Αρχική Παρεμβάσεις στον Ποινικό Κώδικα και τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας για την επιτάχυνση και την ποιοτική αναβάθμιση της ποινικής δίκης - Εκσυγχρονισμός του νομοθετικού πλαισίου για την πρόληψη και τη...ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ’ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΌΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΎ ΠΛΑΙΣΊΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΌΛΗΨΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΈΜΗΣΗ ΤΗΣ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΉΣ ΒΊΑΣ – ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ Ν. 3500/2006Σχόλιο του χρήστη Ευρωπαϊκό Δίκτυο κατά της Βίας | 28 Δεκεμβρίου 2023, 21:03
  • Σχόλιο του χρήστη 'Ευρωπαϊκό Δίκτυο κατά της Βίας' | 28 Δεκεμβρίου 2023, 21:03

    Αξιολόγηση και διαχείριση κινδύνου Πρόσθεση Άρθρου 23A με τίτλο: Ατομική αξιολόγηση των θυμάτων και διαχείριση του κινδύνου επανάληψης της βίας και δευτερογενούς θυματοποίησης Με μεγάλη χαρά παρατηρούμε πως αυτό το άρθρο έχει λάβει υπόψη του την κατεπείγουσα σύσταση (παρ. 277 στο: https://www.coe.int/en/web/istanbul-convention/greece) της GREVIO για το άρθρο 51 (Αξιολόγηση και διαχείριση κινδύνου) της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης. Ορθότερος τίτλος θα ήταν «εξατομικευμένη αξιολόγηση και διαχείριση του κινδύνου επανάληψης της βίας και μέτρα πρόληψης της δευτερογενούς θυματοποίησης» επειδή α) η δευτερογενής θυματοποίηση (από τις διαδικασίες) θα μειωθεί εάν επιτευχθεί η διατομεακή συνεργασία που διαφαίνεται να επιχειρείται και β) η εξατομικευμένη αξιολόγηση στοχεύει σε εκτίμηση της ευαλωτότητας του θύματος και των εξαρτημένων από αυτό μελών αλλά, κυρίως, της επικινδυνότητας του δράστη σε σχέση με το ιστορικό του, το δεδομένο χρονικό σημείο και την έως τότε διαμορφωμένη κατάσταση. Ως εκ τούτου, μεγάλο τμήμα της αξιολόγησης μπορεί και πρέπει να βασίζεται σε αντικειμενικές πληροφορίες που θα αντλούνται, μέσω αυτεπάγγελτης αναζήτησης, από τα πληροφοριακά συστήματα της ΕΛ.ΑΣ. και της Δικαιοσύνης. Επομένως, παρότι η συναίνεση του θύματος είναι επιθυμητή, τυχόν άρνησή του (από φόβο ή για άλλους λόγους που σχετίζονται με τα χαρακτηριστικά του ή τη διαδικασία) δεν μπορεί να αποτελεί λόγο ματαίωσης της διεξαγωγής αξιολόγησης κινδύνου και της επιβολής μέτρων προστασίας. Κατά συνέπεια προτείνεται η τροποποίηση των παραγράφων 2 και 5 ως εξής: «2. Η ατομική αξιολόγηση και διαχείριση του κινδύνου διενεργείται α) με τη συμμετοχή του θύματος και β) μέσω αυτεπάγγελτης αναζήτησης διοικητικών δεδομένων των πληροφοριακών συστημάτων της ΕΛ.ΑΣ. και της Δικαιοσύνης, λαμβάνοντας κυρίως υπόψη:» «5. Ο τελικός προσδιορισμός και η λήψη των κατάλληλων μέτρων προστασίας του θύματος γίνονται με τη σύμφωνη γνώμη του ή αυτεπαγγέλτως, σε περιπτώσεις όπου: α) το ενήλικο θύμα φοβάται να συναινέσει επειδή υπάρχει υψηλός κίνδυνος επαναλαμβανόμενης θυματοποίησης, εκφοβισμού και αντεκδίκησης και/ή απόλυτης οικονομικής εξάρτησης από τον δράστη για την διαβίωση της ίδιας και των παιδιών β) το θύμα δεν είναι σε θέση να συναινέσει λόγω ανηλικότητας, διανοητικής κατάστασης ή άλλης συνθήκης.» Στους παράγοντες της παρ. 2 χρειάζεται να προστεθούν: α) το βιολογικό φύλο, η κοινωνικο-οικονομική κατάσταση, η εργασιακή κατάσταση, η ύπαρξη εξαρτημένων από το θύμα μελών (π.χ. τέκνα) και η σχέση τους με τον δράστη β) απειλές για τη ζωή ή τη σωματική ακεραιότητα άλλων ατόμων ιδίως των ανηλίκων, προηγούμενες καταγγελίες και/ή καταδίκες για ενδοοικογενειακή βία ή σεξουαλικά εγκλήματα (με το ίδιο ή διαφορετικά θύματα) ή για κακοποίηση κατοικίδιων ζώων, προηγούμενες παραβιάσεις περιοριστικών όρων, ασφαλιστικών μέτρων και δικαστικών αποφάσεων Στην παρ. 3. απαιτείται να απλοποιηθεί η διαδικασία προκειμένου να μειωθεί η δευτερογενής θυματοποίηση: • η αρχική αξιολόγηση κινδύνου πρέπει να διεξαχθεί άμεσα, και σε όλα τα θύματα, και όχι «όποτε κρίνεται αναγκαίο». Η επικαιροποίησή της πρέπει να προβλεφθεί ανά τακτά χρονικά διαστήματα ή όταν ουσιωδώς μεταβάλλονται οι περιστάσεις • η αίτηση από το θύμα είναι περιττή: το μόνο που χρειάζεται είναι ενημέρωση (προφορική και έντυπη) και έντυπο συγκατάθεσης κατόπιν ενημέρωσης χρειάζεται να αποφευχθεί η παραπομπή σε άλλο φορέα: θα πρέπει να διεξαχθεί η αξιολόγηση στον φορέα υποδοχής και, εάν αυτό είναι ανέφικτο, να διεξαχθεί τηλεφωνικά ή να προσέλθει η/ο επαγγελματίας που θα διεξάγει την αρχική αξιολόγηση) Στην παρ. 4. χρειάζεται να προστεθούν ενέργειες για την επιτήρηση της ασφάλειας στων θυμάτων, και για αυτό προτείνονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: «4. Στο πλαίσιο διαχείρισης του κινδύνου, για τον προσδιορισμό των κατάλληλων μέτρων για την προστασία του θύματος, η υπηρεσία υποδοχής ή η υπηρεσία που διεξήγαγε την αρχική αξιολόγηση κινδύνου συνεργάζεται με άλλες αρμόδιες, κατά περίπτωση, υπηρεσίες και αρχές και μπορεί να διαβιβάζει προς αυτές ή να λαμβάνει από αυτές τις αναγκαίες πληροφορίες, κατόπιν σύμφωνης γνώμης του θύματος. Η υπηρεσία που διεξάγει την αρχική αξιολόγηση κινδύνου ή εκείνη που αναλαμβάνει τον συντονισμό των αρμόδιων υπηρεσιών και αρχών προκειμένου να εφαρμοστούν αποτελεσματικά τα μέτρα προστασίας που λαμβάνονται κατά τα οριζόμενα στην παρ. 5, αναλαμβάνει και την επιτήρηση της ασφάλειας των προστατευόμενων ατόμων μέσω αμφίδρομης επικοινωνίας με το θύμα και με τις αρμόδιες Αρχές. Το θύμα ενημερώνεται άμεσα για τα στοιχεία επικοινωνίας της/του επαγγελματία που θα επιτηρεί την ασφάλειά του και τυχόν παραβίαση των μέτρων προστασίας. Διεπιστημονική και Διατομαεακή Συνεργασία για βελτίωση της προστασίας και υποστήριξης θυμάτων και μείωση της δευτερογενούς θυματοποίησης. Παρότι υπάρχουν ψήγματα που αφήνουν να διαφανεί πιθανή έναρξη διατομεακής συνεργασίας όλων των κατά περίπτωση συναρμόδιων υπηρεσιών για τον προσδιορισμό των απαραίτητων μέτρων προστασίας του θύματος η περιγραφή είναι πολύ ασαφής ενώ οι τυποποιημένες διαδικασίες, τα πρωτόκολλα και τα εργαλεία που απαιτούνται παραπέμπονται στην έκδοση της ΚΥΑ που προβλέπει η παράγραφος 6. Προτείνουμε ευρεία και διαρκή διαβούλευση μέσω της σύστασης μιας Ειδικής Επιτροπής ή Ομάδας Έργασίας με αντικείμενο την αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου προστασίας και υποστήριξης θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας, στη βάση των συστάσεων της GREVIO για την εφαρμογή της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης (Ν.4531/2018). • κατ’ εφαρμογή των άρθρων 7 και 18 της Σύμβασης χρειάζεται να εκπροσωπούνται όλες οι αρμόδιες Αρχές και Υπηρεσίες και όλοι οι φορείς που παρέχουν υπηρεσίες προστασίας και/ή υποστήριξης σε θύματα ενδοοικογενειακής βίας, συμπεριλαμβανομένων των εξειδικευμένων ΜΚΟ και Γυναικείων Οργανώσεων. • θα συνεδριάζει ανά 15νθήμερο και θα υποβάλλει ανά τρίμηνο τα συμπεράσματα και τις προτάσεις της, των οποίων η υλοποίηση θα θεωρείται δεσμευτική. Ιδανικά, προτείνεται η δημιουργία και πιλοτική λειτουργία Κέντρου Οικογενειακής Δικαιοσύνης (Family Justice Center), όπου σχεδόν όλες οι υπηρεσίες θα παρέχονται κάτω από την ίδια στέγη. Ακολουθούν μεταφρασμένες οι συστάσεις της GREVIO για το άρθρο 51 (παρ. 277 στο: https://www.coe.int/en/web/istanbul-convention/greece) Αξιολόγηση και διαχείριση κινδύνου (άρθρο 51) Η GREVIO καλεί τις Ελληνικές Αρχές να διασφαλίσουν ότι: (παράγραφος 277) α. οι συστηματικές, ευαίσθητες ως προς το φύλο αξιολογήσεις κινδύνου και η διαχείριση της ασφάλειας θα γίνουν τυποποιημένες διαδικασίες σε όλες τις περιπτώσεις βίας κατά των γυναικών που καλύπτονται από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, β. οι αξιολογήσεις κινδύνου επαναλαμβάνονται σε όλα τα σχετικά στάδια της ποινικής διαδικασίας, γ. οι αξιολογήσεις κινδύνου βασίζονται σε μια αποτελεσματική πολύ-υπηρεσιακή προσέγγιση, με τη συμμετοχή εξειδικευμένων υπηρεσιών και ΜΚΟ, προκειμένου να μετριαστούν οι κίνδυνοι για την ασφάλεια των θυμάτων. Η GREVIO ενθαρρύνει έντονα τις Ελληνικές Αρχές να εισαγάγουν ένα σύστημα αναδρομικής επανεξέτασης των υποθέσεων δολοφονιών γυναικών εξαιτίας του φύλου τους και να αξιολογήσουν κατά πόσον κενά στη θεσμική ή/και δικαστική ανταπόκριση συνέβαλαν στη μοιραία έκβαση, με στόχο να προληφθούν στο μέλλον και να καταστούν υπόλογοι, τόσο οι δράστες όσο και οι θεσμοί που έρχονται σε επαφή με τα θύματα και τους δράστες. (παράγραφος 278) Οι προτάσεις του ΕΔκΒ για τη 2η σύσταση (παρ. 278) αναρτώνται σε σχόλιο με τίτλο: Αναδρομική επανεξέταση των υποθέσεων ανθρωποκτονίας γυναικών και παιδιών