Αρχική Ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας, χωροταξική αναδιάρθρωση των δικαστηρίων της πολιτικής και ποινικής δικαιοσύνης και λοιπές ρυθμίσεις του Υπουργείου ΔικαιοσύνηςΜΕΡΟΣ Α’ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΒΑΘΜΟΥ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑΣ – ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΗ ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΟΙΝΙΚΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄ ΣΚΟΠΟΣ – ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ Άρθρο 1: ΣκοπόςΣχόλιο του χρήστη Όμιλος Προβληματισμού για τον Εκσυγχρονισμό της Δικαιοσύνης ΟΠΕΔ | 9 Απριλίου 2024, 20:10
  • Σχόλιο του χρήστη 'Όμιλος Προβληματισμού για τον Εκσυγχρονισμό της Δικαιοσύνης ΟΠΕΔ' | 9 Απριλίου 2024, 20:10

    Η αναδιάρθρωση των πρωτοβάθμιων δικαστηρίων αποτελεί, όντως, ένα κρίσιμο βήμα προς τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της πολιτικής και ποινικής δικαιοσύνης. Ο καθορισμός της έδρας και της περιφέρειας των δικαστηρίων έχει ως στόχο την επιτάχυνση και τη βελτίωση της ποιοτικής απονομής της δικαιοσύνης. Η απόδοση δικαιοσύνης σε εύλογο χρονικό διάστημα αποτελεί θεμελιώδη αρχή του δικαϊκού συστήματος και συμβάλλει στη διασφάλιση των δικαιωμάτων των πολιτών, ενισχύοντας την εμπιστοσύνη στο δικαστικό σύστημα. Η αποτελεσματική λειτουργία της δικαιοσύνης είναι ουσιώδης για τη διασφάλιση της κοινωνικής ειρήνης, της νομικής ασφάλειας και της εν γένει εύρυθμης λειτουργίας της οικονομίας. Η όποια μεταρρύθμιση όμως θα πρέπει να στοχεύει ταυτόχρονα εκτός από την επιτάχυνση, στην οργάνωση της Δικαιοσύνης συνολικά, μέσω ενός αποτελεσματικού πλαισίου λειτουργίας που να συμπεριλαμβάνει τους Δικαστές/Εισαγγελείς, Δικηγόρους, Δικαστικούς Υπαλλήλους, καθώς και τις αναγκαίες κτιριακές υποδομές. Η αποτελεσματικότητα στο πλαίσιο της δικαιοσύνης αναφέρεται στην ικανότητα του δικαστικού συστήματος να επιτυγχάνει τους επιθυμητούς στόχους του, όπως η διασφάλιση της δικαιοσύνης, η επίλυση των διαφορών, και η εφαρμογή του νόμου με αξιοπιστία και ευαισθησία εντός του νομικού πλαισίου που ισχύει. Η αποτελεσματικότητα εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων: 1. Χρόνος: Η ταχύτητα επίλυσης των υποθέσεων και η εκτέλεση των αποφάσεων είναι σημαντικοί παράγοντες. Πολύς χρόνος αναμονής μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια εμπιστοσύνης στο σύστημα. 2. Προσβασιμότητα: Η εύκολη πρόσβαση στη δικαιοσύνη είναι σημαντική για την αποτελεσματικότητα του συστήματος. Αυτό περιλαμβάνει τη διαθεσιμότητα νομικών υπηρεσιών και τη διαφάνεια της διαδικασίας. 3. Ισονομία: Η δικαιοσύνη πρέπει να εφαρμόζεται χωρίς διακρίσεις, με βάση το νόμο και τις αρχές της δικαιοσύνης, για να θεωρείται αποτελεσματική. 4. Διαφάνεια: Η διαφάνεια στη δικαστική διαδικασία και η ενεργή ενημέρωση των εμπλεκόμενων μερών είναι απαραίτητες για την εμπιστοσύνη στο σύστημα. 5. Επαγγελματισμός: Η ποιότητα των δικαστών, των δικαστικών υπαλλήλων και των δικηγόρων επηρεάζει την αποτελεσματικότητα της δικαιοσύνης. Όταν αυτοί οι παράγοντες λειτουργούν συντονισμένα, το δικαστικό σύστημα είναι πιο αποτελεσματικό στην επίλυση των διαφορών και στην εφαρμογή του νόμου. Αναφορικά βέβαια με την αποτελεσματικότητα, πρέπει να τονιστεί πως στην οικονομική επιστήμη αφορά κυρίως την επίτευξη συγκεκριμένων αποτελεσμάτων σε σχέση με το κόστος που απαιτείται για να τα επιτύχουμε. Συνήθως, μια δράση ή μια πολιτική θεωρείται αποτελεσματική όταν προσφέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα με το χαμηλότερο δυνατό κόστος. Αυτό σημαίνει ότι στον παρονομαστή του κλάσματος έχουμε το κόστος ενώ στον αριθμητή όλους τους ως άνω παράγοντες. Η ενοποίηση του πρώτου βαθμού και ο κεντρικός συντονισμός των δικαστών μπορεί να εισφέρει θετικά προς την επίτευξη του σκοπού όμως η διοικητική ενοποίηση των γραμματειών είναι πολύ πιθανό να λειτουργήσει αντίστροφα. Με δεδομένο ότι ο στόχος της ψηφιοποίησης, όπως τον θέτει το Ταμείο Ανάκαμψης (RRF), δεν έχει επιτευχθεί, το να δημιουργούμε πολυπληθείς γραμματείες με κεντρική διοίκηση, οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε γραφειοκρατικές δυσχέρειες οι οποίες δεν αμβλύνουν τις παρούσες δυσκολίες αλλά αποτελούν τροχοπέδη στην οποιαδήποτε ανάπτυξη. Εδώ η σχέση κόστους – οφέλους λειτουργεί αντίστροφα. Η αποκέντρωση των δικαστικών αρμοδιοτήτων σε περιφερειακά δικαστήρια μπορεί να επιφέρει τη διευθέτηση των υποθέσεων με πιο ταχύ και αποτελεσματικό τρόπο, απελευθερώνοντας παράλληλα τα κεντρικά δικαστήρια από το φόρτο εργασίας. Προτείνουμε: • Την παραμονή των οργανικών θέσεων των δικαστικών υπαλλήλων στα παράλληλα και περιφερειακά πρωτοδικεία και την διοίκηση της γραμματείας από Δικαστικούς Υπαλλήλους που ασκούν εκεί τα καθήκοντά τους. Θα πρέπει να διασφαλιστεί η δυνατότητα παραμονής των Δικαστικών Υπαλλήλων στο πλησιέστερο στην οικία τους Δικαστικό κατάστημα με τη θεσμοθέτηση της απαγόρευσης έστω για μια πενταετία της μετακίνησης στην κεντρική έδρα, με ταυτόχρονη επιτάχυνση της ψηφιοποίησης όλων των διαδικασιών και δημιουργίας σημείων μίας στάσης (one stop shop) με ταυτόχρονη δυνατότητα ηλεκτρονικής πρόσβασης πολιτών δικηγόρων στη Δικαιοσύνη. (Προσβασιμότητα-χρόνος-ποιότητα - κόστος) • Την επιτάχυνση των διαδικασιών πρόσληψης και ανάληψης καθηκόντων νέων δικαστικών υπαλλήλων προκειμένου να καλυφθούν ταχύτερα οι κενές θέσεις ώστε να διεκπεραιώνονται ταχύτερα οι εργασίες και ο πολίτης να εξυπηρετείται καλύτερα. (χρόνος – ποιότητα – επαγγελματισμός) • Η ορθολογική αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού στη δικαιοσύνη απαιτεί μια αναλυτική προσέγγιση για την κατανομή των ανθρώπινων πόρων σε σχέση με τον αριθμό και τον τύπο των υποθέσεων, καθώς και το μέγεθος και τις ανάγκες του πληθυσμού σε κάθε περιοχή. Θεωρούμε ότι η Υπουργική Επιτροπή περί κατανομής των οργανικών θέσεων τούτο τον σκοπό εξυπηρετεί, η οποία συγκροτείται με Υπουργική απόφαση. Το να επιφορτίζουμε με επιπλέον καθήκοντα management τον/την Πρόεδρο Πρωτοδικών αφενός επιβαρύνει την ήδη αυξημένη ευθύνη των και αφετέρου οδηγεί σε αύξηση της ένταση των συγκρουσιακών σχέσεων στο περιβάλλον εργασίας. (επαγγελματισμός) • Οι σύγχρονες μέθοδοι διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού εστιάζουν στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος εργασίας που ενθαρρύνει την ανάπτυξη, την επιτυχία και την ευημερία των εργαζομένων. Με εργαλείο τη Σχολή Δικαστών και τη Σχολή Δικαστικών Υπαλλήλων να προωθηθεί η εκπαίδευση και η ανάπτυξη των ηγετικών δεξιοτήτων των στελεχών για τη δημιουργία ενός θετικού και αποδοτικού περιβάλλοντος εργασίας. Θα πρέπει να εμπλουτιστούν τα προγράμματα Σπουδών των Δικαστικών/Εισαγγελικών Λειτουργών με εκπαίδευση στα Πληροφοριακά Συστήματα της Δικαιοσύνης και δημιουργίας Προγραμμάτων management Δικαστικών Σχηματισμών, για Δικαστικούς Υπαλλήλους και Λειτουργούς. (ποιότητα – επαγγελματισμός) • Η προσωπική ανάπτυξη και η εκπαίδευση των εργαζομένων προωθείται για τη βελτίωση των δεξιοτήτων, της απόδοσης και της ικανοποίησής τους. Η διαχείριση του χρόνου εργασίας, η τηλεργασία και άλλες ευέλικτες πρακτικές εργασίας προάγουν την ικανοποίηση των εργαζομένων και βελτιώνουν την παραγωγικότητα. (ποιότητα – κόστος – επαγγελματισμός) • Η αξιολόγηση της απόδοσης βασίζεται σε σαφή και μετρήσιμα κριτήρια, ενθαρρύνοντας τους εργαζομένους να επιδιώξουν τους στόχους τους και να βελτιώσουν την απόδοσή τους. Να βρεθεί ένας εσωτερικός μηχανισμός αξιολόγησης ώστε να μειωθεί ο χρόνος ολοκλήρωσης όλων των δικαστικών διαδικασιών (chatbots, e-courts, εξωδικαστική επίλυση διαφορών, τεχνολογία ελέγχου χρονικού ορίου έκδοσης απόφασης, χωρισμός του κλάδου της Δικαιοσύνης σε εξειδικευμένες υποενότητες που θα εξυπηρετούν τις λειτουργικές ανάγκες ενάσκησης καθήκοντος). (χρόνος) • Η συνεχής ανάδραση παρέχεται στους εργαζομένους για τη βελτίωση των επιδόσεών τους και την ανάπτυξη των ικανοτήτων τους. Δημιουργία Quality Μanagement τμημάτων που θα αποτελούν συντονιστικά κέντρα τα οποία θα αξιολογούν, προτείνουν και να διασφαλίζουν ότι οι υπηρεσίες ανταποκρίνονται στις προσδοκίες καθώς και τα προβλήματα να αντιμετωπίζονται όταν προκύπτουν. (ποιότητα) • Η ψηφιοποίηση όλων των δικαστικών συστημάτων και η εφαρμογή νέων τεχνολογιών και καινοτομιών στις διαδικασίες διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού μπορεί να βελτιώσει την απόδοση και την αποτελεσματικότητα. (διαφάνεια – ισονομία) Αυτές οι σύγχρονες μέθοδοι διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού συμβάλλουν στη δημιουργία ενός υγιούς, αποδοτικού και ευχάριστου περιβάλλοντος εργασίας, το οποίο ενθαρρύνει την ανάπτυξη και την επιτυχία τόσο των εργαζομένων όσο και το δικαστικό σύστημα στο σύνολό του. Με αυτόν τον τρόπο, η ευημερία διανέμεται ομοιόμορφα, προσφέροντας ευκαιρίες και βελτιωμένες συνθήκες ζωής σε διάφορα κοινωνικά στρώματα. Η κοινωνική ευαισθησία και η δίκαιη κατανομή των οφελών ενισχύουν την ισορροπία και συμβάλλουν στην αειφορία της οικονομίας. Χρειάζεται μια σφαιρική αντιμετώπιση. Οι μεταρρυθμίσεις οφείλουν να βελτιώνουν την καθημερινότητα του συνόλου των εμπλεκομένων και να μην δημιουργούν εμπόδια στα Συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα των εργαζομένων, των πολιτών και του συνόλου των εμπλεκομένων στην Ελληνική Δικαιοσύνη. Όμιλος Προβληματισμού για τον Εκσυγχρονισμό της Δικαιοσύνης ΟΠΕΔ, Ομάδας Εργασίας "Δικαιοσύνη, Νέα Διοίκηση (New Management) και Βιώσιμη Ανάπτυξη"