Αρχική Ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας, χωροταξική αναδιάρθρωση των δικαστηρίων της πολιτικής και ποινικής δικαιοσύνης και λοιπές ρυθμίσεις του Υπουργείου ΔικαιοσύνηςΜΕΡΟΣ Α’ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΒΑΘΜΟΥ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑΣ – ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΗ ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΟΙΝΙΚΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄ ΣΚΟΠΟΣ – ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ Άρθρο 1: ΣκοπόςΣχόλιο του χρήστη Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων | 17 Απριλίου 2024, 15:47
Προτάσεις – Παρατηρήσεις του Προεδρείου της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων (ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μαργαρίτα Στενιώτη, Πρόεδρος Εφετών. ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Β΄:Χαράλαμπος Μαυρίδης, Πρόεδρος Εφετών, ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ: Ευστάθιος Βεργώνης, Εισαγγελέας Εφετών, ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ: Νικήτας Βελίας, Ειρηνοδίκης, ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ: Βασίλης Καραναστάσης, Πρόεδρος Πρωτοδικών, ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ ΤΥΠΟΥ: Κωνσταντίνος Βουλγαρίδης, Εφέτης, ΜΕΛΟΣ ΔΣ Δημήτριος Φούκας, Εφέτης): Άρθρο 4: Ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας της πολιτικής δικαιοσύνης – Οργανικές θέσεις δικαστικών λειτουργών και δικαστικών υπαλλήλων Στο άρθρο 4 παρ. 3 προβλέπεται: «….Οι οργανικές θέσεις των δικαστικών λειτουργών, οι οποίοι, κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος, υπηρετούν στις παράλληλες έδρες των πρωτοδικείων ή στα ειρηνοδικεία, τα οποία είτε καταργούνται είτε μετατρέπονται σε περιφερειακές έδρες πρωτοδικείου, μεταφέρονται στην κεντρική έδρα του πρωτοδικείου όπου υπάγονται. Οι οργανικές θέσεις των εισαγγελέων οι οποίοι, κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος, υπηρετούν σε εισαγγελία παράλληλης έδρας πρωτοδικείου …..» ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ : «….Οι οργανικές θέσεις των δικαστικών λειτουργών, οι οποίοι, κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος, υπηρετούν στις παράλληλες έδρες των πρωτοδικείων ή στα ειρηνοδικεία, τα οποία είτε καταργούνται είτε μετατρέπονται σε περιφερειακές έδρες πρωτοδικείου, μεταφέρονται στην κεντρική έδρα του πρωτοδικείου όπου υπάγονται. Κάθε πρωτοδικείο έχει ξεχωριστό αριθμό οργανικών θέσεων από έκαστη επετηρίδα. Οι οργανικές θέσεις των πρώην Ειρηνοδικών που υπηρετούν στο Πρωτοδικείο, οι οποίοι ανήκουν στην ειδική επετηρίδα, μέχρι την αφυπηρέτησή τους, είναι διακριτές από αυτές των Πρωτοδικών και Προέδρων Πρωτοδικών της γενικής επετηρίδας......Με υπουργική απόφαση είναι δυνατή η σύσταση ξεχωριστών οργανικών θέσεων και στα εφετεία....” Η προτεινόμενη διάταξη προκύπτει από την αδήριτη ανάγκη να διακρίνεται απολύτως η ειδική επετηρίδα από την γενική με πρόβλεψη ξεχωριστού αριθμού οργανικών θέσεων από κάθε επετηρίδα τόσο στον πίνακα αρχαιότητας όσο και σε κάθε Δικαστήριο ώστε να είναι λειτουργική η οργάνωση των δικαστικών σχηματισμών. Στην παρούσα χρονική στιγμή η ύπαρξη δυο επετηρίδων αφορά μόνο τα Πρωτοδικεία. Ωστόσο επειδή μελλοντικά οι νυν Πρωτοδίκες και Πρόεδροι Πρωτοδικών που προέρχονται από την ειδική επετηρίδα θα προαχθούν αναγκαστικά στον βαθμό του εφέτη πρέπει από τώρα να προβλεφθεί η δυνατότητα σύστασης ξεχωριστών οργανικών θέσεων και στα εφετεία. Προς ευχέρεια σύστασης των παραπάνω οργανικών θέσεων προκρίνεται η δημιουργία με Υπουργική Απόφαση. Άρθρο 5: Καθ’ ύλη αρμοδιότητα των εδρών των πρωτοδικείων Στο άρθρο 5 στην πρώτη παράγραφο προβλέπεται ότι οι προανακρίσεις, πλην αυτών που λαμβάνουν χώρα στις περιφερειακές έδρες, διενεργούνται από προανακριτικά τμήματα με αρμοδιότητα αντίστοιχη των πταισματοδικείων που ανήκαν στα καταργούμενα ειρηνοδικεία ενώ στην παράγραφο 2 προβλέπεται εκ νέου ρητώς ότι «Προανάκριση διενεργείται και στις περιφερειακές έδρες». ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ : α) Τα Ειδικά Πταισματοδικεία να μετονομαστούν σε αυτοτελή Ειδικά Προανακριτικά Γραφεία, φέροντα την τοπική αρμοδιότητα του Κεντρικού Πρωτοδικείου στο οποίο θα υπάγονται κατά άρθρο 6 του Νομοσχεδίου, με Προϊστάμενο της Διεύθυνσης αυτών τον αρχαιότερο υπηρετούντα Προανακριτή ( νυν υπηρετούντα στα Ειδικά Πταισματοδικεία αρχαιότερο Πταισματοδίκη) και τα οποία θα επιφορτίζονται με την διενέργεια προανάκρισης, προκαταρκτικής εξέτασης (άρθρα 31,43, 243, 245 ΚΠΔ) και ερευνών (άρθρο 253, 256 ΚΠΔ), όπως ο Νόμος ορίζει. β) Έκαστος υπηρετών κατά την έναρξη ισχύος του Νόμου στα Ειδικά Πταισματοδικεία Πταισματοδίκης, να ενταχθεί και -μετά το πέρας της κατά άρθρο 14 παρ.2 τριετίας - να παραμείνει (άνευ θητείας) ως Προανακριτής - Πρωτοδίκης Ειδικής Επετηρίδας αποκλειστικής απασχόλησης στο Ειδικό Προανακριτικό Γραφείο, που θα υπάγεται στο κατά τοπική αρμοδιότητα Κεντρικό Πρωτοδικείο όπου ήδη υπηρετεί και να παραμείνει στον τόπο όπου υπηρετεί ασκώντας τα ίδια καθήκοντα μέχρι την αφυπηρέτησή του ή την υποβολή αίτησης μετάθεσής του . Επικουρικά και μόνο προτείνεται : Έκαστος υπηρετών κατά την έναρξη ισχύος του Νόμου στα Ειδικά Πταισματοδικεία Πταισματοδίκης, να ενταχθεί και - μετά το πέρας της κατά άρθρο 14 παρ.2 τριετίας- να παραμείνει ως Προανακριτής - Πρωτοδίκης Ειδικής Επετηρίδας σε Ειδικό Προανακριτικό Γραφείο, που θα υπάγεται στο κατά τοπική αρμοδιότητα Κεντρικό Πρωτοδικείο όπου ήδη υπηρετεί και να παραμείνει στον τόπο όπου υπηρετεί ασκώντας τα ίδια καθήκοντα με θητεία πέντε ( 5) ετών και με δυνατότητα ανανέωσης αυτής με απόφαση της Ολομέλειας του Πρωτοδικείου κατόπιν υποβολής, εκ του υπάρχοντος Προανακριτού, αίτησης περί ανανέωσης της θητείας του, κατά το τελευταίο δικαστικό έτος της ήδη διανυθείσας θητείας αυτού. γ) Σε κάθε κεντρική έδρα Πρωτοδικείου , στην οποία δεν υφίσταται Ειδικό Πταισματοδικείο, να συσταθεί Προανακριτικό Γραφείο, στο οποίο θα υπηρετεί/υπηρετούν Προανακριτής/Προανακριτές (αναλόγως του αριθμού των υποθέσεων) αποκλειστικής απασχόλησης, οριζόμενος/οριζόμενοι αποκλειστικά , από την Ειδική Επετηρίδα Δικαστικών Λειτουργών με απόφαση της Ολομέλειας του Πρωτοδικείου, επί θητεία και με δυνατότητα ανανέωσης αυτής, κατόπιν υποβολής εκ του υπάρχοντος Προανακριτού/Προανακριτών αίτησης περί ανανέωσης της θητείας του κατά το τελευταίο δικαστικό έτος της ήδη διανυθείσας θητείας αυτού δ) Σε περίπτωση αύξησης των οργανικών θέσεων ή ελευθέρωσης οργανικής θέσης λόγω αφυπηρέτησης ή λόγω μετάθεσης, ή (επικουρικά) λόγω αυτοδίκαιης λήξης θητείας στην περίπτωση μη υποβολής αίτησης περί ανανέωσης αυτής, οι κενές θέσεις των «Προανακριτών» να στελεχώνονται αποκλειστικά από Πρωτόδικες της Ειδικής Επετηρίδας. ε) Οι υπηρεσίες και τα καταστήματα των Ειδικών Πταισματοδικείων να διατηρηθούν και η υπηρεσία της γραμματείας τους να διατηρήσει την αυτοτέλειά της, καθώς και το σύνολο των οργανικών θέσεων των υπηρετούντων δικαστικών υπαλλήλων. στ) Η ισχύς του Νόμου για την Περιφέρεια Αττικής να αρχίσει από την 16.9.2026 ( έναρξη δικαστικού έτους) Άρθρο 7: Κατάργηση βαθμών ιεραρχίας ειρηνοδικών – Ειδική επετηρίδα – Καθήκοντα – Επιμόρφωση Στην παράγραφο 1 του άρθρου 7, στην οποία προβλέπεται η ένταξη των υπηρετούντων, κατά την έναρξη ισχύος του νόμου, Ειρηνοδικών σε ειδική επετηρίδα κατά τη σειρά αρχαιότητάς τους ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ : α) Να προβλεφθεί η υπηρεσιακή – βαθμολογική εξέλιξη των Δικαστών της ειδικής επετηρίδας στο βαθμό του Προέδρου Πρωτοδικών, εφόσον έχουν συμπληρώσει συνολικά δέκα έξι έτη υπηρεσίας ως Δικαστικοί Λειτουργοί και η περαιτέρω υπηρεσιακή εξέλιξή τους σε προσωποπαγείς θέσεις Εφετών, μετά τη συμπλήρωση πέντε ετών υπηρεσίας στο βαθμό του Προέδρου Πρωτοδικών και κατόπιν κρίσης και αξιολόγησης από το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο. β) Να εισαχθεί νέα διάταξη στο υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου με το ακόλουθο περιεχόμενό: «Στην περίπτωση όπου, βάσει του οικείου κανονισμού του δικαστηρίου, συγκροτηθούν τμήματα, οι δικαστές της ειδικής επετηρίδας θα έχουν δικαίωμα να οριστούν σε καθένα από αυτά κατά ποσοστό ίσο με τον λόγο συμμετοχής τους στο δικαστήριο και για τον ορισμό τους, κατά το ποσοστό αυτό, θα λαμβάνεται υπόψη η σειρά της εσωτερικής τους (ειδικής) επετηρίδας. Στην περίπτωση ενοποιημένων δικαστηρίων όπου υπηρετούν δικαστές και ειδικής επετηρίδας οι υπηρεσίες εδρών των δικαστών της ειδικής επετηρίδας εκδίδονται από τον αρχαιότερο υπηρετούντα δικαστή της ειδικής επετηρίδας. Στην αρχή κάθε νέου δικαστικού έτους θα οριστούν με κλήρωση οι δικάσιμοι και οι υπηρεσίες που θα αντιστοιχούν σε κάθε επετηρίδα, ανάλογα με το ποσοστό σύνθεσης εκάστου τμήματος». Στην παράγραφο τρία του ίδιου άρθρου, όπου προβλέπεται η παρακολούθηση υποχρεωτικών προγραμμάτων επιμόρφωσης ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ: α) να προβλεφθεί ρητώς η παρακολούθηση των υποχρεωτικών προγραμμάτων επιμόρφωσης και διαδικτυακά και η εν μέρει απαλλαγή από τα υπηρεσιακά καθήκοντα των Δικαστικών Λειτουργών κατά το χρόνο παρακολούθησης των άνω προγραμμάτων. Ως προς τα λοιπά ζητήματα των προγραμμάτων επιμόρφωσης, σύμφωνα με το άρθρο 13 (Εξουσιοδοτική διάταξη) αυτά θα ρυθμιστούν με κοινή απόφαση των Υπουργών Δικαιοσύνης και Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και δη θα ορισθούν οι δικαστικές υπηρεσίες που αναλαμβάνουν την οργάνωση και παροχή των προγραμμάτων επιμόρφωσης, η διάρκειά τους, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια σχετικά με την οργάνωση, το περιεχόμενο και το χρόνο ολοκλήρωσής τους. (Το Προεδρείο της ΕΝΔΕ έχει, ήδη, υποστηρίξει τη διεξαγωγή αυτών των προγραμμάτων σε επίπεδο Εφετειακών Περιφερειών). Επίσης, ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ να διευκρινισθεί ότι ο όρος «επιτυχής» ολοκλήρωση των προγραμμάτων επιμόρφωσης αναφέρεται στη συνεπή συμμετοχή και παρακολούθηση αυτών και σε καμία περίπτωση στην πρόβλεψη οποιουδήποτε είδους εξετάσεων των εν ενεργεία Δικαστικών Λειτουργών. Στην παράγραφο τέσσερα του ίδιου άρθρου που αφορά τις πολυμελείς συνθέσεις ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ: «Ο πρωτοδίκης της ειδικής επετηρίδας θεωρείται αρχαιότερος από κάθε πρωτοδίκη της γενικής επετηρίδας που θα διοριστεί μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος». Η ανωτέρω πρόβλεψη θα ισχύει για όσους έχουν ήδη την ιδιότητα του Πρωτοδίκη έως την έναρξη ισχύος του νομοσχεδίου και όχι και για αυτούς που θα ακολουθήσουν, καθώς θα ήταν αφύσικο ένας πρωτοδίκης, για παράδειγμα, που θα διοριστεί μετά από 20 χρόνια, να είναι αρχαιότερος από τον έως σήμερα υπηρετούντα ως Ειρηνοδίκη. Άρθρο 9: Μεταθέσεις δικαστικών λειτουργών πρώτου βαθμού Στο άρθρο 9 προβλέπεται ότι οι υπηρετούντες, κατά την έναρξη ισχύος του νόμου, ειρηνοδίκες μπορούν να μετατεθούν μόνον κατόπιν αίτησής τους. ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ: Να προστεθεί ρύθμιση, σύμφωνα με την οποία οι μεταθέσεις των πρώην Ειρηνοδικών και νυν Πρωτοδικών και Προέδρων Πρωτοδικών της ειδικής επετηρίδας πραγματοποιούνται σε οργανικές θέσεις της επετηρίδας αυτής και σε κάθε περίπτωση λαμβάνουν χώρα πριν την κατάργηση της οργανικής θέσης αφυπηρετούντος από την επετηρίδα αυτή Δικαστή και μεταφορά της οργανικής θέσης αυτής στη γενική επετηρίδα, με σκοπό να εξασφαλισθεί η απρόσκοπτη ροή των μεταθέσεων των νυν Ειρηνοδικών, όπως μέχρι σήμερα. Άρθρο 10: Μισθολογική κατάσταση “Οι υπηρετούντες, κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος, ειρηνοδίκες λαμβάνουν όλες τις αποδοχές των δικαστικών λειτουργών με τους οποίους αντιστοιχούν κατά το άρθρο 8, συμπεριλαμβανομένων των μισθολογικών προαγωγών και κατ’ αναλογία των ετών πραγματικής δικαστικής υπηρεσίας, διατηρώντας τις υφιστάμενες αποδοχές τους όπου αυτές είναι υψηλότερες. Σε καμία περίπτωση οι αποδοχές των ανωτέρω δεν μπορεί να είναι κατώτερες των αποδοχών που ελάμβαναν πριν από την κατάργηση των ειρηνοδικείων.” Με το άρθρο 10 επέρχεται η πλήρης μισθολογική αναβάθμιση των νυν Ειρηνοδικών με την εξομοίωση των αποδοχών τους με τις αποδοχές των Πρωτοδικών και των Προέδρων Πρωτοδικών και διασφαλίζονται τυχόν υπέρτερες αποδοχές που ελάμβαναν πριν την κατάργηση των Ειρηνοδικείων. Ωστόσο, πρέπει να επαναδιατυπωθεί η ανωτέρω διάταξη, προκειμένου να διασφαλιστούν και για τους νυν υπηρετούντες Ειρηνοδίκες Δ, Γ' και Β' τάξης το μισθολογικό κεκτημένο του Ειρηνοδίκη Α' τάξης και να διευρυνθεί περαιτέρω η μισθολογική του εξέλιξη κατ' αντιστοιχία των πραγματικών ετών δικαστικής υπηρεσίας, ως ακολούθως : ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ: «1. Οι υπηρετούντες, κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος, Ειρηνοδίκες λαμβάνουν όλες τις αποδοχές των Δικαστικών Λειτουργών με τους οποίους αντιστοιχούν κατά το άρθρο 8, συμπεριλαμβανομένων των μισθολογικών προαγωγών και κατ' αναλογία των ετών πραγματικής δικαστικής υπηρεσίας, διατηρώντας τις υφιστάμενες αποδοχές τους όπου αυτές είναι υψηλότερες ή τις αποδοχές που επρόκειτο να λάβουν, με βάση το μέχρι σήμερα μισθολογικό καθεστώς, εφόσον αυτές είναι υψηλότερες. 2. Οι αποδοχές των ανωτέρω δικαστικών λειτουργών της ειδικής επετηρίδας, οι οποίες δεν μπορούν να είναι κατώτερες αυτών που ελάμβαναν ή προσδοκούσαν να λάβουν ως ειρηνοδίκες, συνεχίζουν να προσδιορίζονται και μετά τη λήψη του βαθμού του Προέδρου Πρωτοδικών, με βάση τα έτη συνολικής δικαστικής υπηρεσίας, κατ' αναλογία με την μισθολογική και υπηρεσιακή εξέλιξη των δικαστικών λειτουργών της γενικής επετηρίδας και τον αντίστοιχο βαθμό μέχρι και τον βαθμό του Προέδρου Εφετών, σύμφωνα με το ισχύον εκάστοτε μισθολόγιο και χρονοεπιδόματα, εξομοιούμενοι πλήρως μισθολογικά, λαμβάνοντας τόσο τις πλήρεις αποδοχές του βαθμού του Εφέτη όσο και του Προέδρου Εφετών, όπως ο νόμος ορίζει. Κατά την συνταξιοδότησή τους αποχωρούν με τον βαθμό του Προέδρου Εφετών επί τιμή”. Άρθρο 14: Μεταβατικές διατάξεις Στο άρθρο 14 παρ. 4 υπάρχει η εξής μεταβατική διάταξη: «Υποθέσεις, για τις οποίες, κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος, έχει επιδοθεί κλητήριο θέσπισμα ή κλήση στον κατηγορούμενο και οι οποίες έχουν προσδιοριστεί προς εκδίκαση μετά την 16η-9-2024, αποσύρονται με πράξη του αρμόδιου Εισαγγελέα, η οποία επιδίδεται στον κατηγορούμενο και στην οποία προσδιορίζεται το αρμόδιο, σύμφωνα με τον παρόντα νόμο, δικαστήριο, στο οποίο και εισάγονται προς εκδίκαση. Η διάταξη αυτή θα προκαλέσει πρόσθετη επιβάρυνση στις κατά τόπους Εισαγγελίες, καθώς θα πρέπει να ελέγξουν τις ήδη προσδιορισμένες για εκδίκαση υποθέσεις του Μονομελούς Πλημμελειοδικείου, να αποσύρουν αυτές, όπου ο κατηγορούμενος κατοικεί στην Περιφέρεια Περιφερειακού πλέον Μονομελούς Πλημμελειοδικείου (πρώην Ειρηνοδικείου) και να τις επαναπροσδιορίσουν σ’ αυτό με νέα κλήση στον κατηγορούμενο. Για την αποφυγή αυτής της άσκοπης επιβάρυνσης ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ: Η μεταβατική διάταξη να έχει την ακόλουθη μορφή: «Διατηρείται κατ’ εξαίρεση η κατά τόπο αρμοδιότητα του Κεντρικού Μονομελούς Πλημμελειοδικείου για υποθέσεις, για τις οποίες, κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος, έχει επιδοθεί κλητήριο θέσπισμα ή κλήση στον κατηγορούμενο, και οι οποίες έχουν προσδιοριστεί προς εκδίκαση μετά την 16η-9-2024, για τις οποίες σύμφωνα με τον παρόντα νόμο η κατά τόπο αρμοδιότητα θα ανήκει στο Περιφερειακό Μονομελές Πλημμελειοδικείο». Τέλος, η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ τα ακόλουθα: Α) να προστεθεί άρθρο, με το ακόλουθο περιεχόμενο: «Όπου απαιτείται μετακίνηση Δικαστικού Λειτουργού για κάλυψη υπηρεσιακών αναγκών από την κεντρική έδρα του Πρωτοδικείου από ή προς παράλληλη ή περιφερειακή έδρα της ίδιας πρωτοδικειακής περιφέρειας, η δαπάνη μετακίνησης προκαταβάλλεται από το Δημόσιο» και Β) την αύξηση των οργανικών θέσεων των Εφετών και των Εισαγγελικών Λειτουργών.