Αρχική ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΚΩΔΙΚΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑΣ, ΣΤΟΝ ΚΩΔΙΚΑ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΚΩΔΙΚΑ ΠΟΙΝΙΚΗΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΣΕ ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ...ΜΕΡΟΣ Γ’ – ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΚΩΔΙΚΑ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΩΝ ΠΡΟΣ ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΗ ΜΕ ΤΟΝ Ν. 5108/2024 ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΒΑΘΜΟΥ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑΣ ΤΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΟΙΝΙΚΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ – (Άρθρα 60-91)Σχόλιο του χρήστη ΙΑΚΩΒΟΣ ΑΠΕΡΓΗΣ | 27 Αυγούστου 2024, 22:27
Κρίσιμα άρθρα προς τροποποίηση για την στοιχειωδώς εύρυθμη λειτουργία των ενοποιημένων πρωτοδικείων. Α) Συγκρότηση Δικαστηρίων ΙΣΧΥΟΥΣΑ ΔΙΑΤΑΞΗ Άρθρο 3.1 Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων «….Ο αριθμός των οργανικών θέσεων των δικαστικών λειτουργών και των δικαστικών υπαλλήλων ορίζεται με νόμο…..» Σχόλιο Είναι χρήσιμο να διακρίνεται απολύτως η ειδική-παράλληλη επετηρίδα (και όχι μόνο θεωρητικά), ώστε να είναι ευχερής η λειτουργία της στην πράξη τόσο από την Διοίκηση του Δικαστηρίου, όσο και από το ΑΔΣ, χωρίς ασάφειες και παρερμηνείες. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΝΕΑ ΔΙΑΤΑΞΗ - Στο άρθρ. 3 παρ. 1 ΚΟΔΚΔΛ προτείνεται να προστεθεί νέο εδάφιο ως εξής: «Οι οργανικές θέσεις των πρώην Ειρηνοδικών που υπηρετούν στο Πρωτοδικείο, οι οποίοι ανήκουν στην ειδική επετηρίδα, μέχρι την αφυπηρέτησή τους, είναι διακριτές από αυτές των Πρωτοδικών και Προέδρων Πρωτοδικών της γενικής επετηρίδας». Παράδειγμα εφαρμογής. Έστω ότι σε ένα πρωτοδικείο υπάρχουν μετά την ενοποίησή του 50 οργανικές θέσεις δικαστών, ήτοι 35 της γενικής και 15 της ειδικής επετηρίδας και έστω ότι εν συνεχεία υπάρχει 1 οργανικό κενό στην γενική και 3 στην ειδική επετηρίδα του Δικαστηρίου αυτού. Έστω ότι υποβάλλουν προς το δικαστήριο αυτό αίτηση μετάθεσης 10 δικαστές της γενικής και 2 της ειδικής επετηρίδας. Θα υλοποιηθεί το 1 εκ των 10 αιτημάτων της γενικής και τα 2 αιτήματα της ειδικής επετηρίδας, ενώ 1 οργανική θέση στην ειδική επετηρίδα θα παραμείνει κενή σε εκείνη την φάση, λόγω έλλειψης αντίστοιχου αιτήματος. Β) Τμήματα ενοποιημένου πρωτοδικείου ΙΣΧΥΟΥΣΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ Άρθρα 4§5 και 4§8 Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων 4.5. «….Τα δικαστήρια, αν το επιτρέπει ο αριθμός των δικαστών που υπηρετούν σε αυτά, διαιρούνται σε τμήματα. Σχετική γνωστοποίηση γίνεται στον χώρο των ανακοινώσεων και στο οικείο πληροφοριακό σύστημα, εφόσον υπάρχει….» 4.8. «…..Στα Ειρηνοδικεία, στα οποία λειτουργούν τμήματα, είναι δυνατή η σύσταση, με απόφαση του τριμελούς συμβουλίου διεύθυνσης ή του προϊσταμένου του δικαστηρίου, ειδικού ή ειδικών τμημάτων εκδίκασης των υποθέσεων του ν. 3869/2010 (Α’ 130), τα οποία στελεχώνονται με δικαστές σε ποσοστό ανάλογο του ποσοστού των σχετικών υποθέσεων που εκκρεμούν σε κάθε δικαστήριο…..» Σχόλιο Ήδη με τον ισχύοντα κώδικα προβλέπεται η λειτουργία τμημάτων η οποία, λόγω της εξειδίκευσης, συμβάλλει και στην ταχύτητα και στην ποιοτικότερη επεξεργασία των δικογραφιών. Μοναδικό μέχρι τώρα κώλυμα στην δημιουργία τμημάτων ήταν η ύπαρξη μικρών δικαστικών σχηματισμών, κάτι όμως που με την συγχώνευση -τουλάχιστον στην συντριπτική πλειοψηφία των δικαστηρίων- αίρεται, καθώς πλέον θα έχουμε λιγότερα δικαστήρια με περισσότερους υπηρετούντες δικαστές σε αυτά. Επιπλέον, η παρ. 8 του άρθρ. 4 ΚΟΔΚΔΛ μάς παρέχει νομοθετικό προηγούμενο αφενός σύστασης ειδικών τμημάτων αφετέρου στελέχωσης τμήματος με ποσόστωση. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΝΕΑ ΔΙΑΤΑΞΗ Μετά το άρθρ. 4 παρ. 5 ΚΟΔΚΔΛ προτείνεται να προστεθεί νέα υποπαράγραφος ως εξής: «Στην περίπτωση όπου, βάσει του οικείου Κανονισμού του Πρωτοδικείου, συγκροτηθούν τμήματα, οι Δικαστές της ειδικής επετηρίδας θα έχουν δικαίωμα να οριστούν σε καθένα από αυτά κατά ποσοστό ίσο με τον λόγο συμμετοχής τους στο Πρωτοδικείο και για τον ορισμό τους, κατά το ποσοστό αυτό, θα λαμβάνεται υπόψη η σειρά της εσωτερικής τους (ειδικής) επετηρίδας». Παράδειγμα Εφαρμογής. Έστω ότι σε ένα δικαστήριο υπηρετούν 100 δικαστές, 70 της γενικής και 30 της ειδικής επετηρίδας. Έστω ότι υποθετικά στο δικαστήριο αυτό, σύμφωνα με τον κανονισμό, δημιουργούνται 3 τμήματα, ήτοι ένα τμήμα τακτικής με αριθμό 50 δικαστών, ένα τμήμα ειδικών διαδικασιών με αριθμό δικαστών 30 και ένα τμήμα εκουσίας με αριθμό δικαστών 20. Το τμήμα τακτικής θα αποτελείται από 15 δικαστές ειδικής (50 επί 30%) και 35 γενικής (50 επί 70%). Το τμήμα ειδικών διαδικασιών θα αποτελείται από 9 δικαστές ειδικής (30 επί 30%) και 21 γενικής επετηρίδας (50 επί 30%). Το τμήμα εκουσίας θα αποτελείται από 6 δικαστές ειδικής (20 επί 30%) και 14 γενικής επετηρίδας (50 επί 70%). Γ) Θερινά τμήματα ΙΣΧΥΟΥΣΑ ΔΙΑΤΑΞΗ Άρθρο 12 παρ 3 Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων «…Κατά την περίοδο των θερινών τμημάτων συγκροτούνται ένα ή περισσότερα τμήματα, ανάλογα με τις ανάγκες του δικαστηρίου ή της εισαγγελίας. Προκειμένου περί ειρηνοδικείων ή πταισματοδικείων, τα θερινά τμήματα συγκροτούνται για όλη την περιφέρεια του οικείου πρωτοδικείου από τους ειρηνοδίκες και πταισματοδίκες που υπηρετούν σε αυτά και οι οποίοι αναπληρώνονται αμοιβαίως. Η κατάρτιση των θερινών τμημάτων των ειρηνοδικών και πταισματοδικών γίνεται στα ειρηνοδικεία και πταισματοδικεία της περιφέρειας των Πρωτοδικών Αθήνας, Θεσσαλονίκης και Πειραιά από τις ολομέλειες των ειρηνοδικείων και πταισματοδικείων της έδρας και στα υπόλοιπα από τις ολομέλειες των οικείων πρωτοδικείων….» Σχόλιο Προς αποφυγή ασαφειών στην σειρά προτίμησης των θερινών τμημάτων επιβάλλεται να προσαρμοστεί η διάταξη, δεδομένων των δύο διακριτών επετηρίδων (γενικής και ειδικής). ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΝΕΑ ΔΙΑΤΑΞΗ - Τα εδ. β’ και γ’ του άρθρ. 12 παρ. 3 ΚΟΔΚΔΛ προτείνεται να τροποποιηθούν ως εξής: «Σε κάθε θερινό τμήμα που θα συγκροτηθεί θα μετέχουν Δικαστές της ειδικής επετηρίδας κατά ποσοστό ίσο με τον λόγο συμμετοχής τους στο Πρωτοδικείο και για την δήλωση προτίμησής τους θα λαμβάνεται υπόψη η σειρά της εσωτερικής τους (ειδικής) επετηρίδας. Η διάταξη αυτή εφαρμόζεται αναλόγως και για τη συγκρότηση των τμημάτων διακοπών της περιόδου των Χριστουγέννων και του Πάσχα». Παράδειγμα Εφαρμογής. Έστω ότι σε ένα δικαστήριο υπηρετούν 100 δικαστές, 70 της γενικής και 30 της ειδικής επετηρίδας. Έστω ότι υποθετικά στο δικαστήριο αυτό σύμφωνα με την ολομέλεια δημιουργούνται 5 τμήματα διακοπών, με αριθμό 20 υπηρετούντων δικαστών σε κάθε τμήμα. Σε αυτή την περίπτωση, κάθε τμήμα θα αποτελείται από 6 πρωτοδίκες ειδικής (20 επί 30%) και 14 γενικής (20 επί 70%). Δ) Λοιπές συναφείς τροποποιήσεις Σε αντιστοιχία των ανωτέρω, προτείνεται να γίνουν οι κάτωθι τροποποιήσεις: - Στο άρθρ. 17 παρ. 7 περ. α υπό αβ’ ΚΟΔΚΔΛ προτείνεται να προστεθεί νέα υποπαράγραφος ως εξής: «Κατά την κατάρτιση των συνθέσεων των τμημάτων του δικαστηρίου οι Δικαστές της ειδικής επετηρίδας θα ορίζονται σε καθένα από αυτά κατά ποσοστό ίσο με τον λόγο συμμετοχής τους στο Πρωτοδικείο. Για τον ορισμό τους κατά το ποσοστό αυτό θα λαμβάνεται υπόψη η σειρά της εσωτερικής τους (ειδικής) επετηρίδας». - Στο άρθρ. 19 παρ. 5 περ. α υπό αα’ ΚΟΔΚΔΛ προτείνεται να προστεθεί νέα υποπαράγραφος ως εξής: «Σε ό,τι αφορά στον τρόπο συγκρότησης των τμημάτων, οι Δικαστές της ειδικής επετηρίδας θα έχουν δικαίωμα να οριστούν σε καθένα από αυτά κατά ποσοστό ίσο με τον λόγο συμμετοχής τους στο Πρωτοδικείο. Για τον ορισμό τους κατά το ποσοστό αυτό θα λαμβάνεται υπόψη η σειρά της εσωτερικής τους (ειδικής) επετηρίδας. Οποιαδήποτε διάταξη κανονισμού αποκλίνει από την ανωτέρω πρόβλεψη είναι αυτοδικαίως άκυρη». - Στο άρθρ. 19 παρ. 5 περ. β ΚΟΔΚΔΛ προτείνεται να προστεθεί νέα υποπαράγραφος ως εξής: «Η ισομερής κατανομή θα ισχύει και μεταξύ των δικαστικών λειτουργών της γενικής και ειδικής επετηρίδας». Στο άρθρ. 31 παρ. 3 ΚΟΔΚΔΛ προτείνεται να προστεθεί νέα υποπαράγραφος ως εξής: «Σε κάθε θερινό τμήμα που θα συγκροτηθεί θα μετέχουν Δικαστές της ειδικής επετηρίδας κατά ποσοστό ίσο με τον λόγο συμμετοχής τους στο Πρωτοδικείο και για την δήλωση προτίμησής τους θα λαμβάνεται υπόψη η σειρά της εσωτερικής τους (ειδικής) επετηρίδας.». Ε) Διοίκηση ενοποιημένου πρωτοδικείου ΙΣΧΥΟΥΣΑ ΔΙΑΤΑΞΗ Άρθρο 17 παρ. 1 Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων «…..1. Τα δικαστήρια διευθύνονται από: α) τον πρόεδρο του δικαστηρίου και αν οι πρόεδροι είναι περισσότεροι, από τον αρχαιότερο, β) τον ειρηνοδίκη το ειρηνοδικείο και τον πταισματοδίκη το πταισματοδικείο και αν αυτοί είναι περισσότεροι, από τον αρχαιότερο». Σχόλιο Δεν μπορεί να γίνει λόγος για ειδική επετηρίδα, όταν οι υπηρεσίες καθορίζονται από δικαστικό λειτουργό της γενικής. Σε μια τέτοια περίπτωση, δεν μπορεί να γίνει λόγος ούτε για γενική ούτε για ειδική (παράλληλη) επετηρίδα, αφού υπάρχει εμπλοκή άλλου προσώπου στην τελευταία, και μάλιστα στο κρίσιμο ζήτημα των υπηρεσιών. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΝΕΑ ΔΙΑΤΑΞΗ «…….Τα δικαστήρια διευθύνονται από τον πρόεδρο του δικαστηρίου και αν οι πρόεδροι είναι περισσότεροι, από τον αρχαιότερο. Στην περίπτωση ενοποιημένων δικαστηρίων όπου υπηρετούν δικαστές και ειδικής επετηρίδας οι υπηρεσίες εδρών των δικαστών της ειδικής επετηρίδας εκδίδονται από τον αρχαιότερο υπηρετούντα δικαστή της ειδικής επετηρίδας. Στην αρχή κάθε νέου δικαστικού έτους θα γίνεται συνεννόηση μεταξύ του Προϊσταμένου του Δικαστηρίου και του αρχαιότερου Δικαστή της ειδικής επετηρίδας για την δικάσιμο που θα χρεωθεί έκαστη επετηρίδα κατά το ποσοστό σύνθεσης του δικαστηρίου. Σε περίπτωση μη συνεννόησης, θα πραγματοποιηθεί κλήρωση των δικασίμων που θα αντιστοιχούν σε κάθε επετηρίδα, ανάλογα με το ποσοστό σύνθεσης εκάστου τμήματος…» Παράδειγμα Εφαρμογής. Έστω ότι το τμήμα τακτικής αποτελείται από 15 δικαστές ειδικής και 35 γενικής επετηρίδας. Έστω ότι κατά το προσεχές δικαστικό έτος υπάρχουν 40 δικάσιμοι τακτικής διαδικασίας. Αυτό σημαίνει ότι αντιστοιχούν 12 δικάσιμοι στους δικαστές της ειδικής και 28 για τους δικαστές της γενικής επετηρίδας. Εφόσον εξευρεθούν οι δικάσιμοι που αντιστοιχούν σε κάθε επετηρίδα, θα γίνεται κάθε μήνα ο ορισμός ως ανωτέρω. ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ «…….Τα δικαστήρια διευθύνονται από τον πρόεδρο του δικαστηρίου και αν οι πρόεδροι είναι περισσότεροι, από τον αρχαιότερο. Στην περίπτωση ενοποιημένων δικαστηρίων όπου υπηρετούν δικαστές και ειδικής επετηρίδας, οι υπηρεσίες όσον αφορά στους δικαστές της ειδικής επετηρίδας πρέπει να εγκρίνονται από τον αρχαιότερο υπηρετούντα δικαστή της ειδικής επετηρίδας. Σε περίπτωση μη επίτευξης συμφωνίας, η διαφορά θα επιλύεται από τον Πρόεδρο Εφετών ή οριζόμενο από αυτόν Εφέτη…» Ε) Εκδίκαση υποθέσεων ασφαλιστικών μέτρων Λόγω της νέας σύνθεσης του ενοποιημένου Πρωτοδικείου, αλλά και λόγω της γενικότερης καθυστέρησης στην εκδίκαση των ασφαλιστικών μέτρων, που παρατηρείται ιδίως στα μεγάλα Πρωτοδικεία και αντίκειται στην ίδια την φύση της προστασίας του ασφαλιστέου δικαιώματος, προτείνεται η τροποποίηση του άρθρ. 21 ΚΟΔΚΔΛ ως εξής: «Οι υποθέσεις ασφαλιστικών μέτρων εκδικάζονται από όλους τους υπηρετούντες δικαστές του Πρωτοδικείου. Ο προϊστάμενος του Πρωτοδικείου, κατά τον ορισμό των δικαστών που θα εκδικάζουν υποθέσεις ασφαλιστικών μέτρων, λαμβάνει υπόψη του τη συνολική χρέωση κάθε δικαστή σε υποθέσεις ασφαλιστικών μέτρων, ώστε να τηρείται και για τη συγκεκριμένη διαδικασία η αρχή της ισομερούς κατανομής των υποθέσεων». ΣΤ) Εκδίκαση ποινικών υποθέσεων ενοποιημένου πρωτοδικείου Λόγω της φύσεως της ειδικής επετηρίδας, η οποία δεν παρέχει στους εκεί ανήκοντες δικαστές καμία δυνατότητα εξέλιξης, ενόψει της μη εξοικείωσης των δικαστών της ειδικής επετηρίδας με ποινικές υποθέσεις και λαμβανομένης υπόψη της προβλεπόμενης από το Σύνταγμα αρχής της αναλογικότητας, προτείνεται, αναφορικά με τις ποινικές υποθέσεις, να υπάρχει μεταξύ δικαστών της ειδικής και αυτών της γενικής επετηρίδας η σχέση 1 προς 4. Δηλαδή, για κάθε μία έδρα δικαστή της ειδικής επετηρίδας να αντιστοιχούν 4 έδρες σε δικαστή της γενικής επετηρίδας, είτε οι έδρες αυτές αφορούν σε σύνθεση τριμελούς είτε αφορούν στη συγκρότηση του μονομελούς πλημμελειοδικείου. - Συνεπώς, το άρθρ. 20 παρ. 3 περ. α υπο αγ’ ΚΟΔΚΔΛ προτείνεται να προστεθεί νέα υποπαράγραφος ως εξής: «Οι δικαστές της ειδικής επετηρίδας θα μετέχουν στις ποινικές συνθέσεις κατ’ ανώτερο ποσοστό 25% σε σχέση με τους δικαστές της γενικής επετηρίδας». Ζ) Επιμόρφωση δικαστών της ειδικής επετηρίδας Στο άρθρ. 92 ΚΟΔΚΔΛ προτείνεται να προστεθεί νέα υποπαράγραφος ως εξής: «Η επιμόρφωση των δικαστικών λειτουργών της ειδικής επετηρίδας στις ποινικές διαδικασίες θα γίνει στον τόπο υπηρεσίας τους, ανά Εφετειακή Περιφέρεια. Κατά την διάρκεια της επιμόρφωσής τους και μέχρι αυτή να ολοκληρωθεί θα απαλλάσσονται από οποιοδήποτε άλλο υπηρεσιακό καθήκον. Ο χρόνος απαλλαγής των δικαστικών λειτουργών της ειδικής επετηρίδας δεν προσμετράται για την ισομερή κατανομή. Κατά την διάρκεια της επιμόρφωσής τους, οι δικαστές της ειδικής επετηρίδας λογίζεται ότι χρεώθηκαν τη μέση χρέωση του τμήματος ή, αντιστοίχως, του πρωτοδικείου όπου υπηρετούν».