Αρχική Ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας, χωροταξική αναδιάρθρωση των δικαστηρίων της πολιτικής και ποινικής δικαιοσύνης και λοιπές ρυθμίσεις του Υπουργείου ΔικαιοσύνηςΜΕΡΟΣ Α’ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΒΑΘΜΟΥ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑΣ – ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΗ ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΟΙΝΙΚΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄ ΣΚΟΠΟΣ – ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ Άρθρο 1: ΣκοπόςΣχόλιο του χρήστη Γεώργιος Δελής | 6 Απριλίου 2024, 14:49
Η ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας αποτελεί χρονίζον πρόβλημα της Ελληνικής Δικαιοσύνης. Ιστορικά έχει επιχειρηθεί τουλάχιστον έξι φορές σε έναν αιώνα, με πρώτη καταγεγραμμένη προσπάθεια το 1910 επί Υπουργείας Νικ. Δημητρακόπουλου, και σημαντικότερη εξ αυτών, στην εποχή της ΠολΔ/1834, το 1931 επί Ελευθερίου Βενιζέλου. Με την εισαγωγή του ισχύοντος ΚΠολΔ 68/71, όταν και τα Ειρηνοδικεία εντάχθηκαν στα τακτικά πρωτοβάθμια δικαστήρια γενικής δικαιοδοσίας, οι προσπάθειες εντάθηκαν το 1971, 1980 και 1988, αντίστοιχα, με τελευταία εξ αυτών το 1999. Κοινή συνισταμένη στη διαχρονική αποτυχία μεταρρύθμισης του θεσμού, τα τοπικά συμφέροντα, οι αρνητικές γνωμοδοτήσεις του Ανώτατου Δικαστήριου, χαρακτηριστική η ΟλΑΠ(συμβ) 956/1980, καθώς, και η απροθυμία των Ειρηνοδικών. Η πραγματική αιτία του προβλήματος έγκειται στην καταγωγή των Ειρηνοδικείων από το Γαλλικό πρότυπο της Ναπολεόντειας νομοθεσίας σε αντίθεση με τον σχεδόν απόλυτο προσανατολισμό της ελληνικής επιστήμης του ιδιωτικού Δικαίου προς τη Γερμανική θεωρία και κίνηση των υπόλοιπων κρατών της Ε.Ε., τόσο κατά τη σύσταση του Ελληνικού κράτους και την εισαγωγή του ΚΠολΔ 68/71, όσο και έκτοτε. Τα Ειρηνοδικεία ως θεσμός, πραγματικά κατέκλυσαν την Ευρώπη, ανάλογη κίνηση δεν έχει καταγραφεί, ωστόσο, σταδιακά έφθηναν και στα περισσότερα κράτη της ΕΕ μετατράπηκαν σε Τοπικά - Περιφερειακά Δικαστήρια που συγκροτούνται από Δικαστές μιας Ιεραρχίας, είτε διατηρήθηκαν ως ειδικά δικαστήρια περιορισμένης αρμοδιότητας αποτελούμενα από μη ισόβιους - επίτιμους Δικαστές, είτε εγκαταλήφθηκαν οριστικά. Πέραν των ιστορικών, όμως, η στρέβλωση ύπαρξης δύο Μονομελών Δικαστηρίων για τις ίδιες διαφορές στον πρώτο βαθμό αποτυπώνεται και στην σύγχρονη πραγματικότητα. Οι Ειρηνοδίκες λ.χ. συγκαταλέγονται, ορθά ως ισόβιοι Δικαστικοί Λειτουργοί, στα στοιχεία της CEPEJ που καταδεικνύουν ικανό αριθμό Δικαστών σε σχέση με τον πληθυσμό μας, ενώ, στην πραγματικότητα δεν απολαύουν επαγγελματικής εξέλιξης. Η ενοποίηση του πρώτου βαθμού, κατά βάση συνίσταται στην προσπάθεια δημιουργίας "επαγγελματικού" πρώτου βαθμού και δευτερευόντως στην "από - υπαλληλοποίηση" - χειραφέτηση του κλάδου των Ειρηνοδικών. Μοναδικό επιχείρημα ενάντια στην μεταρρύθμιση η βαθειά παράδοση του Ειρηνοδίκη στην Ελληνική κοινωνία, που έχει και αυτή την σημαντική αξία της. Σε κάθε περίπτωση το εγχείρημα για να επιτύχει χρειάζεται να εμφιλοχωρείται από αίσθημα δικαιοσύνης για τους Ειρηνοδίκες. Την λύση δίνει η ερμηνευτική δήλωση του Συντάγματος, που αντιμετώπισε και παλιότερα ζητήματα αντισυνταγματικότας. Γεώργιος Δελής Ειρηνοδίκης Β'΄Αθηνών