Αρχική Σχέδιο Νόμου «Ρυθμίσεις για το ελεγκτικό συνέδριο και διατάξεις για την αποτελεσματική απονομή της δικαιοσύνης»ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΝΟΜΗ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ Σχόλιο του χρήστη Ιωάννης Ελ. Κυμιωνής | 22 Μαΐου 2020, 08:25
Δικηγορικό Γραφείο Κυμιωνή Ιωάννης Ελ. Κυμιωνής Δικηγόρος ΔΣΑ παρ’ Αρείω Πάγω Εμμισθος Δικηγόρος ΔΝΥ ΟΑΕΔ τ. Νομικός Σύμβουλος Οργανισμού Εργατικής Εστίας (ΟΕΕ) LL.M. Δημοσίου Δικαίου (Αθήνα), LL.M. Θεωρίας Δικαίου (Αθήνα), Yπoψ. Δρ Παντείου Πανεπιστημίου Ακαδημίας και Θεμιστοκλέους 34, Αθήνα 10678 Τ. – F. : 2103847538, Μ : 6945284626, P : ΤΘ 3071, 10210 Αθήνα, Email : ioanniskymionis@yahoo.gr Πρόταση : 02/2020 Αθήνα 21.05.2020 ΘΕΜΑ : ΚΑΘΙΕΡΩΣΗ ΕΠΙ ΘΗΤΕΙΑ «ΕΠΙΚΟΥΡΩΝ ΜΕΛΩΝ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ» ΩΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΛΥΣΗ ΣΤΟ ΧΡΟΝΙΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ Συνοπτικό διάγραμμα α. Το πρόβλημα στην διοικητική δικαιοσύνη β. 700 Επίκουρα Μέλη [30 Συντονιστές – 5μελές Ανώτατο Συμβούλιο Εποπτείας] : λειτουργία, καθήκοντα γ. Σκοπιμότητα πρότασης α. Από πολλές πλευρές διαρκώς αναφέρονται και υπογραμμίζονται παράμετροι του χρόνιου και δομικού προβλήματος λειτουργίας κατά την απονομή ιδίως της διοικητικής δικαιοσύνης. Η κατάσταση γνωστή : κατάθεση ενδίκου βοηθήματος και προσδιορισμός της πρώτης συζήτησης της Υπόθεσης μετά από πέντε,έξι ή και επτά (!) κατά μέσο όρο χρόνια, ενώ για την έκδοση αμετάκλητης Απόφασης μπορεί να απαιτηθούν έως και ... δεκατέσσερα χρόνια ! Σε τέτοιο σημείο είχε φθάσει η κατάσταση, ώστε σε έκαστο εκ των τριών Μνημονίων της Χώρας μας εν μέσω κρίσης (2010-2019) και ύφεσης να τίθεται ουσιώδης όρος από τους δανειστές η διεθνής υποχρέωση της Χώρας περί την άμεση εκκαθάριση των δικαστικών εκκρεμοτήτων των εκατοντάδων χιλιάδων φορολογικών κτλ δικογραφιών (βλ. ενδεικτικώς άρ. 1 εδ. 5.2 {Δικαιοσύνη} Ν. 4336/14.08.2015 (Α’ 94) – Γ’ Μνημόνιο). Επιγραμματικώς τα κατ’εμέ δεδομένα του ζητήματος είναι (α) η άρνηση των Διοικητικών Δικαστών να αυξήσουν την αποδοτικότητά τους και η προσκόλλησή τους σε τυπολατρικές άνευ ουσίας ξεπερασμένες από τα πράγματα πρακτικές, (β) η έλλειψη πρωτοβουλίας, (γ) ο συγκεκριμμένος κτιριακός και λοιπός εξοπλισμός των Διοικητικών Δικαστηρίων, (δ) η τάση των φορολογικών Αρχών να δημιουργούν φορολογικές αμφισβητήσεις, (ε) η τάση του Δικηγορικού Σώματος να "δικαστηριοποιεί" πάσα εκκρεμότητα χάριν διεύρυνσης της δικηγορικής ύλης, (στ) η ορθή, αλλά αδιέξοδη και δυσλειτουργική, θέσπιση, πλην όμως μη εφαρμοσθείσα, καθιέρωση του Σώματος Φορολογικών Διαιτητών, (ζ) η απερίσκεπτη άρνηση καθιέρωσης της δυνατότητας φορολογικών συμβιβασμών και συμψηφισμών , (η) η τάση έκαστης Διοικητικής Αρχής να δημιουργεί αντιδικίες με τον ιδιώτη και να εξαντλεί τα ένδικα μέσα, ακόμα και εάν έχει ηττηθεί δικαστικώς από τον πρώτο βαθμό δικαιοδοσίας, (θ) η έλλειψη πλαισίου κυρώσεων κατά όσων συντηρούν την αντιδικία από πλευράς Διοικητικών Αρχών και επιβαρύνουν τελικώς το Δημόσιο με τόκους και προσαυξήσεις. Η Χώρα μας για τις προκλητικά μεγάλες καθυστερήσεις κατά την απονομή της διοικητικής δικαιοσύνης ειδικά έχει επανειλημμένα καταδικασθεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ), μολονότι σταθερά στο Στρασβούργο αυτή επικαλείται τους ίδιους λόγους περί έλλειψης ανθρώπινου δυναμικού και εξοπλισμού κτλ. Η στα όρια του κυνισμού αδιαφορία για τις συνέπειες από τις καθυστερήσεις οδήγησε στο σημείο, αντί να λυθεί άρδην το πρόβλημα των καθυστερήσεων, (ι) να καθιερωθεί διά του Ν. 4055/2012 ειδικό ένδικο βοήθημα, η Αίτηση Δίκαιης Ικανοποίησης, με αίτημα την καταβολή αποζημίωσης του αντιδίκου του Δημοσίου για την ζημία του από μόνη την καθυστέρηση, που έχει προκληθεί από το δομικό πρόβλημα της Δικαιοσύνης, είτε κερδίσει είτε ηττηθεί στην Υπόθεση (!), (ιι) να αναγνωρισθεί δικαστικώς σχεδόν ανερυθρίαστα και εξόχως "ωχαδελφικά" ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ η αστική ευθύνη του Ελληνικού Δημοσίου για πράξεις και παραλείψεις των δικαστικών αρχών κατά την εκτέλεση των δικαιοδοτικών καθηκόντων τους κατά την Απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ 1501/2014!... Η κατάσταση λόγω της καθυστέρησης απονομής δικαιοσύνης και τελικώς αρνησιδικίας έχει επισημανθεί εντός συνόρων από τον ΣΕΒ, ενώ διεθνώς από τον ΟΟΣΑ, την Παγκόσμια Τράπεζα [στην Εκθεση «Doing Business 2020»] ακόμα και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στους εκδιδόμενους κατ’έτος Πίνακες Επιδόσεων των Εθνικών Συστημάτων Δικαιοσύνης της ΕΕ βάσει των στοιχείων του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, όπου η Χώρα μας κατατάσσεται πολύ χαμηλά ιδίως όσον αφορά την αντίληψη των πολιτών για την κατάσταση και την ανεξαρτησία των συστημάτων δικαιοσύνης στην Χώρα τους, για να μην αναφέρουμε τον χρόνο απονομής δικαιοσύνης ανά Υπόθεση (1.711 ημέρες κατά μέσο όρο σήμερα!) και το οικονομικό κόστος για τον πολίτη ως προς την λειτουργία και την απονομή δικαιοσύνης (309 ευρώ σήμερα). β. 1. Η λύση στο πρόβλημα ΔΕΝ είναι η πρόσληψη και άλλων Δικαστικών Λειτουργών ή η ψηφιοποίηση της γραμματειακής και άλλης διοικητικής λειτουργίας των Δικαστηρίων ή η χωρίς στόχευση και σχεδιασμό τοποθέτηση διοικητικών υπαλλήλων στις Γραμματείες των Δικαστηρίων παρά τα αναμφισβήτητα τεράστια κενά στην στελέχωση των Υπηρεσιών. Και αυτό, διότι οι απαρχαιωμένοι Κανονισμοί Εσωτερικής Υπηρεσίας στα Δικαστήρια αποτελούν Αποφάσεις της Ολομέλειας αυτών, που εγκρίνονται στην Ολομέλεια του οικείου Ανωτάτου Δικαστηρίου (βλ. ενδεικτικώς Ολ ΣτΕ 2/2014 Αρμ.2014.658), ενώ απλώς διαχειρίζονται την γραφειοκρατική αντίληψη καταγραφής αριθμού οργανικών θέσεων σε ξεπερασμένα από τα πράγματα οργανογράμματα χάριν εξασφάλισης δημοσιοϋπαλληλικής σταδιοδρομίας χωρίς περιγραφή αρμοδιοτήτων και υποχρεώσεων εξ αυτών σε απόλυτη συνεργασία με τα προβλεπόμενα κατ’άρ. 92 Συντάγματος αντιστοίχως λειτουργούντα Υπηρεσιακά Συμβούλια (βλ. ενδ. ΟλομΣτΕ 3178/2014 ΕΔΔΔΔ 2015.291). Πρόταση του ταπεινοφρόνως υπογράφοντος είναι η ενίσχυση του ανθρωπίνου δυναμικού στα Διοικητικά Δικαστήρια διά της άμεσης καθιέρωσης ως βοηθών και συνεργατών των Δικαστικών Λειτουργών θέσεων "Επίκουρων Μελών Διοικητικών Δικαστηρίων" επί θητεία [στο εξής:ΕΜΔΔ] και σε αριθμό τουλάχιστον επτακοσίων (700) ατόμων σε πρώτη πιλοτική φάση προς διασπορά στα τριάντα (30) Διοικητικά Πρωτοδικεία της Χώρας. 2. Τα ΕΜΔΔ ΔΕΝ θα είναι δικαστικοί λειτουργοί απολαύοντες των συνταγματικών εγγυήσεων της ισοβιότητας και της ανεξαρτησίας της γνώμης και της δυνατότητας διάχυτου συνταγματικού ελέγχου των νόμων, αλλά Δημόσιοι Λειτουργοί επί θητεία με σύμβαση συνεργασίας με το Ελληνικό Δημόσιο επί πενταετία χωρίς δικαίωμα ανανέωσης με καθήκοντα Εισηγητή στα Διοικητικά Δικαστήρια επί φορολογικών, τελωνειακών Υποθέσεων και Υποθέσεων προστίμων και οικονομικών εκκρεμοτήτων με το Ελληνικό Δημόσιο. Η ευδόκιμη και επιτυχής ολοκλήρωση της πενταετούς θητείας τους θα αποτελέσει λόγο μοριοδότησης κατά πενήντα τοις εκατό (50%) για την είσοδο στην Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών στους δύο (2) περιοριστικά επόμενους της θητείας διαγωνισμούς προσλήψεως στην εν λόγω Σχολή, ενώ κατά την θητεία τους θα τελούν σε απόλυτη και αυτόματη αναστολή του επαγγέλματός τους, η δε προέλευσή τους μπορεί να είναι (α) Οικονομολόγοι με τουλάχιστον πενταετή πραγματική επαγγελματική προϋπηρεσία [σε ποσοστό 25% των υπό πρόσληψη] και (β) Δικηγόροι με δεκαετή πραγματική προϋπηρεσία στην μάχιμη δικηγορία και προαχθέντες σε Δικηγόρο παρ' Εφέταις, προσλαμβανόμενοι κατόπιν ειδικού δημόσιου (ακόμα και διεθνούς) διαγωνισμού από την Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών και τελούντες στο ειδικό υπηρεσιακό καθεστώς του ΠΔ 410/1988, ως ισχύει, τοποθετούμενοι προσωπαγώς στον μόνο Βαθμό Α' διοριζόμενοι χωρίς μετάθεση ή απόσπαση ή άλλη μετακίνηση στην έδρα Διοικητικού Πρωτοδικείου της Χώρας κατά την επίδοσή τους εντός της Σχολής σε τρίμηνα σεμινάρια ταχείας κατάρτισης και κατά τις διαπιστωθείσες ανάγκες ύστερα από γνώμη του Επιθεωρητή Διοικητικών Δικαστηρίων και με αποδοχές 1ου Μισθολογικού Κλιμακίου κατά τα σημερινά ισχύοντα. Τα καθήκοντα των ΕΜΔΔ θα μπορούν να είναι η επεξεργασία και η προετοιμασία των διοικητικών δικογραφιών προς προσδιορισμό και συζήτηση στα Δικαστήρια : τα ΕΜΔΔ δεν θα έχουν επαφή με τους τακτικούς Δικαστικούς Λειτουργούς, αλλά θα έχουν παραδώσει τις χρεωθείσες δικογραφίες προ της χρεώσεώς των σε Δικαστικούς προς εκδίκαση. Είτε σε ασκηθέντα ένδικα βοηθήματα και μέσα και εκκρεμείς Υποθέσεις είτε σε ανοιγόμενες δίκες τα ΕΜΔΔ (α) θα συγκροτούν την δικογραφία, (β) θα καλούν την Διοίκηση και τον ιδιώτη διάδικο να συμπληρώσουν την δικογραφία εντός διαλυτικών ανατρεπτικών προπαρασκευαστικών προθεσμιών ενεργείας επί ποινή τεκμηρίου ομολογίας και απαραδέκτου, (γ) θα καταγράφουν τα αποδεικτικά μέσα, (δ) θα απαιτούν επί ποινή ακυρότητας και απαραδέκτου την διενέργεια απόπειρας εξώδικης συμβιβαστικής επίλυσης της διοικητικής διαφοράς, (ε) θα συντάσσουν Πρακτικό ολοκλήρωσης της επεξεργασίας της δικογραφίας και εισηγητικό σημείωμα με την νομική άποψή τους και Εκθεση Απόψεων με καταγραφή των νομικών ζητημάτων, (στ) θα αξιοποιούν τον θεσμό της Πρότυπης Δίκης και θα κωδικοποιούν προς διοικητική χρήση την φορολογική και τελωνειακή νομολογία προς σύνταξη και διακίνηση διοικητικών εγκυκλίων, (ζ) θα παραδίδουν έτοιμη και ήδη χειρισθείσα την χρεωθείσα δικογραφία επί ποινή προσωπικής ευθύνης τους σε ενενήντα (90) ημέρες το πλείστο από την χρέωση σε αυτά, (η) η δε προετοιμασμένη δικογραφία θα εισάγεται προσδιοριζόμενη σε δικάσιμο προς συζήτηση εντός το πολύ εξήντα (60) ημερών από την παράδοσή της από τα ΕΜΔΔ, η δε Απόφαση επ'αυτής θα εκδίδεται υποχρεωτικώς εντός εξήντα (60) μερών από την εκδίκαση, (θ) στην διάρκεια της θητείας τους θα αξιοποιούν την περίοδο των λεγομένων δικαστικών διακοπών (30.06. - 16.09. εκάστου έτους) για την ταχεία παράδοση των εισηγήσεών τους, (ι) η όλη πορεία τους, η μη ταχεία παράδοση των ανατιθεμένων δικογραφιών και η πλημμελής άσκηση των καθηκόντων τους θα ελέγχονται διαρκώς ιεραρχικώς, ενώ η παράβαση των καθηκόντων τους θα αποτελεί προβλεπόμενο ιδιώνυμο υπηρεσιακό αδίκημα διωκόμενο σε βαθμό κακουργήματος. Σε ένα έκαστο Διοικητικό Πρωτοδικείο ήδη από την αποφοίτηση των ΕΜΔΔ από την Σχολή θα τοποθετείται και Συντονιστής των ΕΜΔΔ εκ των φοιτησάντων στην Σχολή με διετή προϋπηρεσία, οι δε τριάντα (30) Συντονιστές θα έχουν καταταγεί στη θέση τους βάσει των βαθμών επιδόσεώς τους εντός της Σχολής και της επιτυχούς εξέτασης σε ειδική δοκιμασία προ της αναλήψεως των καθηκόντων τους. Οι Συντονιστές των υπηρετούντων ανά Διοικητικό Πρωτοδικείο ΕΜΔΔ θα συνεργάζονται με το Τριμελές Συμβούλιο Διοίκησης του Δικαστηρίου, θα παρίστανται στις συνεδριάσεις του με δικαίωμα λόγου και όχι ψήφου και θα εκτελούν τις κατευθύνσεις του Προϊσταμένου του Δικαστηρίου επί της διοικητικής διαδικασίας απονομής της δικαιοσύνης. Των ΕΜΔΔ θα προϊσταται πενταμελές Ανώτατο Συμβούλιο Εποπτείας συγκροτούμενο από ένα Αντιπρόεδρο ΣτΕ, τον Γενικό Γραμματέα Δικαιοσύνης, τον Διοικητή Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, τον Γενικό Επίτροπο Επικράτειας των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων και τον Γενικό Επίτροπο Επικράτειας στο Ελεγκτικό Συνέδριο ως Υπηρεσιακό και Πειθαρχικό Συμβούλιο και εποπτικό όργανο αρμόδιο για κάθε ζήτημα και για την σύνταξη ετησίων φύλλων αξιολόγησης και ποιότητας, καθώς και της τελικής αξιολόγησης εκάστου ΕΜΔΔ στο πέρα της θητείας τους. Οι πράξεις του Ανωτάτου Συμβουλίου Εποπτείας θα προσβάλλονται με Αίτηση Ακυρώσεως ενώπιον του ΣτΕ. γ. Το ισχύον συνταγματικό καθεστώς στην Χώρα μας επιτρέπει την καθιέρωση των ΕΜΔΔ, ενώ κατά ημέτερους υπολογισμούς το προσδοκώμενο άμεσο ταμειακό όφελος για το Ελληνικό Δημόσιο από την εκδίκαση των λιμναζουσών εκκρεμών δικογραφιών και την επίλυση των φορολογικών κά οικονομικών διαφορών είναι ευχάριστα ...ανυπολόγιστο (!) ανερχόμενο ακόμα και σε δις. Ευρώ (!!), το δε κόστος (μισθολογικό και διοικητικό) της απασχόλησης επτακοσίων ΕΜΔΔ επί πενταετία [στην ουσία μισθοί επτακοσίων Διευθυντών του Ελληνικού Δημοσίου, δηλαδή των οργάνων, που δημιουργούν το .. πρόβλημα!] ανέρχεται σχηματικώς στο ΕΝΑ ΤΕΤΑΡΤΟ (1/4) (ή και λιγότερο) της μισθοδοσίας του ίσου αριθμού πρωτοδιοριζόμενων Δικαστικών Λειτουργών της Διοικητικής Δικαιοσύνης χωρίς την προνομιακή μεταχείρισή τους, ενώ είναι αμελητέο εμπρός στο ανυστερόβουλο όφελος για το Κράτος Δικαίου και τον συνταγματικό πολιτισμό μας από την εκδίκαση μίας διαφοράς ενός ιδιώτη με το Δημόσιο σε πρώ το βαθμό εντός έξι μηνών από την ανάθεση σε ΕΜΔΔ.