Αρχική ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΚΩΔΙΚΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑΣ, ΣΤΟΝ ΚΩΔΙΚΑ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΚΩΔΙΚΑ ΠΟΙΝΙΚΗΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΣΕ ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ...ΜΕΡΟΣ Γ’ – ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΚΩΔΙΚΑ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΩΝ ΠΡΟΣ ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΗ ΜΕ ΤΟΝ Ν. 5108/2024 ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΒΑΘΜΟΥ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑΣ ΤΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΟΙΝΙΚΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ – (Άρθρα 60-91)Σχόλιο του χρήστη Γ | 22 Αυγούστου 2024, 14:23
Αν και το νομοσχέδιο επιδιώκει την εναρμόνιση του Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών με το Ν. 5108/2024 (βλ. άρθρο 60), οι αποκλίσεις από το Ν. 5108/2024 είναι πολλές, με αποτέλεσμα, εάν το νομοσχέδιο ψηφιστεί ως έχει, να υπάρχει παράλληλη αντιφατική και αλληλοαναιρούμενη νομοθεσία, που θα περιπλέξει ακόμα περισσότερο το ήδη προβληματικό εγχείρημα της ενοποίησης. Θα πρέπει να επισημανθούν τα εξής: 1) Ο Ν. 5108/2024 εντάσσει τους πρωτοδίκες σε δύο επετηρίδες, τη γενική και την ειδική (άρθρο 3, περ. δ΄ και ε΄). Η ύπαρξη των δύο επετηρίδων δεν επηρεάζει κάπου αλλού, πλην του ζητήματος των προαγωγών. Πράγματι, οι μεν πρωτοδίκες της γενικής επετηρίδας μπορούν να προάγονται μέχρι τους ανώτατους δικαστικούς βαθμούς, ενώ για τους πρωτοδίκες της ειδικής επετηρίδας δεν προβλέπεται δυνατότητα προαγωγής. Μόνο η ένταξη των πρωτοδικών της ειδικής επετηρίδας στη γενική τους «ανοίγει» το δρόμο των προαγωγών. Η ένταξη των πρωτοδικών της ειδικής επετηρίδας στη γενική δεν συνιστά προαγωγή. Η ύπαρξη των δύο επετηρίδων δεν δημιουργεί δύο διακριτούς βαθμούς δικαστικών λειτουργών, ήτοι «πρωτοδικών γενικής επετηρίδας» και «δικαστών ειδικής επετηρίδας». Συνεπώς, το άρθρο 87 του νομοσχεδίου, κατά το μέρος που τροποποιεί το άρθρο 66 του Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και προβλέπει στην περίπτωση βγ΄ τους βαθμούς του «πρωτοδίκη» και του «δικαστή ειδικής επετηρίδας», πρέπει να αναδιατυπωθεί, ώστε στην περίπτωση βγ΄ να προβλέπεται μόνο ο βαθμός του «πρωτοδίκη» και όχι και του «δικαστή ειδικής επετηρίδας». 2) Περαιτέρω, το άρθρο 87 του νομοσχεδίου, κατά το μέρος που τροποποιεί το άρθρο 66, παρ. 3 του Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων, θεμελιώνει συλλήβδην το προβάδισμα στην αρχαιότητα των πρωτοδικών της γενικής επετηρίδας έναντι των πρωτοδικών της ειδικής επετηρίδας. Πρόκειται για την επιτομή της αδικίας σε βάρος των πρωτοδικών της ειδικής επετηρίδας, για ένα «έγκλημα ιδιαζόντως ειδεχθές», το οποίο μάλιστα συντελείται μέσα στα ίδια τα σπλάχνα της Δικαιοσύνης. Έτσι, ο 60χρόνος πρωτοδίκης ειδικής επετηρίδας - πρώην ειρηνοδίκης, στη δύση του εργασιακού του βίου, θα δει και το εξής παράλογο: τον μόλις ολοκληρώσαντα την παρεδρία και νεοεισερχόμενο στο δικαστικό σώμα 30χρονο πρωτοδίκη της γενικής επετηρίδας να θεωρείται «αρχαιότερος» του! Η αποφοίτηση από την ΕΣΔΙ δεν μπορεί να αποτελέσει το έρεισμα για την αναγνώριση ενός συλλήβδην προβαδίσματος στην αρχαιότητα των πρωτοδικών της γενικής επετηρίδας έναντι των πρωτοδικών της ειδικής επετηρίδας. Άραγε οι προ του 1994 διορισθέντες δικαστικοί λειτουργοί, πολλοί από τους οποίους βρίσκονται σήμερα στα ανώτατα κλιμάκια της δικαιοσύνης, είχαν αποφοιτήσει από κάποια σχολή δικαστών; Έτσι, όπως προτείνεται να ισχύσει η διάταξη, η αρχαιότητα των νυν πρωτοδικών ειδικής επετηρίδας θα εξελίσσεται αντιστρόφως ανάλογα προς τα έτη υπηρεσίας τους, καθώς τούτοι θα θεωρούνται πάντοτε υπηρεσιακά νεότεροι όχι μόνο των νυν πρωτοδικών της γενικής επετηρίδας, αλλά και όσων θα προκύπτουν μελλοντικά. Δεν μπορεί να μηδενίζεται έτσι απλά η προϋπηρεσία των πρωτοδικών ειδικής επετηρίδας. Ούτε καν ο χρόνος από τις 16-9-2024 και μετά δεν τους αναγνωρίζεται, όπως σωστά παρατηρήθηκε! Μόνο αν τούτοι λάβουν τον «τίτλο» του πρωτοδίκη γενικής επετηρίδας, μετά την ένταξή τους σε αυτήν, αρχίζουν να υπάρχουν για το δικαστικό σώμα. Η διάταξη πρέπει το δίχως άλλο να αναδιατυπωθεί, ώστε το προβάδισμα στην αρχαιότητα μεταξύ των πρωτοδικών να καθορίζεται με βάση τον πραγματικό συνολικό χρόνο υπηρεσίας ενός εκάστου μέσα στο δικαστικό σώμα, ανεξάρτητα από την επετηρίδα στην οποία ανήκει. 3) Είναι ορθή η παρατήρηση ότι η ύπαρξη δύο επετηρίδων δεν σημαίνει και ύπαρξη δύο διαφορετικών κατηγοριών οργανικών θέσεων πρωτοδικών, ήτοι οργανικών θέσεων πρωτοδικών γενικής επετηρίδας και οργανικών θέσεων πρωτοδικών ειδικής επετηρίδας (άρθρο 6 του Ν. 5108/2024 σε συνδυασμό με άρθρο 64 του παρόντος νομοσχεδίου, με το οποίο προστίθεται παρ. 4 στο άρθρο 3 του Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων). Επομένως, πρέπει ρητά να ρυθμιστεί στον Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων ότι στις προβλεπόμενες οργανικές θέσεις πρωτοδικών, ανεξάρτητα από το αν αυτές καλύπτονται από πρωτοδίκη της γενικής επετηρίδας ή πρωτοδίκη της ειδικής επετηρίδας, μπορούν να μετατίθενται πρωτοδίκες και των δύο επετηρίδων. Απλώς, στην περίπτωση που οργανική θέση καλύπτεται από πρωτοδίκη της ειδικής επετηρίδας και εκδηλώνεται ενδιαφέρον μετάθεσης σε αυτήν τόσο από πρωτοδίκη της γενικής επετηρίδας όσο και από πρωτοδίκη της ειδικής επετηρίδας, να θεσπίζεται «προνόμιο μετάθεσης» υπέρ του πρωτοδίκη της ειδικής επετηρίδας, όπως προβλέπει το άρθρο 9, παρ. 1 του Ν. 5108/2024. Στις λοιπές περιπτώσεις, το προβάδισμα στη μετάθεση μεταξύ των πρωτοδικών να κρίνεται και πάλι με βάση τον πραγματικό συνολικό χρόνο υπηρεσίας ενός εκάστου μέσα στο δικαστικό σώμα. 4) Για τους πρωτοδίκες της ειδικής επετηρίδας επιφυλάσσονται στο Ν. 5108/2024 ειδικότερα καθήκοντα σε σχέση με τους πρωτοδίκες της γενικής επετηρίδας (άρθρο 7, παρ. 4, όπου δεν προβλέπεται συμμετοχή των πρωτοδικών ειδικής επετηρίδας σε δικαστήρια ανηλίκων και σε ΜΟΔ). Συνεπώς, πρέπει να αποσυρθεί η διάταξη του άρθρου 65 του νομοσχεδίου, κατά το μέρος που τροποποιεί το άρθρο 4, παρ. 1, περ. η΄ και ι΄ του Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και προβλέπει τη συμμετοχή των πρωτοδικών ειδικής επετηρίδας στα τριμελή δικαστήρια ανηλίκων και στο ΜΟΔ, καθώς και η διάταξη του άρθρου 66 του νομοσχεδίου, κατά το μέρος που τροποποιεί το άρθρο 5, παρ. 1Α, περ. δ΄ του Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και προβλέπει την αναπλήρωση πρωτοδίκη γενικής επετηρίδας από πρωτοδίκη ειδικής επετηρίδας στα τριμελή δικαστήρια ανηλίκων και στο ΜΟΔ, διότι τούτες είναι ασύμβατες με το άρθρο 7, παρ. 4 του Ν. 5108/2024. 5) Σύμφωνα με το άρθρο 9, παρ. 1 του Ν. 5108/2024, οι πρωτοδίκες ειδικής επετηρίδας μπορούν να μετατεθούν μόνο κατόπιν αίτησής τους και όχι αυτεπαγγέλτως. Συνεπώς, πρέπει να αποσυρθεί η διάταξη του άρθρου 85 του νομοσχεδίου, κατά το μέρος που τροποποιεί το άρθρο 60, παρ. 3 του Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και προβλέπει τη δυνατότητα αυτεπάγγελτης μετάθεσης και για τους πρωτοδίκες ειδικής επετηρίδας, διότι τούτη είναι ασύμβατη με το άρθρο 9, παρ. 1 του Ν. 5108/2024. Στόχος όλων πρέπει να είναι ο εκδημοκρατισμός της δικαιοσύνης και όχι η περαιτέρω εμπέδωση μιας καθεστωτικής και αυταρχικής λειτουργίας της που υπονομεύει εντέλει την ίδια την ανεξαρτησία της. 6) Όσον αφορά τις κατ’ οίκον έρευνες, ας υπενθυμιστεί στους συντάκτες του νομοσχεδίου ότι και στο αρχικό σχέδιο του Ν. 5108/2024 υπήρχε διάταξη στην παρ. 2 του άρθρου 7 που όριζε ότι στα καθήκοντα των πρώην ειρηνοδικών και ήδη πρωτοδικών ειδικής επετηρίδας περιλαμβάνεται «η διενέργεια κατ’ οίκον έρευνας σύμφωνα με το άρθρο 256 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας (ν. 4620/2019, Α’ 96)». Η διάταξη αυτή τελικώς απεσύρθη, διότι δεν κρίθηκε ορθή και έτσι δεν περιλαμβάνεται στον ήδη ψηφισθέντα Ν. 5108/2024. Ωστόσο, στo άρθρο 80 του παρόντος νομοσχεδίου, με το οποίο προστίθεται άρθρο 30Α στον Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων, το όλο ζήτημα επανέρχεται, καθώς προβλέπεται η κατά προτεραιότητα αναπλήρωση των προανακριτών στη διενέργεια κατ’ οίκων ερευνών από τους πρωτοδίκες ειδικής επετηρίδας (πρώην ειρηνοδίκες) και δη τους νεότερους. Η διάταξη αυτή αποτελεί κορυφαίο δείγμα παλινωδίας και θα πρέπει να αποσυρθεί, εκτός των άλλων και για να διαφυλαχθεί μια κάποια σοβαρότητα στη νομοθετική διαδικασία.