Αρχική Ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας, χωροταξική αναδιάρθρωση των δικαστηρίων της πολιτικής και ποινικής δικαιοσύνης και λοιπές ρυθμίσεις του Υπουργείου ΔικαιοσύνηςΜΕΡΟΣ Α’ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΒΑΘΜΟΥ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑΣ – ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΗ ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΟΙΝΙΚΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄ ΣΚΟΠΟΣ – ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ Άρθρο 1: ΣκοπόςΣχόλιο του χρήστη Ειρηνοδίκης Β΄ Τάξης | 17 Απριλίου 2024, 15:34
  • Σχόλιο του χρήστη 'Ειρηνοδίκης Β΄ Τάξης' | 17 Απριλίου 2024, 15:34

    Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση με τις ρυθμίσεις του νομοσχεδίου επιχειρείται να αντιμετωπιστεί το διαχρονικό πρόβλημα της καθυστέρησης στην έκδοση των δικαστικών αποφάσεων στην Ελλάδα, καθώς βασικό ανασχετικό παράγοντα του ρυθμού απονομής της Δικαιοσύνης αποτελεί η άνιση κατανομή εργασίας στους δικαστές του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας (ειρηνοδίκες - πρωτοδίκες). Περαιτέρω, η αιτιολογική έκθεση αναφέρει ότι στα ειρηνοδικεία υπηρετούν σήμερα εννιακόσιοι δεκαέξι (916) ειρηνοδίκες, οι οποίοι δικάζουν μόνο το είκοσι τοις εκατό (20%) της δικαστικής ύλης των αστικών υποθέσεων πρώτου βαθμού στο σύνολο της επικράτειας και το υπόλοιπο ογδόντα τοις εκατό (80%) της ύλης εκδικάζεται στα πρωτοδικεία, στα οποία σήμερα υπηρετούν περίπου χίλιοι εκατό (1.100) δικαστές (πρωτοδίκες και πρόεδροι πρωτοδικών). Όμως, από τα επίσημα στατιστικά στοιχεία του Υπουργείου (βλ. https://ministryofjustice.gr/?page_id=1603), προκύπτει ότι τα ανωτέρω δεν ισχύουν, διότι: α) οι εισερχόμενες αστικές υποθέσεις (για όλες τις διαδικασίες, ανεξαρτήτως ποσού) στα Ειρηνοδικεία και στα Πρωτοδικεία το Α΄, το Β΄ και το Γ΄ τρίμηνο του 2023 ήταν συνολικά 276.440. Από αυτές 113.239 ήταν υποθέσεις Ειρηνοδικείου, ήτοι το 40% της δικαστικής ύλης των αστικών υποθέσεων πρώτου βαθμού, και 163.201 υποθέσεις Πρωτοδικείου, ήτοι το 60% της δικαστικής ύλης των αστικών υποθέσεων πρώτου βαθμού, β) οι εννιακόσιοι δεκαέξι (916) Ειρηνοδίκες το Α’, το Β΄ και το Γ΄ τρίμηνο του 2023 εξέδωσαν (δημοσίευσαν) 103.896 αποφάσεις (40.723 + 34.901 + 28.272), ενώ οι χίλιοι εκατό (1.100) Πρωτοδίκες και Πρόεδροι Πρωτοδικών το Α΄, το Β΄ και το Γ΄ τρίμηνο του 2023 εξέδωσαν (δημοσίευσαν) 118.976 αποφάσεις (40.627 + 40.512 + 37.837). Τα στοιχεία αυτά αποδεικνύουν ότι οι αριθμητικά λιγότεροι Ειρηνοδίκες εξέδωσαν κατά μέσο όρο 113 αποφάσεις ο καθένας, ενώ οι Πρωτοδίκες 108 αποφάσεις ο καθένας. Επιπλέον, ενώ στην ίδια αιτιολογική έκθεση αναγράφεται ότι, σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, ο μέσος χρόνος έκδοσης απόφασης από το Ειρηνοδικείο είναι 354 ημέρες και από το Πρωτοδικείο είναι 525 ημέρες, παρ’ όλα αυτά καταλήγει στο άτοπο συμπέρασμα ότι οι ειρηνοδίκες στην Ελλάδα εκδίδουν αποφάσεις με πιο αργό ρυθμό σε σύγκριση με τους συναδέλφους τους πρωτοδίκες. ΠΡΟΤΑΣΗ: Με βάση τα ανωτέρω και εφόσον το Υπουργείο έχει γνώση των μηνιαίων πινάκων με τις χρεώσεις των Ειρηνοδικών και των Πρωτοδικών και μπορεί να διαπιστώσει ποια δικαστήρια έχουν πρόβλημα λόγω πολλών εισερχόμενων υποθέσεων και λίγων οργανικών θέσεων θα μπορούσε να προχωρήσει: α) στην κατάργηση των ειρηνοδικείων στα οποία η χρέωση είναι πράγματι μικρή (δεδομένου ότι ορισμένα διατηρούνται με το νομοσχέδιο) και β) στην ανακατανομή δικαστών και εισαγγελέων χωρίς ενοποίηση των δικαστικών υπηρεσιών. Οι επιλογές αυτές θα μειώσουν το κόστος από τη διατήρηση δικαστών και εισαγγελέων σε θέσεις με χαμηλό φόρτο εργασίας και θα ανακουφίσει τις δικαστικές υπηρεσίες που αγωνίζονται με υπερβολικό φόρτο εργασίας. Επιπλέον, οι επιλογές αυτές έχουν ελάχιστες νομικές και κανονιστικές επιπτώσεις, καθώς απαιτούν απλή ανακατανομή των οργανικών θέσεων δικαστών και εισαγγελέων μεταξύ των δικαστικών υπηρεσιών δυνάμει προεδρικού διατάγματος. Εξάλλου, η ως άνω επιλογή, ήτοι η ανακατανομή δικαστών και εισαγγελέων χωρίς ενοποίηση των δικαστικών υπηρεσιών, προτείνεται επίσης και από την Παγκόσμια Τράπεζα ως μία από τις τρεις (3) επιλογές βελτιστοποίησης του δικαστικού χάρτη των πολιτικών και ποινικών δικαστηρίων στην Ελλάδα. Σημειωτέον, τα στοιχεία της Παγκόσμια Τράπεζας αναφέρονται και λαμβάνονται υπόψη στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου. Περαιτέρω, δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι με την ως άνω λύση θα αποφευχθούν τα επιπλέον έξοδα για τους πολίτες από τα αυξημένα δικαστικά έξοδα (παραστάσεις, γραμμάτια προείσπραξης δικηγόρων λόγω της συγχώνευσης - ενοποίησης των Ειρηνοδικείων σε Πρωτοδικεία). Φοβάμαι ότι αν παραμείνει το νομοσχέδιο όπως έχει (με αυτό το εγχείρημα της ενοποίησης) θα χαθεί ο πιο ευέλικτος και ταχύς δικαστικός σχηματισμός και στην πράξη μόνο επιβράδυνση στην απονομή δικαιοσύνης θα επιτευχθεί. Ας ελπίσουμε ότι τελικά θα επικρατήσει η λογική και θα προταθεί η επιλογή της ανακατανομής των θέσεων δικαστών και εισαγγελέων χωρίς ενοποίηση, η οποία, όπως προαναφέρθηκε, έχει τις λιγότερες νομικές και κανονιστικές επιπτώσεις. Σας ευχαριστώ.