Αρχική Ρατσισμός και ξενοφοβίαΆρθρο 1 ΣκοπόςΣχόλιο του χρήστη Κατσαγιάννης Θέμης, μέλος Ομοφυλοφιλικής και Λεσβιακής Κοινότητας Ελλάδας | 3 Μαρτίου 2011, 16:06
  • Σχόλιο του χρήστη 'Κατσαγιάννης Θέμης, μέλος Ομοφυλοφιλικής και Λεσβιακής Κοινότητας Ελλάδας' | 3 Μαρτίου 2011, 16:06

    Είναι σημαντικό η Ελλάδα να παρακολουθεί τις εξελίξεις που γίνονται σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, ώστε να μην μένει πίσω στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Επίσης, στα πλαίσια διεθνών και ευρωπαϊκών θεσμών η Ελλάδα αποτελεί μέρος ενός κοινού νομικού πολιτισμού που καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα ζωής και τις προστασίες που πρέπει να παρέχει ένα σύγχρονο, ανεπτυγμένο και δημοκρατικό κράτος του δυτικού κόσμου σε κάθε άνθρωπο εντός της επικράτειάς του. Τι ισχύει στο εξωτερικό Πολλά κράτη του λεγόμενου δυτικού κόσμου, τόσο στην Ευρώπη όσο και αλλού έχουν θεσπίσει νομοθεσία που τιμωρεί αυστηρότερα την ρητορική μίσους και τα εγκλήματα μίσους που στρέφονται εναντίον ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων. Συγκεκριμένα, στην Ευρώπη το Βέλγιο, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Δανία, η Ανδόρα, η Γερμανία, η Εσθονία, η Ισπανία, η Γαλλία, η Ιρλανδία, η Λιθουανία, η Ολλανδία, η Πορτογαλία, η Ρουμανία, η Κροατία, η Ισλανδία, η Νορβηγία, η Φιλανδία και η Σουηδία τιμωρούν την προτροπή σε μίσος, βία και διακρίσεις, ενώ εκτός Ευρώπης το ίδιο προβλέπει η νομοθεσία του Καναδά. Πιο περιορισμένες προστασίες προβλέπει και η νομοθεσία της Ουγγαρίας και της Αυστρίας. Αντίστοιχα, πολλά κράτη θεωρούν ότι αποτελεί επιβαρυντική περίσταση η τέλεση μιας πράξης από μίσος λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού. Σε αυτές, εκτός από την Ελλάδα περιλαμβάνονται και το Βέλγιο, η Δανία, η Ισπανία, η Γαλλία, η Ολλανδία, η Πορτογαλία, η Ρουμανία, η Φιλανδία, η Σουηδία, το Ηνωμένο Βασίλειο, ο Καναδάς και οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Σύνταγμα της Ελλάδας και ελληνική νομοθεσία Το Σύνταγμα της Ελλάδας προσφέρει σε ορισμένα άρθρα προστασίες από την ρητορική και τα εγκλήματα μίσους. Στο δεύτερο άρθρο το Σύνταγμα υποχρεώνει την Πολιτεία να σέβεται και να προστατεύει την αξία του ανθρώπου. Στο άρθρο 5 προβλέπεται η ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας του ανθρώπου και η απόλαυση από κάθε πολίτη της «προστασία της ζωής, της τιμής και της ελευθερίας». Ακόμα, με το άρθρο 7 απαγορεύονται «τα βασανιστήρια, οποιαδήποτε σωματική κάκωση, βλάβη υγείας, ή άσκηση ψυχολογικής βίας, καθώς και κάθε άλλη προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας» που τιμωρούνται σύμφωνα με το νόμο. Τέλος, στο άρθρο 25 το κράτος εγγυάται την εφαρμογή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την ανεμπόδιστη και αποτελεσματική άσκησή τους, όπως αυτά ορίζονται και από τις διεθνείς συμβάσεις που έχει υπογράψει και επικυρώσει η Ελλάδα. Στην Ελλάδα υπάρχει νόμος κατά των κηρυγμάτων μίσους από το 1979, ο νόμος 927 που είναι γνωστός και ως «αντιρατσιστικός», μόνο που δεν περιλαμβάνει τη ρητορική μίσους λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού. Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, τότε, πέρασε τον περιορισμένο αυτόν νόμο, για να προστατεύσει μειονότητες με βάση την φυλετική και εθνική καταγωγή. Αργότερα, το 1984 το ΠΑΣΟΚ με τον νόμο 1419 πρόσθεσε στον 927 και την περίπτωση του θρησκεύματος. Από το 2001 με το νόμο 2910 η δίωξη από την ή τον εισαγγελέα γίνεται και αυτεπάγγελτα και όχι μόνο μετά από καταγγελία. Ο νόμος αυτός τιμωρεί τέσσερεις πράξεις και δηλώνει τις αντίστοιχες ποινές για τους παραβάτες. Έτσι, όποιος και όποια με οποιοδήποτε μέσο (ΜΜΕ, γραπτός και προφορικός λόγος, διαδίκτυο) προτρέπει σε μίσος, βία και διακρίσεις εναντίον ανθρώπων ή ομάδων με ένα από τα παραπάνω χαρακτηριστικά μπορεί να υποστεί ποινές που κυμαίνονται από χρηματικά πρόστιμα μέχρι 2 χρόνια φυλακή. Με τις ίδιες ποινές τιμωρείται και όποιος ή όποια συστήνει ή συμμετέχει σε οργανώσεις που έχουν αυτόν τον σκοπό. Ακόμα, όποιος ή όποια εκφράζεται προσβλητικά εναντίον ανθρώπων ή ομάδας ανθρώπων με κάποιο από τα παραπάνω χαρακτηριστικά τιμωρείται με μέγιστη ποινή ένα χρόνο φυλάκιση και ελάχιστη κάποιο χρηματικό ποσό. Ποινή φυλάκισης ως τρία έτη ή πρόστιμο ως 5000 ευρώ θα αντιμετωπίσει όποια ή όποιος κάνει διακρίσεις στην παροχή αγαθών ή υπηρεσιών με βάση τα τρία αυτά χαρακτηριστικά (φυλετική/εθνική καταγωγή, θρήσκευμα). Η διάταξη αυτή, που είναι ιδιαίτερα σημαντική για ανθρώπους που αντιμετωπίζουν προβλήματα στέγασης, αντικαταστάθηκε από το άρθρο 16 του νόμου νόμο 3304/2005 και προστέθηκαν σε αυτήν οι περιπτώσεις της αναπηρίας, της ηλικίας και του σεξουαλικού προσανατολισμού. Εκτός από το νόμο 927/1979 υπάρχει και το προεδρικό διάταγμα 77/2003 που έχει ισχύ νόμου και ορίζει τον Κώδικα Δεοντολογίας Ειδησεογραφικών και άλλων Δημοσιογραφικών και Πολιτικών Εκπομπών. Ανάμεσα στις γενικά θετικές διατάξεις του προεδρικού διατάγματος ξεχωρίζουμε τις εξής: • Άρθρο 3 (Εριζόμενα Ζητήματα) για την αναγνώριση και τον σεβασμό των διαφορετικών απόψεων από τις εν λόγω εκπομπές. • Άρθρο 4 (Δυσμενείς Διακρίσεις) για την αποθάρρυνση του εξευτελισμού, της κοινωνικής απομόνωσης και των δυσμενών διακρίσεων εναντίον προσώπων λόγω και σεξουαλικού προσανατολισμού (παράγραφος 1) και για την αποθάρρυνση μισαλλόδοξων θέσεων που θίγουν ευάλωτες ή ανίσχυρες κοινωνικές ομάδες (παράγραφος 2). • Άρθρο 9 (Προστασία των Εμφανιζόμενων και Αναφερόμενων Προσώπων) για το σεβασμό της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής, της τιμής, της προσωπικότητας, της αξιοπρέπειας, της επαγγελματικής δραστηριότητας και της ελεύθερης έκφρασης. Παρά τα οφέλη του, ο αντιρατσιστικός νόμος έχει εισπράξει μεγάλη κριτική. Σύμφωνα με τους πολέμιούς του, βάζει φραγμούς στην ελευθερία του λόγου και με αυτήν την άτυπη και έμμεση λογοκρισία πλήττεται η δημοκρατία. Αυτό δεν ισχύει, γιατί ο νόμος δεν περιορίζει ούτε την ελευθερία του λόγου, ούτε την ελευθερία γνώμης, ούτε την ελευθερία της έκφρασης, ούτε τον ελεύθερο διάλογο. Αυτό που εμποδίζει και προσπαθεί να τερματίσει είναι η ελευθερία των προσβολών, της ταπείνωσης και των ύβρεων. Βάζει φραγμός στην λεκτική βία που είναι εξαιρετικά επικίνδυνη. Καθεμία και καθένας μπορεί να έχει άποψη, αλλά ο νόμος 927/1979 αναγκάζει όσους θέλουν να εκφέρουν γνώμη για τα θέματα ευαίσθητων ομάδων να το κάνουν κόσμια και ήπια, χωρίς προσβολές και ύβρεις. Έτσι, ενισχύεται ο διάλογος, γιατί γίνεται σε ένα επίπεδο ανώτερο από αυτό των καταπιεστικών κραυγών. Από αυτήν την εξέλιξη μπορούν να ωφεληθούν και οι δύο (ή περισσότερες) πλευρές του διαλόγου. Άλλωστε, διεθνείς οργανισμοί για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν πει ρητά ότι η ποινικοποίηση της ρητορική μίσους είναι απόλυτα συμβατή με το δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης. Αυτή η πλευρά του ζητήματος αναλύεται παρακάτω. Επίσης, η ελληνική νομοθεσία έχει μια ευνοϊκή διάταξη κατά των εγκλημάτων μίσους. Συγκεκριμένα, το άρθρο 23 του νόμου 3719/2008 (ο νόμος που εισήγαγε το σύμφωνο συμβίωσης μόνο για ετεροφυλόφιλους) τροποποίησε τον Ποινικό Κώδικα στο κεφάλαιο για την επιμέτρηση της ποινής και σχετικά με την εκτίμηση της προσωπικότητας του εγκληματία. Έτσι, τώρα πια τα δικαστήρια όταν σταθμίζουν το βαθμό της εγκληματικής διάθεσης του δράστη, μεταξύ των τεσσάρων άλλων κριτηρίων (αιτία-αφορμή-σκοπός, χαρακτήρας-ανάπτυξή του, ατομικές-κοινωνικές περιστάσεις-προηγούμενη ζωή, διαγωγή κατά την πράξη-μετά από αυτήν-μετάνοια-προθυμία επανόρθωσης) πρέπει να λάβουν υπ’ όψιν ότι «η τέλεση (…) πράξης από μίσος εθνικό, φυλετικό ή θρησκευτικό ή μίσος λόγω διαφορετικού γενετησίου προσανατολισμού κατά του παθόντος συνιστά επιβαρυντική περίσταση».