Υπουργείο Δικαιοσύνης | Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

Σχόλιο του χρήστη 'ΙΩΑΝΝΑ ΣΤΕΝΤΟΥΜΗ' | 28 Δεκεμβρίου 2023, 20:53

Μόνιμος Σύνδεσμος

Παρά τον τίτλο, καμία πρόβλεψη δεν υπάρχει για την πρόληψη της ενδοοικογενειακής βίας. Σε δικονομικό επίπεδο, τα θύματα υποχρεώνονται να καταθέτουν μπροστά στον κακοποιητή τους, στα ποινικά αλλά και στα αστικά δικαστήρια. Επί των ουσιαστικών διατάξεων, παρατηρούνται ελάχιστες αλλαγές, εκ των οποίων καμία δεν αφορά την προστασία του θύματος, όπως θα όφειλε βάσει των διεθνών συμβάσεων να προβλέψει η πολιτεία, με φιλικές διαδικασίες στο θύμα. Προβλέπεται επίσης αυστηροποίηση ποινών, η οποία καθόλου δε βοηθάει το θύμα, την πρόληψη της έμφυλης βίας και την αύξηση των καταγγελιών. Τα αδικήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας είναι «υπο-αναφερόμενα», δηλαδή τα θύματα δεν μιλάνε, φοβούμενα τις συνέπειες και την επαναθυματοποίησή τους με την εμπλοκή τους σε χρονοβόρες και ψυχοφθόρες διαδικασίες. Οι δε φιλικοι χώροι εξέτασης των παιδιών θυμάτων, τα «Σπίτια του Παιδιού», ακόμα δεν λειτουργούν εκτος Αττικής, αλλά και στην Αθήνα αξιοποιούνται μετά την πρώτη κατάθεση στη ΓΑΔΑ. Τα θύματα όμως θα μιλήσουν όταν θα αισθάνονται ασφαλή, κάτι που προϋποθέτει ενίσχυση των δημόσιων δομών υποστήριξης θυμάτων έμφυλης βίας, όπως είναι οι ξενώνες κακοποιημένων γυναικών, ενίσχυση των δομών παιδικής προστασίας, αναμόρφωση των ποινικών διαδικασιών ώστε τα θύματα να μην επανατραυματίζονται αφηγούμενα πολλάκις το βίωμά τους, λειτουργία επιτέλους των «Σπιτιών του Παιδιού», αλλά και μέτρα πρόληψης, όπως είναι η εισαγωγή στην εκπαίδευση ήδηαπό το Δημοτικό, θεματικών για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κοινωνικό φύλο. Τελείως υποκριτικά μετατοπίζεται η συζήτηση στην επιμέτρηση της ποινής, όταν όλα όσα προηγούνται αυτής μένουν ως έχουν. Περαιτέρω: Ελλείπει η ψυχολογική βία σε ενήλικο θύμα και η εξύβριση, ενώ η ψυχολογική βία χωρίς ορισμό, είναι αόριστη έννοια, άρα προκαλεί ανασφάλεια δικαίου. Η ψυχολογική κακοποίηση/ψυχική βλάβη (βλ. Ευρωπαϊκό Δίκτυο κατά της Βίας) μπορεί να λάβει διάφορες μορφές και αντίστοιχους ορισμούς, όπως μεταξύ άλλων: α) η λεκτική κακοποίηση όταν έχουμε προσβολές, φωνές, ύβρεις, χρήση υποτιμητικών χαρακτηρισμών, μειωτική/ εξευτελιστική/ περιφρονητική/ ταπεινωτική/ ντροπιαστική συμπεριφορά/ συνεχείς κατηγορίες χωρίς λόγο/ συνεχής κριτική Είναι επίσης ο συναισθηματικός εκβιασμός, όταν ο σύζυγος/ σύντροφος τρομοκρατεί τη σύζυγο/ σύντροφο μέσω των παιδιών για τη χειραγώγηση ή τη δημιουργία φόβου, όπως για παράδειγμα απειλές ότι θα εξαφανίσει τα παιδιά, ότι θα της κάνει κακό, θα κάνει κακό στα παιδιά/ άλλα αγαπημένα της πρόσωπα, ότι θα χρησιμοποιήσει σωματική βία, ότι θα την σκοτώσει ή θα αυτοκτονήσει, όταν σπάει αντικείμενα, καταστρέφει τα πράγματά της /απειλεί ότι θα το κάνει, την απομονώνει από το οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον, δεν την αφήνει να κάνει δραστηριότητες που της αρέσουν, δεν της επιτρέπει να πάρει αποφάσεις.β) Η μη λεκτική ψυχολογική κακοποίηση, όταν συμβαίνουν τα παραπάνω χωρίς λέξεις, παρά μόνο μέσα από εκφράσεις/ νεύματα/ χειρονομίες/ παύση κάθε συνομιλίας και ανταπόκρισης μέχρι να λάβει την απάντηση/ ενέργεια που επιθυμεί γ) όταν ο σύζυγος/ σύντροφος ελέγχει τη σύζυγο/ σύντροφο διαρκώς, ζηλεύει υπερβολικά και χωρίς λόγο, δείχνει κτητικότητα, ελέγχει συνέχεια που είναι και τι κάνει, ψάχνει τα πράγματα της, όταν την καταδιώκει, δηλαδή παρακολουθεί τις κινήσεις της, εμφανίζεται μπροστά της από το πουθενά, την παρενοχλεί δ) οικονομική κακοποίηση: όταν δεν επιτρέπεται στη σύζυγο/ σύντροφο να εργαστεί ή να έχει πρόσβαση σε χρήματα/ τραπεζικούς λογαριασμούς, ελέγχει πού ξοδεύει και με ποιο τρόπο, της παρέχονται ελάχιστα χρήματα. Βάσει δε της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης, ψυχολογική βία είναι η σκόπιμη ενέργεια προκλήσεως σοβαρής φθοράς στην ψυχολογική ακεραιότητα ενός ατόμου μέσω εξαναγκασμού ή απειλών. Όλα τα παραπάνω συνιστούν πιθανούς ορισμούς. Η μη αναφορά όμως ενός ορισμού σαφούς για τις παράνομες πράξεις που τιμωρούνται ως ψυχολογική βία, είναι διπλά προβληματική: Είναι προβληματική απο πλευράς προστασίας των δικαιωμάτων των κατηγορουμένων και ευνοεί τις αυθαιρεσίες των κρατικών αρχών, επιβάλλοντας τιμωρία χωρίς σαφές αδίκημα, επομενως ενάντια στην βασική αρχή, κανένα έγκλημα καμία ποινή χωρίς νόμο. Και είναι διπλά προβληματική, επειδή εξαιρεί τα ενήλικα θύματα παρά τις συνεχείς υπενθυμίσεις από γυναικείες οργανώσεις και οργανώσεις υποστήριξης θυμάτων βίας, ότι αυτή η μορφή βίας είναι συχνά ακόμα πιο τραυματική για τα θύματα. Και ανοίγει και ένα παράθυρο πολύ επικίνδυνο: τη χρήση του ψευδο-συνδρόμου της γονικής αποξένωσης από τα λόμπυ πατεράδων που πανηγύρισαν την ψήφιση του νέου οικογενειακού δικαίου που αφήνει εκτεθειμένα τα θύματα στη βία και τον τρόμο, οι οποίοι χρησιμοποιούν την κοινωνικά και ηθικά επικίνδυνη θεωρία του Γκάρντνερ, που έχει επιστημονικά καταρριφθεί και την επαναφέρουν για να υποστηρίξουν ότι οι καταγγελίες των παιδιών είναι ψευδείς και υποβολιμαίες από τη μητέρα που επιθυμεί να αποκόψει τον πατέρα. Οποτε ο μη ορισμός της ψυχολογικής βίας στο ανήλικο, μπορεί να οδηγήσει σε ερμηνείες εκ διαμέτρου αντίθετες, ανάλογα τα κοινωνικά/ πολιτικά/ιδεολογικά εργαλεία και προκαταλήψεις του/της δικαστή, βαθιά προβληματικό ποινικά αλλά και κοινωνικά και από πλευράς προστασίας των θυματων. Ήδη η GREVIO και η αρμόδια εισηγήτρια του ΟΗΕ έχουν εισηγηθεί τη μη χρήση του όρου αυτού, ως εργαλείο των απανταχού κακοποιητών. Τέλος, δεν αναφέρεται πουθενά η έννοια της γυναικοκτονίας όπως είναι υποχρέωση της χώρας και όπως απαιτείται σε μία χώρα που δεκάδες γυναίκες δολοφονούνται από πρώην και νυν συντρόφους.