Αρχική Διαδικασία άρσης του απορρήτου των επικοινωνιών, κυβερνοασφάλεια και προστασία προσωπικών δεδομένων πολιτώνΚεφάλαιο Β΄ ΑΡΣΗ ΑΠΟΡΡΗΤΟΥ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ Άρθρο 4 Άρση του απορρήτου των επικοινωνιών για λόγους εθνικής ασφάλειαςΣχόλιο του χρήστη Homo Digitalis | 22 Νοεμβρίου 2022, 11:08
Η Homo Digitalis συντάσσεται με τις παρατηρήσεις της ΑΔΑΕ σχετικά με το παρόν άρθρο όπως αυτές έχουν αναρτηθεί στον ιστότοπο της και στην παρούσα δημόσια διαβούλευση. Αναφορικά με την παράγραφο 4: Η διάταξη που επιβάλλει την άρση του απορρήτου των επικοινωνιών για λόγους εθνικής ασφάλειας- σε αντίθεση με ο,τι συμβαίνει στην άρση του απορρήτου για διακρίβωση σοβαρών εγκλημάτων- δεν επιβάλλεται ούτε με τη νέα διάταξη, να εμπεριέχει την αιτιολογία λήψης του μέτρου. Η αιτιολόγηση όλων των αποφάσεων των κρατικών οργάνων είναι απαραίτητη σε ένα κράτος δικαίου, προκειμένου να μπορεί να ελεγχθεί η τήρηση της αρχής της νομιμότητας. Επιπλέον, δεν αναφέρεται ως αναγκαίο στοιχείο ούτε το όνομα του θιγόμενου, σε αντίθεση με όσα έχει κρίνει το ΕΔΔΑ, επιτρέποντας σιωπηρά με αυτό τον τρόπο τις μαζικές παρακολουθήσεις υποκειμένων. Αναφορικά με την παράγραφο 7 εντοπίζονται ιδιαίτερα προβληματικές ρυθμίσεις για δύο λόγους: Α) Αναφορικά με το χρονικό διάστημα που προτείνεται, τα 3 έτη που απαιτείται να παρέλθουν προκειμένου ο θιγόμενος να μπορέσει να ενημερωθει για την λήψη εις βάρος του του μέτρου της παρακολούθησης, είναι υπερβολικά και δεν υφίσταται ουσιαστικός λόγος να προβλέπονται. Το υποκείμενο θα πρέπει να μπορεί να ενημερωθεί από τη στιγμή που δεν διακυβεύεται ο σκοπός εθνικής ασφάλειας για τον οποίο είχε τεθεί υπό παρακολούθηση σύμφωνα με την πάγια νομολογία του ΕΔΔΑ (βλέπετε πχ υπόθεσεις Weber and Saravia v. Germany, Ekimdzhiev v. Bulgaria, Kennedy v. the United Kingdom, Uzun v. Germany, και Roman Zakharov v. Russia).Επίσης, στην παράγραφο αυτή προβλέπεται η δυνατότητα ενημέρωσης του υποκειμένου «μόνο για την επιβολή του περιοριστικού μέτρου και για τη διάρκειά του». Η περιοριστική αυτή πρόβλεψη εξακολουθεί να παραβιάζει τα όσα επανειλημμένα έχει κρίνει το ΕΔΔΑ σχετικά με το εν λόγω ζήτημα αλλά και το δικαίωμα του προσώπου σε δίκαιη δίκη, πρόσβαση σε έννομη προστασία και το δικαίωμα αποτελεσματικής προσφυγής. Η δυνατότητα γνωστοποίησης θα πρέπει να παρέχεται ώστε το υποκείμενο να μπορεί εν συνεχεία να προσφύγει στα δικαστήρια και να αμφισβητήσει τη νομιμότητα του μέτρου. Όταν όμως το υποκείμενο δεν ενημερώνεται για την αιτιολογία και τον σκοπό της παρακολούθησης του, είναι ολοφάνερο πως δεν μπορεί εν τοις πράγμασι να προβάλλει επιχειρήματα κατά της παρακολούθησης του με αποτέλεσμα να παραβιάζονται τα Άρθρα 8 και 13 της ΕΣΔΑ και τα Άρθρα 5Α, 19, και 20 του Συντάγματος της Ελλάδας.Η Homo Digitalis κρίνει οτι το μόνο που απαιτείται είναι η κατάργηση του άρθρου 87 του ν. 4790/2021, χωρίς τη θέση περαιτέρω προϋποθέσεων και περιορισμών. Β) Αναφορικά με το τριμελές όργανο που λαμβάνει την εν λόγω απόφαση εντοπίζονται επίσης πολύ σημαντικές προκλήσεις. Το εν λόγω όργανο αποτελείται από δύο άτομα που σχετίζονται άμεσα με την ΕΥΠ, τον διοικητή της ΕΥΠ και τον αρμόδιο εισαγγελέα της ΕΥΠ, οι οποίοι ήταν και αυτοί που επέβαλαν αρχικά την παρακολούθηση, και το τρίτο μέλος είναι ο Πρόεδρος της ΑΔΑΕ. Επομένως, την πλειοψηφία του οργάνου την έχουν τα άτομα που έδωσαν την έγκρισή τους για την παρακολούθηση του υποκειμένου και ο Συνταγματικά κατοχυρωμένος εποπτικός ρόλος της ΑΔΑΕ κατακρημνίζεται με τον Πρόεδρό της ΑΔΑΕ να αποτελεί παρατηρητή στην ουσία της όλης διαδικασίας σχετικά με τη λήψη απόφασης ενημέρωσης του υποκειμένου, καθώς αποτελεί την μειοψηφία. Όπως αναφέρουμε και ανωτέρω, η Homo Digitalis κρίνει ότι το μόνο που απαιτείται είναι η επαναφορά του νομοθετικού πλαισίου που ίσχυε πριν τις αλλαγές που επέφερε το Άρθρο 87 του ν. 4790/2021, με τον θεσμικό και Συνταγματικά κατοχυρωμένο εποπτικό ρόλο της ΑΔΑΕ να προστατεύεται.