Αρχική Μεταρρυθμίσεις αναφορικά με τις σχέσεις γονέων και τέκνων και άλλα ζητήματα οικογενειακού δικαίουΆρθρο 5 Συμφέρον τέκνου – Τροποποίηση άρθρου 1511 ΑΚΣχόλιο του χρήστη Φεμινιστική Συλλογικότητα ΘΕΟΔΩΡΑ | 31 Μαρτίου 2021, 00:48
  • Σχόλιο του χρήστη 'Φεμινιστική Συλλογικότητα ΘΕΟΔΩΡΑ' | 31 Μαρτίου 2021, 00:48

    H Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης λαμβάνει πολύ σοβαρά υπόψη της τον κίνδυνο στον οποίο μπορούν να εκτεθούν τόσο τα παιδιά όσο και η κακοποιημένη γυναίκα και για αυτό ρητά ορίζει ότι τα δικαιώματα και η ασφάλεια των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας (Ε.Β.) [μητέρας και παιδιών (θυμάτων ή μαρτύρων)] πρέπει να υπερτερούν των γονεϊκών δικαιωμάτων του δράστη. Έχοντας κυρώσει την Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης (Ν.4531/2018), η χώρα μας έχει υποχρέωση με νομοθετικά ή άλλα μέτρα να διασφαλίσει ότι: - κατά τον καθορισμό της επιμέλειας και των δικαιωμάτων επίσκεψης των παιδιών, θα λαμβάνονται υπόψη τα περιστατικά βίας που καλύπτονται από το πεδίο εφαρμογής της Σύμβασης (Άρ. 31, παρ. 1) - η άσκηση οποιωνδήποτε δικαιωμάτων επίσκεψης ή επιμέλειας δεν θίγει τα δικαιώματα και την ασφάλεια του θύματος ή των παιδιών (Άρ. 31, παρ. 2) - παρέχονται, όπου απαιτείται, ειδικά μέτρα προστασίας σε παιδί-θύμα και παιδί-μάρτυρα βίας κατά των γυναικών και ενδοοικογενειακής βίας, λαμβάνοντας υπόψη το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού (Άρθρο 56, παρ. 2) - κατά την παροχή προστασίας και υποστηρικτικών υπηρεσιών στα θύματα, λαμβάνονται δεόντως υπόψη τα δικαιώματα και οι ανάγκες των παιδιών-μαρτύρων αναφορικά με όλες τις μορφές βίας που καλύπτονται από το πεδίο εφαρμογής της Σύμβασης (Άρ. 26, παρ. 1) και λαμβάνουν δεόντως υπόψη το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού (Άρ. 26, παρ. 2). - απαγορεύονται οι υποχρεωτικές εναλλακτικές διαδικασίες επίλυσης διαφορών, συμπεριλαμβανομένης της διαμεσολάβησης και του συμβιβασμού, αναφορικά με όλες τις μορφές βίας που καλύπτονται από την Σύμβαση (Άρ. 48, παρ. 1) Επίσης, συνδέοντας το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού και με την ασφάλεια της μητέρας-θύματος, η Σύμβαση προτείνει (Άρ. 45, παρ. 2) μέτρα όπως η παρακολούθηση ή επιτήρηση των καταδικασθέντων ατόμων καθώς και η αφαίρεση των γονεϊκών δικαιωμάτων από τον δράστη, εάν το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού, το οποίο μπορεί να περιλαμβάνει και την ασφάλεια του θύματος, δεν μπορεί να διασφαλιστεί με άλλο τρόπο. *Το Νομοσχέδιο «Μεταρρυθμίσεις αναφορικά με τις σχέσεις γονέων και τέκνων και άλλα ζητήματα οικογενειακού δικαίου» θα ήταν μια πολύ καλή ευκαιρία για την ενσωμάτωση προβλέψεων της Σύμβασης στο Εθνικό Δίκαιο της Ελλάδας και να διορθωθούν υφιστάμενες παραβιάσεις της όπως, για παράδειγμα, αυτή που δημιουργείται από τον Ν.4640/2019, του οποίου το άρ. 6 καθιστά υποχρεωτικό να προηγείται πριν την συζήτηση της αγωγής μία Υποχρεωτική Αρχική Συνεδρία Διαμεσολάβησης για όλες ανεξαιρέτως τις υποθέσεις που αφορούν σε γονική μέριμνα, επιμέλεια και επικοινωνία με τα παιδιά. Αυτή η διάταξη παραβιάζει το Άρ. 48, παρ. 1 της Σύμβασης, σύμφωνα με το οποίο απαγορεύονται οι υποχρεωτικές εναλλακτικές διαδικασίες όταν υπάρχει ενδοοικογενειακή ή άλλη μορφή βίας που καλύπτεται από το πεδίο εφαρμογής της Σύμβασης. Αντί για αυτό, όμως, το Υπουργείο Δικαιοσύνης έθεσε σε δημόσια διαβούλευση το συγκεκριμένο Νομοσχέδιο με προβλέψεις που παραβιάζουν τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, τουλάχιστον ως προς τα άρθρα 26, 31, 45, 48 και 56, οι οποίες συνοψίζονται παρακάτω: • Το παιδί προσεγγίζεται ως παθητικός δέκτης άσκησης γονεϊκών δικαιωμάτων και όχι ως φορέας δικαιωμάτων. Ενδεικτικά, το Νομοσχέδιο: α) συγχέει το συμφέρον του παιδιού με τα γονεϊκά δικαιώματα, β) αδιαφορεί για την βούληση και την άποψη του παιδιού, γ) παραβλέπει τα τραύματα του παιδιού-θύματος και του παιδιού-μάρτυρα ενδοοικογενειακής βίας και δ) παρέχει απρόσκοπτη πρόσβαση σε όλους τους δράστες ενδοοικογενειακής βίας. • Καλύπτει μόνο τα θύματα Ε.Β. που έχουν κινήσει ποινικές διαδικασίες και μόνο μετά την αμετάκλητη καταδίκη του δράστη (Άρ. 13 & 14: Αντικατ. Άρ. 1520 & 1532 ΑΚ), μέχρι την οποία, ο νόμος του παρέχει απρόσκοπτη και απεριόριστη πρόσβαση στα θύματά του για τουλάχιστον 7-10 έτη. Για να καταστεί αμετάκλητη μια δικαστική απόφαση στην Ελλάδα απαιτούνται αποφάσεις από όλους τους βαθμούς δικαιοσύνης, δηλαδή χρονικό διάστημα που μπορεί να υπερβαίνει ακόμα και τα 10 έτη, ανάλογα με την γεωγραφική περιφέρεια. Επιπλέον, το Νομοσχέδιο δεν λαμβάνει υπόψη του το γεγονός ότι πολλές μητέρες προσπαθούν να απαλλαγούν από την Ε.Β. που υφίστανται οι ίδιες και τα παιδιά τους προσφεύγοντας ΜΟΝΟ σε αστικά δικαστήρια: κάποιες δεν καταφέρνουν να την καταγγείλουν και άλλες επιλέγουν να μην την καταγγείλουν από φόβο και/ή για κοινωνικούς λόγους και/ή για οικονομικούς λόγους. • Καθίστανται υποχρεωτικές και πολλαπλές οι απευθείας επαφές και συνδιαλλαγές θύματος-δράστη Ε.Β. και οι διαμεσολαβήσεις, με συνεδρίες ταυτόχρονης παρουσίας των δύο μερών (Άρ. 6 & 8: Αντικατ. Άρ. 1512 και 1514 ΑΚ). • Η «γονεϊκή αποξένωση» απαλείφθηκε ως όρος στο κείμενο προς διαβούλευση αλλά παραμένει ως έννοια, μετονομαζόμενη σε «διάρρηξη των σχέσεων» (Άρ. 5, παρ. 2: τροπ. Άρ. 1511 ΑΚ και Άρ. 14: Αντικατ. Άρ. 1532 ΑΚ). • Η «ισόχρονη υποχρεωτική συνεπιμέλεια» απαλείφθηκε ως όρος στο κείμενο προς διαβούλευση αλλά παραμένει ως έννοια αφού, ως κανόνας ορίζεται η «από κοινού και εξίσου άσκηση γονικής μέριμνας» (Άρ. 7: Αντικατ. Άρ. 1513 ΑΚ) • Η «εναλλασσόμενη διαμονή του τέκνου» απαλείφθηκε ως λεκτική περιγραφή στο κείμενο προς διαβούλευση αλλά στην πράξη νομοθετείται, αφού την καθιστά δεδομένη η φράση «ο χρόνος επικοινωνίας του τέκνου με φυσική παρουσία με τον γονέα, με τον οποίο δεν διαμένει, τεκμαίρεται στο ένα τρίτο (1/3) του συνολικού χρόνου επικοινωνίας» (Άρ. 13: Αντικατ. Άρ. 1520 ΑΚ). Οι προαναφερθείσες τροποποιήσεις του Α.Κ.: • θα θέσουν τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας (μητέρες και παιδιά) σε μεγαλύτερο κίνδυνο από αυτόν στον οποίο ήδη βρίσκονται • θα παρεμποδίσουν σε ακραίο βαθμό την πρόσβασή τους στην Δικαιοσύνη (Αστική και Ποινική) προκειμένου να προστατευτούν από την ενδοοικογενειακή βία