Αρχική Παρεμβάσεις στον Ποινικό Κώδικα και τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας για την επιτάχυνση και την ποιοτική αναβάθμιση της ποινικής δίκης - Εκσυγχρονισμός του νομοθετικού πλαισίου για την πρόληψη και τη...ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ’ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΌΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΎ ΠΛΑΙΣΊΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΌΛΗΨΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΈΜΗΣΗ ΤΗΣ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΉΣ ΒΊΑΣ – ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ Ν. 3500/2006Σχόλιο του χρήστη Ευγενία Παπαδοπούλου | 2 Δεκεμβρίου 2023, 00:15
Α. Επί του Άρθρου 86 «Σωματική και ψυχολογική βία σε βάρος ανηλίκων Τροποποίηση του άρθρου 4 ν. 3500/2006» Προτείνεται να προστεθεί ο ορισμός της ψυχολογικής βίας όπως αναγνωρίζεται από: α)το άρθρο 19 της ΔΣΔΠ, το οποίο ορίζει μεταξύ άλλων ότι, «……προκειμένου να προστατευτεί το παιδί από κάθε μορφή βίας, προσβολής ή βιαιοπραγιών, σωματικών ή πνευματικών, εγκατάλειψης ή παραμέλησης…..» β) την διεθνή βιβλιογραφία σύμφωνα με την οποία «συναισθηματική κακοποίηση- βία είναι κάθε είδους κακοποίηση που έχει συναισθηματικό και όχι σωματικό χαρακτήρα». Το γεγονός δε ότι η συναισθηματική-ψυχολογική βία δεν αφήνει φυσικό αποτύπωμα, δεν σημαίνει ότι η κακοποίηση δεν είναι πραγματική. Αντιθέτως η παιδική συναισθηματική- ψυχολογική κακοποίηση-βία, μπορεί να αφήσει ανεξίτηλες ουλές, συγκρίσιμες με αυτές της σωματικής κακοποίησης. «Η ψυχολογική βία περιλαμβάνει αλλά δεν περιορίζεται μια σειρά από σκόπιμες ενέργειες όπως: την πρόκληση φόβου μέσω εκφοβισμού, απειλητική σωματική βλάβη στον εαυτό, τον σύντροφο, τα παιδιά ή την οικογένεια ή τους φίλους του συντρόφου, καταστροφή περιουσίας, εξαναγκασμός στην απομόνωση από την οικογένεια, τους φίλους ή το σχολείο, με κυρίαρχη την χειραγώγηση, που δημιουργούν φόβο, ενοχή, ανασφάλεια, απόρριψη κ.α σε ένα παιδί και βλάπτουν την αξιοπρέπεια και την ψυχολογική του ακεραιότητα». Β. Επί του Άρθρου Άρθρο 88 «Διακεκριμένη περίπτωση τέλεσης της ενδοοικογενειακής σωματικής βλάβης και ενώπιον ανηλίκου – Τροποποίηση άρθρου 6 ν. 3500/2006» Προτείνεται να θεσπιστεί η Γονική Αποξένωση ως ποινικό αδίκημα. Άρθρο 6 Ενδοοικογενειακή σωματική βλάβη Το μέλος της οικογένειας το οποίο προξενεί σε άλλο μέλος αυτής σωματική κάκωση ή βλάβη της υγείας του, υπό την έννοια του εδαφίου α΄ της παρ. 1 του άρθρου 308 του Ποινικού Κώδικα, ή με συνεχή συμπεριφορά προξενεί εντελώς ελαφρά κάκωση ή βλάβη της υγείας του, με την έννοια του εδαφίου β΄ της παραπάνω διάταξης, τιμωρείται με φυλάκιση, τουλάχιστον, ενός έτους. Βλάβη – ειδικότερα δε της ψυχικής – υγείας, με την έννοια του προηγούμενου εδαφίου, αποτελεί και το παιδικό τραύμα από κακομεταχείριση και βία. Οι Benner et al., 2018; Frick, 2012, 2016; Kearney, Wechsler, Kaur, & Lemos-Miller, 2010; Latimer et al., 2012, αναφέρουν ότι στην ανάπτυξη ψυχολογικών διαταραχών, συμβάλλουν παράγοντες όπως, η ανεπαρκής παιδική φροντίδα, η αναποτελεσματική οικογενειακή πειθαρχία, η οικογενειακή αναστάτωση, η διάλυση της οικογένειας και το παιδικό τραύμα από κακομεταχείριση και βία. Σύμφωνα δε με το Center on the developing child του πανεπιστημίου Harvard η «παρατεταμένη έκθεση σε τραύμα και βιολογική απόκριση στρες, επηρεάζει την πρώιμη ανάπτυξη του εγκεφάλου και τη μετέπειτα εγκεφαλική λειτουργία, συμπεριλαμβανομένων εκτελεστικών λειτουργιών όπως ο έλεγχος των συναισθημάτων και των παρορμήσεων» και « η επιστήμη δείχνει ότι η πρώιμη έκθεση σε κακομεταχείριση ή παραμέληση μπορεί να έχει δια βίου συνέπειες στην υγεία». https://developingchild.harvard.edu/science/deep-dives/neglect/ Ειδικότερα η χειραγώγηση ενός παιδιού από τον γονέα του αποτελεί συναισθηματική κακοποίηση-βία και επιτυγχάνεται με διάφορους τρόπους ένας από αυτούς προσδιορίζεται με τον όρο Γονική Αποξένωση. Η Γονική Αποξένωση σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία (APA) περιγράφει την εμπειρία ενός παιδιού να χειραγωγείται από τον έναν γονέα (προτιμώμενου- αποξενωτή), για να στραφεί εναντίον του άλλου (στοχευμένου- αποξενομένου) γονέα και να αντισταθεί στην επαφή μαζί του. Αυτή η ευθυγράμμιση με τον έναν γονέα και η αναιτιολόγητη απόρριψη του άλλου προκύπτει συχνότερα κατά τη διάρκεια διαφωνιών για την επιμέλεια των παιδιών μετά από διαδικασίες διαζυγίου ή χωρισμού, ιδιαίτερα όταν η δικαστική διαμάχη παρατείνεται ή περιλαμβάνει σημαντικό ανταγωνισμό μεταξύ των μερών και αποτελεί μια μορφή ψυχολογικής κακοποίησης, καθώς το παιδί χειραγωγείται από τον αποξενωτή γονέα και μια μορφή παραμέλησης, διότι συνεπεία της χειραγώγησης στερείται τη βασική συναισθηματική υποστήριξη του ενός γονέα του, που είναι αναγκαία για τη φυσιολογική ψυχοσωματική του ανάπτυξη και εξέλιξη και κατά συνέπεια το αποξενωμένο παιδί εκτίθεται σε παρατεταμένο τραύμα. Το αποξενωμένο- χειραγωγημένο παιδί γίνεται εργαλείο το οποίο, χρησιμοποιεί ο χειραγωγός γονέας και οι συνέπειες αυτής της συμπεριφοράς στην ψυχική υγεία (του παιδιού) είναι ανυπολόγιστες διότι, η συναισθηματική κακοποίηση συνίσταται στη χειραγώγηση των συναισθημάτων του, τα οποία αποτελούν θεμέλιο λίθο της ψυχοσωματικής του ευημερίας και εξέλιξης. Όπως η έρευνα αναδεικνύει, διάφοροι τύποι πολύπλοκων κλινικών διαταραχών μπορεί να προκύψουν, όπως σύνθετη μετατραυματική διαταραχή στρες (PTSD), αποσυνδετική κατάθλιψη, διαταραχή διαχωριστικής ταυτότητας (DID) και φαινόμενα «οριακά». The Many Faces of Dissociation: Opportunities for Innovative Research in Psychiatry - PMC (nih.gov) Η διάγνωση της γονικής αποξένωσης γίνεται με κάθε αποδεικτικό μέσο, ιδίως δε με παιδοψυχιατρική πραγματογνωμοσύνη, που παραγγέλλει η αρμόδια δικαστική ή εισαγγελική αρχή, αποκλειστικά σε δημόσιο φορέα ψυχικής υγείας, και η οποία διεξάγεται μόνον από απασχολούμενους σε αυτόν παιδοψυχιάτρους ή και παιδοψυχολόγους, εξειδικευμένους στη γονική αποξένωση. Σημειώνεται οτι, σε καμία περίπτωση πρέπει να συγχέεται η επιβεβλημένη φυσική και συναισηματική αποξένωση ενός παιδιού από ένα γονέα που αποδειγμένα είναι κακοποιητικός και άρα επικίνδυνος για την ψυχοσωματική υγεία του παιδιού, με την Γονική Αποξένωση που αφορά στην διαταραχή της σχέσης παιδιού και γονέα που δεν έχει επιδείξει τέτοια παραβατική συμπεριφορά. Περαιτέρω σύμφωνα με διεθνείς επιστημονικές έρευνες οι αποξενωμένοι γονείς ( στην συντριπτική πλειοψηφία πατέρες), που έχουν χάσει αναιτιολόγητα μέρος ή όλη την επαφή με τα παιδιά τους για μήνες ή χρόνια μετά τον χωρισμό ή το διαζύγιο, αντιμετωπίζουν πολλά και σοβαρά προβλήματα στην ψυχοσωματική τους υγεία, μπορεί να παρουσιάσουν κατάθλιψη ή και να αυτοκτονήσουν. Γ. Επί του Άρθρου Άρθρο 88 Ενδοοικογενειακή παράνομη βία και απειλή Τροποποίηση άρθρου 7 ν. 3500/2006 Προτείνεται να προστεθεί παράγραφος 3 με κείμενο « Το μέλος της οικογένειας το οποίο προβαίνει σε ψευδή καταγγελία για ενδοοικογενειακή βία και αυτό αποδεικνύεται με δικαστική απόφαση, τιμωρείται αυτεπάγγελτα με την ποινή που επιβάλλεται στην πράξη που ψευδώς καταγγέλλει »