Αρχική Σχέδιο νέου Ποινικού ΚώδικαΔΕΥΤΕΡΟ ΒΙΒΛΙΟ – ΔΕΚΑΤΟ ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ – Κοινώς επικίνδυνα εγκλήματαΣχόλιο του χρήστη ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ | 11 Απριλίου 2019, 14:21
  • Σχόλιο του χρήστη 'ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ' | 11 Απριλίου 2019, 14:21

    «Προτάσεις της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας ενόψει της επικείμενης αναθεώρησης του Ποινικού Κώδικα» Αξιότιμες κυρίες, Αξιότιμοι κύριοι, Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, εταίρος της Birdlife International, είναι περιβαλλοντική μη κερδοσκοπική οργάνωση με αντικείμενο την προστασία των άγριων πουλιών και των βιοτόπων τους στην Ελλάδα, θεωρώντας τα ως βασικά στοιχεία της ελληνικής φύσης. Από το έτος ίδρυσής της το 1982, η Ορνιθολογική εργάζεται ώστε να διασφαλίσει ένα βιώσιμο περιβάλλον για τα πουλιά και τους βιοτόπους τους, αλλά και για τον άνθρωπο. Το έργο της οργάνωσης περιλαμβάνει δράσεις προστασίας, έρευνας και μελέτης των άγριων πουλιών, δράσεις ανάδειξης, διαχείρισης και προστασίας προστατευόμενων περιοχών, δράσεις ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης και περιβαλλοντικής εκπαίδευσης των πολιτών, καθώς και παρεμβάσεις για τα κρίσιμα θέματα του φυσικού περιβάλλοντος. Στα πλαίσια του ρόλου της ως συνεγγυήτρια της περιβαλλοντικής προστασίας, η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία παρεμβαίνει σε κρίσιμα ζητήματα προστασίας της ποιοτικής στάθμης του φυσικού περιβάλλοντος τόσο σε επίπεδο σχεδιασμού της περιβαλλοντικής πολιτικής, συμμετέχοντας λχ σε διαδικασίες διαβούλευσης με τους αρμόδιους φορείς, όσο και σε επίπεδο καταστολής της περιβαλλοντικής παραβατικότητας και αποκατάστασης των επελθουσών βλαβών, προσφεύγοντας, εφόσον προκύψει η σχετική ανάγκη, στα αρμόδια δικαστήρια. Η Ορνιθολογική έχει υπάρξει πολύτιμος σύμβουλος της διοίκησης σε θέματα διαμόρφωσης της περιβαλλοντικής πολιτικής και της νομοθεσίας, καθώς και αρωγός στην τελέσφορη ενσωμάτωση και εφαρμογή του διεθνούς και ενωσιακού δικαίου περιβάλλοντος στην ελληνική έννομη τάξη. Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία επιθυμεί να εκφράσει τις θέσεις της εν όψει της επικείμενης αναθεώρησης του Ποινικού Κώδικα, ιδίως σχετικά με το άρθρο 282 για τη δηλητηρίαση της νομής των ζώων. Ευελπιστούμε η απεύθυνσή μας να συμβάλει στην εξεύρεση μιας δικαιοπολιτικά ορθής λύσης που θα αντιμετωπίζει αποτελεσματικά το ζήτημα της περιβαλλοντικής παραβατικότητας, προς όφελος του κοινωνικού συνόλου και χάριν της προστασίας της βιοποικιλότητας. Εισαγωγικά θα θέλαμε να σχολιάσουμε το γεγονός ότι και με το νέο σχέδιο Ποινικού Κώδικά δεν προβλέπεται η θέσπιση ενός νέου, ξεχωριστού Κεφαλαίου το οποίο να συγκεντρώνει τα εγκλήματα κατά του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας. Θεωρούμε πως μια σχετική κωδικοποίηση θα οδηγούσε προς τη σωστή κατεύθυνση, ενώ στην παρούσα στιγμή εντοπίζονται μόνο μεμονωμένες διατάξεις που αφορούν την προστασία του περιβάλλοντος, όπως λ.χ. το άρθρο 421 ΠΚ για την προστασία των αιγιαλών και των παρόχθιων περιοχών, το άρθρο 265 ΠΚ για τον εμπρησμό σε δάση, το άρθρο 282 ΠΚ για τη δηλητηρίαση της νομής των ζώων, το άρθρο 422 ΠΚ για την παραμέληση πρόληψης βλάβης από δηλητηρίαση ζώου, το άρθρο 428 ΠΚ για τη ρύπανση. Αποτελεί επιλογή του νομοθέτη να αντιμετωπίζεται η περιβαλλοντική παραβατικότητα με ειδικά νομοθετήματα όπως ο ν. 1650/1986, ο ν. 4042/2012 και πλήθος άλλων νομοθετημάτων (βλ. π.χ. Δασικός Κώδικας). Σχετικά με το ζήτημα της δηλητηρίασης της άγριας ζωής που μας αφορά θα θέλαμε να αναφέρουμε τα ακόλουθα: Στον ισχύοντα Ποινικό Κώδικα αναφέρεται ότι: Άρθρο 282, Δηλητηρίαση νομής ζώων 1. Όποιος με πρόθεση δηλητηριάζει βοσκοτόπια, λιβάδια, λίμνες ή άλλους τόπους ποτίσματος ζώων τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον έξι μηνών. Αν από την πράξη του θανατώθηκαν ή έπαθαν σοβαρή και διαρκή βλάβη ζώα άλλου, τιμωρείται με κάθειρξη μέχρι δέκα ετών. 2. Όποιος από αμέλεια έγινε υπαίτιος της πράξης της παρ. 1 τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο ετών ή με χρηματική ποινή. Στο σχέδιο του νέου Ποινικού Κώδικα προβλέπονται η κατάργηση του άρθρου 282 και έτσι μόνον ισχύον άρθρο σχετικά με τη δηλητηρίαση των ζώων μένει το άρθρο 279 το οποίο προβλέπεται να ισχύει ως εξής: Άρθρο 279, Δηλητηρίαση πραγμάτων προορισμένων για χρήση από το κοινό 1. Όποιος δηλητηριάζει: (i) πηγές, πηγάδια, βρύσες ή άλλες διοχετεύσεις ή δεξαμενές νερού, (ii) τρόφιμα, ποτά ή άλλα πράγματα που είναι προορισμένα για πώληση ή για χρήση από το κοινό των οποίων η χρήση μπορεί να προκαλέσει κίνδυνο για άνθρωπο, τιμωρείται με κάθειρξη έως δέκα έτη και χρηματική ποινή. Με την ίδια ποινή τιμωρείται και όποιος εισάγει σε κάποιο από αυτά άλλες ύλες που μπορούν να προκαλέσουν το ίδιο αποτέλεσμα. Με την ίδια ποινή τιμωρείται επίσης όποιος κατέχει προς πώληση, πωλεί ή θέτει με οποιοδήποτε τρόπο σε κυκλοφορία τα υπό στοιχείο (ii) πράγματα. 2. Οι πράξεις της παραγράφου 1 τιμωρούνται α) με κάθειρξη αν είχαν ως αποτέλεσμα τη βαριά σωματική βλάβη, β) με κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών αν είχαν ως αποτέλεσμα το θάνατο άλλου. Αν προκλήθηκε ο θάνατος μεγάλου αριθμού ανθρώπων, το δικαστήριο μπορεί να επιβάλει ισόβια κάθειρξη. 3. Όποιος στις περιπτώσεις της παραγράφου 1 πράττει από αμέλεια και προκαλεί τον κίνδυνο ή προκαλεί από αμέλεια τη δυνατότητα κινδύνου, τιμωρείται με φυλάκιση έως τρία έτη ή χρηματική ποινή. Θεωρούμε ότι από τη στιγμή που η προτεινόμενη αναθεώρηση του Ποινικού Κώδικα προβλέπει την κατάργηση του άρθρου 282, θα πρέπει στο εναπομείναν άρθρο 279 να προστεθούν οι περιπτώσεις που καλύπτονταν από το προς κατάργηση άρθρο. Συγκεκριμένα, το άρθρο 279 δεν καλύπτει τις περιπτώσεις κατά τις οποίες από τη χρήση δηλητηρίων προξενείται θάνατος ζώου (οικόσιτου ή άγριου). Επομένως θεωρούμε ότι στο άρθρο πρέπει να προστεθεί: α) η περίπτωση του ζώου στη φράση «μπορεί να προκαλέσει κίνδυνο για άνθρωπο [ή ζώο]» στην 1η παράγραφο, και στην περίπτωση (β) και το εδάφιο β’ της 2ης παραγράφου να προβλεφθεί ρητά ότι η ποινή αυτή επιβάλλεται και στην περίπτωση που θύμα είναι ζώο, και β) να προβλέπεται ρητά ως αξιόποινη συμπεριφορά που εμπίπτει στην αντικειμενική υπόσταση του αδικήματος η χρήση και διασπορά τοξικών ουσιών ως φόλες/ δηλητηριασμένα δολώματα, δίχως να απαιτείται να έχει χρησιμοποιήσει κάποιος τις ουσίες αυτές για να δηλητηριάσει πηγές, πηγάδια, τροφές κ.λπ.. Είναι δεδομένο ότι η δηλητηρίαση της άγριας ζωής (και όχι μόνο) πραγματοποιείται με τη χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων, χωρίς απαραίτητα να δηλητηριάζονται πηγές ή οποιοσδήποτε άλλος φυσικός πόρος χρησιμοποιείται από τα ίδια τα ζώα (για περισσότερες λεπτομέρειες μπορείτε να αναφέρεστε στο «Η κατάσταση της παράνομης χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων στην Ελλάδα - Ομάδα Εργασίας Ενάντια στα Δηλητήρια Τεχνική αναφορά για τη δράση C1», αναφορά η οποία εκπονήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE+ «Η επιστροφή του Ασπροπάρη» και αποσκοπεί στο να παρουσιάσει τα χαρακτηριστικά του φαινομένου της παράνομης χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων στην Ελλάδα, αξιοποιώντας τα δεδομένα που είχαν συλλεχθεί από τα μέλη της Ομάδας Εργασίας Ενάντια στα Δηλητηριασμένα Δολώματα για το χρονικό διάστημα 2012-2015. Η Ομάδα Εργασίας απαρτίζεται από πέντε περιβαλλοντικές οργανώσεις (ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ, Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Καλλιστώ και WWF Ελλάς) τον Σύλλογο Περίθαλψης Άγριας Ζωής ΑΝΙΜΑ και το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, υπό το συντονισμό της Ορνιθολογικής. Στην εθνική έννομη τάξη υπάρχουν διατάξεις οι οποίες προβλέπουν ποινές για τις περιπτώσεις χρήσης δηλητηρίων και δηλητηριασμένων δολωμάτων με θύμα την άγρια ζωή και εν γένει της πανίδα, οι οποίες στο σύνολό τους δημιουργούν ένα κατακερματισμένο, αντιφατικό, μη αποτελεσματικό, μη αποτρεπτικό και μη αναλογικό νομικό πλαίσιο, δύσχρηστο και ακατανόητο τόσο από το φυσικό δικαστή όσο και τα αρμόδια διοικητικά όργανα. Συγκεκριμένα: 1. Για όλα τα θηράματα, σε περίπτωση χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων ο Δασικό Κώδικας προβλέπει ποινή φυλάκισης μέχρι 2 ετών και χρηματική ποινή ή μία από τις ποινές αυτές σε περίπτωση αμέλειας (άρθρα 252 παρ. 5, 287 παρ. 17 Δασικού Κώδικα). 2. Το άρθρο 257 παρ. 3 του Δασικού Κώδικα απαγορεύει τη μόλυνση υδάτων, λιμνών, ποταμών, λιμνοθαλασσών, είτε διά δηλητηρίου είτε εξ υπολειμμάτων διαφόρων εργοστασίων και βιομηχανιών, και οι παραβάτες τιμωρούνται βάσει του άρθρου 287 παρ. 11 α με ποινή φυλάκισης μέχρι ενός έτους, ή με χρηματική ποινή ή με αμφότερες τις ποινές, είτε έχουν τελέσει το έγκλημα με δόλο είτε με αμέλεια. 3. Για τη δηλητηρίαση της άγριας ορνιθοπανίδας συγκεκριμένα, εφαρμογής τυγχάνει το άρθρο 8 παρ. 1 KYA H.Π. 37338/1807/E.103/1-9-10 (ΦΕΚ 1495/B/6-9-10), και το άρθρο 11 παρ. 2 περ. β.1.β.γ το οποίο προβλέπει ποινές φυλάκιση έως ένα χρόνο και χρηματική ποινή. 4. Εφαρμογής τυγχάνει και ο συνδυασμός των άρθρων 3στ ν. 4042/2012 και 28 του ν. 1650/1986, το οποίο προβλέπει ποινές φυλάκισης με κυμαινόμενα πλαίσια. 5. Για τα δεσποζόμενα και αδέσποτα ζώα, από τη συνδυασμένη ερμηνεία των άρθρων 16 παρ. 1 και 20 παρ. 2 του ν. 4039/2012 προβλέπεται σε περίπτωση δηλητηρίασης ζώου ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός έτους και χρηματική ποινή από πέντε χιλιάδες (5.000) έως δεκαπέντε χιλιάδες (15.000) ευρώ. Θεωρούμε πως είναι η σωστή στιγμή όλες οι ως άνω περιπτώσεις να αντιμετωπιστούν με ενιαίο τρόπο από το νομοθέτη και να αναδειχθεί η δηλητηρίαση της άγριας ζωής ως ένα ιδιαιτέρως ειδεχθές έγκλημα κατά του ανθρώπου και του περιβάλλοντος, το οποίο πρέπει να λάβει κακουργηματικό χαρακτήρα και έτσι το νέο άρθρο 279 ΠΚ να καλύπτει όλες τις ως άνω περιπτώσεις οι οποίες θα αντιμετωπίζονται επί το αυστηρότερο.