την αξιοπρέπεια του ατόμου. Θεωρούμε ζωτικής σημασίας, όπως άλλωστε επιτάσσει και το σχετικό ψήφισμα του Συμβουλίου της Ευρώπης (2048/2015), να αναδιαμορφωθεί η προτεινόμενη διαδικασία ώστε να μην μεσολαβεί δικαστήριο. Προτιμότερη διαδικασία θα ήταν μία απλή αίτηση στην Ληξιαρχική Αρχή του τόπου γέννησης του ατόμου (διαδικασία που θα πρέπει να είναι προσβάσιμη και μέσω των Κέντρων Εξυπηρέτησης Πολιτών σε περίπτωση που δεν συμπίπτει ο τόπος διαμονής και ο τόπος γέννησης). Η παράγραφος 3 του Άρθρου περιγράφει τη διαδικασία αλλαγής των εγγράφων του προσώπου πέρα από τη Ληξιαρχική Πράξη Γέννησης. Παρότι το σχέδιο νόμου, στην Παράγραφο 3 του Άρθρου 4, υπαγορεύει ότι οι υπόλοιπες υπηρεσίες, πλην του Ληξιαρχείου, που διατηρούν στοιχεία του ατόμου, είναι υποχρεωμένες να προβούν σε διόρθωση καταχωρισμένου φύλου και ονόματος στα αρχεία τους, δεν προβλέπεται καθόλου η διαδικασία με την οποία αυτό θα συμβαίνει. Παράλληλα, δεν γίνεται απολύτως καμία προσπάθεια αυτοματοποίησης της διαδικασίας αυτής, ούτε καν όσον αφορά στα αρχεία που τηρούν οι πυρηνικές υπηρεσίες του κράτους (όπως το δημοτολόγιο, το μητρώο αρρένων, η ταυτότητα, το διαβατήριο, η εφορία κλπ). Με τον τρόπο αυτό, το άτομο μπλέκεται αυτόματα σε μια δαιδαλώδη, χρονοβόρα και γραφειοκρατική διαδικασία, ενώ παράλληλα εκτίθεται σε σωρεία υπαλλήλων υπηρεσιών που μπορεί να μην έχουν καμία εκπαίδευση σε ζητήματα φύλου και, όπως δείχνει η εμπειρία, το άτομο θα έρχεται σε επαφή με έλλειψη σεβασμού, λεκτική βία ή ακόμα και με απροθυμία εξυπηρέτησης. Θεωρούμε ελάχιστη υποχρέωση του κράτους την αυτοματοποίηση της διαδικασίας όσον αφορά τη διόρθωση των εγγράφων του σκληρού του πυρήνα. (Ληξιαρχικές Πράξεις που αναφέρονται στο πρόσωπο, Δημοτολόγιο, Μητρώο Αρρένων, Αστυνομική Ταυτότητα, Διαβατήριο και Δ.Ο.Υ.). Οι διορθώσεις αυτές θα πρέπει να γίνονται αυτεπάγγελτα και δωρεάν, χωρίς παράβολο/α. Το πρόσωπο θα πρέπει απλώς να επισκέπτεται μετά από προκαθορισμένο χρονικό διάστημα το οικείο του αστυνομικό τμήμα και να παραλαμβάνει τη νέα ταυτότητα και, σε περίπτωση που υπάρχει, το νέο διαβατήριο. Ακόμα και αν δεν υπάρξει κάποια αυτοματοποίηση της διαδικασίας, θα πρέπει να προβλεφθεί απαλλαγή από παράβολα έκδοσης/επανέκδοσης/αντικατάστασης για τη όποια διόρθωση εγγράφου γίνεται με βάση τη διαδικασία που περιγράφει το Παράγραφο 3 του Άρθρου 4. Σαφής αναφορά θα πρέπει να γίνει στα διπλώματα και στα πιστοποιητικά που εκδίδουν τα ακαδημαϊκά ιδρύματα. Τα ακαδημαϊκά ιδρύματα θα πρέπει να υποχρεώνονται να εκδίδουν νέα διπλώματα και πιστοποιητικά στα άτομα που διορθώνουν το καταχωρισμένο τους φύλο. Θα πρέπει να καταργηθεί η παράγραφος 3 του Άρθρου 19 του ΠΔ 323/2003 ή να δημιουργηθεί εξαίρεση σε αυτήν για τη συγκεκριμένη διαδικασία. Αντίστοιχες αλλαγές θα πρέπει να γίνουν ώστε να αρθεί κάθε εμπόδιο έκδοσης νέων πτυχίων στα άτομα που έχουν διορθώσει το καταχωρισμένο τους φύλο. Απαιτούμε την σαφή αναφορά σε διπλώματα και πιστοποιητικά που εκδίδουν ακαδημαϊκά ιδρύματα στην Παράγραφο 3 του Άρθρου 4. Κάθε τι άλλο δε θα τηρεί την αρχή της μυστικότητας. (Άρθρο 6). Επιπλέον, ζητάμε την άρση του περιορισμού της Παραγράφου 4 του Άρθρου 4 που σχετίζεται με το πόσες φορές έχει το άτομο δικαίωμα να αλλάξει το καταχωρισμένο του φύλο. Θέλουμε να επισημάνουμε πως το σχέδιο νόμου στο σύνολό του δεν καλύπτει και αφήνει εκτός διαδικασίας τα άτομα που δεν αυτοπροσδιορίζονται ως άντρες ή ως γυναίκες, παρά τις συστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης. Προτείνουμε να προστεθεί παράγραφος στο παρόν Άρθρο που θα δίνει τη δυνατότητα κενής ή τρίτης καταχώρησης στις ληξιαρχικές πράξεις γέννησης. Η συγκεκριμένη ένδειξη φύλου, θα πρέπει να χρησιμοποιείται και για τα intersex (μεσοφυλικά) βρέφη, μέχρι αυτά να είναι σε ηλικία που θα μπορούν να αποφασίσουν από μόνα τους για το φύλο τους. Πέραν του παραπάνω και ακόμα και αν δεν θεσμοθετηθεί, όπως συμβουλεύει το Συμβούλιο της Ευρώπης, τρίτη επιλογή για το φύλο, ζητάμε την αναδιατύπωση της δεύτερης πρότασης της παραγράφου 1 του Άρθρου 4 με τον κάτωθι τρόπο: Άρθρο 4, Παράγραφος 1: “Στην αίτηση δηλώνονται το επιθυμητό φύλο, το κύριο όνομα που επιλέγεται και το προσαρμοσμένο σχετικά επώνυμο, εφόσον υπάρχει επιθυμία αλλαγής του κυρίου ονόματος ή επιθυμία προσαρμογής του επωνύμου. Το κύριο όνομα ή τα κύρια ονόματα που επιλέγονται αλλά και το επώνυμο δεν χρειάζεται να συμπίπτουν μεταξύ τους ή με το επιθυμητό φύλο ως προς τον έμφυλο χαρακτηρισμό.”. Τέλος, παρατηρούμε πως σε κανένα σημείο δεν αναφέρεται ο χρόνος τον οποίο θα έχουν στην διάθεσή τους οι υπηρεσίες ώστε να περατώσουν τις απαραίτητες διορθώσεις τις οποίες έχει αιτηθεί το άτομο. Αυτό σημαίνει πως ο χρόνος διόρθωσης όλων των εγγράφων, που το κράτος σε κάθε περίπτωση θα έπρεπε να διορθώνει αυτεπάγγελτα και με ταχύτητα, είναι πιθανό να αυξηθεί ιδιαίτερα. Με βάση το παραπάνω προτείνουμε: Σε περίπτωση που παρά τις συστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης και της κοινωνίας των πολιτών για σεβασμό στην αρχή του αυτοπροσδιορισμού, διατηρηθεί η ένδικη διαδικασία, στην Παράγραφο 2 του Άρθρου να προστεθεί πρόταση: “Η δήλωση ενώπιον του δικαστηρίου θα προγραμματίζεται μέσα σε 30 ημερολογιακές ημέρες από την ημέρα κατάθεσης της σχετικής αίτησης.” Στο τέλος της Παραγράφου 2 του Άρθρου 4 να προστεθεί πρόταση: “Το Ληξιαρχείο θα πρέπει να προβεί στις απαραίτητες διορθώσεις εντός 15 ημερών από την κατάθεση της αίτησης από το πρόσωπο.” Στο τέλος της Παραγράφου 3 του Άρθρου 4 να προστεθεί πρόταση: “Οι προαναφερθείσες υπηρεσίες, οφείλουν να προβούν στις απαραίτητες διορθώσεις εντός 15 ημερών από την κατάθεση της αίτησης από το πρόσωπο.” Εκ μέρους της Colour Youth - Κοινότητας LGBTQ Νέων Αθήνας, Φίλιππος Παγάνης, Πρόεδρος